Οι «μύθοι» δεν τρομάζουν. Συνήθως εμπνέουν και γι’ αυτό και η εξέγερση του Πολυτεχνείου και η παρακαταθήκη ανυπακοής που έχει αφήσει σε αυτή την κοινωνία, αντιμετωπίζονται πολύ απαξιωτικά. Εδώ και δύο-τρία χρόνια, μαθαίνουμε ότι για όλα μας τα δεινά φταίει η «μεταπολίτευση», γενικά και αόριστα ή και συγκεκριμένα, πιο πρόσφατα. Αυτή η αντίληψη, ακόμα και με τα αποσπασματικά ψήγματα αλήθειας που μπορεί να φέρει, κάθε φορά που μετατρέπεται σε κεντρική ανάλυση, γίνεται και ανιστόρητη και επικίνδυνη.
Δείτε για παράδειγμα τι γράφει στη φετινή της ανακοίνωση η ΟΝΝΕΔ: λέει, ούτε λίγο ούτε πολύ, ότι το Πολυτεχνείο διδάσκει ότι δεν πρέπει να γίνονται καταλήψεις. Τεχνικά, η ανακοίνωση δεν πατάει σε κανένα πραγματικό γεγονός, γιατί με τα δεδομένα της ΟΝΝΕΔ, το Πολυτεχνείο ήταν και κατάληψη πανεπιστημιακού χώρου και «μειοψηφική». Με αυτά τα δεδομένα, της συγκεκριμένης κομματικής νεολαίας πάντα, που φέτος, αναπαράγει μαζικά τη λογική που πρώτοι, εκστόμισαν άνθρωποι της ελληνικής ακροδεξιάς. Βέβαια, θα πει κάποιος (και θα έχει δίκιο), ότι αυτοί οι άνθρωποι σήμερα βρίσκονται στη ΝΔ και έχουν υπουργοποιηθεί, ενώ φαντάζουν και υποψήφιοι για την προεδρία του κόμματος στην επόμενη στροφή της ηγεσίας του. Είναι και αυτό ένα σημάδι των καιρών: ακόμα και όταν η ΝΔ ξεφύγει από τα όρια της συναγερμικής Δεξιάς επιστρέφοντας προς το συντηρητικό κέντρο, είναι εξαιρετικά πιθανό διεκδικητές της ηγεσίας της να είναι και άνθρωποι που σηματοδότησαν τον εναγκαλισμό της με την άκρα δεξιά της Ελλάδας.
Από την άλλη, υπάρχει μια γενική αποδόμηση του χαρακτήρα του κόμματος και κυρίως, της πολιτικής συμμετοχής. Το «Ποτάμι» για παράδειγμα, βασιζόμενο στις επικοινωνιακές αρχές που βασικά ακολουθεί, υποστηρίζει ότι η χούντα ήταν μια μορφή «κομματοκρατίας» και ότι στο Πολυτεχνείο «δεν υπήρχαν κόμματα». Μόνο που επί χούντας, τα κόμματα ήταν παράνομα και κάποια από αυτά, όπως το ΚΚΕ, κέρδισαν κυριολεκτικά με αίμα τη νομιμοποίησή τους. Πίσω στο 1994, τα ίδια περίπου περί κομμάτων έλεγε και ο σημερινός πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς, όταν, σε μια διαφορετική εποχή πολιτικής αστάθειας για την Ελλάδα, υποτίθεται αμφισβητούσε τις δεδομένες πολιτικές μορφές. Βρείτε μια ανακοίνωση των «Νέων Οριζόντων», της παράταξης του κόμματος του κ. Σαμαρά στα πανεπιστήμια και θα εκπλαγείτε από τις ομοιότητες.
«Ναι, αλλά μετά το Πολυτεχνείο τι έγινε;» είναι το, καλοπροαίρετο συχνά, ερώτημα.
Η ιστορία είναι αμείλικτη. Όταν οι καλύτερες ιδέες εφαρμόζονται με το χειρότερο και πιο υστερόβουλο τρόπο στην πράξη, είναι έτοιμη να εκδικηθεί σκληρά. Οι άνθρωποι όμως που αντιλήφθηκαν την έννοια της οργανωμένης πολιτικής στράτευσης ως ένα «ελευθέρας» που παρείχε η κομματική ταυτότητα για μια σειρά «ευκολίες» και αποκαταστάσεις, στην πραγματικότητα είναι πολύ λιγότεροι από όσο νομίζουμε. Η αντίληψη απέναντι στην οποία έγιναν εξεγέρσεις όπως το Πολυτεχνείο, είναι η αντίληψη της ανάθεσης, αυτής ακριβώς που δημιουργεί το συγκεκριμένο τρόπο κοινωνικής λειτουργίας: να κοιτάμε τη δουλίτσα μας, να έχουμε και κάνα δυο άκρες για καλό και για κακό, να αφήνουμε τα σκουπίδια μακριά από την πόρτα μας, ας είναι και στην πόρτα του γείτονα και όλα θα πάνε καλά.
Όχι λοιπόν, δεν θα πάνε. Οι άνθρωποι που ήταν (ή δεν ήταν) στο Πολυτεχνείο και τα τελευταία 30 χρόνια «κανόνιζαν» τα πολιτικά πράγματα στην Ελλάδα, δεν είναι η προσωποποίηση της μεταπολίτευσης. Τα ιστορικά γεγονότα και περίοδοι δεν είναι ποτέ μόνο τα μεμονωμένα πρόσωπα που τα δημιουργούν ή συμμετέχουν σε αυτά. Αν όμως επιμείνουμε ότι όλα, είναι «δουλειά άλλων» και η δική μας είναι μόνο η επιβίωση, τότε να μη μας φταίνε οι «μεταπολιτεύσεις». Το καύσιμο της ιστορίας είναι πάντα οι λαοί, που συχνά πυκνά, πρέπει να γυρνάνε και βλέπουν «την αυλή που μεγάλωσαν» που λέει και ο Ξαρχάκος σε στίχους Καμπανέλλη. Μια από αυτές τις αυλές, ήταν και αυτή του Πολυτεχνείου.
Γιώργος Τσαντίκος
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Ηπειρωτικός Αγών
