Στον «Ριζοσπάστη» της 25ης-26ης Απριλίου, δημοσιεύτηκε άρθρο γραμμένο από τον Λουκά Αναστασόπουλο (Λ.Α.), υπεύθυνου της Ιδεολογικής Επιτροπής της ΚΕ του ΚΚΕ. Το άρθρο υποτίθεται ότι απαντά στις φωνές που ασκούν κριτική στην αδιανόητη ιδεολογικοπολιτική στροφή του ΚΚΕ των τελευταίων ετών. Πρόκειται από εκείνες τις περιπτώσεις κειμένων που δεν ξέρεις από πού να αρχίσεις και πού να τελειώσεις, γιατί βρίθει πλήθους ανακριβειών, χοντροκομμένων εκτιμήσεων και στρεβλώσεων του μαρξισμού-λενινισμού. Ας προσπαθήσουμε να βάλουμε τα πράγματα σε μία σειρά.
Α. Ο ΣΚΟΠΟΣ ΑΓΙΑΖΕΙ ΤΑ ΜΕΣΑ Ή ΠΕΡΙ ΗΘΙΚΗΣ ΤΩΝ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΩΝ
Κατ΄αρχάς το κείμενο χρησιμοποιεί απαράδεκτους χαρακτηρισμούς για όσους ασκούν κριτική στο ΚΚΕ. Κατά δεύτερον, έχει γίνει συνήθεια στα άρθρα κριτικής του «Ριζοσπάστη» είτε ο αρθρογράφος να είναι ανώνυμος, είτε αυτά να αναφέρονται γενικώς και αορίστως σε οπορτουνιστές χωρίς να υπάρχει ούτε αναφορά ονομάτων, ούτε σύνδεσμοι στα οποία μπορεί κάποιος να ανατρέξει για να δει τι γράφουν αυτοί οι «οπορτουνιστές». Τι φοβάται ο αρθρογράφος; Μήπως δεν θέλει να παραπέμψει τους αναγνώστες του «Ριζοσπάστη» στα συγκεκριμένα άρθρα γιατί αυτό θα δημιουργούσε προβλήματα; Μήπως έτσι οι αναγνώστες θα έβλεπαν το μέγεθος των διαστρεβλώσεων και των σαθρών επιχειρημάτων;
Η ηγεσία του ΚΚΕ δεν αναγνωρίζει το δικαίωμα κριτικής σε κανέναν και όποιος το τολμήσει αλλοίμονό του! Αυτομάτως είναι σφιχταγκαλιασμένος με την αστική τάξη, βαφτίζεται οπορτουνιστής, καλοβολεμένος παραγοντίσκος, οχιά διμούτσουνη και ναυάγιο της ταξικής πάλης (όλοι αυτοί είναι χαρακτηρισμοί που χρησιμοποιεί ο Λ.Α.). Και εδώ τίθενται ορισμένα ερωτήματα: η ηγεσία του ΚΚΕ δεν είναι αυτή που έχει καταδικάσει την πορεία του ιστορικού ΚΚΕ ως οπορτουνιστική; Δεν έχει καταδικαστεί η 6η Ολομέλεια του 1934; Δεν έχει κριθεί ως οπορτουνιστικό το πρώτο γράμμα του Ζαχαριάδη και η τακτική του ΕΑΜ; Δεν έχει αποφανθεί ότι το ΚΚΕ επί κατοχής δεν σφυρηλατούσε τα μέλη του επαναστατικά; Δεν έχει κριθεί ως οπορτουνιστικό το πρόγραμμα του 15ου συνεδρίου; Η ηγεσία του ΚΚΕ, λοιπόν, έχει κάθε δικαίωμα να φτύνει κατάμουτρα μία ηρωική ιστορία δεκαετιών και να αποφαίνεται υπερφίαλα ότι αυτή αποκατέστησε τα επαναστατικά χαρακτηριστικά του κόμματος, αλλά οποιοσδήποτε άλλος στερείται του δικαιώματος κριτικής.
Επιπλέον, έχουμε να κάνουμε και με μία χρόνια λαθροχειρία. Όποιος ασκεί κριτική στο ΚΚΕ χαρακτηρίζεται ως αντικομμουνιστής. Πρόκειται για ένα κουτοπόνηρο ιδεολόγημα που ως στόχο έχει τη δημιουργία παβλοφικών αντανακλαστικών στο εσωτερικό του κόμματος. Ο αντικομμουνισμός είναι συνιστώσα της αστικής σκέψης και του οποίου χαρακτηριστικά είναι α) ο χαρακτηρισμός της Σοβιετικής Ένωσης ως δικτατορίας (συνοδεύεται και από τη θεωρία των δύο άκρων) και β) ο χαρακτηρισμός της κομμουνιστικής ιδέας ως ιδέας που οδηγεί στην κατάπνιξη της προσωπικότητας του ατόμου. Η κριτική που αφορά ζητήματα τακτικής και στρατηγικής ενός φορέα είναι ένα άλλο ζήτημα και ο Λ.Α. το γνωρίζει πολύ καλά αυτό.
Επομένως, εδώ εντοπίζεται και ένα πρόβλημα ηθικό και όχι μόνο πολιτικό. Πρόβλημα το οποίο εντείνεται από τη στιγμή που ο Λ.Α., πέρα από τους απαξιωτικούς χαρακτηρισμούς, πέρα από το ότι δεν παραπέμπει στα κείμενα στα οποία ασκεί κριτική, φροντίζει με αήθη τρόπο να τσουβαλιάσει τους πάντες. Έτσι, στην ίδια μαρμίτα μπαίνουν αντιεξουσιαστές, «οπορτουνιστές», ναυάγια της ταξικής πάλης, συστημικοί κ.ά.. Κι έτσι μοιραία αναφύεται άλλο ένα ερώτημα: εφόσον πρόκειται για «ναυάγια της ταξικής πάλης», άρα για στοιχεία που δεν μπορούν να «πλεύσουν», προς τι τέτοια πρεμούρα να απαντηθούν οι απόψεις τους; Τα ναυάγια είναι ναυάγια και ως εκ τούτου το ΚΚΕ δεν έχει τίποτα να φοβηθεί από αυτά.
Η συζήτηση και η αντιπαράθεση μεταξύ των οργανώσεων και κομμάτων της κομμουνιστικής και ριζοσπαστικής Αριστεράς είναι απολύτως αναγκαία και ευπρόσδεκτη, αλλά πρέπει να διεξάγεται με ήθος, με δομημένα επιχειρήματα και κυρίως όχι με ψέματα.
Η φράση «ο σκοπός αγιάζει τα μέσα» δηλώνει πως κάποιος επιχειρεί να επιτύχει ένα σκοπό με αθέμιτα μέσα και συνδέεται με την πώληση συγχωροχαρτιών από την παπική εκκλησία. Όπως και να έχει, μία τέτοια μέθοδος δεν συνάδει με την ηθική των κομμουνιστών (εφόσον βέβαια δεχτούμε ότι πρόκειται για κομμουνιστές).
Β. ΤΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΑ ΣΤΕΛΕΧΗ ΤΟΥ ΚΚΕ ΚΑΙ ΟΙ ΓΡΑΦΕΙΟΚΡΑΤΕΣ
Ο Λ.Α. υπερασπίζεται με θέρμη τα επαγγελματικά στελέχη. Γράφει χαρακτηριστικά: «Η συγκρότηση του Κομμουνιστικού Κόμματος, του Επαναστατικού Κόμματος Νέου Τύπου, και η ύπαρξη επαγγελματιών επαναστατών, ήταν νομοτελειακή εξέλιξη της ίδιας της ανάπτυξης του εργατικού κινήματος, ήταν η δημιουργική συνένωσή του με την επαναστατική θεωρία. Είναι απαίτηση της ίδιας της πολυπλοκότητας διεξαγωγής της ταξικής πάλης, της αντικειμενικής ανάπτυξης του καταμερισμού εργασίας και στο επαναστατικό κίνημα και των απαιτήσεων που έχει η καθοδήγηση της σύγκρουσης με τον πραγματικό αντίπαλο. Γι’ αυτό και η επίθεση στην οργανωμένη πρωτοπορία της εργατικής τάξης είναι επίθεση στην ίδια την εργατική τάξη και στη δυνατότητα να εκπληρώσει την ιστορική της αποστολή, για την ανατροπή του καπιταλισμού και την κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο».
Ατόπημα πρώτο: ο Λ.Α. απαντά σαν να έχει υποστηρίξει κάποιος ότι τα επαγγελματικά στελέχη δεν χρειάζονται. Αυτό δεν μας αφορά. Αν κάποιος το υποστηρίζει, τότε η θέση του είναι αναρχίζουσα. Το πρόβλημα δεν είναι η ύπαρξη επαγγελματικών στελεχών, αλλά: πόσο έχει δοκιμαστεί κάποιος στην ταξική πάλη πριν επαγγελματοποιηθεί και αν γίνεται επαγγελματικό στέλεχος εφ’ όρου ζωής. Γιατί, αν πιστεύει κάποιος πως αυτά δεν παίζουν ρόλο, πως η επί δεκαετίες απομάκρυνση από τον εργασιακό χώρο δεν δημιουργεί γραφειοκράτες, πως αν κάποιος δεν έχει κολλήσει ένσημα στη ζωή του δεν αδυνατεί να νιώσει τι σημαίνει να στήνεις ένα σωματείο, να απολύεσαι, να κάνεις απεργία, τότε μας χωρίζει ένα χάος. Ο Μαρξ εμπνευσμένος από την Κομμούνα του Παρισιού μίλαγε για εκλογή, έλεγχο, ανάκληση και εναλλαγή των δημόσιων λειτουργών. Αλλά αυτό φαίνεται πως για τα επαγγελματικά στελέχη δεν ισχύει.
Ατόπημα δεύτερο: ο Λ.Α. ταυτίζει την οργανωμένη πρωτοπορία της εργατικής τάξης με τα επαγγελματικά στελέχη. Εδώ έχουμε να κάνουμε με κάτι πραγματικά καινοφανές. Με μία αποθέωση της γραφειοκρατικής άποψης. Πρωτοπορία είναι εκείνα τα μέλη του ΚΚΕ και άλλων, εκτός ΚΚΕ, οργανώσεων που μάχονται ανυστερόβουλα στους εργασιακούς τους χώρους, στη γειτονιά στους Συλλόγους Γονέων, στους πολιτιστικούς συλλόγους, στα πανεπιστήμια, στη γειτονιά και αλλού και όχι αυτοί που για 30, 40, 50 χρόνια μουχλιάζουν σε περίκλειστους τοίχους καθοδηγώντας αφ υψηλού.
Αλλά μιας και ο Λ.Α. επικαλείται τον Λένιν, ας δούμε τι έλεγε ο Λένιν για τους κομμουνιστές γραφειοκράτες. Αναφερόμενος στο νεαρό σοβιετικό κράτος έγραφε πως «[…] Οι κομμουνιστές έγιναν γραφειοκράτες. Αν υπάρχει κάτι που θα μας καταστρέψει είναι αυτό». Και σε ένα άλλο κείμενό του γράφει: «Είναι ευνόητο πως η γραφειοκρατία που έχει αναβιώσει στις κρατικές υπηρεσίες, δεν μπορούσε παρά να έχει ολέθρια επίδραση και μέσα στις κομματικές οργανώσεις, γιατί οι κορυφές του κόμματος είναι και κορυφές του κρατικού μηχανισμού: είναι το ίδιο πράγμα».
Αξίζει να σημειώσουμε σε αυτό το σημείο πως ο Λένιν κάνει αυτές τις παρατηρήσεις, και πολλές άλλες ακόμη που η περιορισμένη έκταση ενός άρθρου δεν μας επιτρέπει να παραθέσουμε, ενώ η εξουσία έχει κατακτηθεί από τα Σοβιέτ, δηλαδή ο κρατικός μηχανισμός έχει φύγει από τα χέρια των καταπιεστών, πράγμα που σημαίνει πως οι παρατηρήσεις του αποκτούν πολλαπλάσια σημασία σε περιόδους που την εξουσία δεν την κατέχει η εργατική τάξη.
Γ. ΠΕΡΙ ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΩΝ ΑΙΤΗΜΑΤΩΝ
Γράφει ο Λ.Α.: «Είναι η πολιτική γραμμή του μεταβατικού προγράμματος που “υπόσχεται” …στεγνό νερό, διακηρύσσοντας ότι μπορεί να οργανωθεί η σύγκρουση με το κεφάλαιο και να διαμορφωθεί συνείδηση εναντίωσης στην εξουσία του κεφαλαίου, παλεύοντας για «άμεσους στόχους» που θα οδηγήσουν σε φιλολαϊκή αλλαγή και εξανθρωπισμό του καπιταλισμού.
Είναι η γραμμή που έχει αιχμή της προπαγάνδας της το σημερινό αστικό κράτος και τις επιχειρήσεις του ως τη μοναδική λύση για την εναντίωση στις ιδιωτικοποιήσεις. Κάλπικα λόγια εναντίωσης στο κεφάλαιο και την ίδια στιγμή “σφιχταγκαλιασμένοι” με το κράτος της δικτατορίας του κεφαλαίου.
Αποτελεί θράσος αυτοί που προβάλλουν την αυταπάτη της “φιλολαϊκής μεταρρύθμισης” του καπιταλισμού να αποκαλούν «συστημική» τη στρατηγική και τη δράση του ΚΚΕ, που βάζει στο στόχαστρο τον πραγματικό αντίπαλο, τον καπιταλισμό, το αστικό κράτος και το σύνολο των κυβερνήσεων και των αστικών κομμάτων, που πρωτοστατεί για την οργάνωση του αγώνα του εργατικού – λαϊκού κινήματος, που αναδεικνύει την πραγματική διέξοδο για τους εργαζόμενους και τον λαό, δηλαδή τον σοσιαλισμό – κομμουνισμό. Βαθιά συστημική είναι η γραμμή που παραπέμπει στις ελληνικές καλένδες τη συγκέντρωση δυνάμεων για την ανατροπή του συστήματος, για τον σοσιαλισμό, και καλλιεργεί την αυταπάτη της δυνατότητας εξυγίανσης και φιλολαϊκού μετασχηματισμού του καπιταλισμού, π.χ. με αλλαγή νομίσματος, με αλλαγή ιμπεριαλιστικής συμμαχίας, με υιοθέτηση μιας πιο χαλαρής δημοσιονομικής πολιτικής».
Το πρώτο σχόλιο είναι πως τα μεταβατικά αιτήματα σε πρότερες εποχές ήταν οργανικό στοιχείο της πολιτικής του ΚΚΕ. Με αυτά κατόρθωνε και κέρδιζε συνειδήσεις, κινητοποιούσε ευρέα τμήματα του λαού, αναδείκνυε την ταξικότητα της αστικής πολιτικής και τα όριά της. Αρκεί να δει κάποιος ντοκουμέντα προηγούμενων συνεδρίων του κόμματος ή να θυμηθεί παλαιότερες κινητοποιήσεις στον χώρο των εργατών, των αγροτών, των επιστημόνων και των καλλιτεχνών, της Τοπικής Αυτοδιοίκηση, της παιδείας, της υγείας κ.λπ..
Ασφαλώς και υπήρχαν, υπάρχουν και θα υπάρχουν πολιτικές δυνάμεις και απόψεις που τα μεταβατικά αιτήματα τα εντάσσουν σε μία μεταρρυθμιστική λογική. Σε μία λογική διαχείρισης. Σε μία λογική αυταπατών για τον εξανθρωπισμό του καπιταλισμού. Δεν έχουμε ένσταση επ αυτού. Όμως, ο Λ.Α., επιχειρεί και πάλι ένα τσουβάλιασμα και μάλιστα τέτοιο που μοιραία καταλήγει σε σύγκρουση και με την κοινή λογική και που εν τέλει αναδεικνύει τον Λένιν ως εισηγητή του ευρωκομμουνισμού!
Γιατί σύγκρουση με την κοινή λογική; Η άρνηση υιοθέτησης μεταβατικών αιτημάτων οδηγεί στην απολύτως αριστερίστικη (παρεμπιπτόντως και ο αριστερισμός είναι οπορτουνισμός) λογική που τα παραπέμπει όλα στον σοσιαλισμό. Δεν πρόκειται για δική μας αυθαίρετη διαπίστωση αφού σε κάθε ευκαιρία αυτό γράφεται και υποστηρίζεται με πάθος. Πρόκειται για μία λογική του παραλόγου αφού η θέση «τι δημόσιο-τι ιδιωτικό», στερεί από κάθε νόημα την πάλη για την υπεράσπιση του δημοσίου και καθιστά την πάλη ενάντια στις ιδιωτικοποιήσεις έναν απόλυτο παραλογισμό. Το ίδιο παράλογο καθίσταται και κάθε πάλη που διεκδικεί κατακτήσεις όπως οι συλλογικές συμβάσεις, οι μισθοί κ.λπ.. Στη συνέχεια αυτού του σκεπτικού της ηγεσίας του ΚΚΕ, ο ελληνικός λαός δεν χρειάζεται να μάχεται για διαγραφή του χρέους και για κατάργηση των μνημονιακών νόμων, αφού αυτά υποτίθεται ότι παραπέμπουν σε λογική διαχείρισης και θα λυθούν μετά τη νικηφόρα επανάσταση (αντιπαρερχόμαστε ότι το κείμενο υπονοεί ότι η Ρωσία και η Κίνα είναι ιμπεριαλιστικές γιατί πρόκειται για μία άλλη τεράστια συζήτηση).
Ας δούμε τώρα τι έλεγε ο … ευρωκομουνιστής Λένιν και οι …οπορτουνιστές Μπολσεβίκοι για τα μεταβατικά αιτήματα.
Στο πρόγραμμα των Μπολσεβίκων που δημοσιεύτηκε τον Ιούνιο του 1917 περιλαμβανόταν, ανάμεσα στα άλλα, το αίτημα για «Σύνταγμα της Λαοκρατικής Δημοκρατίας», το αίτημα οι δημόσιοι λειτουργοί να είναι αιρετοί, ανακλητοί και με τον μέσο εργατικό μισθό, το αίτημα για πλήρη ελευθερία των συγκεντρώσεων, του Τύπου, το αίτημα για χωρισμό της εκκλησίας από το κράτος, το αίτημα για εθνικοποίηση των τραπεζών, για επιβολή προοδευτικής φορολογίας στο κεφάλαιο κ.λπ..
Στα παραπάνω ο Λένιν πρόσθετε το εξής σκεπτικό: «Πάρτε το πρόγραμμα- μίνιμουμ στον πολιτικό τομέα. Το πρόγραμμα αυτό έχει υπόψη του την αστική δημοκρατία. Προσθέτουμε ότι δεν περιοριζόμαστε στο πλαίσιό της, αλλά αγωνιζόμαστε για να περάσουμε αμέσως στη δημοκρατία των Σοβιέτ, δημοκρατία ανώτερου τύπου. Αυτό πρέπει να κάνουμε. Προς τη νέα δημοκρατία να βαδίζουμε με απεριόριστη τόλμη και αποφασιστικότητα και είμαι βέβαιος πως θα πάμε ακριβώς σε αυτήν ακριβώς έτσι. Μα σε καμία περίπτωση δεν επιτρέπεται να πετάμε το πρόγραμμα-μίνιμουμ, γιατί, πρώτο, δεν υπάρχει ακόμη δημοκρατία των σοβιέτ».
Μάλιστα, αξίζει να αναφέρουμε πως στα πρόθυρα της επανάστασης, πρόταση για απόρριψη του προγράμματος-μίνιμουμ έκαναν οι Μπουχάριν και Σμιρνόφ. Ο Λένιν υπήρξε ιδιαίτερα αυστηρός σε τέτοιες προτάσεις: «Για αυτό είναι ακριβώς γελοίο να πετάμε το πρόγραμμα-μίνιμουμ, που είναι απαραίτητο, όσο ζούμε ακόμη στο πλαίσιο του αστικού καθεστώτος, όσο δεν έχουμε καταστρέψει αυτό το πλαίσιο, όσο δεν έχουμε πραγματοποιήσει το βασικό για το πέρασμα στον σοσιαλισμό, όσο δεν έχουμε τσακίσει τον εχθρό (την αστική τάξη) […]».
Η άρνηση υιοθέτησης των μεταβατικών αιτημάτων είναι αποτέλεσμα μιας αντίληψης που θεωρεί πως η ιδεολογική δουλειά είναι αυτή που θα φέρει αποτέλεσμα. Οι φορείς της δεν αντιλαμβάνονται κάτι στοιχειώδες: πως η χειραγώγηση των συνειδήσεων και η υιοθέτηση των αστικών ιδεολογημάτων από την πλευρά των εργαζομένων δεν σπάει με «υπερεπαναστικές» φωνασκίες. Η ταξική πάλη πρέπει να διεξάγεται και στα τρία επίπεδα: πολιτικό, οικονομικό και ιδεολογικό. Η ιδιαιτερότητα της κάθε εποχής είναι αυτή που θα υπογραμμίσει πού θα πέσει κάθε φορά το βάρος. Σε προεπαναστατικές, για παράδειγμα, περιόδους όπου το «ποιος ποιον» είναι κυριολεκτικά ζήτημα ζωής και θανάτου, το επίδικο της επαναστατικής μετάβασης (ένοπλη εξέγερση) γίνεται κομβικό. Από την άλλη σε περιόδους υποχώρησης, ήττας και κινηματικού τέλματος, η συνείδηση δεν ριζοσπαστικοποιείται επειδή κάποιος αποφάσισε να λέει πως όλα θα τα λύσει ο σοσιαλισμός κι έτσι αίφνης συνειδητοποιείται από τον λαό πως πρέπει να παλέψει εδώ και τώρα για αυτόν. Η συνείδηση δεν κάνει άλματα εξαιτίας του βολονταρισμού του επαναστάτη. Η πάλη για τη διεκδίκηση μεταβατικών αιτημάτων όπως για παράδειγμα η επανακρατικοποίηση του ρεύματος, των τηλεπικοινωνιών και η αντίσταση στην ιδιωτικοποίηση του νερού, των συγκοινωνιών, της ασφάλισης, της παιδείας και της υγείας, η πάλη για διαγραφή των χρεών της Ελλάδας προς τους δήμιους-δανειστές, η απαίτηση να φύγουν οι ξένες βάσεις, τα αιτήματα για εκδημοκρατισμό κ.λπ. είναι χρήσιμα τόσο για τον λαό όσο και για τον επαναστατικό φορέα για τους εξής λόγους: α) μπορούν να συσπειρώσουν ευρύτερες μάζες και όχι μόνο κάποιες κομμουνιστικές πρωτοπορίες, β) μπορούν να οδηγήσουν σε μερικές κατακτήσεις, κάτι που θα τονώσει το ηθικό των εργαζομένων και θα τους δώσει ελπίδα και γ) μπορούν να αναδείξουν τα όρια του καπιταλισμού αφού τα αιτήματα αυτά δεν μπορούν να ικανοποιηθούν ούτε στο σύνολό τους και ούτε μέχρι τέλους.
Εν τέλει, η απάντηση του Λένιν στις επαναστατικές λογοκοπίες είναι συντριπτική: «Για έναν πραγματικό επαναστάτη ο πιο μεγάλος κίνδυνος –ίσως μάλιστα και ο μοναδικός κίνδυνος– είναι να υπερβάλει στην επαναστατικότητα, να ξεχνά τα όρια και τους όρους για μια κατάλληλη και επιτυχημένη εφαρμογή των επαναστατικών μεθόδων. Οι πραγματικοί επαναστάτες τις περισσότερες φορές έσπασαν τα μούτρα τους σε αυτό το σημείο, όταν άρχισαν να γράφουν την επανάσταση με κεφαλαίο γράμμα, να εξαίρουν την επανάσταση σαν κάτι το σχεδόν θεϊκό, να χάνουν τα μυαλά τους, να χάνουν την ικανότητα να σκέπτονται, να ζυγιάζουν, με τον πιο ψύχραιμο και νηφάλιο τρόπο σε ποια στιγμή, μέσα σε ποιες συνθήκες, σε ποιον τομέα δράσης πρέπει να ξέρουν να ενεργούν επαναστατικά και σε ποια στιγμή, μέσα σε ποιες συνθήκες, σε ποιον τομέα δράσης πρέπει να ξέρουν να περνούν στη μεταρρυθμιστική δράση».
Δ. ΠΕΡΙ ΑΝΤΙΣΥΣΤΗΜΙΚΟΤΗΤΑΣ Ο ΛΟΓΟΣ
Οι προσεγγίσεις στην έννοια της αντισυστημικότητας έχουν δημιουργήσει ένα εννοιολογικό χάος. Στο πρόσφατο παρελθόν ασκήσαμε κριτική και διατυπώσαμε την άποψή μας για το τι σημαίνει αντισυστημικός. Διάφοροι δημοσιολόγοι, αναλυτές δημοσκοπήσεων, δημοσιογράφοι-ενεργούμενα της ελληνικής αστικής τάξης, εκπρόσωποι αστικών και μικροαστικών κομμάτων προσδίδουν στην αντισυστημικότητα το περιεχόμενο του λαϊκισμού. Εν συντομία, θα λέγαμε πως το σύστημα είναι ένα: ο καπιταλισμός. Επομένως, αντισυστημικός είναι αυτός που αντιτίθεται σε αυτό. Αντιστέκεται στην καθημερινή βαρβαρότητα, παλεύει για κατακτήσεις, οραματίζεται την κοινωνική ανατροπή και τον σοσιαλισμό. Ωστόσο, υπάρχει και η πιθανότητα να επιλεγεί ένας τρόπος που να φαντάζει συγκρουσιακός αλλά να εξυπηρετεί άριστα το σύστημα. Να ομνύει στο όνομα του κομμουνισμού αλλά να μην δημιουργεί κανένα ρήγμα στο σύστημα. Για παράδειγμα ένα μέρος των λεγόμενων αντιεξουσιαστών σπάει ό,τι βρει, συγκρούεται με τις δυνάμεις καταστολής, φοράει κουκούλες. Τι είδους αντισυστημικότητα είναι αυτή όταν πετυχαίνει να διαλύει συγκεντρώσεις και να μην δίνει καμία προοπτική κλιμάκωσης στους κοινωνικούς αγώνες προσφέροντας μάλιστα μπόλικη τροφή στα αστικά ΜΜΕ προκειμένου να υπερπροβάλουν τα επεισόδια και όχι την εκάστοτε κινητοποίηση;
Εντούτοις, το παραπάνω παράδειγμα δεν είναι το μόνο παράδειγμα κίβδηλης αντισυστημικότητας. Ας φανταστούμε τα αστικά επιτελεία (αστοί, αστικά πολιτικά κόμματα, αστικά ΜΜΕ) πώς υποδέχονται μία θέση που λέει: «η επανακρατικοποίηση των ιδιωτικοποιημένων τομέων, η διαγραφή του χρέους, η επιστροφή στο εθνικό νόμισμα, η έξοδος από την ΕΕ και το ΝΑΤΟ, είναι ρεφορμισμός να διεκδικούνται στο σήμερα αλλά θα υλοποιηθούν στο απώτερο κομμουνιστικό μέλλον». Δεν χρειάζεται, όμως, να φανταστούμε μία εικόνα αστών που θα υπομειδιούν στο άκουσμα μιας τέτοιας θέσης. Έχουμε την ίδια πραγματικότητα να μας μιλήσει. Ο πρώην πρόεδρος της δημοκρατίας, Προκόπης Παυλόπουλος, εξήρε τη «συνετή» στάση του Κουτσούμπα σχετικά με τη θέση του κόμματος για την έξοδο από την ΕΕ εντάσσοντας το ΚΚΕ στις υπεύθυνες δυνάμεις που δεν έθεσαν θέμα εξόδου της Ελλάδας από την ΕΕ εν μέσω κρίσης. Ας θυμηθούμε ακόμη τα συγχαρητήρια του αστικού πολιτικού κόσμου, ανάμεσά τους και της Ντόρας Μπακογιάννη, για τις αλυσίδες του ΚΚΕ γύρω από το κοινοβούλιο κατά τις μεγάλες διαδηλώσεις ενάντια στα μνημόνια και μάλιστα με δεύτερη την αλυσίδα των ΜΑΤ πίσω από τις δυνάμεις του ΚΚΕ. Ας θυμηθούμε ακόμη τις δηλώσεις της Αλέκας Παπαρήγα για το ότι ο ουκρανικός λαός διεξάγει ένα δίκαιο πόλεμο ενάντια στη Ρωσία (δηλαδή ο ουκρανικός στρατός που χρηματοδοτείται και καθοδηγείται από το ΝΑΤΟ και έχει εντάξει στις γραμμές του τις νεοναζιστικές ομάδες). Ας θυμηθούμε ακόμη τις νέες ιστορικές θεωρήσεις της ηγεσίας του ΚΚΕ με βάση τις οποίες οι Αμερικανοί δεν είχαν ανάμιξη στο πραξικόπημα του 1967. Αν όλα αυτά είναι αντισυστημισμός, τότε πραγματικά σηκώνουμε τα χέρια ψηλά.
Τέλος, θα πρέπει να δοθεί και μία εξήγηση. Πώς γίνεται δυνάμεις του τροτσκισμού, εκπρόσωποι των ίσων αποστάσεων και της «ιμπεριαλιστικής» Ελλάδας και αναθεωρητές του μαρξισμού είτε να βρίσκουν θετική την ιδεολογική και πολιτική μετάλλαξη του ΚΚΕ είτε να συμπορεύονται μαζί του όταν για χρόνια χτύπαγαν ανηλεώς το ΚΚΕ (βλέπε περίπτωση Μηλιού).
Ο δρόμος που έχει επιλέξει η ηγεσία του ΚΚΕ είναι απολύτως αδιέξοδος. Δεν μπορεί να δημιουργήσει ούτε κοινωνικές ούτε πολιτικές συσπειρώσεις, απολύτως αναγκαίες στη σημερινή πολύ δύσκολη ιστορική περίοδο. Η τακτική και η στρατηγική έχουν γίνει πλέον ένα και η διαλεκτική σύνδεσή τους έχει πεταχτεί στον κάλαθο των αχρήστων. Η ιδεολογική «καθαρότητα» είναι ο σίγουρος δρόμος για την άρνηση της επαναστατικής ιδεολογίας και πολιτικής. Είναι ο δρόμος που οδηγεί στην ακινησία και στην αναποτελεσματικότητα. Είναι ένας αδιέξοδος δρόμος που προκαλεί τεράστια ζημιά στην ανάπτυξη του κινήματος και στην προώθηση των κομμουνιστικών ιδεών.
Υ.Γ.: Θα περιμένουμε απάντηση σε όσα γράφουμε αλλά με όρους τιμιότητας. Με ακριβή αναφορά των όσων γράφουμε και όχι επιλεγμένες περικοπές που αλλοιώνουν το νόημα των γραφομένων, δίχως τσουβαλιάσματα και με συγκεκριμένες παραπομπές και απαντήσεις. Ο διάλογος, ακόμη κι αν είναι σκληρός, είναι απολύτως ευπρόσδεκτος.
[1]. Μαρξ Καρλ, Ο εμφύλιος πόλεμος στη Γαλλία, σελ. 79, εκδ. Στοχαστής, 1976.
[2]. Λένιν Β.Ι., Άπαντα, «Προς τον Γκ. Λ. Πιατακόφ», τ. 54, σελ. 289, εκδ. Σύγχρονη Εποχή, 1985.
[3]. Λένιν Β. Ι., Άπαντα, «Συνδιάσκεψη του ΚΚΡ (Μπ) του Κυβερνείου της Μόσχας», τ. 42, σελ. 250, εκδ. Σύγχρονη Εποχή, 1985.
[4]. Βλέπε αναλυτικότερα την κριτική μας στο: https://www.anasygkrotisikk.gr/igesia-kke-epanastatiki-ritoreia-dexia-politiki/
[5]. Βλέπε αναλυτικότερα Λένιν Β. Ι., Άπαντα, α) «Υλικά σχετικά με την αναθεώρηση του προγράμματος του κόμματος», τ. 32, σελ. 141-142, 152-155, β) «Αναπόφευκτη καταστροφή και υπέρμετρες υποσχέσεις», τ. 32, σελ. 105, γ) «Τα καθήκοντα της επανάστασης», τ.34, σελ. 232, εκδ. Σύγχρονη Εποχή, 1985.
[6]. Λένιν Β. Ι., Άπαντα, «Σχετικά με την αναθεώρηση του προγράμματος του κόμματος», τ. 34, σελ. 375, εκδ. Σύγχρονη Εποχή, 1985.
[7]. Λένιν Β. Ι., Άπαντα, «Σχετικά με την αναθεώρηση του προγράμματος του Κόμματος», σελ. 375, εκδ. Σύγχρονη Εποχή, 1985.
[8]. Λένιν, Β. Ι., Άπαντα, «Η σημασία του χρυσού τώρα και ύστερα από την πλήρη νίκη του σοσιαλισμού», τ. 44, σελ. 223, εκδ. Σύγχρονη Εποχή, 1985.
[9]. Βλέπε στο παρακάτω βίντεο μετά το 22ο λεπτό: https://www.kathimerini.gr/visual/video/562915351/metapoliteysi-50-chronia-meta-o-prokopis-paylopoylos-sto-synedrio-tis-k/
[10]. Βλέπε αναλυτικότερα α) https://www.kordatos.org/xounta-amerikanoi-xehaste-oti-xerate/
β) https://www.kordatos.org/xounta-amerikanoi-xehaste-oti-xerate-b-meros/
γ) https://www.kordatos.org/xounta-amerikanoi-xehaste-oti-xerate-b-meros-2/
[11]. Βλέπε αναλυτικότερα, Βασίλης Λιόσης, Ζητήματα Τακτικής και Στρατηγικής, σελ. 155-156, εκδ. ΚΨΜ, 2017.
