Στις 12.07 δημοσιεύτηκε στον ιστότοπο militaire.gr, άρθρο της Στέλλας Σοφίας Κυβέλου (Καθηγήτριας, Εμπειρογνώμονα Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού) με τον ως άνω τίτλο.https://d.docs.live.net/8aaa331e35b4b607/Έγγραφα/ALTERNATIVES%20ECONOMIQUES/ΕΛΛΑΔΑ/Αρθρο.docxΤο άρθρο – εξαιρετικά ενδιαφέρον , επισημαίνει ότι:
«Ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός (ΘΧΣ) αποτελεί βασικό εργαλείο για τη βιώσιμη διαχείριση των θαλάσσιων χώρων, προωθώντας τη συνύπαρξη δραστηριοτήτων όπως η ενέργεια, η αλιεία, ο τουρισμός, η ναυσιπλοΐα και η προστασία και αποκατάσταση της φύσης. Η Ευρωπαϊκή Οδηγία 2014/89/ΕΕ θέσπισε ένα συνεκτικό πλαίσιο για τα κράτη μέλη, εντάσσοντας τον ΘΧΣ στην ευρύτερη πολιτική της Γαλάζιας Ανάπτυξης
.Η ενσωμάτωση της Οδηγίας 2014/89/ΕΕ στην ελληνική έννομη τάξη πραγματοποιήθηκε με τετραετή καθυστέρηση (ν.4546/2018), Παρά τη νομική υποχρέωση εκπόνησης εθνικών και περιφερειακών θαλάσσιων χωροταξικών σχεδίων έως το 2021, η Ελλάδα δεν διαθέτει ακόμη λειτουργικό σύστημα ΘΧΣ. Η ευθύνη σχεδιασμού μεταβιβάστηκε προσωρινά σε ιδιωτικά μελετητικά σχήματα ή Πανεπιστήμια, χωρίς ουσιαστική συμμετοχή της δημόσιας διοίκησης ή συντονισμό με τις Περιφέρειες και τα συναρμόδια υπουργεία.»
Η έλλειψη κεντρικού σχεδιαστικού πυρήνα έχει ως αποτέλεσμα την αποσπασματική αντιμετώπιση κρίσιμων περιοχών – ιδιαίτερα στις νησιωτικές ζώνες του Ανατολικού Αιγαίου και του Ιονίου – όπου ήδη εκδηλώνονται σωρευτικές πιέσεις από τις τουριστικές, ενεργειακές , υδατοκαλλιεργητικές δραστηριότητες και εξωχώριες επιβουλές ενδεικτικές της στρατηγικής αδυναμίας της Ελλάδας.
Ενδεικτική της στρατηγικής αδυναμίας είναι η σύγκριση με την Τουρκία. Παρότι η Τ. δεν είναι κράτος-μέλος της ΕΕ και δεν δεσμεύεται από την Οδηγία 2014/89/ΕΕ, έχει προωθήσει ένα δικό της σύστημα θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού μέσω του πλαισίου της ΙΟC-UNESCO με ενσωμάτωση σε στρατηγικά σχέδια, πιλοτικά προγράμματα και πολιτική τεκμηρίωση.
Η Τουρκία αξιοποιεί τον ΘΧΣ ως εργαλείο ενίσχυσης της παρουσίας της σε αμφισβητούμενες περιοχές και ως μέσο γεωπολιτικής επιρροής.
«Αντίθετα, η Ελλάδα – ενώ διαθέτει περίπου το 60% των θαλάσσιων περιοχών της Μεσογείου υπό εθνική και ευρωπαϊκή δικαιοδοσία – στερείται δομημένου πλαισίου στρατηγικού σχεδιασμού. Η ασυνέχεια μεταφράζεται σε χαμηλή θεσμική και διεθνή αξιοπιστία, ελλιπή ικανότητα διεκδίκησης και απουσία ολοκληρωμένης διαχείρισης κρίσιμων θαλάσσιων οικοσυστημάτων και πολιτισμικών πόρων.»
Περιβάλλον, πολιτισμός και κοινωνική συναίνεση: οι απόντες του σχεδιασμού
Ο ισχύων σχεδιασμός στην θάλασσα, στη βάση των χερσαίων ειδικών χωροταξικών πλαισίων τα οποία περιλαμβάνουν και θαλάσσιες περιοχές, εστιάζει υπέρμετρα σε επιμέρους τομείς (ΑΠΕ, υδατοκαλλιέργειες) αγνοώντας την ανάγκη για ενσωμάτωση του φυσικού και πολιτιστικού θαλάσσιου αποθέματος. Δεν υπάρχει ουσιαστική διαδικασία συμμετοχής των τοπικών κοινωνιών ή επαρκής επιστημονική στήριξη σε ζητήματα θαλάσσιας πολιτιστικής κληρονομιάς, τοπικής γνώσης ή εδαφικής συνοχής. Το αποτέλεσμα είναι εντάσεις, αντιστάσεις και απώλεια κοινωνικής αποδοχής σχεδίων με μακροχρόνιες επιπτώσεις.
Προτάσεις για ένα βιώσιμο και γεωπολιτικά συνεπές σύστημα ΘΧΣ
Η Ελλάδα, προτείνει η καθηγήτρια κα Κυβέλου, χρειάζεται μια ουσιαστική επανεκκίνηση στον θαλάσσιο σχεδιασμό, δίνοντας την αρμόζουσα θέση σε θαλάσσια χωροταξικά σχέδια ( σε συντονισμό με τα χερσαία και όχι υποκείμενα στα χερσαία), με βάση τα εξής σημεία:
«Ενίσχυση του θεσμικού πυλώνα, Επιστημονική τεκμηρίωση και διαλειτουργικότητα, Συμμετοχικότητα και περιφερειοποίηση,
Σύνδεση με τη γεωπολιτική στρατηγική.»
«Η Ελλάδα οφείλει να κατανοήσει ότι ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός είναι ένα στρατηγικό εργαλείο διακυβέρνησης, περιβαλλοντικής και κλιματικής ανθεκτικότητας και γεωπολιτικής αυτονομίας.
Η Ελλάδα οφείλει να περάσει από τη φάση της θεσμικής αδράνειας σε εκείνη του συντεταγμένου σχεδιασμού. Οι καθυστερήσεις και η αποσπασματικότητα έχουν ήδη κόστος – όχι μόνο για το περιβάλλον, αλλά και για την κυριαρχική παρουσία της χώρας στις θαλάσσιες περιοχές της Ανατολικής Μεσογείου.Η συνεργασία σε επίπεδο θαλάσσιας λεκάνης αναμένεται προφανώς να επιτρέψει ένα συνεκτικό διασυνοριακό σχεδιασμό που αντανακλά οικολογικές, οικονομικές και γεωπολιτικές αλληλεξαρτήσεις και να δημιουργήσει κοινές πλατφόρμες γνώσης και δεδομένων για την υπέρβαση της εθνικής διακυβέρνησης που είναι συνήθως κατακερματισμένη.»
Σύμφωνα με τα παραπάνω :Απαιτείται, , η χώρα να προχωρήσει σε ένα τουλάχιστον θαλάσσιο χωροταξικό σχέδιο προκειμένου να μπορεί να δομήσει την απαιτούμενη τεχνογνωσία που θα την καταστήσει ισότιμο εταίρο στο θέμα αυτό στην θαλάσσια λεκάνη της Μεσογείου και ιδιαιτέρως της Ανατολικής Μεσογείου .
Το ελληνικό κράτος όμως με την κυβέρνηση της Ν.Δ του Κυριάκου Μητσοτάκη απεργάζεται τα εντελώς αντίθετα αποποιούμενη κρυφές συνεργασίες με την κυβέρνηση του γειτονικού κράτους της Τουρκίας εδώ και καιρό…
