Δελτίο τύπου από το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες και την Oxfam
Αν και η Ευρώπη εκφράζει την ανησυχία της για την ασφάλεια των ανθρώπων στο Αφγανιστάν, ελάχιστη προσοχή δίνεται στους Αφγανούς που αναζητούν ασφάλεια στην Ευρώπη. Μια νέα Κοινή Υπουργική Απόφαση που θέτει προσκόμματα στη δυνατότητα των Αφγανών προσφύγων, μεταξύ άλλων εθνικοτήτων, να λάβουν διεθνή προστασία στην Ελλάδα, καθώς και οι άθλιες συνθήκες διαβίωσης που επικρατούν στον καταυλισμό στο Μαυροβούνι («Μόρια 2») επικρίνονται στην τελευταία έκδοση του Ενημερωτικού Δελτίου Λέσβου, που δημοσιεύεται από το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες (ΕΣΠ) και την Oxfam.
Οι Αφγανοί αποτελούν το 63% του πληθυσμού του καταυλισμού στο Μαυροβούνι, που είναι επίσης γνωστός ως «Μόρια 2». Τον Ιούνιο, η Ελληνική Κυβέρνηση αποφάσισε ότι Αφγανοί, μαζί με Σύριους και τρεις άλλες εθνικότητες, θα μπορούσαν να επιστρέψουν στην Τουρκία, ακόμη και αν πληρούν τα κριτήρια για να αναγνωρισθούν ως πρόσφυγες. Στις 16 Αυγούστου, την επομένη της πτώσης της Καμπούλ, ο Έλληνας Υπουργός Μετανάστευσης δήλωσε ότι «η Ελλάδα δεν θα είναι πύλη εισόδου» για τους Αφγανούς. Αυτό έρχεται σε αντίθεση με την ευθύνη και υποχρέωση υποδοχής όσων αναζητούν ασφάλεια.
Ο Βασίλης Παπαστεργίου, Νομικός Εμπειρογνώμων στο Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες, δήλωσε:
«Η απόφαση της Ελλάδας να απαγορεύσει στους Αφγανούς πρόσφυγες την είσοδο στην Ευρώπη είναι ανήθικη. Δεν αντίκειται μόνο στο διεθνές και ευρωπαϊκό δίκαιο, αλλά και εμποδίζει τους ανθρώπους να χτίσουν ξανά τις ζωές τους. Μέσα από μια τεχνική χειραγώγηση της καταγραφής τους, αυτοί οι άνθρωποι στερούνται την πλέον στοιχειώδη βοήθεια και ρίχνονται ξανά σε μια κατάσταση αναταραχής.
«Σε μία υπόθεση πάνω στην οποία εργάστηκε το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες, οι Ελληνικές Αρχές αρνήθηκαν να εξετάσουν την αίτηση ασύλου μιας οικογένειας από το Αφγανιστάν. Αντί να την εξετάσουν όπως υπαγορεύει το Ευρωπαϊκό μεταναστευτικό δίκαιο, έλαβαν την αβάσιμη απόφαση ότι η οικογένεια πρέπει να επιστρέψει στην Τουρκία, παρά το γεγονός ότι είχε περάσει μόλις τέσσερις μέρες εκεί, προτού φτάσει στην Ελλάδα. Τούτο ισχύει παρά το γεγονός ότι η Τουρκία αρνείται επιστροφές από την Ελλάδα από το 2020, πράγμα που σημαίνει ότι αυτή η οικογένεια έχει πλέον εγκλωβιστεί στη Λέσβο.
«Δεν πρόκειται για μεμονωμένη περίπτωση. Εκατοντάδες άνθρωποι στον καταυλισμό της περιοχής Μαυροβούνι («Μόρια 2») βρίσκονται τώρα εγκλωβισμένοι καθώς η Ελλάδα και η Τουρκία χρησιμοποιούν τους αιτούντες άσυλο ως διαπραγματευτικό χαρτί.»
Η τρέχουσα εβδομάδα σηματοδοτεί επίσης έναν χρόνο από τις φωτιές που έκαψαν ολοσχερώς το διαβόητο Κέντρο Υποδοχής της Μόριας, στη Λέσβο, και την υπόσχεση της Ευρωπαίας Επιτρόπου, Ylva Johansson, πως «Δεν θα υπάρξουν άλλες Μόριες». Ωστόσο, για τους πρόσφυγες που ζουν στην εσπευσμένα κατασκευασμένη και προσωρινή «δεύτερη Μόρια», οι συνθήκες διαβίωσης είναι όσο φρικτές ήταν πάντα. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου προσφάτως επεσήμανε πως οι ελληνικές αρχές απέτυχαν να διασφαλίσουν πως ο καταυλισμός πληροί τις ευρωπαϊκές προδιαγραφές. Ο καύσωνας που σημειώθηκε το καλοκαίρι επίσης ανέδειξε τις δραματικές συνθήκες διαβίωσης, ενώ η έλλειψη προετοιμασίας της ελληνικής κυβέρνησης σημαίνει πως, για έκτη κατά συρροή χρονιά, πολλοί άνθρωποι θα αναγκαστούν να βγάλουν τον χειμώνα σε σκηνές.
Η έλλειψη ειδικής μέριμνας για μέτρα ασφάλειας εντός του καταυλισμού θέτει, επίσης, τις γυναίκες σε κίνδυνο. Πρόσφατη επισκόπηση έδειξε ότι οι μόνες γυναίκες συνεχίζουν να εκφράζουν φόβο σε σχέση με το να πάρουν νερό ή να χρησιμοποιήσουν τα ντους και τις τουαλέτες μετά το σούρουπο. Μέτρα όπως η εγκατάσταση κατάλληλου φωτισμού, η διερεύνηση της δυνατότητας κατασκευής τουαλετών πιο κοντά στην πτέρυγα που διαμένουν οι μόνες γυναίκες και η ενίσχυση της παρουσίας γυναικών αστυνομικών θα μπορούσαν να καταστήσουν αυτόν τον προσωρινό καταυλισμό ασφαλέστερο για τις γυναίκες.
Η Erin McKay, Διευθύντρια της Ευρωπαϊκής Εκστρατείας Μετανάστευσης της Oxfam, δήλωσε:
«Η Ελληνική Κυβέρνηση έχει δηλώσει ανοιχτά ότι σκοπεύει να αποτρέψει, αντί να υποδεχθεί αυτούς τους ανθρώπους. Αυτή η απόφαση έχει οδηγήσει ανθρώπους που αναζητούν ασφάλεια σε συνθήκες που παράγουν εξαθλίωση. Το πώς η Ευρώπη επιδιώκει να συμφιλιώσει αυτή την πραγματικότητα, που διαδραματίζεται επί ευρωπαϊκού εδάφους, με την διακηρυγμένη πρόθεση να βοηθήσει τους ανθρώπους να ξαναχτίσουν τις ζωές τους παραμένει ασαφές.»
