Την Πέμπτη 17-1-2019 ψηφίστηκε στη Βουλή ο νόμος των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ που έφερε ο Γαβρόγλου στη Βουλή και ανάμεσα στα άλλα εκπαιδευτικά ζητήματα αφορά τον τρόπο προσλήψεων μονίμων και αναπληρωτών εκπαιδευτικών. Αποτελεί παρέμβαση-τομή απάνθρωπης σύλληψης σε ό,τι αφορά τις εργασιακές σχέσεις και κατ’ επέκταση στον τρόπο λειτουργίας του σχολείου.
Οι σχετικές με αυτό το νόμο αναλύσεις(1) όλων των οργανώσεων και συλλογικοτήτων της αριστεράς είναι αποκαλυπτικές και συμφωνούν στην ουσία των επιδιώξεών του.
Στη σημερινή φάση ανάπτυξης του καπιταλισμού, το σύστημα απαιτεί από όλες τις κοινωνικές δυνάμεις και θεσμούς να υποταχθούν και να υπηρετούν ολοκληρωτικά -οικονομικά, πολιτικά και ιδεολογικά- τους όρους και το πνεύμα λειτουργίας του.
Ο νόμος Γαβρόγλου … φιλοδοξεί να “εκπαιδεύσει” τους εκπαιδευτικούς στις βασικές αρχές του καπιταλισμού, την άκρατη ατομικότητα και τον ωφελιμισμό, να μας εξοικειώσει με την ιδέα της “ανθρωποφαγίας”. Να χρησιμοποιήσουν την αυξημένη γνώση τους οι μεν -μεταπτυχιακά, διδακτορικά- εναντίον των …άλλων, των αναπληρωτών, που χρησιμοποιούν την εργασία τους -προϋπηρεσία- σαν άμυνα στον αγώνα της οικονομικής τους επιβίωσης. Να βιώσουν αυτή τη λογική, να την υιοθετήσουν και να τη μεταφέρουν με φυσικό τρόπο στους μαθητές τους.
Είναι μια μαύρη αστική πολιτική που εδράζεται στην αντίληψη ότι η γνώση έχει αξία και θα πληρώνεται μόνο όταν είναι χρήσιμη και εξυπηρετεί τη λειτουργία και την κερδοφορία των επιχειρήσεων.
Αυτή η αντίληψη από μόνη της οριοθετεί τον προσανατολισμό -άρα και τα όρια- ανάπτυξης των επιστημών ενώ ταυτόχρονα βαθαίνει το ρήγμα ανάμεσα στις επιστήμες της φύσης και στις ανθρωπιστικές σπουδές.
Σε αυτή την αντίληψη είναι σύμφωνες, με διαφοροποιήσεις στον τρόπο εφαρμογής της, όλες οι παραλλαγές της αστικής πολιτικής. Αντιλαμβάνονται ότι το εκπαιδευτικό σύστημα δεν μπορεί να συνεχίσει να λειτουργεί όπως παλιά -κάτι που αποδέχονται όλοι όσοι είχαν ή έχουν άμεση ή έμμεση σχέση με την εκπαίδευση- και νομοθετούν αλλαγές. Αλλαγές στη δομή, το περιεχόμενο και στον τρόπο λειτουργίας του στη κατεύθυνση που προαναφέραμε.
Αυτά εξελίσσονται σε μια εποχή εκρηκτικών δυνατοτήτων διάδοσης των γνώσεων. Σε μια εποχή όπου η συσσωρευμένη γνώση αναπαράγεται με πρωτόγνωρους ρυθμούς. Η επιστημονική γνώση διπλασιάζεται κάθε 10 με 20 χρόνια, όπως και ο αριθμός των πτυχιούχων. Η τάση αυτή είναι αντικειμενική και προοδευτική.
Αντικειμενικά λοιπόν έχει δημιουργηθεί μια νέα πραγματικότητα στο χώρο της εκπαίδευσης. Ταυτόχρονα εμφανίζεται μια μεγάλη και διευρυνόμενη αντίφαση στο εσωτερικό του συστήματος.
Από τη μια το σχολείο που λειτουργεί για να εξυπηρετεί κύρια την καπιταλιστική παραγωγή με όρους αγοράς χρειάζεται σχεδιασμένα “λιγότερη γνώση” για τους πολλούς και από την άλλη οι υποψήφιοι εκπαιδευτικοί έχουν δυνατότητες να αυξάνουν συνεχώς τα γνωστικά τους ενδιαφέροντα και προσόντα. Γνωστικά ενδιαφέροντα που η εποχή μας γίνεται όλο και πιο ικανή να παρέχει μαζικά, σε βάθος και διαρκώς ανανεούμενα.
Το εκπαιδευτικό κίνημα και η Αριστερά
Απέναντι σε αυτή την πραγματικότητα η Αριστερά στέκεται αμήχανη. Αρνούμαστε, διστάζουμε να διαβούμε αποφασιστικά, σε επίπεδο άμεσων αιτημάτων και τακτικής, το κατώφλι της νέας εποχής. Αρκούμαστε συνήθως σε εμπεριστατωμένες αναλύσεις όσων κάνουν οι εκάστοτε κυβερνήσεις με τη συνεπικουρία του ΟΟΣΑ και της ΕΕ.
Δεν μετατρέπουμε τις θέσεις μας για τη γνώση, τη μόρφωση, τον πολιτισμό, το σχολείο σε αιτήματα και τρόπο ζωής.
Ο σχεδιασμός και η πραγματοποίηση των κινητοποιήσεων -με αμυντικού χαρακτήρα αιτήματα- συνοδεύεται από ενδοπαραταξιακές ανταγωνιστικού χαρακτήρα αντιπαραθέσεις. Τακτικές που τροφοδοτούνται από κομματικό συνήθως πατριωτισμό και υποτίμηση των δυνατοτήτων ενός αυτόνομου οργανωτικά και πολιτικά εκπαιδευτικού κινήματος.
Έτσι καταλήξαμε να αναζητάμε απάντηση στο ζήτημα των διορισμών με το κριτήριο της επετηρίδας. Ένα αίτημα που ήταν επαρκές και δίκαιο τα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης και τη δεκαετία του 1980, αλλά συντηρητικό και μη λειτουργικό σήμερα.
Ένα κριτήριο που προοπτικά καθιστά δυσδιάκριτη την ημερομηνία πρόσληψης με την …ημερομηνία συνταξιοδότησης!
Ένα αίτημα που δεν απαντά στις 125.000 εκπαιδευτικών που πέρυσι έκαναν αίτηση για προσωρινή εννεάμηνη απασχόληση στα σχολεία. Πολύ περισσότερο απογοητεύει τους σημερινούς φοιτητές των παιδαγωγικών σχολών.
Ένα αίτημα που επί πλέον δεν έχει την απαραίτητη για την ικανοποίησή του διεισδυτικότητα στη σκέψη της κοινωνίας.
Σκέψεις για την πρόταση που χρειάζεται
Και βέβαια το δίλημμα για την Αριστερά δεν είναι επετηρίδα ή “προσοντολόγιο” του Γαβρόγλου.
Για να ξεφύγουμε από τα αστικά διλήμματα χρειάζεται να περάσουμε από την τακτική της αντίθεσης στη τακτική της θέσης. Να τολμήσουμε να βάλουμε στο τραπέζι τη προοπτική της δικής μας αριστερής πολιτικής. Της μοναδικής πολιτικής που μπορεί να απελευθερώσει τη γνώση και την εργασία.
Σε αυτό το πνεύμα επιχειρούμε να διατυπώσουμε κάποιες θέσεις με το συνοδευτικό της … ανακλητότητας.
Ξεκινάμε βέβαια με τη θέση της αντίθεσης και μη εφαρμογής του νόμου ΣΥΡΙΖΑ ΑΝΕΛ- Γαβρόγλου που την ουσία του υποστηρίζει και η Ν.Δ.
Α. Προτείνουμε για το λειτουργικό μέρος της εκπαίδευσης:
– Άμεση κάλυψη όλων των σημερινών λειτουργικών κενών με μόνιμους διορισμούς. Η πρόσληψη δεκάδων χιλιάδων αναπληρωτών κάθε χρόνο δείχνει ότι καλύπτουν πάγιες ανάγκες της εκπαίδευσης, που απαιτούν μόνιμο προσωπικό.
– Για να μπορεί η σχολική τάξη να μαθαίνει ,απαιτείται -και είναι πραγματοποιήσιμη τεχνικά στην εποχή μας- εξατομικευμένη κατά το δυνατόν επαφή διδάσκοντος και διδασκομένου. Δηλαδή δραστική μείωση του αριθμού των μαθητών κατά τάξη με ορατό στόχο τους 15 και αύξηση του αριθμού των εκπαιδευτικών.
– Διάχυση της δια βίου εκπαιδευτικής διαδικασίας σε όλο τον κοινωνικό ιστό. Η τοπική αυτοδιοίκηση μπορεί και πρέπει να αποκτήσει θεσμοθετημένα την ευθύνη τέτοιου χαρακτήρα εκπαιδευτικών και πολιτιστικών λειτουργιών.
– Οι δυνατότητες σήμερα και οι ανάγκες ουσιαστικής μόρφωσης του συνόλου της νεολαίας απαιτούν ριζική αναβάθμιση της λειτουργικότητας του σχολείου.
Υπάρχει πλέον το ανθρώπινο δυναμικό με αυξημένα προσόντα που μπορεί να στελεχώσει έναν θεσμοθετημένο ερευνητικό εκπαιδευτικό μηχανισμό. Θα έχει απόληξη σε κάθε σχολείο, θα μπαίνει στην τάξη, θα τροφοδοτεί και θα τροφοδοτείται από αυτή. Θα επιμελείται τη σύνδεση του σχολείου με τις σύγχρονες γνώσεις. Θα είναι ο συνδετικός κρίκος όλων των βαθμίδων της εκπαίδευσης, ο “φροντιστής” της πολιτιστικής σύνδεσης του σχολείου με τη γειτονιά και την κοινωνία.
– Όλα αυτά για να λειτουργήσουν απαιτούν διαθεσιμότητα χρόνου για σκέψη και πράξη. Χρόνο για συλλογική ανταλλαγή γνώσεων και απόψεων εντός και εκτός του σχολείου. Απαιτούν τη μείωση του διδακτικού ωραρίου των εκπαιδευτικών, όχι της απασχόλησης. Θέση που αφορά το σύνολο των εργαζομένων και οφείλει να αποτελεί το κεντρικό αίτημα για τη ζωή των εργατών και το μέλλον της εργασίας.
Αυτά αποτελούν όρους-προϋποθέσεις για να διατυπώσουμε πρόταση για το τρόπο των διορισμών. Οι ανάγκες στην εκπαίδευση δεν έχουν όρια γιατί η γνώση δεν έχει όρια.
Οι δυνατότητες της κοινωνίας αυξάνονται συνεχώς. Η ιεράρχηση των αξιών στις οποίες επενδύουμε απαιτείται να αλλάξει.
Σημειώνουμε ότι ο τρόπος των διορισμών αποτελεί το τεχνικό μέρος του ζητήματος. Ο αυτοεγκλωβισμός μας σε αυτή τη συζήτηση και διαμάχη χωρίς τους δικούς μας όρους, μας μετατρέπει σε μια εντός ορίων αντιπολίτευση της αστικής πολιτικής.
Β. Για τα ζητήματα της τακτικής σημειώνουμε.
– Η πολιτική μας συμπεριφορά στην εκπαίδευση να διαθέτει τον τρόπο που θα τη μετατρέπει σε έναν οργανισμό που θα είναι ταυτόχρονα υφαντής και σχέδιο που ο ίδιος θα εξυφαίνει σε συνεργασία με την κοινωνία.
Αυτό μόνο η Αριστερά οφείλει και μπορεί να το κάνει. Μόνο αυτή μπορεί να μεταφέρει ρόλους από τον εαυτό της στους εργαζόμενους.
– Να δώσουμε τη δυνατότητα στα σωματεία και στους συλλόγους να αναπνεύσουν με τα δικά τους “πνευμόνια”, υπερβαίνοντας όχι με τα πνευμόνια των παρατάξεων.
– Θεωρούμε ότι η ευρύτατη κοινωνική αποδοχή είναι απαραίτητη προϋπόθεση για οποιαδήποτε μικρή ή μεγάλη νίκη του εκπαιδευτικού κινήματος. Τα αιτήματα που δεν συγκεντρώνουν την ευρεία ενεργή κοινωνική συμπάθεια -ειδικά στο χώρο της εκπαίδευσης- είναι καταδικασμένα!
– Η αξιοποίηση της πολλαπλής ηλεκτρονικής δικτύωσης μεταξύ των ανθρώπων ενισχύει την επικοινωνία, το διάλογο και τα μέσα πάλης. Πλάι στην κάθε μορφή απεργίας και διαδήλωσης υπάρχει -ιδιαίτερα στο χώρο της νεολαίας- ένα ισχυρό και “λαϊκό” πλέον μέσο επικοινωνίας.
Ας τα συζητήσουμε λοιπόν, είναι ανάγκη!
(1) Βλέπε:
Σελιδοδείκτης 23-01- 2019 : H ελαστική εργασία στην εκπαίδευση: Από τις προτάσεις του ΟΟΣΑ στον κυβερνητικό νεοφιλελευθερισμό, του Χρήστου Ρέππα.
902.gr 22-01-2019 ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΑΜΕ «Ούτε βήμα πίσω! Συνεχίζουμε τον αγώνα για τη μονιμοποίηση όλων των αναπληρωτών» και ομιλία Κουτσούμπα στη βουλή κατά τη ψήφιση του σχετικού νόμου.
Περιοδικό Αριστερή Συσπείρωση τχ. 36 : Το μέτωπο επαγγελματικών δικαιωμάτων στις καθηγητικές σχολές.
Iskra 18-01-2019: Αγωνιστική Αριστερή Ενότητα: Ο Αγώνας για μονιμοποίηση των αναπληρωτών συνεχίζεται…
Για μια συνολικότερη θεώρηση του Προσοντολογίου Γ.Καλημερίδης , Για το Προσοντολόγιο του Υπουργείου Παιδείας , https://selidodeiktis.edu.gr/2019/01/06/
….
