Εισήγηση που έγινε από τη Δέσποινα Σπανού, στην εκδήλωση του ΚΟΜΜΟΝ στις 23 Μάρτη με θέμα:
Η πραγματικότητα κάνει επίμονες ερωτήσεις, τι απαντάμε; (Η Αριστερά και οι πολιτικές εξελίξεις).…
Έχουν περάσει σχεδόν δυόμιση μήνες από τις εκλογές της 25ης Ιανουαρίου 2015 και θεωρώ ότι είναι αρκετοί για να αποδείξουν τις δυσκολίες και τα αδιέξοδα των εφαρμοζόμενων πολιτικών μέσα στην Ε.Ε.
Ο ΣΥΡΙΖΑ κέρδισε τις εκλογές διότι αναδείχθηκε ο κύριος πολιτικός εκφραστής της διάθεσης του λαού για να απαλλαγεί από τα μνημόνια και να ακολουθήσει μια άλλη πορεία προς όφελος της χώρας και της κοινωνίας.
Εδώ πρέπει να δούμε το τι έχει προηγηθεί μέχρι τώρα.
Τα προηγούμενα χρόνια υπήρχαν, φυσικά, τα σαρωτικά προβλήματα της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας. Καταστροφή του παραγωγικού ιστού της χώρας, μείωση της βιομηχανικής παραγωγής και της γεωργίας στη συνολική οικονομική δραστηριότητα προς όφελος του τριτογενούς τομέα των υπηρεσιών, ανάπτυξη του μονοπωλιακού χαρακτήρα της οικονομίας με συγκέντρωση του μεγαλύτερου ποσοστού του ενεργητικού αλλά και των καθαρών μετά των φορολογημένων κερδών σε λίγες εταιρείες.
Ιδιωτικοποιήσεις, αλλαγές στις εργασιακές σχέσεις και ανατροπή ασφαλιστικών δικαιωμάτων. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε ότι το 1% των επιχειρήσεων απασχολούσε το 38% του εργατικού δυναμικού, συγκέντρωνε το 42% του ενεργητικού και το 83% των καθαρών κερδών και το 99% όλα τα άλλα (στοιχεία ΕΛ.ΣΤΑΤ., τέλος του 2000).
Η ανάπτυξη η οποία παρουσιάστηκε στα προηγούμενα χρόνια βασίστηκε στα μεγάλα κοινοτικά πακέτα στήριξης μέσω των οποίων χρηματοδοτήθηκαν τα μεγάλα έργα υποδομής της συγκεκριμένης περιόδου που εντάσσονται στο σχέδιο εκσυγχρονισμού του ελληνικού καπιταλισμού, τα οποία όμως έργα χαρίστηκαν σε εργολάβους με παράδειγμα – που παίρνει χαρακτήρα σκανδάλου – την κατασκευή της Αττικής Οδού, που δόθηκε στον όμιλο Μπόμπολα (με το 10% του κεφαλαίου πήρε την εκμετάλλευση του έργου για 25 χρόνια).
Το 2007 το ισοζύγιο των τρεχουσών συναλλαγών παρουσίασε έλλειμμα 12,5% του Α.Ε.Π. και 13,5% το 2008, φθάνοντας το 2009-2010 το 15,9% (φυσικά και με το αναγκαίο μαγείρεμα από την ΕΛ.ΣΤΑΤ. προκειμένου να δικαιολογηθεί η ένταξή μας στον μηχανισμό στήριξης!) Η υπογραφή και η εφαρμογή των μνημονίων έφερε σαρωτικές αλλαγές στην ελληνική κοινωνία αλλά και στην οικονομία.
Οι εργαζόμενοι είδαν να χάνεται το 40-50% του εισοδήματός τους, χάθηκαν 1.200.000 θέσεις εργασίας, χιλιάδες μικρές επιχειρήσεις έκλεισαν, η ύφεση έφθασε το 25% , το 30% του πληθυσμού βρίσκεται στα όρια ή κάτω από τα όρια της φτώχειας, η ανεργία έφθασε το 20-30%, με την ανεργία των νέων να ξεπερνά το 55% και χιλιάδες νέοι επιστήμονες να εξαναγκάζονται σε μετανάστευση προκειμένου να εξασφαλίσουν μία θέση εργασίας. Από κάθε έννοια κοινωνική καταστροφή.
Το δε χρέος εξαιτίας του οποίου ελήφθησαν όλα αυτά τα μέτρα με στόχο την μείωσή του, απογειώθηκε και από το 124% του Α.Ε.Π. το 2010, έφτασε στο 178%-180% του Α.Ε.Π. το 2014. Οι κοινωνικές και οικονομικές συνέπειες των μνημονίων προκάλεσαν μεγάλες αντιδράσεις στην Ελλάδα, όπου ξέσπασαν πρωτοφανείς κινητοποιήσεις κατά της λιτότητας με συμμετοχή χιλιάδων εργαζομένων (Μάιος 2010, Οκτώβριος 2011, Φεβρουάριος 2012 και άλλες).
Οι κινητοποιήσεις αυτές μπορεί να μην συγκρότησαν ένα συνολικό κίνημα ανατροπής και ρήξης με το καθεστώς της εξάρτησης, όμως συνέβαλαν στην καθυστέρηση υλοποίησης πολλών μέτρων του μνημονίου και κυρίως στην αλλαγή του συσχετισμού των πολιτικών δυνάμεων.
Το ΠΑ.ΣΟ.Κ. κατέρρευσε και από το 44% έφτασε στο 4%, το ποσοστό της Ν.Δ. μειώθηκε στο 27% και ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α. εκτινάχθηκε από το 4% στο 17-27% και τώρα στο 37%.
Η ραγδαία αυτή άνοδος οφείλεται: α) στην ριζοσπαστική αντιμνημονιακή τακτική του, ιδιαίτερα τα πρώτα χρόνια του μνημονίου (πρωτοβουλίες, δημιουργία κινημάτων κλπ.), β) σ’ ένα συγκεκριμένο λόγο που δεν ήταν απλώς αντιμνημονιακός αλλά συνδεόταν και με τις αιτίες της καπιταλιστικής κρίσης και γ) έθεσε θέμα κυβερνητικής εξουσίας για αλλαγή πολιτικής του.
Αντιθέτως την δυσαρέσκεια του κόσμου δεν εισέπραξε το Κ.Κ.Ε., το οποίο παρότι είχε και έχει μεγαλύτερες οργανωτικές δυνατότητες συνέδεσε την ανάγκη αλλαγής πολιτικής και αντιμετώπισης της κρίσης με την σοσιαλιστική επανάσταση και συνεπώς αποστασιοποιήθηκε από τις ανάγκες του λαού.
Σήμερα, όμως, μετά τις εκλογές της 25ης Γενάρη και τον σχηματισμό της νέας κυβέρνησης φαίνονται και οι νέες προκλήσεις που έχουμε μπροστά μας. Ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α. προχώρησε στις εκλογές με αίτημα την ανατροπή των μνημονίων μέσα στα πλαίσια της Ευρωζώνης. Ο χρόνος, όμως, που έχει περάσει, αποδεικνύει την αυταπάτη αυτής της πολιτικής.
Οι δανειστές, το διευθυντήριο Ε.Ε., Ε.Κ.Τ. & Δ.Ν.Τ. όχι μόνο δεν έχουν σκοπό να υποχωρήσουν σε οποιαδήποτε αξίωση της ελληνικής κυβέρνησης αλλά προσπαθούν εξαντλώντας τα χρονικά περιθώρια να φέρουν τη χώρα σε καθεστώς απόλυτης οικονομικής ασφυξίας.
Το κουτσουρεμένο (σε σχέση με το πρόγραμμα της Αθηναΐδας το 2012) πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης απορρίπτεται στο σύνολό του και αρνούνται την οποιαδήποτε προς όφελος του λαού νομοθετική παρέμβαση. Επιδιώκουν την πλήρη υποχώρηση της κυβέρνησης για να στείλουν κι ένα μήνυμα σ’ όλη την Ευρώπη. Οι επιλογές, λοιπόν, είναι πολύ περιορισμένες.
Συμβιβασμός (έντιμος δεν υπάρχει) ή ρήξη με τις πολιτικές λιτότητας και την ίδια την ευρωζώνη. Είναι βέβαιο ότι η σύγκρουση δεν είναι απλή υπόθεση και απαιτεί την συσπείρωση του ελληνικού λαού, που έχει αποδείξει μέχρι τώρα ότι έχει αντοχές και διάθεση για σύγκρουση.
Απαιτείται, λοιπόν, η συγκρότηση ενός κοινωνικοπολιτικού μετώπου πάλης, που να υπερβαίνει και τους υπάρχοντες πολιτικούς σχηματισμούς, που να εκφράζει την πλατιά συμμαχία της εργατικής τάξης με άλλα καταπιεσμένα στρώματα της ελληνικής κοινωνίας, σε αντιμνημονιακή και αντιμπεριαλιστική κατεύθυνση με αίτημα:
α) την προστασία κοινωνικών, εργασιακών, δημοκρατικών και ασφαλιστικών δικαιωμάτων,
β) εθνική ανεξαρτησία, που σημαίνει ότι ο ελληνικός λαός αποφασίζει για την τύχη του,
γ) παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας που αντικειμενικά έρχεται σε ρήξη με την Ευρωζώνη και συνολικά με την Ε.Ε. και φυσικά με την ολιγαρχία και τα μονοπώλια ενώ παράλληλα θα προωθήσει πρόγραμμα ώριμων πολιτικών και κοινωνικών αλλαγών με σαφή κατεύθυνση τον σοσιαλισμό.
Ζούμε ιστορικές στιγμές και απαιτούνται ιστορικές αποφάσεις.
Η Αριστερά στο σύνολό της, ολόκληρος ο ελληνικός λαός που βλέπει τα αδιέξοδα των μνημονιακών πολιτικών καλείται για άλλη μια φορά να απαντήσει με αποφασιστικότητα και δράση στις προκλήσεις της εποχής, αξιώνοντας ένα καλύτερο μέλλον για την κοινωνία, για την χώρα, για τη νέα γενιά.
(*) Είναι μέλος της Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ
