Μεταφράσαμε το άρθρο του μαρξιστή οικονομολόγου Michael Roberts
Πηγή: Guernica
Παπαδομανωλάκης Παναγιώτης: Μεταφράσεις-Αρθρογραφία-Οπτικοακουστικό υλικό
Πριν η πανδημία COVID- 19 κατακλύσει τον κόσμο, οι μεγάλες φαρμακευτικές εταιρείες έκαναν λίγες επενδύσεις σε εμβόλια για παγκόσμιες ασθένειες και ιούς. Δεν ήταν επικερδές. Από τις 18 μεγαλύτερες φαρμακευτικές εταιρείες των ΗΠΑ, οι 15 είχαν εγκαταλείψει τελείως τον τομέα. Τα φάρμακα για την καρδιά, τα εθιστικά ηρεμιστικά και οι θεραπείες για την ανδρική ανικανότητα ήταν κερφοφόρες, αλλά όχι η προστασία ενάντια στις νοσοκομειακές λοιμώξεις, τις αναδυόμενες ασθένειες και τους παραδοσιακούς τροπικούς δολοφόνους. Ένα καθολικό εμβόλιο για τη γρίπη, δηλαδή, ένα εμβόλιο που στοχεύει στα αμετάβλητα μέρη των επιφανειακών πρωτεϊνών του ιού, ήταν δυνατό εδώ και δεκαετίες, αλλά ποτέ δεν θεωρήθηκε αρκετά κερδοφόρο ώστε να αποτελεί προτεραιότητα. Έτσι, κάθε χρόνο, παίρνουμε εμβόλια που είναι μόνο 50% αποτελεσματικά.
Αλλά η πανδημία COVID- 19 έχει αλλάξει τη στάση των μεγάλων φαρμακευτικών. Τώρα υπάρχουν δισεκατομμύρια που μπορούν να κερδηθούν από την πώληση αποτελεσματικών εμβολίων στις κυβερνήσεις και τα συστήματα υγείας. Και σε σύντομο χρονικό διάστημα, μια σειρά από αποτελεσματικά όπως φαίνεται εμβόλια αναδύθηκαν με την προοπτική να είναι διαθέσιμα για τους ανθρώπους μέσα στους επόμενους τρεις με έξι μήνες. Ένα αποτέλεσμα ρεκορ.
Αναμένεται να υπάρξει έγκριση των εμβολίων Pfizer-BioNTech και Medium έως το τέλος του 2020 στην ΕΕ και το Ηνωμένο Βασίλειο, με την ανάπτυξη των πρώτων 10-20 εκατομμυρίων δόσεων (5-10 εκατομμύρια ασθενείς) σε εξέλιξη μέχρι το τέλος του έτους. Ευρέως διαδεδομένος εμβολιασμός για τον COVID- 19 πέρα από τις ομάδες υψηλού κινδύνου είναι πιθανό να έχει ξεκινήσει σε ολόκληρη την Ευρώπη μέχρι την άνοιξη, με ένα αρκετά μεγάλο ποσοστό ευρωπαϊκών πληθυσμών να έχει εμβολιαστεί μέχρι το τέλος του καλοκαιριού.
Το εμβόλιο Pfizer-BioNTech κατά του COVID- 19 αναφέρθηκε ότι έχει αποτελεσματικότητα μεγαλύτερη από 90%. Το Medium ανέφερε ότι το εμβόλιο της μείωσε τον κίνδυνο λοίμωξης από COVID- 19 κατά 94,5%. Μεταξύ άλλων ηγετικών κατασκευαστών εμβολίων, το AstraZeneca αναμένεται να κυκλοφορήσει τα αποτελέσματα της δοκιμής Φάσης ΙΙΙ μέχρι τα Χριστούγεννα, με αρκετούς άλλους να διενεργούν επίσης δοκιμές σε προχωρημένο στάδιο. Μέχρι το τέλος του έτους, η ΕΕ και το Ηνωμένο Βασίλειο υπολογίζεται να έχουν αρκετές δόσεις για τη θεραπεία περίπου 5 εκατομμυρίων ατόμων το καθένα (με μία θεραπεία που περιλαμβάνει δύο δόσεις). Και υπάρχουν και άλλοι: Gamaleya, Novavax, Johnson & Johnson, Sanofi-GSK· καθώς και το εμβόλιο Sputnik από τη Ρωσία και της Κίνας
Πώς ήταν δυνατό αυτό τόσο γρήγορα; Λοιπόν, δεν οφείλεται στις μεγάλες φαρμακευτικές που βρήκαν τις λύσεις της επιστημονικής έρευνας. Οφείλεται σε μερικούς αφοσιωμένους επιστήμονες που εργάζονται σε πανεπιστήμια και κυβερνητικά ινστιτούτα να βρουν τους τύπους εμβολίων. Και αυτό κατέστη δυνατό επειδή η κινεζική κυβέρνηση γρήγορα παρείχε τις απαραίτητες ακολουθίες DNA για την ανάλυση του ιού. Εν ολίγοις, τα κυβερνητικα χρήματα και τα δημόσια κονδύλια ήταν αυτά που παρείχαν την ιατρική λύση.
Η βασική έρευνα για τα αμερικανικά εμβόλια πραγματοποιείται από τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας (NIH), το Υπουργείο Άμυνας και τα χρηματοδοτούμενα από το εξωτερικό ακαδημαϊκά εργαστήρια. Τα εμβόλια των Pfizer και Mer βασίζονται σε μεγάλο βαθμό σε δύο θεμελιώδεις ανακαλύψεις που προέκυψαν από την έρευνα που χρηματοδοτείται ομοσπονδιακά: την ιική πρωτεΐνη σχεδιασμένη από το NIH και την έννοια της τροποποίησης του RNA που αναπτύχθηκε για πρώτη φορά στο Πανεπιστήμιο της Πενσυλβανίας. Στην πραγματικότητα, οι ιδρυτές της Moderna το 2010 ονόμασαν την εταιρείαβε βάση αυτή την ανακάλυψη: «Modified» + «RNA» = Moderna.
Έτσι, το εμβόλιο της Moderna δεν προήλθε από το πουθενά. Η Moderna εργαζόταν για τα εμβόλια mRNA εδώ και χρόνια με το Εθνικό Ινστιτούτο Αλλεργιών και Λοιμωδών Νόσων (NIAID), μέρος των NIH. Η συμφωνία συνίστατο σε κάποιο επίπεδο χρηματοδότησης από την Moderna μέχρι τα NIH, μαζί με έναν οδικό χάρτη για τους ερευνητές της NIAID και της Moderna, ώστε να συνεργαστούν στη βασική έρευνα για τα εμβόλια mRNA και τελικά για την ανάπτυξη ενός τέτοιου εμβολίου.
Η κυβέρνηση των ΗΠΑ έχει διαθέσει άλλα 10,5 δις δολάρια σε διάφορες εταιρείες εμβολίων από τη στιγμή που η πανδημία άρχισε να επιταχύνει την παράδοση των προϊόντων τους. Το εμβόλιο της Moderna προέκυψε άμεσα από συνεργασία μεταξύ της Modernaκαι του εργαστηρίου των NIH.
Η κυβέρνηση των ΗΠΑ —και δύο οργανισμοί ειδικότερα, τα NIH και η Αρχή Βιοϊατρικής Προηγμένης Έρευνας και Ανάπτυξης (BARDA)— έχουν επενδύσει σημαντικά στην ανάπτυξη του εμβολίου. Η BARDA είναι ένα σκέλος του Υπουργείου Υγείας και Ανθρωπίνων Υπηρεσιών που συστάθηκε το 2006 ως απάντηση στο SARS-CoV-1 (και σε άλλες απειλές για την υγεία). Παρέχει άμεσες επενδύσεις σε τεχνολογίες σε επιχειρήσεις, αλλά επίσης συμμετέχει σε συμπράξεις δημόσιου-ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ) και σε συντονισμό μεταξύ των υπηρεσιών. Ένα συγκεκριμένο μέρος της αποστολής της BARDA είναι η μεταφορά τεχνολογιών μέσω της «κοιλάδας του θανάτου» μεταξύ της δημιουργίας και της εμπορευματοποίησης.
Η γερμανική κυβέρνηση χορήγησε κονδύλια στη BioNTech με ποσά ύψους 375 εκατ. ευρώ, ενώ άλλα 252 εκατ. ευρώ να χορηγούνται για την υποστήριξη της ανάπτυξης του CureVac. Η Γερμανία αύξησε επίσης τη συνεισφορά της στον Συνασπισμό Επιδημιολογικών Καινοτομιών Ετοιμότητας (CEPI) κατά 140 εκατ. ευρώ και σχεδιάζει να παράσχει επιπλέον 90 εκατ. ευρώ το επόμενο έτος. Ο CEPI ξεκίνησε στο Νταβός της Ελβετίας, το 2017 ως μια καινοτόμος παγκόσμια συνεργασία μεταξύ δημόσιων, ιδιωτικών, φιλανθρωπικών και οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών για την ανάπτυξη εμβολίων για την αντιμετώπιση επιδημιών, και η Γερμανία δεσμεύτηκε να χορηγήσει ετησίως 10 εκατομμύρια ευρώ σε μια τετραετή περίοδο για την υποστήριξη της πρωτοβουλίας. Το CureVac είναι ένα από τα εννέα ινστιτούτα και εταιρείες που έχει αναθέσει η CEPI να διεξάγουν έρευνα για ένα εμβόλιο COVID- 19. Ένας από τους μετόχους της είναι η κρατική τράπεζα Kreditanstalt für Wiederaufbau (KfW).
Αλλά είναι οι μεγάλες φαρμακευτικές αυτές που αναπτύσσουν το εμβόλιο με την επιστημονική εργασία των δημόσιων ινστιτούτων. Αυτές παίρνουν τις αποφάσεις. Οι φαρμακευτικές εταιρείες κάνουν τις παγκόσμιες κλινικές δοκιμές και κατόπιν παράγουν και εμπορεύονται το αποτέλεσμα. Στη συνέχεια πωλούν τα εμβόλια στις κυβερνήσεις με τεράστια κέρδη. Έτσι γίνονταν τα πράγματα πριν από την πανδημία, έτσι γίνονται και τώρα. Στις ΗΠΑ, κατά την περίοδο 10 ετών μεταξύ 1988 και 1997, οι δαπάνες του δημόσιου τομέα για την αγορά εμβολίων διπλασιάστηκαν από 100 δολάρια σε 200 δολάρια ανά παιδί μέχρι την ηλικία των 6 ετών. Το σωρευτικό κόστος του δημόσιου τομέα διπλασιάστηκε ξανά σε λιγότερο από 5 χρόνια μεταξύ 1997 και 2001, από 200 δολάρια σε σχεδόν 400 δολάρια ανά παιδί.
Πολύ λίγα είναι ακόμη γνωστά για τους όρους των συμβάσεων εμβολίων COVID που έχουν υπογράψει οι κυβερνήσεις της ΕΕ με φαρμακευτικές ομάδες, συμπεριλαμβανομένων των AstraZeneca, Pfizer-BioNTech, Sanofi-GlaxoSmithKline και CureVac. Αλλά μόλις στματήσει η μυστικότητα, αυτό που θα δούμε είναι μια μαζική ιδιοποίηση δισεκατομμυρίων δολαρίων από κυβερνητικούς πόρους. Υπολογίζεται ότι η AstraZeneca έχει πωλήσει το εμβόλιο της στις κυβερνήσεις σε περίπου 3 με 4 δολάρια τη δόση, ενώ η Johnson & Johnson και το εμβόλιο που ανέπτυξαν από κοινού η Sanofi και το GSK τιμολογήθηκαν σε περίπου 10 δολάρια τη δόση. Η AstraZeneca έχει υποσχεθεί να μην επωφεληθεί από το εμβόλιο κατά τη διάρκεια της πανδημίας, αλλά αυτό ισχύει μόνο μέχρι τον Ιούλιο του 2021. Μετά από αυτό, μπορούν να εξαργυρώσουν. Η αμερικανική βιοτεχνολογία Moderna θα χρεώνει 37 δολάρια τη δόση, ή 50 με 60 δολάρια για το διπλό εμβόλιο.
Τα εμβόλια του κορονοϊού είναι πιθανό να αποδώσουν δισεκατομμύρια στη φαρμακευτική βιομηχανία εάν αποδειχθούν ασφαλή και αποτελεσματικά. Θα χρειαστούν 14 δισεκατομμύρια εμβόλια για την ανοσοποίηση όλων στον κόσμο κατά του COVID- 19. Εάν, όπως προβλέπουν πολλοί επιστήμονες, η ανοσία που παράγεται από το εμβόλιο μειωθεί, δισεκατομμύρια επιπλέον δόσεις θα μπορούσαν να πωληθούν ως επαναληπτικές τα επόμενα χρόνια. Και τα εργαστήρια τεχνολογίας και παραγωγής που το έκαναν με τη βοήθεια όλων αυτών των μεγάλων κυβερνητικών οργανισμών θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε άλλα επικερδή εμβόλια και φάρμακα.
Έτσι, ενώ μεγάλο μέρος της πρωτοποριακής εργασίας για τα εμβόλια mRNA έγινε με κυβερνητικά χρήματα, οι ιδιωτικές φαρμακευτικές θα αποκομήσουν μεγάλα κέρδη, ενώ οι κυβερνήσεις θα πληρώσουν για εμβόλια που βοήθησαν να φτιαχτούν μέσω χηματοδοτήσεων!
Το δίδαγμα της ανταπόκρισης του εμβολίου του κορονοϊού είναι ότι λίγα δισεκατομμύρια δολάρια το χρόνο για πρόσθετη βασική έρευνα θα μπορούσαν να αποτρέψουν χίλιες φορές περισσότερες απώλειες σε θανάτους, ασθένειες και οικονομική καταστροφή. Σε συνέντευξη Τύπου ο σύμβουλος υγείας των ΗΠΑ, Anthony Fauci, επεσήμανε το έργο με τις πρωτεΐνες αιχμής. «Δεν πρέπει να υποτιμούμε την αξία της βασικής έρευνας βιολογίας», δήλωσε ο Fauci. Ακριβώς. Ωστόσο, όπως έχουν δείξει πολλοί συγγραφείς, όπως η Mariana Mazzacuto, η κρατική χρηματοδότηση και η έρευνα ήταν ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη τέτοιων προϊόντων.
Μπορούμε να διδαχθούμε από την εμπειρία με τα εμβόλια COVID, ότι οι πολυεθνικές φαρμακευτικές εταιρείες θα πρέπει να ανήκουν στο δημόσιο, έτσι ώστε η έρευνα και η ανάπτυξη να μπορούν να κατευθύνονται για την κάλυψη των υγειονομικών και ιατρικών αναγκών των ανθρώπων και όχι των κερδών αυτών των εταιρειών. Και επιπλέον, τα απαραίτητα εμβόλια μπορούν να φτάσουν κατά δισεκατομμύρια στις φτωχότερες χώρες και συνθήκες, αντί μόνο στις χώρες και τους ανθρώπους που μπορούν να αντεπεξέλθουν οικονομικά στις τιμές που ορίζουν αυτές οι εταιρείες.
«Αυτό είναι το εμβόλιο του λαού», δήλωσε ο κριτικός των εταιρειών Peter Maybarduk, διευθυντής του προγράμματος για τη Δημόσια Πρόσβαση του Πολίτη στα Φάρμακα. «Ομοσπονδιακοί επιστήμονες βοήθησαν στην επινόησή και οι φορολογούμενοι χρηματοδοτούν την ανάπτυξή του. …Θα έπρεπε να ανήκει στην ανθρωπότητα.»