Από το μηνιαίο δελτίο της UNITÉ-CGT, Δεκέμβριος 2025
Μετάφραση Αντωνίας Πάνου
Στην Ευρώπη, οι τελευταίοι μήνες του 2025 σημαδεύτηκαν από την αναζωπύρωση ισχυρών κοινωνικών κινημάτων, ιδίως στη Γαλλία, το Βέλγιο, τη Βουλγαρία, την Ιταλία και την Ελλάδα. Επιπλέον, αυτές οι κινητοποιήσεις εδραιώθηκαν, μέσω απεργιών και στους χώρους εργασίας, με τους ταξικούς συνδικαλιστές να μάχονται κάθε φορά για να ενισχύσουν ακόμη περισσότερο την οργάνωση της οργής.
Στην Ιταλία, πολύ ισχυρές διαδηλώσεις και επαναλαμβανόμενες ημέρες γενικής απεργίας, σε αλληλεγγύη με τη Γάζα και τον λαό της Παλαιστίνης και ενάντια στη γενοκτονία και την πορεία προς τον πόλεμο, σημάδεψαν το φθινόπωρο του 2025. Πάνω από ενάμισι εκατομμύριο Ιταλοί διαδήλωσαν και απήργησαν τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα, και στις βιομηχανίες logistics (λιμάνια, αεροδρόμια, πλατφόρμες και κόμβοι), ιδίως στις 22 Σεπτεμβρίου, 3 Οκτωβρίου, 28 και 29 Νοεμβρίου.
Αυτό το κίνημα, που ξεκίνησε από τις απεργίες των Ιταλών λιμενεργατών ενάντια στις παραδόσεις όπλων προς το Ισραήλ και κατά τη στιγμή της τρομοκρατικής και παράνομης κατάσχεσης του στoλίσκου για τη Γάζα, ενισχύεται εδώ και μήνες και δεν είναι τυχαίο. Πρόκειται για την ταξική συνδικαλιστική δράση, που εκφράζεται εδώ από την Union Syndicale de Base (USB), ένα ισχυρό συνδικάτο που είναι μέλος της Παγκόσμιας Συνδικαλιστικής Ομοσπονδίας, το οποίο (απαλλαγμένο από τον θεσμισμό και τον σιωνισμό) αποτελεί τον κύριο (και ριζοσπαστικό) μοχλό της πάλης κατά της γενοκτονίας στην Ιταλία.
Στο Βέλγιο, οι εργαζόμενοι και οι εργαζόμενες, μαζί με τα συνδικάτα, αντιμετωπίζουν αποφασιστικά την εφαρμογή των σκληρών μεταρρυθμίσεων λιτότητας της κυβέρνησης. Έτσι, τα τελευταία χρόνια, ισχυρά κοινωνικά και συνδικαλιστικά κύματα ξεσπούν στο Βέλγιο.
Εδώ και πάνω από ένα χρόνο, τα συνδικάτα δίνουν ώθηση σε ένα μαζικό κίνημα κοινωνικής αντίστασης. Αυτή η κινητοποίηση είχε ήδη προκαλέσει μια πρώτη αναθεώρηση του σχεδίου λιτότητας της κυβέρνησης, η οποία από τα τέλη Οκτωβρίου 2025 απαιτεί πλέον περικοπές 10 δισεκατομμυρίων στις κοινωνικές δαπάνες αντί για τα 20 δισεκατομμύρια που είχαν αρχικά προταθεί τον Δεκέμβριο του 2024.
Σε απάντηση, στα τέλη Νοεμβρίου 2025, η χώρα παράλυσε από τρεις συνεχόμενες ημέρες γενικής απεργίας, ακριβώς ένα μήνα μετά από μια μαζική διαδήλωση που συγκέντρωσε πάνω από 100.000 άτομα στις Βρυξέλλες στις 24 Οκτωβρίου.
Στη Βουλγαρία, η ανακοίνωση του σχεδίου προϋπολογισμού για το 2026, που όπως και αλλού είναι αυστηρής λιτότητας και πολεμοχαρές, προκάλεσε μια ισχυρή και άμεση αντίδραση, μια μαζική κινητοποίηση που δεν είχε ξαναγίνει εδώ και πολλές δεκαετίες. Διαδηλώσεις σε όλη τη χώρα και μια τεράστια και επιθετική διαδήλωση στη Σόφια και άλλες πόλεις, με περισσότερους από 100.000 διαδηλωτές, μια επιθετική αλληλεγγύη απέναντι στις δυνάμεις ασφαλείας.
Ξεκινώντας στις 26 Νοεμβρίου και τροφοδοτούμενο από μια διαρκή οργή ενάντια στη διαφθορά στην φτωχότερη χώρα της Ευρώπης, το κοινωνικό κίνημα έχει ήδη αναγκάσει την κυβέρνηση (σε πολιτική συνύπαρξη με τον πρόεδρο της Βουλγαρίας) να υποχωρήσει, ανακοινώνοντας αρκετές τροποποιήσεις στο σχέδιο νόμου, μεταξύ των οποίων και την απόσυρση του σχεδίου αύξησης των κοινωνικών εισφορών.
Με την είσοδο της Βουλγαρίας στην ευρωζώνη, την 1η Ιανουαρίου 2026, πολλοί Βούλγαροι φοβούνται, μεταξύ άλλων, μια τεράστια απώλεια αγοραστικής δύναμης και μια επιπλέον έξοδο των Βουλγάρων στο εξωτερικό. Η Βουλγαρία είναι πράγματι η χώρα στον κόσμο που υπέστη τη μεγαλύτερη μαζική μετανάστευση μετά την αντεπανάσταση στις πρώην σοσιαλιστικές χώρες, χάνοντας το 22% του πληθυσμού της μεταξύ 1990 και 2020.
Στην Ελλάδα, μια νέα γενική απεργία (που κήρυξε το ΠAME) πραγματοποιήθηκε στις 14 Οκτωβρίου 2025 και παρέλυσε μεγάλο μέρος της χώρας, με σημαντικές διαταραχές στις μεταφορές (πορθμεία, τρένα, ταξί, αεροπορικές πτήσεις) τις δημόσιες υπηρεσίες, τα σχολεία και τα νοσοκομεία. Η γενική απεργία εντάσσεται στο πλαίσιο της κινητοποίησης ενάντια σε ένα κυβερνητικό νομοσχέδιο (υπό την υπουργό Εργασίας Νίκη Κεραμέα) που επιτρέπει την εργασία έως και 13 ώρες την ημέρα για τον ίδιο εργοδότη, με το πρόσχημα της «εθελοντικής ευελιξίας» και της πρόσθετης αμοιβής.
Η κινητοποίηση συνεχίζει επίσης τη γενική αντίθεση προς την ελληνική κυβέρνηση, ιδίως σε σχέση με το «έγκλημα των Τεμπών» το πρόσφατο σοβαρό σιδηροδρομικό ατύχημα που προκάλεσε το θάνατο δεκάδων νέων ανθρώπων (57) και συγκλόνισε τον πληθυσμό. Από το ατύχημα και μετά, έχουν πραγματοποιηθεί μαζικές διαδηλώσεις, ιδίως φέτος.
Στη Γαλλία, η «κοινωνική επιστροφή» χαρακτηρίστηκε επίσης, κατά τη διάρκεια του Σεπτεμβρίου και μέχρι τις αρχές Οκτωβρίου, από έντονες συγκρούσεις και μαχητικότητα στον κόσμο της εργασίας. Η διαμάχη κατά του προϋπολογισμού 2026, που παρουσιάστηκε στις 15 Ιουλίου από τον προηγούμενο πρωθυπουργό, François Bayrou, κινητοποίησε πολλούς εργαζόμενους και ενισχύθηκε από τη διάδοση του συνθήματος#OnBloqueTout (Μπλοκάρισμα παντού).
Αν και η κινητοποίηση, σημαντική και εκδηλωμένη με περισσότερες από 2.000 εκκλήσεις της CGT για απεργία, στην πραγματικότητα υπονομεύθηκε από τις άλλες συνδικαλιστικές ηγεσίες, το κίνημα κατάφερε όχι μόνο να κάνει την κυβέρνηση να υποχωρήσει σε ορισμένα από τα μέτρα που πρότεινε, όπως η κατάργηση δύο αργιών, αλλά και να ρίξει τον François Bayrou, τον τότε πρωθυπουργό.
Ωστόσο, όπως και στο Βέλγιο, οι «υποχωρήσεις» των κυβερνήσεων αποδεικνύονται παραπλανητικές για να κερδίσουν χρόνο και να επιβάλουν, παρά τις λαϊκές αντιδράσεις, μαζικές περικοπές στις δημόσιες δαπάνες, τη διαφύλαξη των περιουσιών και των κεφαλαίων των υπερπλουσίων και των καπιταλιστών, τη διατήρηση, ανεξαρτήτως κόστους, των δημόσιων ενισχύσεων στις επιχειρήσεις και τη χρηματοδότηση του επανεξοπλισμού των αστικών κυβερνήσεων μέσω της μείωσης των κοινωνικών παροχών και της απότομης επιδείνωσης των συνθηκών διαβίωσης και εργασίας.
Σε αυτούς τους αγώνες, οι εργαζόμενοι και οι συνδικαλιστικές τους οργανώσεις δεν μπορούν να υπολογίζουν σε υλικοτεχνική, ούτε καν ηθική υποστήριξη από τους «θεσμούς» του ευρωπαϊκού και διεθνούς συνδικαλισμού, δηλαδή συγκεκριμένα από τη Διεθνή Συνδικαλιστική Συνομοσπονδία και την Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία Συνδικάτων, το ισχυρό όπλο του λόμπι της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Είναι δύσκολο να κατανοήσουμε το ενδιαφέρον αυτών των δομών, που είναι γεμάτες με δημόσια χρήματα και χρηματοδοτούνται από προσοδοφόρες συμφωνίες με τους εργοδότες και το κράτος, αλλά είναι ανίκανες – επειδή είναι αποκομμένες από την πραγματικότητα και αποσυνδεδεμένες – να συμβάλουν στην ενίσχυση των εθνικών αγώνων σε ευρωπαϊκό επίπεδο και να προωθούν έναν κοινό αγώνα.
Ειδικές στον κοινωνικό διάλογο, αυτές οι δομές είναι στην πραγματικότητα αντιπαραγωγικές, καθώς ενσταλάζουν τη μοιρολατρία στις καρδιές των εργαζομένων.
Αντίθετα, η ολοένα και ισχυρότερη παρουσία της Παγκόσμιας Συνδικαλιστικής Ομοσπονδίας (ΠΣΟ) στην Ευρώπη φαίνεται να δίνει μια γενική ώθηση, ή τουλάχιστον μια πιο ισχυρή αυτοπεποίθηση, όπως συμβαίνει χαρακτηριστικά στην Ελλάδα και την Ιταλία, αλλά και στην Τουρκία και την Κύπρο…
Με την παρουσία της στην Ευρώπη μέσω των συνδικάτων που είναι μέλη της, η FSM (ΠΣΟ) συμβάλλει έτσι στην ενίσχυση της ισορροπίας δυνάμεων και στον συντονισμό των διαφόρων αγώνων με το Ευρωπαϊκό Γραφείο της και τις διεθνείς επαγγελματικές συνδικαλιστικές ενώσεις της.
Ένα ενδεικτικό παράδειγμα: τον Σεπτέμβριο, διοργανώθηκε μια συνάντηση υψηλού επιπέδου στη Γένοβα, με πρωτοβουλία της UIS Transport της FSM, με σκοπό να συζητηθεί και να οργανωθεί η συνέχιση των ηρωικών αγώνων και απεργιών που διοργάνωσαν οι λιμενεργάτες (οι περισσότεροι από τους οποίους είναι μέλη συνδικάτων που είναι συνδεδεμένα με το FSM) από διάφορες μεσογειακές χώρες αυτό το καλοκαίρι ενάντια στη γενοκτονία στην Παλαιστίνη και τις παραδόσεις/μεταφορές όπλων προς το Ισραήλ.
Λιτότητα, πολεμική οικονομία, κρατική ενίσχυση των επιχειρήσεων: πρέπει να καταργηθεί αυτό το σύστημα εκμετάλλευσης!
Στην Ιταλία και το Βέλγιο, τα κοινωνικά κινήματα, ιδιαίτερα με το όπλο της απεργίας, εκφράζουν σαφώς την άρνησή τους στον πόλεμο και την πολεμική οικονομία. Οι περικοπές στις κοινωνικές δαπάνες, σε συνδυασμό με την προσπάθεια επανεξοπλισμού των αστικών κρατών, πρέπει να καταγγελθούν δημόσια γι’ αυτό που είναι: μια νέα επίθεση κατά της εργατικής τάξης, σε συνάρτηση με τη συνέχιση της δημοσιονομικής «λιτότητας» (για να εξασφαλιστεί η κρατική ενίσχυση των εργοδοτών) σε όλη την Ευρώπη.
Η απόφαση για την κατακόρυφη αύξηση των στρατιωτικών δαπανών, που ελήφθη από το ΝΑΤΟ και την Ευρωπαϊκή Ένωση, εφαρμόζεται στο Βέλγιο, όπως και στη Γαλλία, την Ιταλία ή αλλού – αυτό είναι χαρακτηριστικό της πολεμικής οικονομίας – σε βάρος των φτωχότερων και πιο ευάλωτων πληθυσμών. Και σε βάρος – πάντα – των συλλογικών δικαιωμάτων και των ατομικών ελευθεριών.
Η πραγματικότητα είναι επίσης ότι η εξουσία (σε κάθε χώρα της Ευρώπης και του κόσμου) φοβάται μια μαζική κινητοποίηση ενάντια στον πόλεμο και την λιτότητα. Γιατί αυτές οι πολιτικές επιλογές είναι αλληλένδετες: για να μπορέσει να εγγυηθεί τα κέρδη των καπιταλιστών μέσω των δημόσιων ενισχύσεων στις επιχειρήσεις (το ένα τρίτο του κρατικού προϋπολογισμού κατασπαταλιέται/λεηλατείται κάθε χρόνο από τους μεγάλους ομίλους και τους μετόχους τους) και να διεξάγει τον πόλεμο, πρώτα εμπορικό και μετά στρατιωτικό, το καπιταλιστικό κράτος πρέπει να καταστρέψει τις κοινωνικές δαπάνες μέχρι το μεδούλι.
Όλα είναι λοιπόν συνδεδεμένα: το συμφέρον των εργαζομένων είναι να μπλοκάρουν τους προϋπολογισμούς λιτότητας και την πολεμική οικονομία και, με αυτόν τον τρόπο, να σταματήσουν την πορεία προς τον πόλεμο. Σε αυτό το πλαίσιο, οι επαναλαμβανόμενες γενικές απεργίες στο Βέλγιο και την Ιταλία δείχνουν τον δρόμο που πρέπει να ακολουθηθεί, αυτόν ενός συνολικού αγώνα που δεν διαχωρίζει τεχνητά τις διάφορες πτυχές των αιτίων και των συνεπειών του καπιταλιστικού συστήματος, ενός βάρβαρου καθεστώτος εκμετάλλευσης, κρίσεων και διαρκών πολέμων».
