Πάει, τελείωσε, είναι οριστικό… Ο Κυριάκος Μητσοτάκης αφανίζει και τα τελευταία υπολείμματα της «καραμανλικής» κληρονομιάς. Διότι, αν ο Καραμανλής της δεκαετίας του 1950 ήταν ο πολιτικός που ταυτίστηκε με την αντιπαροχή και την απαρχή της τερατώδους αστυφιλίας, ο τωρινός πρωθυπουργός σαλπίζει υπέρ της «αποκέντρωσης». Το έκανε μάλιστα (κοίτα κάτι συμπτώσεις με συμβολική σημασία!) μιλώντας στην εφημερίδα «Τα χωριάτικα» που εκδίδεται στην Πρώτη Σερρών, τη γενέτειρα του παλιού «εθνάρχη». Πλήρης άλωση, δηλαδή…
Είναι σαν ν’ ακούμε απορίες και ενστάσεις: «Αποκέντρωση; Μαζική επιστροφή νέων στα χωριά; Έτσι όπως είναι τώρα η κατάσταση; Πλάκα, κάνετε;». Ε, ναι, κάνουμε λίγη, όχι όμως αυθαιρετώντας. Μας το επιτρέπει, όχι τόσο ο στόμφος του πρωθυπουργού, όσο το γεγονός ότι τα λόγια του προβλήθηκαν σε τμήμα του φιλοκυβερνητικού Τύπου ωσάν να επρόκειτο για απαυγάσματα οικονομικής και χωροταξικής σοφίας, ικανά να επιφέρουν θετική τομή στο κοινωνικό στερέωμα.
«Ανέλυσε» λοιπόν ο πρωθυπουργός τα πλεονεκτήματα της ζωής στο χωριό. Και είπε: «Αν, όμως, υποθέταμε ότι θα δούλευες εξ αποστάσεως και θα κέρδιζες τα ίδια χρήματα με αυτά που θα κέρδιζες στην Αθήνα, προφανώς και θα αποταμίευες περισσότερα στο χωριό, γιατί η ζωή θα ήταν φθηνότερη. Αυτό είναι δεδομένο. Η στέγη είναι φθηνότερη, ειδικά αν γυρίσει κανείς σ’ ένα χωριό με το οποίο έχει σύνδεση, όπου μπορεί να έχει μία οικογενειακή περιουσία, ένα σπίτι».
Πρώτη διαπίστωση: Οι «άνωθεν» νουθεσίες αυτού του είδους – και πρωτίστως αυτού του «βάθους» – αποβαίνουν τόσο περιττές, όσο περίπου και εκείνα τα τηλεοπτικά ρεπορτάζ που μας λένε ότι σε ημέρες καύσωνα πρέπει να πίνουμε νερό και να αποφεύγουμε την έκθεση στον ήλιο… Κανείς δεν περιμένει ειδική συμβουλή για να το κάνει. Όποιος είναι σε θέση να απολαύσει με τηλεργασία «επαρχιακά» πλεονεκτήματα (όπου, όσο και όποτε αυτά υφίστανται) δεν αναμένει από έναν πρωθυπουργό να «ρίξει» την ιδέα.
Αν δεν το κάνουν ήδη νέοι άνθρωποι, παρά μόνο με το σταγονόμετρο, είναι επειδή μια πλειάδα συνθηκών εκμηδενίζει τα πλεονεκτήματα ή τα καθιστά υποδεέστερα των προβλημάτων που θα επέφερε μια τέτοια «μετακόμιση». Αυτή η πραγματικότητα είναι τόσο προφανής, ώστε ούτε ο ίδιος ο πρωθυπουργός την αμφισβήτησε «ολιστικά» – βλέπετε, ακόμη και ο φανφαρονισμός έχει κάποια όρια.
Στη συγκεκριμένη συνέντευξη ο Κυρ. Μητσοτάκης μίλησε για ένα «πιλοτικό» πρόγραμμα, που συνίσταται σε «οικονομική υποστήριξη σε κάποιον ο οποίος θα πάρει την απόφαση να εγκατασταθεί σε συγκεκριμένα χωριά» του βόρειου Έβρου. Αναμένει, είπε, η κυβέρνηση να δει από το εν λόγω πρόγραμμα «αν αυτό το οποίο χρειάζεται κάποιος νέος για να ζήσει σ’ ένα χωριό της ελληνικής περιφέρειας είναι μια πρόσθετη οικονομική ενίσχυση ή αν τελικά το πρόβλημα είναι πιο σύνθετο».
Δηλαδή υπάρχει περίπτωση να μην είναι και… τόσο σύνθετο το ζήτημα, ε; Τέλος πάντων, έως ότου εξάγουν βαθυστόχαστα συμπεράσματα οι κυβερνητικοί ειδήμονες, εμείς μπορούμε να φανταστούμε τους αποδέκτες της πρωθυπουργικής πρόσκλησης να ενθαρρύνονται να γίνουν σκαπανείς. Να σύρουν το χορό ακόμη και σε πίστες απόμερες ή και ερημωμένες, αναμένοντας να εμφανιστούν… κι άλλοι.
Μήπως, λοιπόν, δουλεύεις με τηλεργασία στην Αθήνα, αλλά επειδή ο μισθός δεν επαρκεί για να ζήσεις έχεις και δεύτερη απασχόληση, που απαιτεί φυσική παρουσία; Μήπως η διαφορά στο κόστος ζωής δεν είναι τέτοια που σου επιτρέπει να πεις «πάω στο χωριό, στα κομμάτια η άλλη δουλειά»; Δεν πειράζει, τράβα στο χωριό και κάτι θα βρεθεί. Σκέψου τους μεγάλους εξερευνητές – στο άγνωστο πήγαιναν, γι’ αυτό τους έγραψε η Ιστορία.
Μήπως ήδη ρώτησες, έψαξες και έκρινες ότι η ενασχόληση με τον πρωτογενή τομέα στον τόπο της καταγωγής σου δεν προσφέρεται (ας μην «πιάσουμε», τώρα, τις αιτίες) για ασφαλή βιοπορισμό; Μη δειλιάζεις. Πήγαινε στο χωριό και περίμενε να καταφθάσουν εκεί οι σταλμένοι από τον Κωστή Χατζηδάκη. Εκείνοι, ντε, που θα έχουν δουλέψει παραπάνω ώρες σε μια περίοδο για μπορέσουν να μαζέψουν ελιές, σε άλλη. Ε, όταν συγκεντρωθείτε αρκετοί οργανώστε μια ημερίδα με θέμα τις αναξιοποίητες δυνατότητες της ελληνικής γεωργίας και κάτι καινοτόμο θα σκεφθείτε.
Μήπως σε φοβίζει η σκέψη ότι το πλησιέστερο στο χωριό νοσοκομείο (που ίσως δεν είναι πραγματικά κοντινό) έχει αποδυναμωθεί τόσο, ώστε τα πράγματα θα μπορούσαν να εξελιχθούν άσχημα, αν πάθαιναν κάτι σοβαρό οι ηλικιωμένοι γονείς σου, τους οποίους αναγκαστικά θα φέρεις μαζί σου; Α, όχι τέτοια, θα σε κατηγορήσει ο Άδωνις για «μεμψιμοιρία».
Μήπως πρόλαβες να γίνεις εσύ ο ίδιος γονέας (ή το σχεδιάζεις) και δεν σού αρέσει καθόλου που το σχολείο στο χωριό έχει υποβαθμιστεί σε διθέσιο ή μονοθέσιο; Μήπως πληροφορήθηκες ότι δεν υπάρχει καν σχολείο σε λογική απόσταση κι αυτό σε αποθαρρύνει; Κακώς, σκέψου ότι ένα παιδί που βιώνει ως εκδρομή το «πήγαινε – έλα» στο σχολείο ψυχαγωγείται κιόλας.
Μήπως, ελλείψει δικής σου στέγης, ρώτησες πού κυμαίνονται τα ενοίκια στο (τάδε) νησί, όπου για συγκεκριμένους λόγους θα είχες κάποιες επαγγελματικές ευκαιρίες; Μήπως έμαθες ότι συναγωνίζονται τα ακριβότερα αθηναϊκά, ή ότι από τον Μάιο οι ιδιοκτήτες ζητούν – εν αναμονή των τουριστών – ν’ αδειάσεις τη γωνιά; Α, καλά, όλο εμπόδια ανακαλύπτεις…
Τα «μήπως» μπορούν να φθάσουν δεκάδες. Εξυπακούεται δε πως κάθε δυνητικός αποδέκτης της πρωθυπουργικής προτροπής δεν ανήκει υποχρεωτικά σε μία μόνο από τις ομάδες – κατηγορίες, που έχουν σοβαρούς λόγους να μην ενθουσιάζονται με αυτήν.
Να θεωρήσουμε, άραγε, ότι το target group αυτής της προτροπής είναι οι νεότερες ηλικίες όσων ήδη εργάζονται εξ αποστάσεως, στην Αττική; Αν είναι έτσι, μιλάμε για ένα υποσύνολο – το νεανικό υποσύνολο – των 122 χιλιάδων ανθρώπων που (βάσει στοιχείων του 2021) δουλεύουν με τηλεργασία στην Αττική. Μόλις το 5,2% του εργατικού δυναμικού στο νομό. Όσο για την υπόλοιπη χώρα, των μεγάλων πόλεων συμπεριλαμβανόμενων, οι «τηλεργαζόμενοι» δεν μετρήθηκαν πάνω από 14 χιλιάδες. Φανταστείτε λοιπόν πόσοι νέοι από τους έχοντες ήδη τέτοια εμπειρία θα είχαν τη διάθεση να τρέξουν σε χωριό και κηρύξτε… ετοιμοθάνατη στην αστυφιλία. Και έτοιμη για θριάμβους την «αποκέντρωση»…
Η προτεινόμενη «ιδέα» δεν αφορά εκείνα τα εκατομμύρια εργαζόμενων που εκ των πραγμάτων αδυνατούν να δουλέψουν εξ αποστάσεως – ανάμεσά τους είναι και ο ανώνυμος «ψυκτικός από το Περιστέρι», για να θυμηθούμε την… επική ατάκα του πρωθυπουργού. Και όμως, υπάρχει κάτι σοβαρό στην παρακίνηση για μετακόμιση στο χωριό: Η επίπλαστη (όσο η κατάσταση στην περιφέρεια είναι αυτή που ξέρουμε) λύση σερβίρεται για να κατοχυρωθεί ως μόνιμο το πρόβλημα.
Η ακρίβεια που «δεν παίζεται» στα αστικά κέντρα δεν είναι απλώς μια παραδοχή, όταν την αναφέρει ο πρωθυπουργός. Κυρίως είναι η προειδοποίηση πως ήρθε για να μείνει και καλά θα κάνουμε να συμβιβαστούμε με αυτήν.
Όπως τότε, που μας έλεγαν πως η λύση στο κόστος του ηλεκτρικού ρεύματος ήταν να μην καταναλώνουμε πολύ (οπόση σοφία!) και να μην… ξεχνάμε ανοιχτό τον θερμοσίφωνα. Εμείς καγχάζαμε με τη ρηχότητά τους, αλλά εκείνοι τη δουλίτσα την έκαναν. Θεμελίωναν στο νου των ανθρώπων την ενεργειακή ακρίβεια ως μόνιμη.
Φιλοδοξούν να σπείρουν μοιρολατρία και στωικότητα, για να θερίσουν επιπρόσθετη ηρεμία, αδιατάρακτο, πειθάρχηση. Θα «πιάσει» αυτή η σπορά ή θ’ αρχίσουν να θερίζουν και μερικές κοινωνικές θύελλες, μέσα στο 2025; Θα δούμε…
