Σε μακροχρόνια υπαγωγή της Ελλάδας στο αμερικανικό άρμα, εκχώρηση πολύτιμων πλουτοπαραγωγικών πηγών και άμεση υποδαύλιση των σχέσεων μας με τις γειτονικές χώρες οδηγούν οι συμφωνίες που υπογράφτηκαν στην Αθήνα, στο πλαίσιο της Διακυβερνητικής Διατλαντικής Συνεργασίας για την Ενέργεια (P-TEC).
Η σημασία για τις ΗΠΑ της διήμερης συνάντησης υπογραμμίζεται από το υψηλό επίπεδο των συμμετεχόντων. Εκ μέρους της κυβέρνησης Τραμπ παρόντες ήταν 4 υπουργοί κι από την Ευρωπαϊκή Ένωση 25, ενώ την εικόνα συμπλήρωναν εκπρόσωποι περισσότερων από 300 επιχειρήσεων, μεταξύ αυτών η Google, η Amazon κ.α.
Ζητούμενο η αύξηση των αμερικανικών εξαγωγών
Το επίδικο της συνάντησης ήταν ένα και μοναδικό: Να φτάσει το αμερικανικό (σχιστολιθικό) φυσικό αέριο σε όσο το δυνατόν περισσότερες αγορές. Δηλαδή, να μπορέσουν οι αμερικανικές πολυεθνικές εταιρείες φυσικού αερίου να αυξήσουν τις πωλήσεις τους! Η αμερικανική αξίωση είναι εξαιρετικά επιβλαβής, έως καταστροφική για τα συμφέροντα της Ελλάδας και της Ευρώπης, για πολλούς λόγους.
Πρώτο, επειδή το αμερικανικό φυσικό αέριο είναι πολύ πιο ακριβό, ακόμη και δέκα φορές αναλόγως της χρονικής συγκυρίας και της διακύμανσης των τιμών, σε σχέση όχι μόνο με το ρωσικό αλλά και σε σύγκριση με άλλων προμηθευτών όπως του Κατάρ, της Αλγερίας, του Αζερμπαϊτζάν, της Νορβηγίας κ.λπ. Αυτήν ακριβώς την θεμελιώδη αδυναμία του αμερικανικού φυσικού αερίου, το γεγονός δηλαδή ότι δεν αντέχει στον ανταγωνισμό, έρχεται να ξεπεράσει η «απόβαση» τόσων αμερικανών υπουργών κι ευρύτερα η χρήση πλήθους εξωοικονομικών μέσων στην κατεύθυνση επιβολής των ΗΠΑ ως βασικής αν όχι μοναδική πηγή τροφοδότησης της Ευρώπης με φυσικό αέριο. Από τα εξωοικονομικά, πολιτικά, μέσα που επιστράτευσε ο Λευκός οίκος μπορούμε να ξεχωρίσουμε δύο, ένα πρόσφατο κι ένα που το βλέπουμε να εξελίσσεται εδώ και χρόνια:
Την πρόσφατη ταπεινωτική συμφωνία που δέχτηκε η Ούρσουλα των Βρυξελλών στη διάρκεια των διαπραγματεύσεων με τον Τραμπ, την 1η Αυγούστου, και περιλαμβάνει δασμούς 15% στις ευρωπαϊκές εξαγωγές, ευρωπαϊκές επενδύσεις ύψους 600 δισ. δολ. στην αμερικανική οικονομία και αγορά ενεργειακών προϊόντων ύψους 750 δισ. δολ. την επόμενη τριετία (2026-2028). Αν η αγορά αμερικανικών ενεργειακών προϊόντων είναι τόσο επωφελής για την Ευρώπη, όσο την εμφάνιζε ο έλληνας πρωθυπουργός στην ομιλία του, γιατί την επέβαλε ο Τραμπ με τόσο εξευτελιστικούς όρους στην ευρωπαϊκή ηγεσία; Και γιατί μόνο ο έλληνας πρωθυπουργός εγκωμιάζει αυτή την ανακοίνωση του Τραμπ, ενώ όλοι οι υπόλοιποι ευρωπαίοι ηγέτες την δέχτηκαν εξ ανάγκης; Πολλοί μάλιστα βρήκαν το πολιτικό θάρρος να την χαρακτηρίσουν σαν το τελευταίο καρφί στο φέρετρο της αμερικανικής οικονομίας…
Ρόλο πολιορκητικού κριού για την άλωση της ευρωπαϊκής αγοράς από την αμερικανική ραγδαία αναπτυσσόμενη βιομηχανία ενέργειας διαδραμάτισε η ρωσοφοβία που έχει εξελιχθεί σε σταθερά της ευρωπαϊκής πολιτικής ζωής. Το αμερικανικό φυσικό αέριο θα παρέμενε για χρόνια στα έγκατα της γης αν η ΕΕ δεν αποφάσιζε τις κυρώσεις εναντίον της Ρωσίας και δεν διέκοπτε βίαια την παροχή ρωσικού φυσικού αερίου. Και για να το πούμε όπως συνέβη: Η διακοπή των ροών ρωσικού φυσικού αερίου ήταν το άμεσο ζητούμενο της στρατηγικής έντασης που ακολούθησε η Ουκρανία, φτάνοντας μέχρι και τον πόλεμο με τη Ρωσία. Η υλική προϋπόθεση για την περαιτέρω διείσδυση του αμερικανικού αερίου στην Ευρώπη και δη την ανατολική θα πραγματοποιηθεί με τον λεγόμενο Κάθετο Διάδρομο που ξεκινώντας από την Ελλάδα θα διασχίζει Βουλγαρία, Ρουμανία και θα καταλήγει στην Ουκρανία. Φτάνοντας μάλιστα μέχρι τις περίκλειστες Ουγγαρίας, Τσεχία και Σλοβακία τους ακυρώνει οποιοδήποτε επιχείρημα για την προτίμηση στο ρωσικό αέριο, που σήμερα προκρίνουν για καθαρά οικονομικούς λόγους. Πρόκειται για ένα ενεργειακό τείχος που θα χτίσει η Δύση, με στόχο να αποκόψει μια για πάντα την Ευρώπη από το ρωσικό φυσικό αέριο και να δίνει ζεστό χρήμα στους φίλους και χρηματοδότες του Τραμπ. Αν η διακοπή του ρωσικού αερίου ήταν το πρώτο και αναγκαίο βήμα που άνοιξε το δρόμο για την οικονομική εισβολή των Αμερικανών, η κατασκευή των υποδομών είναι το επόμενο βήμα που θα μετατρέψει τη δυνατότητα σε πραγματικότητα.
Με βάση τους ίδιους τους Αμερικάνους
Πηγή: United States Energy Association
Οι φιλοδοξίες των Αμερικάνων είναι τόσο μεγάλες ώστε δρομολογείται η κατασκευή και δεύτερου τερματικού σταθμού (πέραν αυτού της Αλεξανδρούπολης) αεριοποίησης του υγροποιημένου φυσικού αερίου, με πρωταγωνιστή την Gastrade του ομίλου Κοπελούζου. Το σχέδιο πήρε ήδη έγκριση από την Περιφέρεια Μακεδονίας Θράκης, ενώ αναμένει την έγκριση της περιβαλλοντικής άδειας.
Βέβαιο θεωρείται ότι και το δεύτερο τερματικό αξίας 550-600 εκατ. ευρώ θα πληρωθεί από τις δικές μας τσέπες, όπως και το πρώτο. Ο πρώτος σταθμός FSRU της Αλεξανδρούπολης χρηματοδοτήθηκε αρχικά με 202.265.539 ευρώ από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στη συνέχεια με άλλα 48 εκατ. ευρώ, ενώ τον όβολό του κατέθεσε και το ελληνικό υπουργείο Οικονομικών. Δεν το λες και επένδυση υψηλού ρίσκου… Ανάλογος χορός εκατομμυρίων από τις δικές μας τσέπες θα στηθεί και γύρω από τον Κάθετο Άξονα, μιας και απαιτείται όχι μόνο η επέκταση της χωρητικότητάς του, αλλά και ο εκσυγχρονισμός του καθώς το μεγαλύτερο μέρος του κατασκευάστηκε πριν την πτώση του τείχους. Εξ ου και η παρουσία τραπεζών που διερεύνησαν τους όρους συμμετοχής και χρηματοδότησης των υποδομών.
Κατά συνέπεια, η συμφωνία Τραμπ με την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και ο πόλεμος στην Ουκρανία ανέδειξαν την Ελλάδα σε σταθμό μεταφόρτωσης και διανομής του αμερικανικού αερίου στην ανατολική και κεντρική Ευρώπη. Αυτό όμως δεν λέγεται …κόμβος. Η Ελλάδα θα ήταν κόμβος αν εξασφάλιζε την ενεργειακή κάλυψη της περιοχής μέσα από μια πληθώρα πηγών κι όχι αποκλειστικά και μόνο του αμερικανικού αερίου, που αντικαθιστά το ρωσικό υπό πολύ χειρότερους οικονομικούς και περιβαλλοντικούς όρους και με το κόστος των υποδομών να καταβάλλεται από μας. Κάτι τέτοιο ωστόσο αντιβαίνει στα αμερικανικά συμφέροντα, που απαιτούν σχεδόν αποκλειστικούς, μονοπωλιακούς όρους πρόσβασης και εκμετάλλευσης. Δεν κουβαλήθηκαν στην Αθήνα για να διευκολύνουν το Κατάρ…
Ο έλληνας πρωθυπουργός έχει πλήρη γνώση του γεγονότος ότι η Ελλάδα μετατρέπεται σε βενζινάδικο των ΗΠΑ χάρη στην εκδίωξη της Ρωσίας. Η διακοπή και των τελευταίων ροών από ρωσικούς υδρογονάνθρακες το 2027 θα αυξήσει τις ροές μέσω Ελλάδας. Γι’ αυτό τον λόγο δε δίστασε να επιτεθεί στην Τουρκία την Παρασκευή 7 Νοεμβρίου λέγοντας ότι «πρέπει να γίνει γρήγορα η διακοπή του ρωσικού φυσικού αερίου και δεν μπορεί να μπαίνει από την πίσω πόρτα, την Τουρκία»! Με τις δηλώσεις του ο Κ. Μητσοτάκης κοινώς …φυτρώνει εκεί που δεν τον σπέρνουν. Λειτουργεί σαν αγκάθι στα πλευρά της Τουρκίας για χάρη κι εξ ονόματος των Αμερικανών, όπως ακριβώς έκανε η Ελλάδα και με την αμερικανική πολεμική βάση της Αλεξανδρούπολης, που έχει εξελιχθεί σε μηχανισμό παρέμβασης ακόμη και στρατιωτικής απειλής κατά της Τουρκίας.
Η επιλογή της Ελλάδας είναι καταστροφική επειδή στις υπάρχουσες διμερείς, ελληνοτουρκικές διαφορές προσθέτει επιπλέον εστίες έντασης. Η Ελλάδα δεν έχει καμιά δουλειά ούτε να βοηθά τις ΗΠΑ να πραγματοποιούν υποκλοπές και προβολές ισχύος στην Τουρκία μέσω της βάσης της Αλεξανδρούπολης, ούτε να αμφισβητεί και να εκθέτει την ενεργειακή πολιτική της Τουρκίας, που δεν ανήκει στην ΕΕ κι έτσι δεν είναι υποχρεωμένη να εφαρμόζει τις οικονομικά αυτοκτονικές κυρώσεις κατά της Ρωσίας, επειδή δεν συμβαδίζει με τα σχέδια αμερικανικής οικονομικής επέκτασης. Όσο το πράττει, αντί να αμβλύνει, οξύνει τις διμερείς σχέσεις κι απομακρύνει την προοπτική επίλυσής τους.
Σε βάρος του περιβάλλοντος, επιτάχυνση κλιματικής αλλαγής
Ο δεύτερος λόγος για τον οποίο η αμερικανική ενεργειακή απόβαση και η μετατροπή της Ελλάδας σε αμερικανικό γκαζάδικο είναι βλαπτική είναι επειδή ακυρώνει κάθε προοπτική μείωσης των επικίνδυνων αερίων του θερμοκηπίου που συμβάλουν στην κλιματική αλλαγή. Η δήλωση του Κ. Μητσοτάκη «θέλουμε να προωθήσουμε τις πράσινες πολιτικές» και οι αναφορές του στην απολιγνιτοποίηση, υπονοώντας ότι η είσοδος του φυσικού αερίου και κλείσιμο των λιγνιτικών είναι οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος, ήταν κατάφωρο ψέμα! Κορόιδευε τον κόσμο ο πρωθυπουργός. Το ανθρακικό αποτύπωμα του αμερικανικού υγροποιημένου (LNG) σχιστολιθικού φυσικού αερίου αποδεδειγμένα είναι ίδιο αν όχι μεγαλύτερο από το αποτύπωμα του άνθρακα. Ως αποτέλεσμα πλημμυρίζοντας η ΕΕ με αμερικανικό σχιστολιθικό ακυρώνει όποια μέτρα έχουν ήδη ληφθεί για την μείωση των επικίνδυνων ρύπων, με τεράστιο μάλιστα κοινωνικό κόστος (όπως μαρτυρά η Δυτική Μακεδονία και η Μεγαλόπολη). Η Ελλάδα και η ΕΕ συναγωνίζονται σε υποκρισία γιατί ενώ φτιάχνουν τις βαλίτσες τους κι ετοιμάζονται να πάνε στην Βραζιλία στη σύνοδο για το κλίμα (COP30), που ξεκινά την Δευτέρα 10 Νοεμβρίου, κι ενώ τα υπάρχοντα μέτρα έχουν αποτύχει παταγωδώς να ανακόψουν την άνοδο της θερμοκρασίας, αρνούνται ακόμη και να ανακοινώσουν τις επιπτώσεις από την πλημμυρίδα του αμερικανικού αερίου. Επιλέγουν τη σιωπή γιατί ξέρουν ότι με το αμερικανικό LNG αποχαιρετάμε την πράσινη μετάβαση, χάρη της οποίας εξακολουθούμε να αιμορραγούμε οικονομικά.
Η εξαπάτηση κορυφώθηκε με τις κορώνες για την αναβάθμιση του ρόλου της Ελλάδας. Η δήλωση του Κ. Μητσοτάκη για «μια χώρα που μιλάει ισότιμα με τις ΗΠΑ», παρουσία του …ιερού τέρατος της παγκόσμιας διπλωματίας, αυτού του …Τιτάνα και …μάγου των διεθνών σχέσεων, της νέας πρέσβειρας των ΗΠΑ στην Αθήνα, Κίμπερλι Γκιλφόιλ, θύμιζε την κομπορρημοσύνη των Αλβανών επί υπαρκτού όταν έλεγαν «εμείς και η Κίνα». Στην ιστορία επίσης θα γραφτεί και η δήλωση του υπουργού Ενέργειας Σταύρου Παπασταύρου ότι «η Ελλάδα συνδιαμορφώνει ενεργειακή στρατηγική στην περιοχή». Στην πραγματικότητα, η Ελλάδα, χώρα πλατφόρμα, υπακούει πρόθυμα και εκτελεί αδιαμαρτύρητα τα αμερικανικά σχέδια για την αύξηση των εξαγωγών φυσικού αερίου. Το μόνο που κερδίζει είναι ότι μετατρέπεται σε όργανο των ΗΠΑ, υποθηκεύοντας τα δικά της συμφέροντα.
Εξαίρεση σε αυτό τον κανόνα είναι τα συμβόλαια που εξασφάλισαν ελληνικές επιχειρήσεις. Άκτωρ & ΔΕΠΑ εμπορίας, οι οποίες μέσω νεοσύστατης θυγατρικής (Atlantic See LNG Trade) θα αναλάβουν εκτός Ελλάδας έργα για την προώθηση του αμερικανικού αερίου στην Ουκρανία, από κοινού με Έλληνες εφοπλιστές (Αγγελικούση, Τσάκος, Γ. και Ι. Προκοπίου, Αλαφούζος, Παππάς και Χανδρής) που έχουν ήδη επενδύσει σε πλοία μεταφοράς LNG και μεταφέρουν το αμερικανικό αέριο, από κοινού φυσικά με τον όμιλο Κοπελούζου, θησαυρίζουν! Αμείβονται αδρά για τις βοηθητικές υπηρεσίες τους και αποδεικνύονται οι μεγάλοι κερδισμένοι της ανάθεσης στην Ελλάδα από τις ΗΠΑ ρόλου ενεργειακού αντιπροσώπου στην περιοχή.
Κερδισμένες πρωτίστως θα βγουν οι αμερικανικές ενεργειακές πολυεθνικές που συμμετέχουν στις έρευνες για κοιτάσματα: η ExxonMobil στο «Οικόπεδο 2» στο Ιόνιο Πέλαγος 30 χλμ. δυτικά της Κέρκυρας (με την συμμετοχή της Energean & Hellenic Energy) και της Chevron (με την συμμετοχή της Hellenic Energy) στην Κρήτη. H Ελλάδα δεν θα ωφεληθεί από την εκμετάλλευση! Η πρόβλεψη για φορολόγηση των εκμεταλλεύσεων επί των κερδών κι όχι επί των εσόδων επιτρέπει στις κοινοπραξίες να διογκώνουν τεχνητά κάθε είδους δαπάνες (πραγματικές και ανύπαρκτες) και να ελαχιστοποιούν τα κέρδη. Μαζί και τα έσοδα του ελληνικού δημοσίου!
Έξαρση της ενεργειακής φτώχειας
Οι δηλώσεις για «Ελλάδα – ενεργειακό κόμβο» αποδεικνύονται μεγαλοστομίες κενού περιεχομένου, χάντρες και καθρεφτάκια για τους ιθαγενείς, πολύ περισσότερο αν τις αντιπαραβάλουμε με την πραγματικότητα της ενεργειακής φτώχειας που πλήττει τις εργατικές οικογένειες και, όσο κι αν φαίνεται παράδοξο, τις επιχειρήσεις ανεξαρτήτως μεγέθους.
Προς επίρρωση, τρία γεγονότα.
Αρχικά, το ρεκόρ της Ελλάδας στον δείκτη αδυναμίας διατήρησης του σπιτιού ζεστό. Η Ελλάδα έχει τις χειρότερες επιδόσεις, βάσει του ΟΟΣΑ, και ακολουθούν Βουλγαρία, Λιθουανία, Κύπρος κ.α. Στην άλλη άκρη της κλίμακας, απολαμβάνοντας σχεδόν μηδενικά ποσοστά, είναι οι κατάλευκες Ελβετία, Ισλανδία, Φινλανδία και Νορβηγία επειδή το κόστος της ενέργειας ως προς το εισόδημα είναι αμελητέο.
Στη συνέχεια, τα χάλια της «Ελλάδας – ενεργειακού κόμβου» αποκαλύπτονται αν εξετάσουμε τους απλήρωτους λογαριασμούς στην ενέργεια. Κι εδώ διατηρούμε τις χειρότερες επιδόσεις, βάσει της Eurostat. Το 2024 ένα ποσοστό ρεκόρ της τάξης του 32% είχε απλήρωτους λογαριασμούς! Ακολουθούσαν, σε καλύτερες θέσεις, Βουλγαρία, Σερβία, Ρουμανία και Τουρκία με 17,6%, 16,3%, 14,5% και 14,1%! Αξίζει μάλιστα να δούμε ότι το 2021, δηλαδή πριν «αναβαθμιστεί» η θέση της Ελλάδας και γίνει «ενεργειακός κόμβος», «συνδιαμορφώνοντας» ενεργειακή στρατηγική μαζί με τις ΗΠΑ, οι απλήρωτοι λογαριασμοί ήταν λιγότεροι, 26,3%! Κι εδώ η σχέση δεν είναι τυχαία, υποδηλώνει στενή αιτιότητα. Η είσοδος των ΑΠΕ στο ενεργειακό μίγμα, ελέω ενός κερδοσκοπικού συστήματος διαμόρφωσης τιμών, από κοινού με την είσοδο του πανάκριβου αμερικανικού αερίου αύξησαν τις τιμές και μαζί την ενεργειακή φτώχεια. Ως αποτέλεσμα το ύψος των απλήρωτων λογαριασμών ανέρχεται σε 3,4 δισ. ευρώ.
Τέλος, είναι το πανάκριβο ρεύμα που πληρώνουν η βιομηχανία και οι εταιρείες. Μικρές και μεγάλες επιχειρήσεις πλήττονται περισσότερο στην Ελλάδα από τις τιμές της ενέργειας, σε σχέση με την Ευρώπη, επειδή εδώ η διαμόρφωση των τιμών έχει αποφασισθεί από ένα παρεάκι κερδοσκόπων ολιγαρχών. Οι επιπτώσεις περιεγράφηκαν στην ερώτηση που κατέθεσαν 11 βουλευτές της ΝΔ προς τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Στ. Παπασταύρου (αυτόν που μαζί με τον Τραμπ …συνδιαμορφώνει την ενεργειακή στρατηγική). Αναφέρεται λοιπόν στην ερώτηση ότι στην Γενική Συνέλευση του Συνδέσμου Βιομηχανιών Στερεάς Ελλάδας ειπώθηκε πώς «αν δεν αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά το πρόβλημα του υψηλού ενεργειακού κόστους δύο μεγάλες βιομηχανίες μελετούν να κλείσουν δύο μεγάλα εργοστάσια στην Ελλάδα» κι επίσης ότι η ελληνική οικονομία «απειλείται με παραγωγική υποχώρηση».
Τα παραπάνω επιβεβαιώνουν ότι από την μετατροπή της Ελλάδας σε τοπικό αντιπρόσωπο των αμερικάνικων ενεργειακών συμφερόντων ο λαός δεν έχει να κερδίσει τίποτε. Αυτή η στρατηγική δεν επιλέγηκε για να εξυπηρετηθούν τα λαϊκά συμφέροντα που καταβαραθρώνονται και υποθηκεύονται στο διηνεκές, αλλά από τις ΗΠΑ. Για την κοινωνία και τη χώρα επιφυλάσσεται αύξηση της ενεργειακής φτώχειας, γεωπολιτική αποσταθεροποίηση και εμπλοκή σε πολεμικούς τυχοδιωκτισμούς για χάρη των ΗΠΑ.
