Η έλευση του Τραμπ στην προεδρία συμβαίνει ακριβώς την περίοδο που επισφραγίζεται οριστικά επί του πεδίου η αποτυχία των βασικών επιδιώξεων της Αμερικής στην Ουκρανία. Αυτή η ήττα επιβάλλει στις ΗΠΑ οπισθοχώρηση και αναπροσαρμογή σχεδίων. Το παλιό αφήγημα αποδομείται και ένα νέο είναι στα σκαριά.
Η αρχική εκδοχή της «σωστής πλευράς της ιστορίας» ήταν η εξής:
Ένα φιλήσυχο, δημοκρατικό και φιλειρηνικό κράτος, χωρίς επιθετικές βλέψεις και χωρίς πρόθεση να επιτρέψει τη μετατροπή του σε επιθετική βάση εναντίον γειτονικής χώρας, δέχθηκε απρόκλητη επίθεση από τον ισχυρό του γείτονα. Στο πλαίσιο αυτό, η Ρωσία εμφανιζόταν ως επιτιθέμενη και η Ουκρανία ως αμυνόμενη.
Ο ηγέτης της Ουκρανίας έκτοτε γινόταν δεκτός παντού, με τιμές. Από Προέδρους χωρών, από Πρωθυπουργούς, από γαλαζοαίματους, από ανώτατους λειτουργούς και σελέμπριτις. Ο τότε πρόεδρος του ελληνικού κοινοβουλίου, αυτή η τεράστια προσωπικότητα που είναι πλέον και πρόεδρος της δημοκρατίας, φρόντισε να φανεί βασιλικότερος του βασιλέως. Εκτός από τον Ζελένσκι κάλεσε στη Βουλή και ένα μέλος του νεοναζιστικού τάγματος ‘’Αζόφ’’. Σε διαμαρτυρίες που ακολούθησαν ο κ. Πρόεδρος απάντησε ότι παραπλανήθηκε. Ακόμα ένας παραπλανημένος. Γεμίσαμε από τέτοιους.
Τώρα όμως, γράφεται η νέα «σωστή πλευρά της ιστορίας» στην οποία ο πρώην ήρωας εξευτελίζεται στον Λευκό Οίκο σε παγκόσμια ζωντανή τηλεοπτική μετάδοση. Ο πρώην μεγάλος ηγέτης έγινε τώρα ένας δικτάτορας, ένας μέτριος ηθοποιός, ένας που κατέστρεψε τη χώρα του και που παραχωρεί τη γη, το ύδωρ και τα ορυκτά της.
Στις 5 Μάρτη, ο Μάρκο Ρούμπιο ο υπουργός Εξωτερικών του Τραμπ σε συνέντευξή του στο FoxNews αναφερόμενος στον πόλεμο στην Ουκρανία είπε κατά λέξη τα εξής: «είναι ένας πόλεμος αντιπροσώπων μεταξύ πυρηνικών δυνάμεων –των Ηνωμένων Πολιτειών, που βοηθούν την Ουκρανία και της Ρωσίας». Δηλαδή οι πρόθυμοι ηγέτες της Ουκρανίας συμπεριφέρθηκαν ως χρήσιμοι ηλίθιοι που πρόσφεραν τη χώρα τους για να γίνει επιθετική βάση των Αμερικανών και του ΝΑΤΟ απέναντι στη Ρωσία.
Πρόσφατα επίσης αποκαλύφθηκε στο ευρύ κοινό και ο ρόλος της USAID (US Agency for International Development) της Υπηρεσίας Διεθνούς Ανάπτυξης των Ηνωμένων Πολιτειών. Η οργάνωση αυτή με προϋπολογισμό δεκάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων και προσωπικό 10.000 ατόμων ξόδευε για βοήθεια σε λιμοκτονούσες περιοχές του πλανήτη περίπου το 40%. Ένα μεγάλο μέρος από τα υπόλοιπα πήγαιναν για τη χρηματοδότηση δημοσιογράφων, ακαδημαϊκών, ειδικών και διασημοτήτων για να προπαγανδίζουν τις αμερικανικές θέσεις.
Έκπληκτοι και αμήχανοι οι άνθρωποι σήμερα παρακολουθούν όλες αυτές τις ανατροπές, βλέπουν να κλονίζονται εδραιωμένες πεποιθήσεις και αλήθειες και ανησυχούν για το πού θα πάνε τα πράγματα.
Το 1848, ο λόρδος Πάλμερστον, πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανίας τότε, σε ομιλία του στο Κοινοβούλιο είχε διακηρύξει: «Δεν έχουμε αιώνιους συμμάχους, ούτε μόνιμους αντιπάλους. Αιώνια και μόνιμα είναι τα συμφέροντά μας και υποχρέωσή μας είναι να τα υπερασπισθούμε».
Ακολουθώντας λοιπόν τα συμφέροντα βρίσκει κανείς τη λύση του αινίγματος. Είναι τα συμφέροντα των ΗΠΑ που επιτάσσουν την υπεράσπιση και τη διατήρηση του ηγεμονικού τους ρόλου ο οποίος έχει αρχίσει να αμφισβητείται. Οι ΗΠΑ εκτοπίζονται σταδιακά από άλλες δυνάμεις του Παγκόσμιου Νότου, πρώτα από όλα από την Κίνα. Αμφισβητούνται πρώτα οικονομικά και σε λίγο πολιτικό-στρατιωτικά. Γι’ αυτό αντιδρούν και θα αντιδράσουν με κάθε μέσο ειρηνικό ή βίαιο για να ανακόψουν αυτή την εξέλιξη.
Οι Αμερικανοί επιχείρησαν, χρησιμοποιώντας το έδαφος της Ουκρανίας, να διεμβολίσουν τη Ρωσία και να την περιορίσουν σε ρόλο μικρής περιφερειακής δύναμης. Έτσι θα εξουδετέρωναν τον σημαντικότερο εν δυνάμει σύμμαχο της Κίνας. Η Ρωσία αντέδρασε εισβάλλοντας στην Ουκρανία. Και μετά από 3 χρόνια πολεμικών συγκρούσεων αντί να ηττηθεί η Ρωσία ηττήθηκε και κατέρρευσε το αμερικανικό σχέδιο.
Σήμερα οι ΗΠΑ αναπροσαρμόζουν τα σχέδιά τους. Προτείνουν ανακωχή και ανταλλάγματα στη Ρωσία ελπίζοντας ότι ίσως την αποκόψουν από τη συμμαχία με την Κίνα ή έστω να την ουδετεροποιήσουν. Το τι από αυτά θα πραγματοποιηθεί μένει να το δούμε. Ταυτόχρονα επιδιώκουν να αποσυρθούν από την Ευρώπη για να στραφούν κατά αποκλειστικότητα στο κύριο μέτωπο της Ασίας και να αναθέσουν την επιτήρηση της Ρωσίας σε πρόθυμες ευρωπαϊκές χώρες. Η νέα αυτή διάταξη δυνάμεων θυμίζει την διάταξη των δυνάμεων του Άξονα στο δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Το τότε κύριο μέτωπο ήταν το ευρωπαϊκό και το είχε αναλάβει η επικεφαλής των επιτιθέμενων Γερμανία. Το δευτερεύον, της Ασίας – Ειρηνικού, το είχε αναλάβει η Ιαπωνία. Σήμερα οι ΗΠΑ που ηγούνται των δυτικών δυνάμεων αναλαμβάνουν το κύριο ασιατικό μέτωπο απέναντι στην Κίνα και αναθέτουν το δευτερεύον ρωσικό στους ευρωπαίους συμμάχους τους.
Οι ευρωπαίοι από την πρώτη στιγμή πρόθυμα ανέλαβαν τον καινούργιο ρόλο που τους ανατέθηκε, παρά τον άκομψο τρόπο που τους ζητήθηκε από τον Τραμπ. Την ίδια στιγμή φούντωσε το αντιρωσικό κλίμα υστερίας. Ο φόβος της Ρωσίας είναι απαραίτητος για να δικαιολογηθούν οι πολεμικές δαπάνες των 800 δισεκατομμυρίων ευρώ που αποφάσισε η ΕΕ.
Πρόσφατα σε εκπομπή του κρατικού ραδιοφώνου ήταν φιλοξενούμενος ένας Γερμανοέλληνας οικονομολόγος, διευθυντής οικονομικού ινστιτούτου στη Γερμανία, ονόματι Αλέξανδρος Κρητικός. Μια από τις ερωτήσεις που του τέθηκαν ήταν: από πού θα βρεθούν τα απαιτούμενα ποσά για την αύξηση των γερμανικών αμυντικών δαπανών τη στιγμή που η οικονομία βρίσκεται σε ύφεση. Η απάντηση που έδωσε ήταν ότι χρειάζονται άμεσα μεγάλες «μεταρρυθμίσεις». Πρώτη από αυτές είναι η αύξηση του γενικού ορίου για συνταξιοδότηση από τα 67 στα 70 έτη και η ταυτόχρονη κατάργηση του χαμηλού ορίου των 63 ετών με 45 χρόνια ένσημα, ώστε όλοι να παίρνουν σύνταξη στα 70! Ακόμα και με 52 χρόνια δουλειάς!
Όπως για τη Γερμανία έτσι και για τη χώρα μας δημοσιογράφοι, κανάλια, καθηγητές, οικονομολόγοι και διάφοροι ειδικοί, με το αζημίωτο φυσικά, θα ζητούν «μεταρρυθμίσεις» που θα αυξήσουν τα όρια συνταξιοδότησης, που θα αυξήσουν και άλλο την συμμετοχή στα φάρμακα, που θα εκχωρούν τη δημόσια υγεία σε ιδιώτες, που θα ιδιωτικοποιούν τη δημόσια εκπαίδευση, που θα μειώνουν τα κονδύλια για κοινωνική πρόνοια, μεταρρυθμίσεις που θα αυξάνουν τη στρατιωτική θητεία και πολλές άλλες παρόμοιες.
Ταυτόχρονα, από τον ίδιο τον πρωθυπουργό ξεκίνησε η καλλιέργεια ρωσοφοβικού κλίματος. Στις 13 Μάρτη, φιλοκυβερνητική φυλλάδα κυκλοφόρησε με πρωτοσέλιδο που υποστήριζε ότι ο κόσμος κατέβηκε στο δρόμο για τα Τέμπη επειδή έλαβε χιλιάδες ηλεκτρονικά μηνύματα από τη Ρωσία. Bots όπως είπε ο Μητσοτάκης στη βουλή.
Βρισκόμαστε σήμερα σε μία δίνη επικίνδυνων πολεμικών τυχοδιωκτισμών και επιδρομών απέναντι στο λαϊκό εισόδημα για να καλυφθούν οι πολεμικές δαπάνες.
Απέναντι σε αυτές τις επιθέσεις δεν πρέπει να φανούμε ‘’δειλοί, μοιραίοι και άβουλοι’’. Χρειάζεται δυναμική αντίδραση και απάντηση. Αυτές οι προκλήσεις μπορούν και πρέπει να σταματήσουν πριν να είναι αργά!
* Το παρόν κείμενο είναι βασισμένο σε ομιλία που έγινε κατά την παρουσίαση – συζήτηση για το βιβλίο του Γιώργου Τριανταφυλλόπουλου που έχει τίτλο: «ΟΥΚΡΑΝΙΑ. ΠΟΛΕΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΓΕΜΟΝΙΑ». Η εκδήλωση έγινε στο Αίγιο στις 14 Μάρτη 2025. Ομιλητές ήταν: Μιχάλης Γιαννόπουλος από την Επιτροπή πρωτοβουλίας αριστερών συλλογικοτήτων και ανένταχτων Αιγιάλειας, Γιώργος Πλειός καθηγητής ΕΚΠΑ τμήμα ΜΜΕ και επικοινωνίας, Γιώργος Παναγιωτάκης ομότιμος καθηγητής πανεπιστημίου Πατρών. Πρώην πρύτανης και ο συγγραφέας.
