14 Νοεμβρίου-Παγκόσμια Ημέρα για τον Διαβήτη. Ημέρα που η κοινότητα των πασχόντων με Σακχαρώδη Διαβήτη προσπαθεί να αφυπνίσει την κοινωνία, να ενημερώσει για τη νόσο, να επισημάνει τη σημασία της πρόληψης και να διεκδικήσει πολιτικές υγείας που θα ενισχύσουν το δημόσιο σύστημα υγείας και θα συμβάλλουν στη βελτίωσης της ζωής των πασχόντων σε όλους τους τομείς.
Η ημέρα αυτή αφιερώνεται από την Παγκόσμια Οργάνωση Διαβήτη (IDF) για το έτος 2021 στην πρόσβαση των πασχόντωνστις υπηρεσίες υγείας και στη σημασία της Φροντίδας για τον Διαβήτη.
Η Φροντίδα για την πολυπαραγοντική νόσο του Διαβήτη απαιτεί από τον ίδιο τον πάσχοντα συνεχή παρακολούθηση της ρύθμισης των τιμών γλυκόζης στο αίμα του, συνεχή αυτοέλεγχο και άμεση πρόσβαση στα εξειδικευμένα διαβητολογικά κέντρα που λειτουργούν στο δημόσιο σύστημα υγείας.
Τα στοιχεία που δίνει στη δημοσιότητα για την φετινή καμπάνια το IDF είναι σοκαριστικά και επιβεβαιώνουν την απαίτηση υγειονομικών και ασθενών για την καθολική ενίσχυση του δημόσιου συστήματος υγείας και την αποτροπή ενεργειών που αποσκοπούν στην συρρίκνωση του δημόσιου ΕΣΥ και στην είσοδο των ΣΔΙΤ σε αυτό.
Το IDF τονίζει ότι, αν και έχουν περάσει 100 χρόνια από την ανακάλυψη της σωτήριας ινσουλίνης εκατομμύρια άνθρωποι με Διαβήτη ανά τον κόσμο δεν έχουν πρόσβαση στην αναγκαία φροντίδα. Τα στοιχεία μιλούν από μόνα τους.
Το 50% των ατόμων με Διαβήτη δεν έχουν διαγνωσθεί ενώ 3 στα 4 άτομα με Διαβήτη ζουν σε χώρες με χαμηλά και μεσαία εισοδήματα.
Ο Σακχαρώδης Διαβήτης σε αριθμούς:
-Ο αριθμός των ατόμων που ζουν με τον Διαβήτη αναμένεται να αυξηθεί φτάνοντας τα 629 εκατομμύρια μέχρι το 2045.
-1 στους 2 ενήλικες με Διαβήτη, παραμένουν αδιάγνωστοι (232 εκατομμύρια). Η πλειονότητα αυτών πάσχει από Διαβήτη τύπου 2.
-Τα 2/3 των ατόμων με Διαβήτη ζουν σε αστικές περιοχές, ενώ τα 3/4 ανήκουν στον εργασιακά ενεργό πληθυσμό.
-1 στα 5 άτομα με Διαβήτη (136 εκατομμύρια) είναι άνω των 65 ετών.
-Ο Διαβήτης προκάλεσε 4,2 εκατομμύρια θανάτους (2019).
-Ο Διαβήτης ήταν υπεύθυνος για δαπάνες υγείας ύψους τουλάχιστον 760 δισεκατομμυρίων δολαρίων το 2019 – 10% της συνολικής παγκόσμιας δαπάνης ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης.
–Ανάλογα με την περιοχή στον παγκόσμιο χάρτη, έως 50% των ατόμων που είχαν διαγνωσθεί με COVID-19 ζούσαν με τον Διαβήτη.
Σε ότι αφορά το θέμα της Πρόσβασης στη Φροντίδα για τον Διαβήτη διαπιστώνουμε ότι εκατομμύρια πάσχοντες δεν έχουν πρόσβαση σε ποιοτικές υπηρεσίες υγείας και φροντίδας , ενώ σε φτωχές χώρες οι πάσχοντες δεν έχουν καμία πρόσβαση στη φροντίδα για τη νόσο τους!
-Δεκάδες χιλιάδες άτομα που ζουν με τον Διαβήτη τύπου 1 και χρειάζονται ινσουλίνη για να επιβιώσουν και περισσότερα από 30 εκατομμύρια άτομα με Διαβήτη τύπου 2 που χρειάζονται ινσουλίνη, δεν έχουν πρόσβαση σε αξιόπιστη και οικονομικά προσιτή προμήθεια ινσουλίνης.
-Στην Αφρική, 86% των ατόμων με Διαβήτη τύπου 2 δεν έχουν πρόσβαση στην ινσουλίνη που χρειάζονται.
-63% των νοικοκυριών σε χώρες με χαμηλά εισοδήματα δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν οικονομικά στην αγορά ινσουλίνης, σε συνδυασμό με το 2,8% των νοικοκυριών, σε χώρες με υψηλά εισοδήματα.
-26,9% των νοικοκυριών σε χώρες με χαμηλά εισοδήματα και το 0,7% των νοικοκυριών σε χώρες με υψηλά εισοδήματα δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν οικονομικά στην αγωγή με μετφορμίνη.
Μετά από τα στοιχεία που δίνει ο ίδιος ο Παγκόσμιος Οργανισμός για τον Διαβήτη, ποιος θα τολμήσει να μας πει γραφικούς, εάν πούμε ότι το θέμα της υγείας γενικού πληθυσμού και χρονίως πασχόντων είναι ταξικό;
Ποιος θα αμφισβητήσει ότι οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές -στην εποχή που ο Καπιταλισμός βρίσκεται στην πιο επιθετική του μορφή- οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια στην αδυναμία των φτωχών να έχουν πρόσβαση όχι μόνο σε καινοτόμες θεραπείες και νέα τεχνολογικά ιατρικά μέσα αλλά ακόμα και στις συμβατικές θεραπείες όπως η ενέσιμη ινσουλίνη; Βρίθουν τα δημοσιεύματα που αναφέρονται σε πάσχοντες που ζουν στις ΗΠΑ και αδυνατούν να προμηθευτούν την ινσουλίνη τους μετά την απόφαση των πολυεθνικών να αυξήσουν στο εκατονταπλάσιο την τιμή της. Νέοι διαβητικοί στις ΗΠΑ είτε μειώνουν τη δόση της ινσουλίνης τους είτε σταματούν τη χορήγησή της φτάνοντας έως και το θάνατο.
100 χρόνια μετά την ανακάλυψη της ινσουλίνης οι πάσχοντες λαμβάνουν ελπιδοφόρα μηνύματα για την βελτίωση της θεραπείας τους μέσω νέων τεχνολογικών θεραπευτικών μέσων, όπως είναι το υβριδικό τεχνητό πάγκρεας που αποτελεί μία νέα αντλία ινσουλίνης, η οποία χορηγεί ινσουλίνη αυτόματα, προλαμβάνοντας είτε την αύξηση των επιπέδων γλυκόζης (υπεργλυκαιίια) είτε τη μείωση των επιπέδων γλυκόζης (υπογλυκαιμία). Υπεργλυκαιμία και υπογλυκαιμία δύο καταστάσεις που όταν δεν ελέγχονται μπορούν να οδηγήσουν και στον θάνατο. Σπανίως μεν αλλά οι πιθανότητες υπάρχουν.
Στη χώρα μας, όπως και σε άλλες χώρες τα ελπιδοφόρα μηνύματα μετατρέπονται σε αδειανά πουκάμισα. Η έγκριση του υβριδικού τεχνητού παγκρέατος και άλλων συστημάτων συνεχούς καταγραφής γλυκόζης (CGM), που διευκολύνουν στη συνεχή παρακολούθηση του σακχάρου και στην άμεση αντιμετώπιση επικίνδυνων καταστάσεων από τον ίδιο τον πάσχοντα, δεν έχουν λάβει έγκριση για την ένταξή τους στον Κανονισμό ΕΟΠΥΥ και στη δωρεάν παροχή τους στους πάσχοντες.
Οι διαπραγματεύσεις ΕΟΠΥΥ και πολυεθνικών φαρμακευτικών εταιρειών για τον προσδιορισμό των τιμών αποζημίωσης οδηγεί στη μακροχρόνια καθυστέρηση ένταξης των νέων τεχνολογιών και καινοτόμων θεραπειών στους ασφαλισμένους. Ασφαλισμένοι που έχουν πληρώσει αδρά τα ταμεία τους προχωρούν σε δανεισμό ακόμα και από τράπεζες για να προμηθευτούν τις νέες τεχνολογίες για το βέλτιστο της ρύθμισης του διαβήτη τους, της υγείας τους και εν τέλει της αποτροπής εκδήλωσης επιπλοκών της νόσου που οδηγούν σε βαριές αναπηρίες.
Για τους ανασφάλιστους πάσχοντες, η χορήγηση όχι μόνο των νέων τεχνολογιών αλλά ακόμα και συμβατικών διαγνωστικών μέσων, όπως οι συσκευές και ταινίες μέτρησης σακχάρου, αποτελεί άπιαστο όνειρο. Οι ταινίες μέτρησης, που χορηγούνται στους ανασφάλιστους από τα φαρμακεία νοσοκομείων, είναι αμφιβόλου ποιότητας. Τα νοσοκομεία προμηθεύονται τα διαγνωστικά μέσα που αποτελούν προϋπόθεση για την καλή ρύθμιση του σακχάρου μέσω μειοδοτικών διαγωνισμών χωρίς να λαμβάνουν υπόψη τους τη σχέση θεραπευτικού οφέλους και κόστους.
Φοιτητές που τελειώνουν τις σπουδές τους και δεν έχουν ασφαλιστική κάλυψη μέσω των γονέων τους βρίσκονται άνεργοι και ανασφάλιστοι, με ότι σημαίνει αυτό για τη ρύθμιση του διαβήτη και της ψυχική τους υγείας. Νέοι σε ηλικία πάσχοντες αντιμετωπίζουν τον κοινωνικό καιάδα κατά πρόσωπο. Το ίδιο και ηλικιωμένοι χαμηλοσυνταξιούχοι, που καλούνται να πληρώνουν ποσοστό συμμετοχής για την προμήθεια των αντιδιαβητικών τους δισκίων ή την ινσουλίνη τους, όταν ο θεράπων γιατρός κρίνει αναγκαία τη χορήγησή της.
Μαθητές με Σακχαρώδη Διαβήτη και οι γονείς τους πολλές φορές αντιμετωπίζουν την έλλειψη παροχής σχολικού νοσηλευτή για τη φροντίδα των μικρών παιδιών τους στο σχολικό περιβάλλον. Οι σχολικοί νοσηλευτές που διαθέτει το Υπουργείο Παιδείας δεν μπορούν να καλύψουν τον αυξανόμενο αριθμό των παιδιών με διαβήτη, οδηγώντας τις μητέρες να εγκαταλείπουν τη δουλειά τους και να βρίσκονται επί ποδός για να αντιμετωπίσουν απρόοπτα συμβάντα στη σχολική ζωή των παιδιών τους. Αξιολόγηση κοινωνικής πολιτικής μηδέν. Μόνο που αυτή η αξιολόγηση λείπει από τα νομοσχέδια για τα οποία καυχιέται η υπουργός.
Οι πάσχοντες αντιμετωπίζουν και την πλήρη απαξίωση της λειτουργίας των διαβητολογικών κέντρων. Η πανδημία αποτέλεσε το κερασάκι στην τούρτα ,όπως χαρακτηριστικά λένε οι πάσχοντες, που αναζητούν ραντεβού με τον θεράποντα ιατρό μετά από 5 και 6 μήνες. Νεοδιαγνωσμένοι πάσχοντες αναζητούν τον τάδε γνωστό ή φίλο γιατρό για υπεράριθμο ραντεβού. Οι γιατροί στα δημόσια διαβητολογικά κέντρα λένε χαρακτηριστικά ότι τώρα πια είναι σαν να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους σε κοινωνικά ιατρεία, γεγονός που οδηγεί στην υποβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας. Εδώ ισχύει η γνωστή φράση «αν έχεις μπάρμπα στην κορώνη σώθηκες».
Τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι πάσχοντες με Διαβήτη στην πρόσβασή τους στις υπηρεσίες υγείας, στην αγορά εργασίας και σε κάθε πτυχή της καθημερινής τους ζωής αυξάνονται χρόνο με το χρόνο.
Για την κοινότητα των πασχόντων με διαβήτη και τους φορείς εκπροσώπησης τους , το μήνυμα της Παγκόσμια Ημέρας για τον Διαβήτη είναι μήνυμα αγώνα και διεκδίκησης για τη διασφάλιση του δημόσιου συστήματος υγείας και ασφαλιστικών παροχών.
*Πρόεδρος Ελεγκτικής Επιτροπής Συλλόγου Διαβητικών Αθήνας.
