Διοργάνωση: Contentativa – Τμήμα Κοινωνικής Πολιτικής Παντείου Παν/μίου
Με την υποστήριξη του Γραφείου Θεσσαλονίκης του Ιδρύματος Heinrich Böll
Την Τρίτη 18 Οκτωβρίου 2022 παρουσιάστηκαν τα αποτελέσματα της πρώτης έρευνας που έγινε σε Ελληνίδες και Έλληνες Δημάρχους για το Βασικό Εισόδημα. Το Βασικό Εισόδημα ορίζεται ως μία παροχή, μία εισοδηματική ενίσχυση, η οποία θα δίνεται μέσω του δημοσίου, σε όλους τους πολίτες ανεξαρτήτως πόρων διαβίωσης και προτύπων συμπεριφοράς, και θα είναι ατομική, επαρκής, αφορολόγητη και ακατάσχετη.
Στόχος της έρευνας ήταν η ενημέρωση και ευαισθητοποίησή τους για το Βασικό Εισόδημα. Τα κεντρικά ερευνητικά ερωτήματα αφορούσαν τις γνώσεις και τις στάσεις τους για το Βασικό Εισόδημα, αν θα ήταν διατεθειμένες/οι να υποστηρίξουν ένα πιλοτικό πρόγραμμα εφαρμογής του στο Δήμο τους αλλά και τις απόψεις τους για τις σημερινές επιδοματικές πολιτικές. Η έρευνα έγινε μέσω διαδικτυακού ερευνητικού εργαλείου [ερωτηματολόγιο], απευθύνθηκε στο σύνολο των Δημάρχων της επικράτειας [332], την περίοδο μεταξύ Ιουλίου – Σεπτεμβρίου 2022 και έλαβε απάντηση από το ¼ αυτών [78].
Βασικά συμπεράσματα της έρευνας
• Σύμφωνα με τους Δημάρχους που απάντησαν στην έρευνα το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι δημότες τους είναι η αδυναμία κάλυψης των καθημερινών αναγκών.
• Θεωρούν λίγο επαρκή έως ανεπαρκή τα παρεχόμενα επιδόματα, το ίδιο και το ύψος του παρεχόμενου ποσού, καθώς πιστεύουν ότι μια βασική οικονομική παροχή πρέπει να υπερβαίνει τα 500 ευρώ.
• Στη συντριπτική τους πλειονότητα δήλωσαν διαθέσιμες/οι να υποστηρίξουν μια πιλοτική εφαρμογή στο Δήμο τους, εφόσον λυθούν ζητήματα χρηματοδότησης και θεσμικού πλαισίου.
• Οι γυναίκες Δήμαρχοι είχαν θετικότερη στάση απέναντι στο βασικό εισόδημα και σε μεγαλύτερο ποσοστό από τους άνδρες έκριναν ως βασική πρόκληση την κάλυψη των καθημερινών αναγκών για τους δημότες τους.
• Φαίνεται να χρειάζονται περισσότερη επεξήγηση ως προς τα χαρακτηριστικά του βασικού εισοδήματος ώστε να μην το συγχέουν με το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα, ειδικά ως προς την καθολικότητα.
Ερευνητική ομάδα: Κώστας Δημουλάς, Αναπληρωτής Καθηγητής του Τμήματος Κοινωνικής Πολιτικής, Πάντειο Παν/μιο, Έφη Παυλογεωργάτου, Δρ Νεότερης Ιστορίας, Πάντειο Παν/μιο – ιδρυτικό μέλος Contentativa, Ιορδάνης Παρασκευάς, υπ. Δρ του Τμήματος Κοινωνικής Πολιτικής, Πάντειο Παν/μιο.
Ο Σέρζι Ραβεντός, Διευθυντής του Γραφείου Πιλοτικής Εφαρμογής Βασικού Εισοδήματος της Καταλονίας, εξήγησε πως, σε αντίθεση με άλλες πιλοτικές εφαρμογές ανά τον κόσμο που παρείχαν βασικό εισόδημα σε άτομα μεμονωμένα, αποφάσισαν να μελετήσουν ευρύτερα την καθολικότητα αλλά και τις σχέσεις που θα δημιουργηθούν σε επίπεδο τοπικής κοινωνίας και τις αλλαγές που πιθανά θα προκύψουν στις διαπροσωπικές σχέσεις εντός της οικογένειας. Με αυτά τα κριτήρια θα επιλέξουν αρχικά σε τυχαίο δείγμα 700-800 νοικοκυριά της αυτοδιοικητικής περιοχής της Καταλονίας (που θα αντιστοιχούν σε 2500 άτομα), όπου το βασικό εισόδημα θα δοθεί σε κάθε μέλος του νοικοκυριού, καθώς και δύο δήμους που καθένας θα έχει 1200-1300 περίπου μόνιμους κατοίκους και που βρίσκονται σε σχετική απόσταση μεταξύ τους. Στη δεύτερη περίπτωση θα το λάβουν όλοι οι δημότες νόμιμα διαμένοντες σε αυτούς τους Δήμους, δηλαδή 2500 άτομα επιπλέον, εκτός του 10% των πιο πλούσιων, για λόγους μεθοδολογικής προσέγγισης. Το ύψος του εισοδήματος θα είναι ίσο με το όριο φτώχειας, όπως έχει διαμορφωθεί στην Καταλονία, δηλαδή 800 ευρώ για τους ενήλικες και 300 ευρώ για το κάθε τέκνο. Το εισόδημα θα παρέχεται μηνιαία, χωρίς καμία προϋπόθεση και για δύο συναπτά έτη. Το γραφείο του σε συνεννόηση με την Αρχή Αξιολόγησης Δημόσιων Υπηρεσιών της Καταλονίας έχουν σχεδιάσει την αξιολόγηση της πιλοτικής εφαρμογής καθ’ όλη τη διάρκεια εφαρμογής και στο τέλος, με σκοπό να εξάγουν συμπεράσματα χρήσιμα και για τον ίδιο τον λαό της Καταλονίας αλλά – όπως αποδείχθηκε από την ενδιαφέρουσα συζήτηση που ακολούθησε – και για τα ευρωπαϊκά και τα ελληνικά δεδομένα.
Τη συζήτηση παρακολούθησαν Ινστιτούτα πολιτικής σκέψης, ΜΜΕ, φοιτήτριες και φοιτητές, φορείς Τοπικής Αυτοδιοίκησης, οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και δίκτυα, εργαζόμενοι/ες στο δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα, άνεργες/οι, αγρότες, συνταξιούχοι, κ.α. Η τελική έκθεση που θα βασίζεται στην έρευνα θα δοθεί στη δημοσιότητα από τους διοργανωτές προς το τέλος του 2022, ενώ στο επόμενο έτος αναμένεται συνέχεια με έρευνα περιπτώσεων.
