Έχασαν, λοιπόν, τη βουλευτική τους ιδιότητα τρεις από το κόμμα των «Σπαρτιατών» – οι Βασίλης Στίγκας, Πέτρος Δημητριάδης, Αλέξανδρος Ζερβέας. Έτσι αποφάσισε το Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο (ΑΕΔ), μολονότι ήταν αντίθετη η πρόσφατη ετυμηγορία (14/5/2025) του Εφετείου.
Εκφράστηκαν ήδη αντικρουόμενες γνώμες για το ορθό ή μη της απόφασης του ΑΕΔ, αλλά και για τον τρόπο με τον οποίον αυτή αιτιολογήθηκε. Υποστηρίχθηκε πχ – και μάλλον σωστά- πως ήταν λάθος να βασιστεί στην «εξαπάτηση των εκλογέων» η εν λόγω απόφαση, διότι οι πάντες γνώριζαν τη σχέση των «Σπαρτιατών» με τον Ηλία Κασιδιάρη. Ότι θα μπορούσε κάλλιστα να θεμελιωθεί η απόφαση στα περιστατικά που «έδειχναν» τον καταδικασμένο για βαριά εγκλήματα Ηλ. Κασιδιάρη ως πραγματικό αρχηγό του κόμματος των «Σπαρτιατών». Απ’ ευθείας, χωρίς την εξεζητημένη «μανούβρα» της «εξαπάτησης».
Στην απόφαση του ΑΕΔ, όμως, υπάρχει κι ένα σοβαρότατο σκέλος που ως τώρα συζητήθηκε λιγότερο απ’ όσο άξιζε και προκάλεσε απείρως λιγότερες πολιτικές αντιδράσεις, απ’ όσες θα έπρεπε: Το ΑΕΔ έκρινε «περιττές» τις επαναληπτικές εκλογές στις εκλογικές περιφέρειες των τέως βουλευτών. Στέκει αυτό; Ουδόλως, όπως τόνισαν άφθονοι γνωστοί συνταγματολόγοι, των οποίων – άλλωστε – οι επισημάνσεις δεν είδαμε να βρίσκουν αντίλογο.
Όχι ένας, αλλά δυο νόμοι επιβάλουν τη διενέργεια εκλογών, σε αυτές τις περιπτώσεις. Ο νόμος 345 του 1976 (το ορίζει στο άρθρο 32) και το Προεδρικό Διάταγμα 26 του 2012, δηλαδή ο εκλογικός νόμος (στο άρθρο 104). Κατά μία εκδοχή, η απόφαση του ΑΕΔ αντίκειται και στο άρθρο 52 του Συντάγματος, καθώς στερεί την «ελεύθερη και ανόθευτη εκδήλωση της λαϊκής θέλησης» από τους πολίτες των συγκεκριμένων περιφερειών.
Όσοι είναι σήμερα άνω των 30 – 35 ετών, πιθανότατα θυμούνται πως τον Απρίλιο του 1992 στήθηκαν κάλπες στη Β΄ Εκλογική Περιφέρεια της Αθήνας, επειδή ο Δημήτρης Τσοβόλας είχε χάσει τη βουλευτική ιδιότητα λόγω της καταδίκης του στο Ειδικό Δικαστήριο (υπόθεση Κοσκωτά). Δεν προέκυψε Βουλή των 299, αντί τρακοσίων.
Αλλά και όσοι… ζαλίζονται με τις συνταγματικές γνωματεύσεις δεν θα δυσκολευτούν να αντιληφθούν τη λογική ανακολουθία που διέπει την απόφαση του ΑΕΔ. Στο σκεπτικό του αναφέρεται ότι καθίσταται «περιττή» η «επανάληψη της ψηφοφορίας στις συγκεκριμένες εκλογικές περιφέρειες», επειδή η καταλογιζόμενη εξαπάτηση είχε γενική εμβέλεια. Σε όλη την επικράτεια.
Έλα όμως που το «δια ταύτα» ήταν προσωποποιημένο, εφ’ όσον εξοστρακίστηκαν από τη Βουλή οι συγκεκριμένοι τρεις, εναντίον των οποίων είχαν κατατεθεί ενστάσεις. Όχι όλοι οι βουλευτές των «Σπαρτιατών». Πώς είναι δυνατόν το στοιχείο της προσωποποίησης να δεσπόζει στο αποτέλεσμα της απόφασης του ΑΕΔ, αλλά να… εξαφανίζεται αμέσως μετά, ώστε να «δικαιωθεί» η αποφυγή των επαναληπτικών εκλογών στις συγκεκριμένες περιφέρειες;
Δεν είναι ώρα για ρίσκα στις κάλπες…
Το ΑΕΔ έκανε λοιπόν… του κεφαλιού του και ένα πολλαπλό χατίρι (ας το θεωρήσουν «ακούσιο» οι υπερβολικά έως εξωφρενικά καλοπροαίρετοι ) στην κυβέρνηση. Πρώτον, της εξασφάλισε «και την πίτα ολόκληρη και το σκυλί χορτάτο». Δηλαδή και την ευκαιρία να κομπάζει ότι επί των ημερών της ξεδοντιάζεται νομικά ένα ακροδεξιό μόρφωμα (θα δούμε στη συνέχεια το σχετικό σχόλιο του Παύλου Μαρινάκη), αλλά και την …ψυχική ηρεμία, την οποία επιφέρει το «επαναληπτικές εκλογές γιοκ». Ας προστεθεί μία ακόμη διευκόλυνση, είτε επιδιωκόταν από την αρχή είτε προκύπτει από σπόντα. Την υπογράμμισε ως εξής ο συνταγματολόγος Ξενοφών Κοντιάδης:
« Πλέον οι ‘Σπαρτιάτες’ μένουν με δύο βουλευτές, άρα δεν διαθέτουν κοινοβουλευτική ομάδα. Αυτό σημαίνει, μεταξύ άλλων, ότι δεν θα εκπροσωπούνται στη Διάσκεψη των Προέδρων, η οποία κατά το Σύνταγμα είναι αρμόδια για την επιλογή των μελών των ανεξάρτητων αρχών, διευκολύνοντας έτσι την κυβερνώσα πλειοψηφία να ορίσει νέους προέδρους στην Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα και στην Αρχή Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών…».
Εμείς πάντως θα επιμείνουμε στο γεγονός ότι το ΑΕΔ «έφραξε το δρόμο» προς τις επαναληπτικές εκλογές. Κάποιος θα μπορούσε ν’ αναρωτηθεί: Καλά, έχει ισχυρούς λόγους να φοβάται τις κάλπες ένα κυβερνών κόμμα, του οποίου η απόσταση από το δεύτερο είναι – κατά γενική ομολογία και κατά τα ευρήματα των δημοσκοπήσεων – σημαντική; Ασφαλώς και έχει. Διότι οι κάλπες δεν θα αποτύπωναν μόνο τη διαφορά της ΝΔ από το δεύτερο κόμμα, αλλά και τη δική της φθορά.
Γιατί να ρισκάρει, άλλωστε, η ΝΔ; Μήπως είναι σίγουρο ότι τα ποσοστά της θα έφθαναν τουλάχιστον στα επίπεδα των Ευρωεκλογών του 2024, δηλαδή του «χαμηλωμένου πήχη»; Δεν το νομίζουμε.
Μία από τις περιφέρειες στις οποίες θα γίνονταν εκλογές είναι η Β΄ Θεσσαλονίκης. Υποθέτουμε ότι εκεί θα φαινόταν πόσο έχει «ροκανίσει» την εκλογική βάση της ΝΔ (ιδίως στη Βόρεια Ελλάδα) η ακροδεξιά – κι αυτό θα ήταν το τελευταίο που θα επιθυμούσε το Μαξίμου να αναδειχθεί, ειδικά εν όψει κόμματος Σαμαρά.
Άλλη εκλογική περιφέρεια θα ήταν η λαϊκή Β΄ Πειραιά. Ούτε εκεί μας φαίνεται βέβαιο ότι οι επιδόσεις της ΝΔ θα έπιαναν τον «χαμηλωμένο πήχη», δηλαδή αυτόν των τελευταίων Ευρωεκλογών. Κι ό,τι «γράφει» ως αποτέλεσμα ψηφοφορίας, ανεξαρτήτως του μεγέθους της αποχής, έχει μεγάλο ειδικό βάρος στις εντυπώσεις. Δεν είναι σαν τις δημοσκοπήσεις, στις οποίες το υψηλό ποσοστό των αναποφάσιστων δίνει στον καθένα την ευκαιρία κάνει όποια «αναγωγή» … τον συμφέρει.
Σε τελική ανάλυση, οι επαναληπτικές εκλογές για τη Βουλή μοιραία θα προκαλούσαν συγκρίσεις, όχι μόνο με τον «χαμηλωμένο πήχη», αλλά και με τον… ομοειδή. Στις βουλευτικές του Ιουνίου 2023 η ΝΔ είχε λάβει 40,1% στη Β΄ Θεσσαλονίκης και 37,2% στη Β΄ Πειραιά. Θα ήταν κάπως δύσκολο να μη σχολιαστεί η – κατά πάσα βεβαιότητα θεόρατη – απόσταση ανάμεσα στις επιδόσεις εκείνες και σ’ αυτές που θα κατέγραφε τώρα η ΝΔ, εάν το ΑΕΔ δεν τη διευκόλυνε, αυθαιρετώντας.
Εν κατακλείδι, ένας από τους ανώτατους φορείς της «ανεξάρτητης Δικαιοσύνης» ενεργεί με τρόπο που εξυπηρετεί την εκτελεστική εξουσία, η οποία – βεβαίως, βεβαίως- ουδεμία ευθύνη φέρει. Διότι «απεφάνθη η Δικαιοσύνη». Το έργο το έχουμε δει πολλές φορές, σε διαδοχικά «σίκουελ». Μόνο που, όσο περνά ο χρόνος, τα χρώματα γίνονται πιο μουντά, τα σενάρια περισσότερο «τραβηγμένα» και ο μιθριδατισμός εντονότερος.
Κάποτε, το 2005, το Εκλογοδικείο είχε λάβει μία απόφαση αντίθετη προς ό,τι ίσχυε ως τότε αλλά και προς ό,τι ίσχυσε κατόπιν: Όρισε να προσμετρούνται τα λευκά ψηφοδέλτια στα έγκυρα, για τη διαμόρφωση του εκλογικού μέτρου. Έτσι, «έδωσε» βουλευτική έδρα στον Αχιλλέα Καραμανλή. Ακολούθησαν σφοδρές αντιδράσεις για την εν λόγω «φωτογραφική απόφαση» και «παγκόσμια πρωτοτυπία». Μετά την κατακραυγή, το υπουργείο Εσωτερικών της κυβέρνησης (του έτερου) Καραμανλή επανέφερε το πρότερο, πάγιο status. Μικρό το κακό: Μπορεί η έδρα στις Σέρρες να μην δόθηκε στο «ιστορικό όνομα», αλλά παρέμεινε στη ΝΔ.
Σήμερα, είκοσι χρόνια αργότερα, ένα Δικαστήριο αποφασίζει για τρεις έδρες που έμειναν κενές: Ούτε ανακατανομή, ούτε επαναληπτικές εκλογές. Αλλά, αν εξαιρέσει κανείς τα δυσμενή σχόλια ορισμένων νομομαθών, τούτος ο ετσιθελισμός θεωρείται περίπου ως «κανονικότητα», άντε, το πολύ – πολύ, ως ελαφρά, ανώδυνη παρέκκλιση από αυτήν. Δυστυχώς.
Δεν είναι θέμα «κοινοβουλευτικής ευταξίας», αλλά κάτι που αφορά τον καλπασμό της πολιτικής – δικαστικής αυθαιρεσίας. Κι αυτή πλήττει έμμεσα ή και άμεσα την κοινωνία, όχι σχολαστικούς λάτρεις πρωτοκόλλων.
Το «είπαμε – ξείπαμε» του Π. Μαρινάκη και η ακροδεξιά
«Η πλειοψηφία του συνόλου των βουλευτών, έτσι λέει ο νόμος, από 151 πηγαίνει 149». Το είπε… ασυγκράτητος ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Π. Μαρινάκης, ευθύς μόλις γνωστοποιήθηκε η απόφαση του ΑΕΔ που οδηγεί σε 297 έδρες και τρεις κενές. Καθώς, όμως, όλοι οι καθηγητές Συνταγματικού Δικαίου που τοποθετήθηκαν επί του θέματος είπαν καθαρά ότι κάτι τέτοιο δεν μπορεί να ισχύσει, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος την επόμενη ημέρα (11 Ιουνίου) έκανε την αναγκαστική κυβίστηση:
«Επειδή καταλαβαίνω ότι υπάρχει και η άποψη και μάλιστα νομική, συνταγματολόγων περί του 151 (…), εμείς διαβεβαιώνουμε ότι ανεξαρτήτως του ποια θα είναι τελικά η κατάληξη της εκτίμησης από τη Βουλή, θεωρούμε ως πήχη το 151 και ο αριθμός που μας ενδιαφέρει είναι το 155».
Τι ωραία η διατύπωση της επανόρθωσης! Ο Π. Μαρινάκης παρουσιάζει περίπου ως κυβερνητική παραχώρηση ή ιπποτική γενναιότητα αυτό που ούτως ή άλλως δεν θα μπορούσε η ΝΔ ν’ αποφύγει, ακόμη και αν θα ήθελε να το αποφύγει.
Γιατί, όμως, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος έσπευσε να εκστομίσει αρχικά αυτήν την αρλούμπα; Εδώ έχουμε τρεις εκδοχές – χωρίς καθεμία να αποκλείει αναγκαστικά τις υπόλοιπες. Πρώτη: ήταν ανενημέρωτος, δεν ρώτησε καν τους συνταγματολόγους του κόμματός του. Δεύτερη: Θέλησε «να θολώσει τα νερά», ώστε τελικά η… καμαρωτή δήλωση «εμείς έχουμε πήχη το 151 και μας ενδιαφέρει το 155» να μείνει χαραγμένη – ως λεβέντικο τόλμημα – στο λιγότερο ενημερωμένο τμήμα του target group, στο οποίο απευθύνεται. Τρίτη: Να μετατοπίσει τις συζητήσεις σε αυτό το θέμα, που ουσιαστικά δεν είναι καν προς εξέταση, ώστε να τεθούν ευκολότερα σε δεύτερη μοίρα όσα προαναφέραμε. Για τον βαθμό ετσιθελισμού της απόφασης του ΑΕΔ, η οποία τόσο βόλεψε την κυβέρνηση.
Κατά τ’ άλλα ο Π. Μαρινάκης κορδώθηκε: «Η Βουλή δια της νομικής πρωτοβουλίας της κυβέρνησης την προηγούμενη τετραετία έδωσε τη δυνατότητα στη Δικαιοσύνη και αυτό είναι και μια πάρα πολύ ηχηρή απάντηση σε αυτούς που κατά καιρούς λένε ότι ο Μητσοτάκης, ο πρωθυπουργός, δηλαδή, η κυβέρνηση, η ΝΔ., κλείνει το μάτι στην ακροδεξιά».
Μάλιστα… Το καταλάβατε; Μπορεί να έχουμε Μάκη Βορίδη και Άδωνι Γεωργιάδη σε νευραλγικά κυβερνητικά πόστα, μπορεί στις Βρυξέλλες η ΝΔ και οι ομοϊδεάτες της (Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα) να εμποδίζουν παρέα με την ακροδεξιά και την Αφροδίτη Λατινοπούλου να συζητηθεί η υπόθεση των Τεμπών στο Ευρωκοινοβούλιο, μπορεί ο εσωτερικός αυταρχισμός να ικανοποιεί και τα πιο τρελά όνειρα που έτρεφαν οι ακροδεξιοί στα μεταπολιτευτικά χρονικά (ειδικά στην Εκπαίδευση, όπου οι διώξεις για συνδικαλιστικούς λόγους ελάχιστα συνάδουν με την εποχή μετά το 1974), αλλά, όλα κι όλα… Αφού η κυβέρνηση ευλογεί τη διάλυση των «Σπαρτιατών» τεκμαίρεται η δύναμη της «κεντρώας» και «φιλελεύθερης» ψυχούλας της! Με τόσο κακό κουκλοθέατρο, ούτε μικρά παιδιά θα «τσιμπούσαν»…
