Το περιστατικό που έλαβε χώρα την προηγούμενη εβδομάδα σε σχολείο της Κυψέλης κατά το οποίο μια 16χρονη τραυμάτισε με μαχαίρι μια 14χρονη είναι η τραγική αφορμή για να γραφεί άλλο ένα άρθρο γύρω από τις συνθήκες που οδηγούν συνεχώς στην εμφάνιση φαινομένων βίας μέσα στα σχολεία (και όχι μόνο). Δεν είναι όμως αφορμή για να γραφεί άλλο ένα τραγικό άρθρο που καλλιεργεί τον τρόμο γύρω από τη νέα γενιά που διαφθείρεται από την τραπ μουσική ή από οτιδήποτε άλλο και καταλήγει να την ενοχοποιεί.
Οφείλουμε να ξεκαθαρίσουμε τα παραπάνω καθώς το ανήλικο παιδί το οποίο προέβη στην εν λόγω πράξη ακραίας βίας έχει από πίσω ιστορικό παραμέλησης για το οποίο πρέπει πρώτον να αναλογιστούμε το κατά πόσο είναι υπεύθυνη μια μητέρα η οποία όπως δηλώνει λόγω αδυναμίας διαχείρισης της κατάστασης και λόγω του ότι λείπει πολλές ώρες από το σπίτι λόγω εργασίας χρειάζεται η ίδια βοήθεια για να βοηθήσει το παιδί της. Αυτή η βοήθεια ως συνήθως δεν έρχεται από πουθενά.
Και το “πουθενά” αφορά την παραμέληση η οποία δεν προέρχεται από τους γονείς αλλά από το κράτος. Πρέπει λοιπόν να αναγνωρίσουμε ότι ψυχοκοινωνική υποστήριξη στα σχολεία είναι το λιγότερο ανεπαρκής και ότι η κυβέρνηση το γνωρίζει πολύ καλά. Οι ψυχολόγοι και οι κοινωνικοί λειτουργοί όπου υπάρχουν καλούνται να καλύψουν τις ανάγκες τριών, τεσσάρων ή παραπάνω σχολείων. Αυτό σημαίνει ένας ψυχολόγος για το λιγότερο χίλια παιδιά. Επιπλέον, οι δημόσιες δομές οι οποίες μπορούν να παρέχουν τέτοιες μορφές υποστήριξης είναι ελλιπείς ως προς τα μέσα και τις δυνατότητες εφόσον δεν διαθέτουν επαρκές ,αριθμητικά, προσωπικό.
Με βάση αυτά τα στοιχεία να σχολιάσουμε την τακτική που ακολουθείται η οποία σε τέτοιες περιπτώσεις όπως και στη συγκεκριμένη είναι η απομάκρυνση του παιδιού και η αλλαγή σχολικού περιβάλλοντος. Το παιδί γίνεται δηλαδή μπαλάκι και έτσι μετατίθενται οι ευθύνες από σχολείο σε σχολείο. Όλο αυτό ως τιμωρητική μέθοδος που έχει ως στόχο την απαλλαγή του σχολείου από το παιδί (το οποίο πλέον χαρακτηρίζεται παρίας) και δεν βασίζεται σε παρεμβάσεις που αποσκοπούν στην υποστήριξη του παιδιού οδηγούν σε όλο και πιο ακραίες εκδηλώσεις του φαινομένου. Το παιδί λοιπόν αυτή τη φορά δεν οδηγείται σε άλλο σχολείο αλλά στην φυλακή.
Έτσι λοιπόν ξεγυμνώνεται και το “νέο” ποινολόγιο για τους μαθητές το οποίο είναι σε ισχύ από πέρυσι και θέτει ως “λύσεις” μια σειρά τιμωριών όπως η πενθήμερη αποβολή και η αλλαγή σχολικού περιβάλλοντος. Όλα αυτά όπως λέει το ΦΕΚ πάντα σε συνδυασμό με παιδαγωγικές δράσεις από κοινού με ψυχολόγους και κοινωνικούς λειτουργούς. Αυτούς που δεν υπάρχουν. Απαγορεύεται επίσης και η χρήση κινητών τηλεφώνων. Το μόνο που εφαρμόστηκε από τα παραπάνω είναι ίσως οι αποβολές. Το οποίο σε αντίθεση με την πρόσληψη προσωπικού δεν το πληρώνει η κυβέρνηση αλλά η παιδική ψυχή.
Και έχουμε ένα παιδί 16 χρόνων να οδηγείται στον Ανακριτή χωρίς να του επιτρέπεται να δει τη μητέρα του την οποία εναγωνίως ζητάει. Ένα παιδί που δηλώνει μετανιωμένο και οδηγείται στη φυλακή. Που ακόμα και αν μιλάμε για μια αμετανόητη και ψυχρή εγκληματία στην ηλικία των 16 που ψεύδεται για να γλυτώσει σίγουρα δεν πρόκειται να την βοηθήσει η φυλακή να γίνει καλύτερη. Ίσα – ίσα θα οδηγηθεί σε ένα ακόμα πιο σκληρό και τιμωρητικό περιβάλλον, ένα περιβάλλον βίας και επιβολής το οποίο δεν σωφρονίζει αλλά δημιουργεί εγκληματίες.
Η συνήγορος του Παιδιού Θεώνη Κουφονικολάκου σε ανάρτηση της καταγγέλλει ότι το κράτος «αυστηροποιεί τον Ποινικό Κώδικα χωρίς σεβασμό σε βασικές αρχές και σε θεμελιώδη Δικαιώματα του Παιδιού χωρίς αξιολόγηση επίπτωσης των παρεμβάσεων αυτών στη ζωή τους και την κοινωνική συνοχή».
Εν ολίγοις το κράτος δείχνει την πυγμή του σε αυτούς που απέτυχε να προστατεύσει. Μάλιστα μετατρέπει αυτήν την αποτυχία και την σκληρότητα σε ιδεολόγημα στρέφοντας την κοινωνία ενάντια στον παραβάτη και όχι στα αίτια που τον δημιούργησαν. Η κατάληψη των συμμαθητών της 16χρονης με αίτημα την οριστική απομάκρυνση της από το σχολείο και οι οργισμένες αντιδράσεις των γονέων αν και σε ένα βαθμό κατανοητές οφείλουν να μας προβληματίσουν για τα επίπεδα αποκτήνωσης μιας κοινωνίας που τρώει τα παιδιά της. Περισσότερο όμως πρέπει να μας εξοργίσει η κατασπάραξη του παιδιού από τα ΜΜΕ που για άλλη μια φορά αποπροσανατολίζουν τη συζήτηση στρέφοντας τη στο θύμα και όχι στον πραγματικό θύτη δηλαδή την αποτυχημένη πολιτεία και αναλώνονται στον επαναπροσδιορισμό των πλαισίων εφαρμογής και των όρων των ποινών με κατεύθυνση την περεταίρω ένταση της αυστηροποίησης τους.
Είναι σαφές ότι το κράτος δεν θέλει να παρέμβει ουσιαστικά για να βοηθήσει αυτά τα παιδιά. Δεν χωράνε σε αυτό οι δαπάνες για προσλήψεις προσωπικού, σχεδιασμούς ψυχοπαιδαγωγικών παρεμβάσεων και δημιουργία υποδομών που θα βελτιώσουν το μάθημα, την κοινωνικοποίηση εντός του σχολείου, την ανάπτυξη της προσωπικότητας και την συναισθηματική-ψυχική υποστήριξη και ενδυνάμωση των μαθητών. Είναι προσανατολισμένο στο να ενισχύει οικονομικά τους κατασταλτικούς του μηχανισμούς: την αστυνομία, τον στρατό, τα κέντρα κράτησης, τις φυλακές. Αυτή είναι η απάντηση του κράτους σε όλα τα κοινωνικά προβλήματα και τις εντάσεις που εκδηλώνονται εντός του κοινωνικού ιστού.
Να απαιτήσουμε ένα σχολείο για αυτό το παιδί και για όλα. Ένα σχολείο άσυλο σε ένα κοινωνικό κράτος που θα στηρίζει την οικογένεια και θα της εξασφαλίζει αξιοπρεπείς όρους διαβίωσης, ελεύθερο χρόνο και πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας και κοινωνικές υπηρεσίες. Πρώτα όμως να σώσουμε το παιδί όπως έλεγε κι ο Σιδηρόπουλος. Και το παιδί μέσα στη φυλακή κινδυνεύει. Μια εύθραυστη παιδική προσωπικότητα έρχεται αντιμέτωπη με την πλήρη εξόντωση της και οφείλουμε να την προστατεύσουμε. Να πάρουμε από τα παιδιά τα μαχαίρια χωρίς να τους τα βάλουμε στον λαιμό…
