Συσπείρωση Πανεπιστημιακών: Θλιβερά αποτελέσματα της διαδικασίας πιστοποίησης της ΕΘΑΑΕ από την European Association for Quality Assurance in Higher Education
Και οι κρίνοντες κρίνονται…
Πηγή: ESOS
Η Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΘΑΑΕ) νομοθετήθηκε το 2020, με υποτιθέμενο σκοπό να αναβαθμίσει την λειτουργία της έως τότε υπάρχουσας Αρχής Διασφάλισης Ποιότητας για την Ανώτατη Εκπαίδευση (ΑΔΙΠ). Αντί της ΑΔΙΠ δημιουργήθηκε ένας πιο σύνθετος οργανισμός, ο οποίος επιπλέον των διαδικασιών αξιολόγησης και πιστοποίησης των ΑΕΙ είχε και αρμοδιότητες χάραξης εθνικής στρατηγικής για την Ανώτατη Εκπαίδευση. Την εποχή της νομοθέτησης είχαν εκφρασθεί διάφορες αντιρρήσεις για το ότι η ΕΘΑΑΕ εκ της συστάσεώς της θα ήταν ουσιαστικά υπερελεγχόμενη από τον Πρόεδρό της και είχαν εγερθεί πολλά ερωτηματικά, μια που η ηγεσία της ΑΔΙΠ είχε ανανεωθεί μόλις ένα χρόνο πριν. Φαινόταν να επαναλαμβάνεται ένα μοτίβο της «επιτελικής» διακυβέρνησης της ΝΔ να μετασχηματίζει υπάρχοντες θεσμούς νομοθετώντας στη θέση τους νέους, όταν οι υπάρχουσες διοικήσεις δεν ήταν αρεστές και είχαν ακόμη μεγάλο μέρος της θητείας τους να διανύσουν.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) έχει δημιουργήσει την ENQA (European Association for Quality Assurance in Higher Education), ως «υπερθεσμό» των αρχών πιστοποίησης και αξιολόγησης των ΑΕΙ των χωρών της. Κάθε εθνική αρχή επιδιώκει την συμμετοχής της σε αυτή την ένωση, μια που αποτελεί και εχέγγυο για την δική της διαβάθμιση, αφού η συμμετοχή στην ENQA επιβάλλει περιοδικές πιστοποιήσεις. Έχουμε δηλαδή μια διαδικασία «αξιολόγησης» των «αξιολογητών». Έχουμε εκφράσει πολλές φορές τις αντιρρήσεις μας σε διαδικασίες γραφειοκρατικές που παρασύρουν τελικά την εκπαίδευση μακριά από τον πραγματικό της στόχο που είναι η ποιότητα σε κάθε πτυχή της ζωής των Πανεπιστημίων. Η συμμετοχή όμως στην ΕΕ δεν είναι «α λα καρτ» και απαιτεί την συμμετοχή στα όργανα και στις διαδικασίες.
Πρόσφατα λοιπόν, και με καθυστέρηση δύο ετών που οφείλεται στη αλλαγή από ΑΔΙΠ σε ΕΘΑΑΕ, ολοκληρώθηκαν οι διαδικασίες της πιστοποίησης της ΕΘΑΑΕ από την ENQA. Και τα αποτελέσματα είναι πολύ άσχημα για την ΕΘΑΑΕ, όπως μπορεί να δει κανείς διαβάζοντας την έκθεση της ENQA[1], την οποία η ΕΘΑΑΕ αιδημόνως δεν έχει ακόμη αναρτήσει στον ιστότοπό της. Από τις τέσσερις βαθμίδες: πλήρης, ουσιώδης, μερική ή μη συμμόρφωση, η ΕΘΑΑΕ μετά βίας κατόρθωσε να πάρει την μερική συμμόρφωση. Από το αποτέλεσμα της αξιολόγησης του 2015[2], που ήταν η ουσιώδης συμμόρφωση, περάσαμε στην μερική. Ένα βήμα δηλαδή πριν την αποπομπή από την ENQA. Και τα πράγματα δεν βελτιώθηκαν μετά την επιστολή παραπόνων που έστειλε η ΕΘΑΑΕ στην ENQA, αφού η πλειονότητα των αιτιάσεων της ΕΘΑΑΕ επί της έκθεσης αξιολόγησης απορρίφθηκαν[3]. Αλλά και η γενική υποβάθμιση κατά μία, στην κλίμακα των 4 βαθμίδων, δεν είναι οριακή αλλά αν τη δούμε πιο λεπτομερειακά είναι εκτεταμένη και βαριά υποβάθμιση: Στην αξιολόγηση του 2015 στα 15 από τα συνολικά 16 κριτήρια είχε επιτευχθεί πλήρης ή ουσιώδης συμμόρφωση και σε μόλις 1 κριτήριο μερική συμμόρφωση. Το 2022, διαπιστώνεται πλήρης συμμόρφωση στα 8 από τα συνολικά 14 κριτήρια, σε 5 κριτήρια η συμμόρφωση είναι μόνο μερική, ενώ σε ένα κριτήριο διαπιστώνεται μη συμμόρφωση. Αδιαμφισβήτητη χειροτέρευση δηλαδή.
«Μεγάλη επιτυχία» λοιπόν των αρίστων που καλούνται να αξιολογήσουν τα ΑΕΙ της χώρας μας! Στη δική τους αξιολόγηση μόλις και «πέρασαν την βάση» ή όπως συνηθίζεται σε όσους γνωρίζουν το γαλλικό εκπαιδευτικό σύστημα έλαβαν “passable” ή “pass” στο αγγλικό. Αυτά ήταν ίσως αναμενόμενα, αφού ενώ υπήρχε μια δομή που λειτουργούσε, για λόγους που δεν έπεισαν κανένα, αποφασίστηκε το 2020 η ολική αναδιάταξη και τα πάντα έπρεπε να ξεκινήσουν ωσάν επί μηδενικής βάσης. Το αποτέλεσμα, για το οποίο υπήρξαν προειδοποιήσεις: αντί της προηγούμενης αξιοπρεπούς επίδοσης πήγαμε πολλά χρόνια πίσω και χάσαμε σε αξιοπιστία στους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Άλλη μια επιτυχία των αρίστων «μένουμε Ευρώπη», που με την αβελτηρία τους και το ερασιτεχνισμό τους αποτυγχάνουν εκεί όπου υποτίθεται είναι το πεδίο δόξας τους. Ποιος θα αναλάβει την ευθύνη για αυτή την αποτυχία; Με ποιο κύρος θα συνεχίσει η ΕΘΑΑΕ να κρίνει τα ΑΕΙ, υποβάλλοντάς τα στην γραφειοκρατική μέγγενη που έχει επιβάλει επισείοντας και το νομοθετημένο φόβητρο της μείωσης της χρηματοδότησης;
[1] https://www.enqa.eu/review–database/external–review–of–hahe-2022/
[2] https://www.enqa.eu/review–database/external–review–report–of–hqa/
[3] https://www.enqa.eu/wp–content/uploads/Board–letter–decision–on–complain…
