Τα Βίλια και η Νέα Ζηλανδία – πόσο κοντινές είναι οι αποστάσεις ανάμεσα σε μακρινά μέρη κι ανόμοια περιστατικά!..
Όσο απέχει η καταστροφή ζωών από την απώλειά τους. Πόσο;
Είναι υπερβολή μια ταύτιση, ακούω να λέτε. Ναι, ναι! Είναι η υπερβολή εκείνων που θέλουν να εξομοιώσουν το τέρας με το μωρό του, το οποίο εν τέλει μπορεί και να έχει προοπτικές μιας αναδιαπαιδαγώγησης.
Ασφαλώς. Έχετε δίκιο. Αρκεί να μη βρίσκεστε στην πλευρά εκείνων που τρομοκρατεί το τέρας δείχνοντάς τους το παιδί του, σαν να τους προειδοποιεί για το μέλλον τους.
Είναι πολύ μακριά τα Βίλια από τη Νέα Ζηλανδία, όσο το 1933 από το 1945…
Όσο το 1945 από το 2019, μια ζωή απόσταση… Και πολλές ζωές!
Έχετε δίκιο, έχετε δίκιο, δεν πρέπει να μπερδεύουμε τις αποστάσεις. Και κυρίως τις χρονολογίες. Να μη φέρνουμε τα μακρινά κοντά μας, γιατί μπορεί να τρομάξουμε τα παιδιά. Τα δικά μας παιδιά, όχι των άλλων…
Και κυρίως δεν πρέπει να αυθαιρετούμε, προσβάλλουμε τη λογική της καθημερινότητας, τη διαλεκτική των ημερών, απλοποιούμε κατά τον τρόπο της χυδαιολογίας, δεν αρμόζει σε καλλιεργημένους, και εν γένει ευαίσθητους, ανθρώπους.
Αυτές οι εξομοιώσεις δεν βοηθούν, πολύ χοντροκοπιά βρε αδελφέ, προσβάλλουν την αισθητική μας!
Γιατί αν κοιτάξεις πιο προσεκτικά, μπορείς να διακρίνεις στο πρόσωπο της κυρίας που εξεγείρεται κατά των “εισβολέων” μια ιδέα καλοσύνης, για το παιδί της, μια ιδέα φόβου, για το παιδί της, πολλές απορίες, για τη ζωή της, μεγάλες βεβαιότητες, για την ψυχή της, και μια υπομονή (ναι, ακριβώς· μην καταφύγεις σε λέξεις που χαρακτηρίζουν, πιάσε πιο ουδέτερο τόνο, όχι υποταγής, υπομονής καλύτερα, υπομονεύω δεν είναι το ρήμα; μήπως υπονομεύω; θες να πεις πως η υπομονή υπονομεύει;).
Το πρόσωπο όμως στη Νέα Ζηλανδία το είδες είχε μίσος, είχε περάσει το όριο, είχε οργή και μίσος και απέχθεια και εκδίκηση, και μίσος… και μίσος!
Απεναντίας οι πολίτες δεν είχαν μίσος στο πρόσωπο. Δεν έκαναν και τίποτα. Πήραν απλώς μέρος στη νύχτα που καίγανε τα βιβλία στο Βερολίνο, κουβάλησαν μερικά που είχαν δει και είχαν ακούσει ότι μολύνουν τις σκέψεις των παιδιών (τους), συνεισέφεραν και μερικούς Εβραίους στη Θεσσαλονίκη, γιατί αυτό ήταν το κλίμα των ημερών, δεν ήξεραν τι τους κάνουν τους Εβραίους, ενώ ήξεραν τι τα κάνουν τα βιβλία, αν και δεν ήξεραν τι λένε ακριβώς τα βιβλία, όλοι έτσι έκαναν, αυτό ήταν το σωστό, αυτοί πως να είναι άλλοι, εξ άλλου το δεύτερο καθήκον του ανθρώπου είναι να κάνει ό,τι και οι άλλοι, και το πρώτο να προστατεύει τα παιδιά του…
Που μετά τα πήγανε στο Βερντέν, στο Υπρ, στο ανατολικό μέτωπο, στο μονοπάτι Χο Τσι Μινχ… Περίμεναν οι γονείς να γυρίσουν!…
Γιατί δεν ήξεραν! Γιατί δεν έμαθαν! Γιατί δεν μαθαίνουν!..
Έτσι γίνεται πάντα με τα παιδιά, αλλά οι γονείς έχουν καθήκον ιερό να τα προστατεύσουν. Και αυτοί ξέρουν· εσύ ξέρεις καλύτερα;
Αλλά μην εξισώνεις το κακό κατ’ αυτόν τον τρόπο, γιατί είναι σα να το προκαλείς. Δεν είναι νεοναζί εκείνος που πετάει πέτρες σε πρόσφυγες και τα παιδιά τους, είναι μη ενημερωμένος, είναι αφελής, είναι το αυγό όχι το φίδι. Ένα αυγό εξοπλισμένο με πέτρες, κροτίδες και αμάθεια, που την περνάει για γνώση.
Πριν κάποιο καιρό ένας άνθρωπος του μεροκάματου βεβαίωνε την ομήγυρη, πως έχει εξακριβωθεί στα εργαστήρια ότι το DNA των σημερινών Ελλήνων είναι ίδιο με εκείνο των αρχαίων. Το διάβασε σε σάιτ. Επιστημονικά πράγματα, αδιαμφισβήτητα.
Ναι, ναι, το δείγμα σύγχρονων Ελλήνων από που άραγε το πήραν; Από την οικογένεια Μιχαλολιάκου στη Μάνη; Από τα αρβανίτικα χωριά της Δυτικής Αττικής; Ανάμεσα σ’ αυτά και τα Βίλια;
Έτσι λοιπόν, οι κατευθείαν απόγονοι έχουν κάθε λόγο να διεκδικούν τα ιερά και τα όσια, τα πατρογονικά δικαιώματα που είναι ο αρχαίος ελληνικός πολιτισμός, η φιλοσοφία, η δημοκρατία και μπλα, μπλα… (καθώς και ο ξένιος Δίας;), αλλά και η χριστιανική παράδοση που γκρέμισε όλα τα προηγούμενα (και τον ξένιο Δία και την ανοχή) και πάνω τους έχτισε τη θρησκεία και τα δικαιώματα των νέων πολιτισμών – και μέσα σ’ αυτή τη σύγχυση το πως παντρεύτηκαν τα ελληνικά και τα χριστιανικά ήταν θέλημα και δάχτυλος θεού.
Και βέβαια να πάρουμε υπόψη τις αποχρώσεις. Τις διαβαθμίσεις του κρίματος. Ο ποινικός κώδικας προβλέπει τις διαφορές, έχει πολλά είδη ο φόνος: εκ προμελέτης, εξ αμελείας, με δόλο, με ενδεχόμενο δόλο, σε νόμιμη άμυνα κοκ. Φυσικά ο θάνατος είναι ένας, αλλά τις διαβαθμίσεις πρέπει να τις διακρίνουμε. Όπως και το μίσος εξ άλλου, διαβαθμισμένο είναι.
Ενώ εγώ τους έβαλα, τους αμυνόμενους στην ξενική εισβολή Βίλιους ή τους καλούς γονείς στη Σάμο, στο ίδιο τσουβάλι με αποβράσματα, με ναζί φονιάδες, με ασύδοτους δημαγωγούς και εμπρηστές, μιμούμενος την άλλη πλευρά που δεν ξέρει να ξεχωρίζει. Ναι, ναι, συμφωνώ. Χωρίς τις διαβαθμίσεις ο κόσμος γίνεται απελπιστικά γκρίζος.
Κι ωστόσο, έχω κι εγώ τα δίκια μου. Όχι της αγανάκτησης. Αλλά να, όταν ο κόσμος πηγαίνει προς τη δύση οι διαβαθμίσεις χωνεύονται στο μαύρο. Κι αυτό είναι το πρόβλημα, πως σε αυτή την παρακμή πολλές διαβαθμίσεις τείνουν προς το μαύρο. Είναι όπως όταν οι καιροί παίρνουν δύσκολη τροπή. Και επικρατεί το σκοτάδι. Φυσικά τότε μόνο μπορείς να ξεχωρίσεις τα φώτα, αλλά μήπως θα ήταν καλύτερα αντί να ψάχνουμε τα φώτα που ξεχωρίζουν να κοιτάμε ανοιξιάτικο καιρό το πρωί; Οπότε θα έχουμε και την αισιοδοξία και την πεποίθηση να αναγνωρίσουμε τις αποχρώσεις;
Είναι σωστό επίσης που μου λες πως πρέπει να βρούμε τις βαθύτερες αιτίες. Νομίζω και πάλι πως έχεις δίκιο. Γιατί αν ήταν άλλος καιρός μπορεί και εκατό χιλιάδες άνθρωποι να συγκεντρώνονταν στα Βίλια, οπότε ποιός θα ξανατολμούσε να λιθοβολήσει πρόσφυγες; Άρα η βαθύτερη αιτία είναι οι εκατό χιλιάδες άνθρωποι, οι πολλές εκατό χιλιάδες άνθρωποι, που δεν συγκεντρώνονται πια, γιατί δεν ξέρουν, γιατί φοβούνται, γιατί δεν μπορούν, γιατί…
Γιατί;
Και εν τω μεταξύ, εκεί που ψάχνω τις αιτίες χτύπησε η πόρτα. Και είναι καιρός τώρα που δεν περιμένω το γαλατά!..
