Μετάφραση – επιμέλεια: Δημήτρης Οικονομίδης
Ακολουθούν αποσπάσματα από τη συνέντευξη του Hendrik Davi, βουλευτή της 5ης εκλογικής περιφέρειας των Bouches-du-Rhône με την Ανυπότακτη Γαλλία και συγγραφέα του «Το Κεφάλαιο, είμαστε εμείς» (εκδ. Hors d’Atteinte).
Σ.τ.Μ: τα συγκεκριμένα αποσπάσματα επιλέχθηκαν διότι ο Hendrik Davi θέτει ανοιχτά και ξεκάθαρα το ζήτημα της προετοιμασίας της σύγκρουσης με το κεφάλαιο και το κράτος σε όλα τα πεδία- οικονομικό, πολιτικό και στρατιωτικό. Μια σύγκρουση η οποία έχει μείνει εκτός των πραγματικών προβληματισμών της πλειοψηφίας των οργανώσεων της Αριστεράς. Οι «πολεμικοί» βερμπαλισμοί και οι μεγαλόστομες επικλήσεις σε μια αόριστη σύγκρουση δεν αποτελούν, φυσικά, σοβαρές τοποθετήσεις.
«Η σκέψη για το στρατιωτικό ζήτημα αναγκαστικά μας βυθίζει σε άβυσσους προβληματισμού. Δυστυχώς, είτε μας αρέσει είτε όχι, πρέπει να σκεφτούμε και αυτά τα θέματα. Είτε προετοιμαζόμαστε για αυτό είτε αντιμετωπίζουμε την καταστροφή».
Αυτό που είναι αξιοσημείωτο στο βιβλίο σας είναι το γεγονός ότι αναλαμβάνετε την ευθύνη να μιλήσετε για μια ξεκάθαρη αντιπαράθεση με το κεφάλαιο. Μπορείτε να επανέλθετε σε αυτό το σημείο;
Το φαντασιακό του αστικού μπλοκ δεν είναι καθόλου ίδιο με τα δικό μας. Ωστόσο, υπάρχει, πράγματι, ένα νέο Παράδειγμα που επιβάλλεται [σε όλους], το Παράδειγμα της οικολογίας που μας αφορά όλους και θα έπρεπε να μας ξαναβάλει όλους σε ισότιμη βάση. Όμως το αστικό μπλοκ δεν νοιάζεται, δεν θέλει να χάσει τα προνόμιά του. Κάποιος που ταξιδεύει με ιδιωτικό τζετ κάθε μέρα, εξακολουθεί να πιστεύει ότι αυτός, τα παιδιά του και τα εγγόνια του θα ταξιδεύουν πάντα με ιδιωτικό τζετ, ότι δεν θα υπάρξει πρόβλημα. Δεν θα υπάρξει ταξική συνεργασία, ούτε είναι δυνατόν να γίνουν διαπραγματεύσεις με όσους που εκμεταλλεύονται στο έπακρο.
Πώς ορίζετε την αστική τάξη;
Ένας αντικειμενικός ορισμός είναι: πρόκειται για το άτομο που έχει τη δυνατότητα να μην εργάζεται — επιστρέφουμε στην έννοια της εργασίας. Ο αστός είναι αυτός που ζει πολύ καλά χωρίς να πουλάει την εργατική του δύναμη. Με λίγα λόγια, αυτός που είναι ελεύθερος από τους εξαναγκασμούς και τη βία του κεφαλαίου, μέσω της συσσώρευσης και αναπαραγωγής του δικού του κεφαλαίου. Σήμερα, με τον τρέχοντα ρυθμό απόδοσης, το «πέρασμα» στην αστική τάξη επέρχεται με περίπου μερικά εκατομμύρια ευρώ περιουσιακών στοιχείων. Από αυτό το επίπεδο συσσώρευσης και πάνω, μπορεί κάποιος να ζήσει χωρίς να εργάζεται και, κυρίως, χωρίς να χάσει το κεφάλαιο του ή ακόμα μπορεί και να συνεχίσει να πλουτίζει. Επομένως, το αστικό μπλοκ δεν θα αφήσει το εισόδημά του που του δίνει ασφάλεια και του επιτρέπει να απολαμβάνει την κατανάλωση – κάτι που είναι κατανοητό. Και αν κάποιο κόμμα τους πει ότι «πάνω από 12 εκατομμύρια ευρώ κληρονομιά τα παίρνουμε όλα», προφανώς δεν θα συμφωνήσουν.
Ο Thomas Piketty και η Julia Cagé το έχουν καταδείξει καλά: το κεφάλαιο, δυστυχώς, υποχώρησε απέναντι στην εργασία μόνο κατά τη διάρκεια των πολέμων. Είναι εντυπωσιακό και είναι τρομερά τραγικό. Θα υπάρξει, λοιπόν, μια αντιπαράθεση που θα είναι δυνητικά βίαιη. Υπό αυτή την οπτική γωνία, το στρατιωτικό ζήτημα γίνεται ένα σημαντικό στρατηγικό ζήτημα – το «στρατιωτικό» θεωρείται ως άμυνα και όχι ως ληστεία των πόρων άλλων. Η αντεπίθεση είναι η σωστή στρατηγική κατά τη γνώμη μου. Περιμένετε την επίθεσή τους και αντεπιτεθείτε, όπως έγραψε ο Τσάβες. Το αστικό μπλοκ θα αντιδράσει για να προστατεύσει τα συμφέροντά του και θα επιτεθεί, για παράδειγμα απειλώντας να κλείσει την Peugeot. Λοιπόν, η άμυνά μας θα είναι η εθνικοποίηση. Παίρνουμε πίσω το εργαλείο εργασίας με τη δύναμη του Κράτους. Μια επιχείρηση, δύο επιχειρήσεις, το αστικό μπλοκ θα αφοπλιστεί, έτσι, σταδιακά. Άλλο παράδειγμα: φορολογία περιουσίας. Εάν δεν θέλουν να πληρώσουν –η περίφημη απειλή να εγκαταλείψουν τη Γαλλία– τότε παγώνουμε τα περιουσιακά στοιχεία και τα χρήματα. Αυτό είναι που ονόμασε ο Μαρξ δικτατορία του προλεταριάτου και αναλαμβάνω την ευθύνη να μην την απαρνηθώ. Όμως ο όρος δικτατορία είναι παραπλανητικός. Για τον Μαρξ, είναι ο εξαναγκασμός που ασκείται δημοκρατικά από την πλειοψηφία των εργαζομένων στη μειοψηφία των ιδιοκτητών των μέσων παραγωγής.
Πρέπει να σημειωθεί ότι η βία της αστικής τάξης δεν θα περιοριστεί μόνο στο γαλλικό αστικό μπλοκ, θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε και το ξένο κεφάλαιο. Πρέπει να εξετάσουμε την πιθανή επέμβαση ξένων δυνάμεων για την υπεράσπιση των συμφερόντων τους. Πρέπει λοιπόν να σκεφτούμε και να προετοιμάσουμε την εθνική άμυνα για αυτό το ενδεχόμενο. Γιατί το εθνικό και το διεθνές κεφάλαιο θα επιδιώξουν να αποσταθεροποιήσουν την εσωτερική πολιτική κατάσταση μέχρι το σημείο ανατροπής με κάθε μέσο, μέχρι και τον πολιτικό (εμφύλιο) πόλεμο. Οι Ρώσοι το βίωσαν στο πετσί τους πολύ βίαια το 1917. Αυτό το ερώτημα είναι κεντρικό και δεν μπορούμε να το αποφύγουμε. Το κύριο πρόβλημα είναι ο στρατιωτικός και αστυνομικός μηχανισμός στον οποίο, εξάλλου, κυριαρχεί η ακροδεξιά. Πώς μπορούμε να διασφαλίσουμε ότι θα είναι πιστός σε μια αριστερή δύναμη που θα αντιμετωπίζει το αστικό μπλοκ; Υπάρχει ένα άλλο απρόβλεπτο, είναι η αντίδραση του κρατικού μηχανισμού, των νομαρχών ή της ανώτατης διοίκησης
Πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε, επιπλέον, τις δεξιές και ακροδεξιές παρακρατικές ομάδες/συμμορίες ;
Σε συγκεκριμένες περιπτώσεις θα πρέπει να χρησιμοποιήσουμε τις δυνατότητες καταστολής του Κράτους. Ας μην είμαστε αφελείς ως προς αυτό. Όλοι πρέπει να σέβονται τους κοινούς κανόνες. Το ερώτημα είναι: πώς και από ποιον συντάσσονται αυτοί οι κανόνες; Αυτοί οι κανόνες ορίζονται από μια εξουσία που προκύπτει από πραξικόπημα, άρα χωρίς δημοκρατική και λαϊκή νομιμότητα; Σε αυτή την περίπτωση, τείνει προς ένα αυταρχικό καθεστώς που στρέφεται εναντίον όλων. Αυτό είναι, γενικά, που έχει συμβεί ιστορικά. Αλλά εάν έχετε δημοκρατική νομιμότητα, ο εξαναγκασμός γίνεται νόμιμος εάν σέβεται τους κανόνες δικαίου. Χρειαζόμαστε επίσης και τη λαϊκή αντίσταση. Αυτό συνέβη με τον Τσάβες. Καθαιρέθηκε από τη θέση του, φυλακίστηκε από τον στρατό, και τι συμβαίνει; Ένα εκατομμύριο άνθρωποι κατεβαίνουν από τις φαβέλες. Δεν υπάρχει άλλη απάντηση εκτός από τη λαϊκή πίεση. Η λαϊκή πίεση ήταν που ανάγκασε το Λαϊκό Μέτωπο να καθιερώσει την άδεια μετ’ αποδοχών. Η σκέψη για το στρατιωτικό ζήτημα αναγκαστικά μας βυθίζει σε άβυσσους προβληματισμού. Δυστυχώς, είτε μας αρέσει είτε όχι, πρέπει να σκεφτούμε και αυτά τα θέματα. Είτε προετοιμαζόμαστε για αυτό είτε αντιμετωπίζουμε την καταστροφή.
Απέναντι στη βία που ασκείται στο κοινωνικό σώμα από το κεφάλαιο με τον αριθμό των θανατηφόρων εργατικών ατυχημάτων ή στο ζωντανό σώμα λόγω της μόλυνσης του περιβάλλοντος, δεν υπάρχει, ήδη από τώρα, η ανάγκη να αμυνθεί κανείς, νομιμοποιώντας έτσι την προσφυγή στη βία;
Αυτός ο ανταγωνισμός δυνάμεων υπήρχε πάντα, αλλά ο βαθμός του εξελίσσεται. Ένα ζήτημα είναι το ό,τι δεν έχουν ακόμη όλοι βιώσει βία που ασκείται απευθείας στο σώμα. Υπάρχουν όμως τομές στις συνειδήσεις, για παράδειγμα σχετικά με την αστυνομική βία. Τα κίτρινα γιλέκα έχουν επιταχύνει την επίγνωση. Προηγουμένως, αυτή η βία επηρέαζε κυρίως μόνο πληθυσμούς άλλων εθνοτήτων και τους οπαδούς στο ποδόσφαιρο. Αλλά με αφορμή τα κίτρινα γιλέκα, η κρατική βία άρχισε να χτυπά και ανθρώπινα σώματα άλλων ατόμων, συμπεριλαμβανομένων των μεσαίων τάξεων και των φτωχών εργαζομένων. Στη συνέχεια, υπήρξαν οι κινητοποιήσεις για το συνταξιοδοτικό, όπου η καταστολή ήταν εξαιρετικά βίαιη. Το κεφάλαιο μέσω του κράτους και της αστυνομίας του δείχνει τα δόντια και δαγκώνει. Οι εξεγέρσεις στις γειτονίες που έλαβαν χώρα μετά τη δολοφονία του Nahel* είναι το πιο πρόσφατο παράδειγμα, μετά το οποίο έγινε μια νέα κατανόηση της αστικής βίας και των εξεγέρσεων της γειτονιάς. Η αριστερά ήταν πολύ πιο αλληλέγγυα σε αυτά τα γεγονότα από ό,τι το 2005. Εκείνη την εποχή, δεν υπήρχε σχεδόν κανένας από τις πολιτικές μας ομάδες να τους στηρίξει.
Ωστόσο, στην Αριστερά και σε πολλά κοινωνικά κινήματα, η έννοια της εξέγερσης δεν λαμβάνεται πραγματικά υπόψη, δεν εξετάζεται και δεν θεωρητικοποιείται. Αυτό το κενό επομένως καλύπτεται φυσικά από άλλα πεδία. Αυτό συνέβη με τα κίτρινα γιλέκα, και με όλες αυτές τις στιγμές που ήταν προ-εξεγερσιακές. Ναι, λοιπόν, η κατάληψη νομαρχιών, δημαρχείων, συμβολικών ή λειτουργικών στρατηγικών χώρων, όπως συνέβη, στιγμιαία, με την πλατεία Τιεν Ανμέν, είναι στρατηγικό ζήτημα. Αλλά για να είναι αποτελεσματικό, πρέπει να σκεφτούμε αυτές τις στιγμές στο σύνολό τους. Εάν στερούμαστε μιας συνολικής στρατηγικής για την κατάληψη της εξουσίας, αυτό δεν θα είναι αρκετό. Τα συνδικάτα και οι πολιτικές ομάδες έχουν κάθε συμφέρον να σκεφτούν αυτό το ζήτημα, γιατί θα υπάρξουν και άλλες στιγμές εξέγερσης στο μέλλον και πρέπει να προετοιμαστούμε γι’ αυτές!
* Νεαρός που δολοφονήθηκε εξ επαφής κατά τη διάρκεια αστυνομικού ελέγχου στις 27/6/2023. Ακολούθησαν συγκρούσεις σε διάφορες πόλεις της Γαλλίας καθώς και μια Λευκή Πορεία, μετά από κάλεσμα της μητέρας του στις 29/6/2023. Περισσότερα εδώ.
