Πηγή: Guernica
Η Madawi al-Rasheed είναι επισκέπτης καθηγητής στο Ινστιτούτο Μέσης Ανατολής της Σχολής Οικονομικών του Λονδίνου. Έχει γράψει εκτενώς για την Αραβική Χερσόνησο, την αραβική μετανάστευση, την παγκοσμιοποίηση, τον θρησκευτικό διεθνισμό και τα θέματα φύλου. Γράφει για το Middle East Eye.
Τη Δευτέρα, οι αρχές της Σαουδικής Αραβίας ανακοίνωσαν πρωτοφανή μέτρα για τη διάσωση των οικονομικών τους από επικείμενη κατάρρευση, η οποία προκλήθηκε από κακοδιαχείριση και όχι απλά την πανδημία του κορονοϊού ή την κατάρρευση των τιμών του πετρελαίου.
Από τον Ιούλιο, η αύξηση του ΦΠΑ από 5% σε 15% και η αναστολή του κόστους διαβίωσης (μηνιαίο επίδομα 1000 ριάλ / 266 δολάρια) αποτελούν απεγνωσμένες προσπάθειες διάσωσης μιας οικονομίας που λεηλατήθηκε για γενιές.
Η απόλυτη λύση
Αυτή η κίνηση είναι μόνο η αρχή, καθώς η κυβέρνηση μπορεί να καταφύγει στην τελική λύση, μειώνοντας τις θέσεις εργασίας στο δημόσιο τομέα της Σαουδικής Αραβίας, μειώνοντας τους μισθούς των υπαρχόντων κρατικών υπαλλήλων ή απλά κηρύσσοντας στάση πληρωμών στο εσωτερικό της.
Καθώς οι τιμές του πετρελαίου δεν δείχνουν σημάδια βελτίωσης, και ο κορονοϊός εξακολουθεί να μαίνεται σε ολόκληρο τον κόσμο και εντός της χώρας, δεν είναι βέβαιο ότι η νέα αύξηση του ΦΠΑ και η αναστολή του επιδόματος διαβίωσης θα δημιουργήσουν αρκετές οικονομίες για το κράτος ώστε να αντισταθμίσει τις σοβαρές απώλειες. Ωστόσο, και τα δύο νέα μέτρα αποτελούν απεγνωσμένες προσπάθειες για την αύξηση των εσόδων σε μια περίοδο κατά την οποία το κύριο εμπόρευμα, το πετρέλαιο, γίνεται όλο και πιο φθηνό από το νερό στο βασίλειο της ερήμου.
Οι πολιτικές επιπτώσεις της κρίσης υπερβαίνουν αυτά τα περιορισμένα και απεγνωσμένα μέτρα που δεν θα είναι ποτέ αρκετά για να σταματήσουν την ολίσθηση προς το άγνωστο.
Το αποκαλούμενο σαουδαραβικό κοινωνικό συμβόλαιο θεωρείται ότι βασίζεται σε συναίνεση. Η κυβέρνηση παρέχει εκτεταμένες υπηρεσίες όπως θέσεις εργασίας στο δημόσιο τομέα, εκπαίδευση, στέγαση και υγεία. Σε αντάλλαγμα, οι πολίτες εξακολουθούν να δεσμεύονται για υποταγή στην ηγεσία, αποδεχόμενοι την πλήρη πολιτική περιθωριοποίηση, την αποστασιοποίησή τους, ακόμα και την καταπίεση στο όνομα της ασφάλειας και του πλούτου.
Αυτό το κοινωνικό συμβόλαιο βασιζόταν σε ευσεβείς πόθους και όχι σε μια ακριβή αξιολόγηση των σχέσεων μεταξύ της σαουδαραβικής κοινωνίας. Από την ανακάλυψη του πετρελαίου το 1933, οι Σαουδάραβες δεν σταμάτησαν ποτέ να αμφισβητούν την κυβέρνησή τους ακόμα και σε περιόδους πλούτου και αφθονίας.
Ιδεολογία εναντίον οικονομίας
Κατά τη διάρκεια του περασμένου αιώνα, η μεγαλύτερη αντίθεση προς τους Al-Sauds εκφράστηκε με ιδεολογικούς όρους που δεν σχετίζονται ιδιαίτερα με την εγχώρια οικονομική ευημερία του λαού. Τόσο οι Σαουδάραβες εθνικιστές όσο και οι Ισλαμιστές ξεκίνησαν ιδεολογικές αντιπαραθέσεις στο κράτος, βάσει μιας συζήτησης που αγγίζει την ταυτότητα του κράτους και όχι την οικονομία του ή τα χρηματικά.
Εθνικιστές το αμφισβήτησαν βάσει των διασυνδέσεών του με ιμπεριαλιστικά και Δυτικά προγράμματα, ενώ οι Ισλαμιστές καταπιάστηκαν με ζητήματα αυθεντικότητας, Ισλαμικής κληρονομιάς και δέσμευσης για παγκόσμια Ισλαμική αναβίωση, θεωρώντας το πετρέλαιο στα χέρια του κράτους ως μηχανισμό που επιτρέπει την υλοποίηση τέτοιων έργων.
Στο πλαίσιο αυτών των μεγάλων ιδεολογικών σχεδίων, και ενώ το κράτος συνέχισε να καταβάλλει τους μισθούς των πολιτών και να παρέχει υπηρεσίες κακής ποιότητας, η κακοδιαχείριση της οικονομίας συνεχίστηκε και αναβαθμίστηκε σε νέα επίπεδα υπό την τρέχουσα ηγεσία του Πρίγκιπα Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν.
Ωστόσο, με τις νέες οικονομικές δυσχέρειες και το μειωμένο βιοτικό επίπεδο, που οποίες προκύπτουν από την κατασπατάληση του πλούτου στην επιδίωξη μάταιων έργων και την επιβολή νέων φόρων, κριτικές φωνές μπορεί να ενεργοποιηθούν για νέες συνθήκες που αγγίζουν την ίδια τους τη ζωή.
Για πόσο καιρό μπορούν οι Σαουδάραβες να παραμένουν σιωπηλοί για τη δική τους εξαθλίωση ενώ ταυτόχρονα βλέπουν τη διαιώνιση των προνομίων της ελίτ; Είναι καιρός οι Σαουδάραβες να αφυπνιστούν και να επικεντρωθούν στο πεπρωμένο τους κάτω από ένα καθεστώς που διαβρώνει τη δική τους οικονομική ασφάλεια, ενώ συνεχίζει να δαπανά δισεκατομμύρια για τα δικά του αμφίβολα έργα.
Πού πήγαν όλα τα χρήματα;
Στην εγχώρια αγορά, από το Όραμα 2030, τα Εθνικά Προγράμματα Μετασχηματισμού, μέχρι τις Πόλεις του Μέλλοντος, δισεκατομμύρια δολάρια έχουν σπαταληθεί χωρίς καμία μορφή λογοδοσίας. Οι Σαουδάραβες είναι βέβαιο ότι θα χάσουν τον ενθουσιασμό τους για μεγάλα μυθικά έργα, τα οποία είναι το προϊόν μιας κακής προπαγανδιστικής μηχανής και των μεγαλοπρεπών ψευδαισθήσεων του πρίγκιπα.
Τώρα η ηγεσία ζητά από τους Σαουδάραβες να ανεχθούν τα μέτρα λιτότητας. Αλλά τι γίνεται με τους βασικούς μηνιαίους μισθούς που λαμβάνουν οι πριγκίπισσες Al Saud και συγγενείς τους από τα κρατικά ταμεία; Για να μην αναφέρω άλλα προνόμια και προνόμια που αποσκοπούν στο να διατηρήσουν τη μεγάλη δεξαμενή πριγκίπων που ασχολούνται με κυνηγετικά ταξίδια, τις πολυτελείς διακοπές σε ευρωπαϊκά θέρετρα, την αγορά ποδοσφαιρικών σταδίων και ακίνητα στη χώρα και στο εξωτερικό.
Η ηγεσία παραμένει σιωπηλή λόγω του μυστικού κόστους αυτών των μισθών που λαμβάνουν χιλιάδες ανενεργοί πριγκίπισσες κάθε μήνα απλά επειδή ανήκουν στην εκλεκτή οικογένεια, της οποίας η καταγωγή Al-Saud τους δίνει το δικαίωμα σε ένα τεράστιο μηνιαίο ποσό, το οποίο αντλείται από κρατικά ταμεία χωρίς καν να εμφανίζεται στον ισολογισμό ή στον προϋπολογισμό.
Σε περιφερειακό επίπεδο, η δαπάνη δισεκατομμυρίων για τον εκτροχιασμό των εξεγέρσεων σε αρκετές αραβικές χώρες και η έναρξη ενός πολέμου στην Υεμένη απλώς επιτάχυνε την εξάντληση του πλούτου. Οι μαζικές δαπάνες για όπλα που ούτε παρέχουν εγχώρια ασφάλεια ούτε εγγυώνται την ειρήνη σε μια ταραχώδη περιοχή παραμένουν πέρα από την κριτική ή τον έλεγχο.
Μια νέα εποχή
Οι δαπάνες της Σαουδικής Αραβίας για περιφερειακές συγκρούσεις επιδείνωσαν μόνο τις τοπικές αντιπαλότητες και ενδυνάμωσαν τους Άραβες ηγέτες που είναι αποφασισμένοι να στερήσουν από τους πολίτες τους μια αξιοπρεπή ζωή. Τα χρήματα της Σαουδικής Αραβίας συνέβαλαν όχι μόνο στη σπατάλη του δικού της πλούτου αλλά και στη διαιώνιση της διεφθαρμένης, αυταρχικής εξουσίας σε άλλα μέρη της περιοχής.
Καθώς οι Σαουδάραβες υπόκεινται σε νέους φόρους και περικοπές, είναι καιρός να στρέψουν την προσοχή τους μακριά από ζητήματα ταυτότητας προς τη μοίρα τους, σε μια εποχή όπου η ηγεσία συνεχίζει να λεηλατεί το κράτος για τον αυτοπλουτισμό του κύκλου της και σε περιφερειακά έργα που εξυπηρετούν μόνο τα στενά συμφέροντά της.
Η σταδιακή διάβρωση των κρατικών υπηρεσιών και μισθών, σε συνδυασμό με την αύξηση των τιμών κατανάλωσης, και η προοπτική της παρατεταμένης φτώχειας, θα είναι η σπίθα μιας νέας εποχής αντιπολιτευτικών πολιτικών, που δημιουργήθηκαν από την καταστροφική κακοδιαχείριση του κράτους υπό την τρέχουσα ηγεσία του.
