21.7 C
Athens
Σάββατο, 4 Οκτωβρίου, 2025

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ

Η μάχη της Cable Street: Όταν το προλεταριάτο του ανατολικού Λονδίνου έφραξε το δρόμο στους φασίστες, του Άλεξ Κάντζιας – Ρόντε

Στις αρχές της δεκαετίας του 1930 τα φασιστικά κινήματα βρίσκονταν σε άνοδο σε ολόκληρη την Ευρώπη. Στη Βρετανία η Βρετανική Ένωση Φασιστών (British Union of Fascists) του (πολιτικού γυρολόγου) Oswald Mosley είχε αποκτήσει σημαντική επιρροή, ιδίως στα μεσαία και ανώτερα στρώματα. Είχε μάλιστα συγκροτήσει και παραστρατιωτικό σώμα, οι άνδρες του οποίου φορούσαν μαύρα πουκάμισα, εξού και το προσωνύμιο τους, Blackshirts. Επενδύοντας σε μια στρατηγική της έντασης οι ομάδες αυτές πυροδοτούσαν συγκρούσεις με κομμουνιστές, αντιφασίστες και μετανάστες σε πολλές πόλεις της Βρετανίας. Στο στόχαστρο τους βρέθηκε ιδιαίτερα η εβραϊκή κοινότητα, ο αντισημιτισμός άλλωστε ήταν διάχυτος στον επίσημο Λόγο, τον τύπο και τα αστικά κόμματα.

Στις 4. Οκτωβρίου του 1936 για να επιδείξει την ισχύ της στο δρόμο η Βρετανική Ένωση Φασιστών θα επιχειρήσει να πορευτεί στις γειτονιές του ανατολικού Λονδίνου, λαϊκές περιοχές με εξαθλιωμένες φτωχογειτονιές, στις οποίες κατοικούσε ένα πολυεθνικό προλεταριάτο, αποτελούμενο κυρίως από Εβραίους και Ιρλανδούς, μετανάστες. Αυτό το «άλλο» Λονδίνο της σκληρής εργασίας και της φτώχειας ήταν ένα χωνευτήρι, τόπος άφιξης προσφύγων και μεταναστών τουλάχιστον από τον 16ο αιώνα, με Γάλλους Προτεστάντες πρόσφυγες των θρησκευτικών πολέμων, Ινδούς και Κινέζους ναυτικούς, Ιρλανδούς που προσπαθούσαν να γλυτώσουν από τον μεγάλο λιμό και Εβραίους με καταγωγή από τα γκέτο της ανατολικής Ευρώπης να βρίσκουν εκεί μια νέα πατρίδα. Αυτές οι πολύ διαφορετικές κοινότητες, παρά τις μικροεντάσεις, συμβίωναν αρμονικά μεταξύ τους, διαμορφώνοντας μια κοινή τοπική ταυτότητα, πολύ διαφορετική από εκείνη της υπόλοιπης πόλης.

Με το ξέσπασμα της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης το 1929 η κατάσταση των πληθυσμών αυτών χειροτερεύει ακόμα περισσότερο. Η πολιτικοποίηση και ριζοσπαστικοποίηση τους πυροδοτείται ακόμα περισσότερο από τις κρατικές πολιτικές που όχι μόνο δεν αποσκοπούν στην άμβλυνση των προβλημάτων τους αλλά αντίθετα τα οξύνουν ακόμα περισσότερο. Κεντρικό σημείο της σύγκρουσης των τοπικών κοινωνιών με το κράτος αποτελεί η μάχη ενάντια στις εξώσεις, με τις συγκρούσεις με την αστυνομία να είναι συχνές. Η έναρξη του ισπανικού εμφυλίου τον Ιούλιο του 1936 θα σηκώσει ένα κύμα αλληλεγγύης προς την ισπανική δημοκρατία και θα ενισχύσει τις φωνές που καλούσαν σε μια δυναμική αντιμετώπιση του φασιστικού κινδύνου.

Έτσι όταν ο Mosley ανακοίνωσε την πρόθεση του να παρελάσει στις γειτονιές τους πολλοί ήταν εκείνοι που αντέδρασαν με αγανάκτηση, δηλώνοντας πως «δεν θα περάσουν». Εκατό χιλιάδες κάτοικοι μάλιστα υπέγραψαν μια αίτηση για την απαγόρευση της πορείας, κάτι που οι αρχές στο όνομα της «ελευθερίας του Λόγου» θα απορρίψουν. Η ηγεσία της εβραϊκής κοινότητας, του εργατικού κόμματος και των συνδικάτων θα καλέσουν τον κόσμο να αγνοήσει την παρέλαση των φασιστών. Αλλά και το κομμουνιστικό κόμμα, αποζητώντας την εγγύτητα με τους Εργατικούς για τη δημιουργία ενός Λαϊκού Μετώπου, θα κρατήσει τις αποστάσεις του, σχεδιάζοντας αρχικά να διοργανώσει την ίδια μέρα μια διαδήλωση αλληλεγγύης στην Ισπανία στην πλατεία Τραφάλγκαρ. Μόνο κάτω από τη μεγάλη πίεση από τη βάση θα αναγκαστεί δύο μέρες πριν να αλλάξει στάση. Έτσι η αντίσταση οργανώθηκε «από τα κάτω», με την τοπική οργάνωση του κομουνιστικού κόμματος, τα μέλη των ανεξάρτητων εργατικών, το εβραϊκό συμβούλιο ενάντια στον φασισμό και τον αντισημιτισμό (JPC – Jewish Peoples Council against fascism and anti-Semitism), αναρχικούς και «απλούς» κατοίκους να στήνουν μέσα σε 48 ώρες μια τεράστια οργάνωση, που περιελάμβανε ακόμα και σταθμούς περίθαλψης, ώστε οι τραυματισμένοι διαδηλωτές να αποφύγουν τα νοσοκομεία.

Στις 4 Οκτώβρη οι φασίστες θα βρουν έτσι τους δρόμους μπλοκαρισμένους από ένα πυκνό ανθρώπινο τείχος εκατοντάδων χιλιάδων. Πίσω από τα οδοφράγματα, που είχαν στηθεί με ό,τι διαθέσιμο υπήρχε (αυτοκίνητα, οικοδομικά υλικά, έπιπλα που παραχώρησαν κάτοικοι και οι μαγαζάτορες της περιοχής, κοκ.) στέκονταν ώμο με ώμο θρησκευόμενοι Εβραίοι, Σομαλοί ναυτικοί και Ιρλανδοί λιμενεργάτες. Από τα παράθυρα τους οι νοικοκυρές πετούσαν στην αστυνομία, που είχε αναλάβει το «έργο» να ανοίξει το δρόμο στους φασίστες, ό,τι έβρισκαν, ζεστό νερό, λάδια μαγειρικής, σκουπίδια, ενώ στο δρόμο η πιτσιρικαρία εκτόξευε μπίλιες και άλλα αντικείμενα εναντίων των αλόγων. Καθώς οι φασίστες βρήκαν την αρχική τους διαδρομή μπλοκαρισμένη ανακατευθύνθηκαν από την αστυνομία προς την Cable Street, την οποία και αυτή οι αντιφασίστες είχαν μπλοκάρει. Και έτσι, καθώς συναντούσαν αντίσταση σε κάθε σημείο από το οποίο προσπαθούσαν να περάσουν, εγκατέλειψαν τελικά την προσπάθεια και γύρισαν πίσω. Οι μάχες των αντιφασιστών με την αστυνομία όμως θα συνεχιστούν για ώρες.

Αν και ο Mosley ηττήθηκε εκείνη την ημέρα εκμεταλλεύτηκε τις ταραχές για να οξύνει ακόμα περισσότερο την αντισημιτική του προπαγάνδα, κερδίζοντας πολλά νέα μέλη και οπαδούς, ειδικά στο ανατολικό Λονδίνο, με τα εγκλήματα μίσους να αυξάνονται. Παράλληλα η κυβέρνηση με την έκδοση του «public order act» θα προβεί στον περιορισμό των δημοκρατικών δικαιωμάτων στο δημόσιο χώρο, νομοθετική πράξη που χρησιμοποιήθηκε σχεδόν αμέσως κυρίως ενάντια στην αριστερά. Οι κρατικές πολιτικές της περιόδου άλλωστε σε πολλά ταυτίζονταν με τις φασιστικές επιδιώξεις ενός αυταρχικού κράτους, στο οποίο οι λαϊκές ανάγκες και επιδιώξεις δεν θα είχαν θέση. Γιατί το πρόβλημα για τις βρετανικές ελίτ δεν ήταν ο ναζισμός καθ αυτός, αλλά η επανεμφάνιση των γερμανικών ιμπεριαλιστικών επιδιώξεων. Έτσι μόλις το 1940 θα έρθει η σύλληψη του Mosley ως συμπαθών τη ναζιστική Γερμανία (δηλ. ως εχθρό του κράτους) και η απαγόρευση του BIF. Από την άλλη το εργατικό κίνημα θα καταδικάσει τα «έκτροπα» και θα κρατήσει ίσες αποστάσεις, ταυτίζοντας τις φασιστικές παρελάσεις με την αντίδραση σε αυτές, ενώ το κομμουνιστικό κόμμα θα διαγράψει τον τοπικό του γραμματέα για τη στάση που κράτησε.

 

0ΥποστηρικτέςΚάντε Like

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΡΘΡΑ ΑΠΟ ΣΥΝΤΑΚΤΗ

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΗΜΟΦΙΛΗ