Αν συγκεντρώσεις όλα τα συμβάντα σε ένα κάδρο είναι να αποκαρδιώνεσαι. Ή, προτιμότερο, να εξεγείρεσαι.
Οι δημόσιες δομές δίνουν την εντύπωση κατάρρευσης. Το δυστύχημα στα Τέμπη είναι το κορυφαίο περιστατικό, αλλά δεν είναι το μόνο. Πως αλλιώς θα γινόταν; Οι εργαζόμενοι στο μετρό καταγγέλλουν 391 προβλήματα λειτουργίας που κάποια μπορεί να αποβούν μοιραία. Η γέφυρα των Σερβίων έκλεισε λόγω κακής συντήρησης. Στα λεωφορεία των αστικών συγκοινωνιών καταρρέουν οροφές. Στα σχολεία πέφτουν τοίχοι. Στα τρένα προκύπτουν τώρα δεκάδες προβλήματα που κάνουν τον προαστιακό δυσλειτουργικό.
Και λοιπά παρόμοια που δικαιώνουν όσους υποστηρίζουν πως ζούμε από τύχη (η οποία μπορεί να μας εγκαταλείψει την επόμενη στιγμή).
Πρόκειται για κράτος χάρβαλο. Όχι εν γένει το κράτος, αλλά το κοινωνικό κράτος, εδώ και πολλά χρόνια τώρα, καθώς οι κοινωνικές δομές καταρρέουν αλλά η κρατική καταστολή και οι ιδιωτικές εξυπηρετήσεις ενδυναμώνονται και γίνονται πιο αποτελεσματικές.
Όσο για τον πρωθυπουργό, τον αρμόδιο για να το λειτουργήσει, δηλώνει πως δεν γνώριζε και δεν γνωρίζει. Σε οποιαδήποτε άλλη δουλειά θα τον είχαν πετάξει με τις κλωτσιές. Αυτή η δουλειά ως φαίνεται δεν έχει τέτοια ρίσκα.
Κι έτσι ξαναεμφανίζεται με τη γνωστή αλαζονεία της αφροσύνης του, να διεκδικήσει άλλη μια θητεία, μόνος και αυτοδύναμος όπως υποστηρίζει, χωρίς να το πιστεύει, με συμμάχους κατά το πιθανότερο, κάτι που δεν το υποστηρίζει στη ρητορική του, αλλά το πιστεύει και το προωθεί περισσότερο. Και επί πλέον, δείχνει διατεθειμένος να μας τσακίσει στις εκλογές μέχρι να γίνει το δικό του, καθώς υπονοεί πως ακόμη και τρίτη εκλογική αναμέτρηση μεταξύ Αυγούστου και Σεπτεμβρίου μπορεί να μας επιβάλλει.
Φυσικά οι εκλογές αυτές –όσες γίνουν- έχουν το στίγμα των Τεμπών, καθώς οι μεγάλες κινητοποιήσεις ακύρωσαν τις πιθανότητες της αυτοδυναμίας και έθεσαν κρίσιμα ζητήματα στην πολιτική ζωή. Δημοσκοπήσεις δίνουν και παίρνουν, φανερές ή κρυφές, τροφοδοτώντας τα μετεκλογικά σενάρια. Εκεί αρχίζει το πανηγύρι. Ή, καλύτερα, η ζωοπανήγυρις, όπου, με βάση τους κανόνες της αγοράς βγαίνουν στο σφυρί βουλευτικές υποστηρίξεις. Αν ψάχνετε να βρείτε κάτι όμοιο στην πολιτική ιστορία πρέπει να πάτε στην εποχή της αποστασίας του 1965.
Οι αρχηγοί των κομμάτων που έχουν κυβερνητικούς στόχους διασταυρώνουν υποστηρίξεις, συμμαχίες, αριθμούς αναγκαίων βουλευτών και οργανώνουν προσφορές, άλλοτε σε είδος, κυβερνητικών θέσεων και ρόλων, άλλοτε σε άλλα ανταλλάγματα, ίσως πιο απτά.
Οι βίλες που κυκλοφορούν στα πρωτοσέλιδα ως σκάνδαλα – η πολιτική ζωή μπήκε πάλι στη ζώνη της σκανδαλολογίας για να ξεφύγει από τα αδήριτα προβλήματα – είναι προφανώς οι προκαλύψεις για όσες κυκλοφορούν στα παρασκήνια και δεν δημοσιεύονται.
Η αξιωματική αντιπολίτευση, και πρώην Αριστερά, δεν στέκεται αμέτοχη. Κατεβαίνει στο στίβο και προκαλεί στην αναμέτρηση. Πάντως για την ουσία λίγα πράγματα είναι διατεθειμένη να πει. Αντ’ αυτού δια στόματος Αλέξη Τσίπρα μας διαμηνύει πως το δίλημμα των εκλογών είναι αν θα έχουμε μονοκομματική κυβέρνηση ή κυβέρνηση συνεργασίας, δήθεν προοδευτική (και μην πω τι απάντησε η γιαγιά που πήρε τους Financial Times και πήγε προς την ερημιά, στο γνωστό ανέκδοτο).
Αποστρέφεται τις δεσμεύσεις σε επίμαχα κοινωνικά ζητήματα όπως είναι οι ιδιωτικοποιήσεις, δεν εκθέτει κάποιο σχέδιο συμμαχιών με βάση αρχές και πρόγραμμα, απλώς μια κάποια προοδευτική συμμαχία και, προφανώς αποβλέπει σε κάποιες συνεννοήσεις που θα γίνουν στα γνωστά παρασκήνια (ως φαίνεται έμαθε το μάθημα του 2015, για το τι σημαίνει αστική πολιτική), πράγμα που διακαώς επιθυμεί να μεταδοθεί προς τους γνωστούς-άγνωστους παραλήπτες, εντός και εκτός συνόρων, ως εγγύηση για την υποστήριξη που επιδιώκει να της δώσουν.
Η ελάσσων αντιπολίτευση, μέσω αρχηγού, μηνύει πως θα υποστηρίξει όποιον της υποδείξει το σύστημα. Δεν είναι η απειρία και η βιασύνη (ας εκφραστώ επιεικώς) που οδήγησε τον αρχηγό του ΚΙΝΑΛ να δηλώσει την υποστήριξή του σε πρωθυπουργό που δεν θα αναδειχθεί από τις εκλογές, περιφρονώντας απροκάλυπτα εκείνους που οι άλλοι περιφρονούν καλυμμένα, τους ψηφοφόρους. Είναι η δήλωση εξυπηρέτησης των βασικών συστατικών και οδηγιών του βαθέος συστήματος, το οποίο χρειάζεται δηλώσεις πίστης σε εποχή κρίσης σαν κι αυτή.
Προφανώς, και για τους τρείς (και όχι μόνο), οι εκλογές δεν είναι παρά μια υποχρέωση που απλώς δημιουργεί κάποιες δεσμεύσεις. Οι κυβερνήσεις παίζονται αλλού. Αυτό τους δίδαξε το 1965, αυτό και οι μνημονιακές κυβερνήσεις, είτε τύπου «οικουμενικής», είτε τύπου Παπαδήμου.
Πρόκειται για την εικόνα και το αποτέλεσμα μιας τεράστιας δυσαρμονίας –σύγκρουσης ακριβέστερα- ανάμεσα στις επιθυμίες και επιδιώξεις των εργαζομένων και της νεολαίας, του λαού, αφ’ ενός και εκείνες των οικονομικών ελίτ (και των πολιτικών ηγεσιών που τις εξυπηρετούν όλο και πιο πειθαρχημένα).
Η απόδειξη αυτής της διαπίστωσης βρίσκεται κάθε μέρα στους δρόμους, στη Γαλλία, στη Γερμανία, στη Μεγάλη Βρετανία, στο Ισραήλ. Και προφανώς στην Ελλάδα, όπου το δυστύχημα των Τεμπών έγινε η αφορμή για να βγουν στους δρόμους εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες, κυρίως νέοι, για να διαδηλώσουν κατά των εγκληματικών πολιτικών που ακολουθούν οι κυβερνήσεις (και όσοι συμμετέχουν ή κυβερνούν από τα παρασκήνια), κατά της προσπάθειας συγκάλυψης και κατά των ιδιωτικοποιήσεων.
Και ενώ οι ιδιωτικοποιήσεις, το μεγάλο σχέδιο της οικονομικής ολιγαρχίας και του νεοφιλελεύθερου μετασχηματισμού, βρίσκονται στο κέντρο των κινητοποιήσεων και στην καθημερινή συζήτηση των ανθρώπων, που είδαν με δραματική ένταση και τρόπο τι ακριβώς σημαίνει και συμβαίνει, απουσιάζει παντελώς από τις όποιες διακηρύξεις των κομμάτων που διεκδικούν την κυβέρνηση.
Όσο για τις αυξήσεις των τιμών και την καθήλωση των μισθών, οι αναφορές γίνονται «εντός των ορίων».
Η ακροδεξιά στις ποικίλες εκδοχές της δείχνει και πάλι αναπτερωμένη ψαρεύοντας στα θολά νερά του γενικού χάους και της αγανάκτησης, η οποία δεν βρίσκει διέξοδο σε αριστερές πολιτικές.
Οι οποίες αριστερές πολιτικές, σε όλες σχεδόν τις εκδοχές τους, παρουσιάζονται σα να μην έχει αλλάξει τίποτα. Θυμίζει εκείνο που έλεγε το 1900 ο Μπύλοβ, όταν ο Γουλιέλμος Β΄ τον ανακήρυξε καγκελάριο: «Η Γερμανία χαρίζει σε έναν γείτονά τη στεριά και σε έναν άλλο τη θάλασσα, και κρατά για τον εαυτό της μόνο τον ουρανό, εκεί όπου βασιλεύει ο καθαρό δόγμα».