Μετά τις 100 πρώτες ημέρες της προεδρικής θητείας του Τραμπ, η διεθνής αναταραχή της παγκόσμιας κατάστασης παραμένει, χωρίς να έχει φανεί λύση για κανένα από τα μείζονα ζητήματα.
Αντίθετα, έχουν ξεκαθαρίσει οι συσχετισμοί δύναμης ιδιαίτερα στο ευρωπαϊκό πεδίο όπου είναι πλέον εμφανής η καταρράκωση του ευρωπαϊκού συνασπισμού προς υπεράσπιση του Ζελένσκυ ενώ χάνεται από τον ορίζοντα η αμεσότητα μιας ειρηνευτικής λύσης στη Σύγκρουση Ρωσίας – Ουκρανίας ή μάλλον Δύσης.
Τα προβλήματα έχουν αρχίσει να συσσωρεύονται και στην ίδια την Αμερική -όπου η άνοδος των δασμών των εμπορικών προϊόντων ιδιαίτερα της Κίνας και η μείωση των εργατικών χεριών των μεταναστών έχει αρχίσει να εκδηλώνεται σε πολλούς χώρους, αποθηκευτικούς και στα δυτικά λιμάνια της χώρας.
Στα πλαίσια αυτά, πραγματοποιήθηκε το πολυδιατυμπανισμένο ταξίδι του Τραμπ 13-15 Μάη στις αραβικές χώρες -επικεντρωμένο στα οικονομικά. Από το ταξίδι αυτό εξαιρέθηκε, άνευ σχολίων τυχόν αλλαγής-τροποποίησης σχέσης, ο μόνιμος συνεργάτης του, το Ισραήλ, γεγονός που σηματοδοτεί ότι η υπάρχουσα στρατιωτική τους συμφωνία συνεχίζει μεν αλλά οι ΗΠΑ θέλουν να απαλλαγούν από τη μονοσήμαντη σρατιωτικοπολεμική προοπτική του Ισραήλ και να επιδοθούν και σε άλλου τύπου επενδυτικές συμφωνίες.
Η πολιτική του Τραμπ σε πολλές περιοχές -όπως π.χ. στη Συρία, ήταν και είναι εξαιρετικά σημαντική – τόσο συμβολικά όσο και πρακτικά. Για παράδειγμα, από πολιτική σκοπιά, η άρση των κυρώσεων κατά της Συρίας και η συνάντησή του με τον πρώην τζιχαντιστή, τώρα πρόεδρο, Ahmed al-Sharaa απετέλεσαν κεραυνό εν αιθρία. Μέχρι πρόσφατα, ο al-Sharaa ήταν καταχωρημένος από τις ΗΠΑ ως τρομοκράτης με βραβείο 10 εκατ. δολαρίων για τη σύλληψή του. Ωστόσο, όταν οι δυνάμεις του τον περασμένο Δεκέμβριο ανέτρεψαν τον δικτάτορα Bashar al-Assad, η διεθνής κοινότητα τον καλωσόρισε.
Οι ΗΠΑ είχαν επενδύσει σημαντικούς πόρους στην απομάκρυνση του Assad από την εξουσία, οπότε η πτώση του ήταν λόγος πανηγυρισμού, ακόμα κι αν συνέβη από δυνάμεις που οι ΗΠΑ θεωρούσαν τρομοκράτες.
Στην πράξη, η άρση των κυρώσεων κατά της Συρίας ανοίγει τις πόρτες για ξένες επενδύσεις στην ανασυγκρότηση της χώρας μετά τον μακροχρόνιο εμφύλιο πόλεμο.
Παράλληλα, προσφέρει μια ευκαιρία για τη Σαουδική Αραβία, το Κατάρ και την Τουρκία να επεκτείνουν την επιρροή τους στη Συρία εις βάρος του Ιράν.
Η επίσκεψη του Αμερικανού Προέδρου στις αραβικές χώρες της Μέσης Ανατολής αυτή την εβδομάδα οδήγησε σε πολλές συμφωνίες δισ. δολαρίων. Όπως δήλωσε υπογράφηκαν συμφωνίες αξίας άνω του 1 τρισ. δολαρίων μόνο με τη Σαουδική Αραβία, αν και η πραγματική αξία πιθανότατα είναι πολύ μικρότερη από αυτήν. Το Κατάρ επίσης υπέγραψε παραγγελία για 210 αεροσκάφη Boeing, αξίας 96 δισ. δολαρίων.
Η επίσκεψη βοήθησε επίσης να αναιρεθούν οι ανησυχίες των ελίτ των αραβικών χωρών, για την αποχώρηση των ΗΠΑ από τη Μέση Ανατολή. Αυτή η επίσκεψη ήταν – συνοπτικά – μια επιβεβαίωση της σημασίας της Μέσης Ανατολής – και ιδιαίτερα της περιοχής του Κόλπου – για την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ. Σημαντικό μήνυμα προς τους ηγέτες της Μέσης Ανατολής, οι οποίοι αντιμετωπίζουν ανταγωνιστικά συμφέροντα από την Κίνα και, σε μικρότερο βαθμό, από τη Ρωσία.
Σύμφωνα με την εφημερίδα The New York Times, οι επιχειρήσεις της οικογένειας Τραμπ έχουν κερδίσει εκατομμύρια από συμφωνίες με εταιρείες που έχουν δεσμούς με τις κυβερνήσεις των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, του Κατάρ και της Σαουδικής Αραβίας.
Ο Τραμπ μπορεί επίσης να χρησιμοποιήσει το ταξίδι για να προσπαθήσει να πείσει τα κράτη του Κόλπου να διατηρήσουν χαμηλές τις τιμές του πετρελαίου. Οι χαμηλές τιμές του πετρελαίου είναι επικίνδυνες για το Ριάντ, η οποία τις χρειάζεται πάνω από ένα ορισμένο επίπεδο για να διατηρήσει τον προϋπολογισμό του και τα φιλόδοξα αναπτυξιακά του σχέδια.
Η επίσκεψη του Τραμπ θα καλύψει και την περιφερειακή πολιτική, αν και οι στόχοι του σε αυτό το μέτωπο είναι πολύ λιγότερο σαφείς. Οι αραβικές κυβερνήσεις δεν είναι σίγουρες αν οι Ηνωμένες Πολιτείες θα τους ζητήσουν να προετοιμαστούν για πόλεμο ή ειρήνη με το Ιράν. Αυτή η αβεβαιότητα είναι ασυνήθιστη. Η κυβέρνηση Τραμπ υποστελεχωμένη και δυσλειτουργική, εκφράζεται με πολλαπλές φωνές. Το γεγονός ότι ο Τραμπ απομάκρυνε τον Μάικλ Γουόλτς από τη θέση του συμβούλου εθνικής ασφάλειας την παραμονή της επίσκεψης είναι ενδεικτικό.
Το πιο κρίσιμο ζήτημα, φυσικά, είναι το Ιράν. Τα κράτη του Κόλπου γνωρίζουν ότι θα είναι ο πρώτος στόχος του Ιράν σε έναν περιφερειακό πόλεμο και ότι θα είναι σε μεγάλο βαθμό μόνοι τους. Ενώ το Ισραήλ φαίνεται πρόθυμο να επιτεθεί στο Ιράν, τα κράτη του Κόλπου αναδύονται ως μια αντιπολεμική συμμαχία η οποία θα έχει διεκδικήσεις απέναντι στους Αμερικάνους.
Ο Τραμπ, παρά τη πολεμική ρητορική και τις στρατιωτικές κλιμακώσεις του, ήταν πάντα βαθιά επιφυλακτικός ως προς την εμπλοκή σε έναν άλλο μεγάλο πόλεμο στη Μέση Ανατολή. Ορισμένοι αξιωματούχοι της κυβέρνησης Τραμπ έχουν υποστηρίξει τον πλήρη τερματισμό του εμπλουτισμού ουρανίου από το Ιράν, μια θέση που θα εγγυόταν ουσιαστικά την κατάρρευση των συνομιλιών. Εάν οι διαπραγματεύσεις αποτύχουν, αυτό θα μπορούσε να ανοίξει τον δρόμο για μια σύγκρουση που ο Τραμπ ισχυρίζεται ότι δεν επιθυμεί. Ωστόσο, ο Τραμπ έχει μέχρι στιγμής παραμείνει προσηλωμένος στη διπλωματία, παρά τις αντιρρήσεις του Ισραήλ. Μια νέα συμφωνία με το Ιράν θα συνέβαλε σημαντικά στη σταθεροποίηση της περιοχής και στη μείωση του κινδύνου πολέμου.
Αν δεν ήταν ο πόλεμος στη Γάζα, η Σαουδική Αραβία πιθανότατα θα είχε συμφωνήσει να ομαλοποιήσει τις σχέσεις με το Ισραήλ ως δώρο για τον Τραμπ.
Ωστόσο, ο φρικτός απολογισμός των καθημερινών θυμάτων από την ισραηλινή επίθεση στη Γάζα καθιστά δύσκολη υπόθεση μια γενική εξομάλυνση. Αν και οι Άραβες ηγέτες δεν ενδιαφέρονται για τους Παλαιστινίους, ο λαός τους ενδιαφέρεται. Οι αραβικές κυβερνήσεις, που είναι εμμονικές με την πιθανότητα νέας σειράς εξεγέρσεων, παρακολουθούν στενά το πολιτικό κλίμα του λαού τους. Η σφαγή στη Γάζα είχε καταστροφικές επιπτώσεις στην αντίληψη των Αράβων για το Ισραήλ και τις Ηνωμένες Πολιτείες και αναμφίβολα αύξησε τις απαιτήσεις της Σαουδαραβίας για μια συμφωνία. Πιθανότατα θα απαιτήσει επίσημη εγγύηση ασφάλειας από τις ΗΠΑ, πώληση όπλων και πρόοδο προς την κατεύθυνση ενός παλαιστινιακού κράτους για να υπογράψει συμφωνία εξομάλυνσης με το Ισραήλ – αν ακόμα το θέλει. Ωστόσο, οι διαβεβαιώσεις των ΗΠΑ ενδέχεται να μην είναι αρκετές, δεδομένου ότι ο Τραμπ έχει θέσει υπό αμφισβήτηση τη δέσμευση των ΗΠΑ προς τους συμμάχους και τους εταίρους τους.
Οι Άραβες ηγέτες ανησυχούν για το τελικό σχέδιο του Ισραήλ (και του Τραμπ) για τη Γάζα και τη Δυτική Όχθη. Τον Φεβρουάριο, ο Τραμπ πρότεινε την «προσωρινή» απέλαση των περισσότερων από δύο εκατομμυρίων Παλαιστινίων που ζουν στη Γάζα και την επανεγκατάστασή τους αλλού (πιθανώς στην Αίγυπτο και την Ιορδανία), ώστε να μετατρέψει την περιοχή σε «Ριβιέρα της Μέσης Ανατολής». Το σχέδιό του τρόμαξε τους περισσότερους Άραβες ηγέτες, όχι μόνο για ανθρωπιστικούς λόγους, αλλά και επειδή η μαζική εισροή κατοίκων της Γάζας θα αποσταθεροποιούσε οποιαδήποτε αραβική χώρα τους δεχόταν. Το Κατάρ ανησυχεί ότι θα μπορούσε να γίνει ο αποδιοπομπαίος τράγος για την αποτυχία των διαπραγματεύσεων μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς, καθώς ο Νετανιάχου μεταθέτει την ευθύνη για τις αποτυχίες της πολιτικής του. Τα ΗΑΕ ανησυχούν ότι η Ουάσιγκτον θα τους αναθέσει τη χρηματοδότηση της ανοικοδόμησης της Γάζας.
Ο Νετανιάχου απείλησε να εξαφανίσει τη Γάζα και τους κατοίκους της αν δεν επιτευχθεί συμφωνία κατάπαυσης του πυρός μέχρι τις 15 Μαΐου, που συμπίπτει με την επίσκεψη του Τραμπ στον Κόλπο.
Οι Άραβες ηγέτες ανησυχούν επίσης για τις επεκτεινόμενες εισβολές του Ισραήλ στη Συρία.
Ακόμα δεν πρέπει να διαφεύγει της προσοχής, η εμφάνιση στην περιοχή της Κίνας, του μέγιστου εμπορικού ανταγωνιστή των ΗΠΑ – και όχι μόνο- που με αυτόνομες ενέργειες εμπορικού και αμυντικού προσεταιρισμού των χωρών της Νοτιοανατολικής Ασίας υπονομεύουν την κυριαρχία των ΗΠΑ στην περιοχή.
