Την δημιουργία ομάδας που θα λειτουργεί με την μορφή Think Tank και θα αποτελείται από ειδικούς επιστήμονες και προσωπικότητες ανακοίνωσε ο ΣΥΡΙΖΑ. Όπως μας πληροφορεί και η Αυγή θα αποτελείται από άτομα με πλούσιο βιογραφικό, αποδεδειγμένο έργο και προοδευτική ματιά, που θα συμβάλλουν στο πολιτικό και νομοθετικό έργο του ΣΥΡΙΖΑ. Επί της ουσίας πρόκειται για μια ομάδα γύρω από τον Τσίπρα που θα λειτουργεί σαν ένα κέντρο διαμόρφωσης πολιτικής. Πρόκειται για συνήθη πρακτική που εφαρμόζουν από χρόνια τα αστικά κόμματα προερχόμενη κυρίως από το αμερικανικό πολιτικό σύστημα όπου αποτελεί παράδοση από δεκαετίες. Εξάλλου και ο Μητσοτάκης είχε συστήσει ανάλογη επιτροπή, που αποτελείτο από τεχνοκράτες, καθηγητές και κυρίως από πιστά κομματικά στελέχη μαζί με διαπλεκόμενους εκπροσώπους οικονομικών συμφερόντων και επαγγελματικών κατηγοριών.
Η υιοθέτηση τέτοιου είδους επιτροπών είναι χαρακτηριστικό σύμπτωμα αλλαγών στο πολιτικό σύστημα, που αντανακλά την μείωση της σημασίας των κομμάτων σαν μέσο αντιπροσώπευσης της κοινωνίας και διαμόρφωσης πολιτικής ατζέντας, ενώ συγχρόνως ισχυροποιεί τον ρόλο του Πρόεδρου έναντι του κόμματος. Στις αστικές δημοκρατίες της Δύσης, ο θεσμός των μαζικών κομμάτων έχει υποχωρήσει ενώ συγχρόνως έχουν ενισχυθεί οι υπερεξουσίες γύρω από το πρόσωπο του προέδρου η του πρωθυπουργού. Ακόμα και στην Ευρώπη, τα κόμματα όλο και περισσότερο τείνουν προς το αμερικανικό σύστημα, όπου αποτελούν επί της ουσίας εκλογικούς μηχανισμούς του προέδρου (και στην βαλκανική εκδοχή επιπλέον μηχανισμό μετεκλογικών «τακτοποιήσεων»), την ιδία στιγμή που η πολιτική ατζέντα δημιουργείται επί της ουσίας από μια ομάδα ειδικών γύρω από τον πρόεδρο.
Πρόκειται για μια διαδικασία που αφαιρεί από τον λαϊκό παράγοντα την δυνατότητα παρέμβασης και της αντικατάστασης του από τους «ειδικούς» οι οποίοι συνήθως έχουν άμεση σχέση με ισχυρά οικονομικά κέντρα . Η κυβέρνηση Μητσοτάκη είναι χαρακτηριστικό δείγμα αυτής της αλλαγής, όταν η πολιτική αποφασίζεται ουσιαστικά στο πρωθυπουργικό γραφείο και σε οικονομικά ή υπερεθνικά κέντρα (πχ τα περισσότερα νομοσχέδια συντάσσονται από εταιρίες Συμβούλων και γραφεία σε άμεση επικοινωνία με τον ΣΕΒ, τις τράπεζες, τους «θεσμούς της ΕΕ» κ.λπ.).
Αν αυτή η τάση είναι απολύτως λογική για τα αστικά κόμματα ή την λεγόμενη «δεξιά», είναι απορίας άξιο γιατί υιοθετείται από κάποιους οι οποίοι ομνύουν στα λόγια στην Αριστερά και στην Δημοκρατία, ενώ κατηγορούν τον «Λουδοβικισμό» και την πολιτική αντιπροσώπευσης των «ελίτ» από τον Μητσοτάκη. Προς αποφυγή παρεξηγήσεων, δεν σημαίνει ότι ο πρόεδρος ενός κόμματος δεν πρέπει να έχει συμβούλους ούτε ότι όσοι έχουν πανεπιστημιακές τίτλους νοθεύουν την λαϊκή βούληση. Αντίθετα, πάντα η Αριστερά έδινε σημασία στην επεξεργασία θέσεων από ειδικούς και σε όσους δραστηριοποιούντο σε έναν τομέα, είχε παράδοση στην δημιουργία ιδεολογικών και ομίλων, κ.λπ. αλλά πάντα φρόντιζε οι απόψεις και η πολιτική να ζυμώνονται μέσα στο κόμμα. Είναι άλλο πράγμα οι απόψεις για την Οικονομία, την Εξωτερική πολιτική, την Υγεία , την Παιδεία ,το Περιβάλλον να διαμορφώνονται από τις αντίστοιχες επιτροπές του κόμματος, και άλλο ουσιαστικά από ένα στενό κύκλο συμβούλων γύρω από τον πρωθυπουργό και το κόμμα να έρχεται να νομιμοποιεί την κύρια γραμμή εκ των υστέρων.
Υπάρχουν κάποιοι οι οποίοι θεωρούν ότι η κριτική είναι υπερβολική και ότι αυτά δεν αφορούν τον ΣΥΡΙΖΑ και την μετεξέλιξη σε ένα σοσιαλδημοκρατικό αρχηγοκεντρικό κόμμα. Ας δούμε λοιπόν ενδεικτικά κάποιους από το Think Tank γύρω από τον Τσίπρα που θα διαμορφώνει την πολιτική του κόμματος.
Για λόγους ευνόητους αντιπαρέρχομαι την παρουσία του Ευάγγελου Αποστολάκη και επικεντρώνομαι στον κρίσιμο τομέα της Οικονομίας όπου σύμφωνα με την Αυγή τα «βαριά» βιογραφικά συνδυάζονται με την προοδευτική ματιά. Δεν θα έλεγα ότι η ιδιότητα ενός επίκουρου καθηγητή σε ένα δευτεροκλασάτο πανεπιστήμιο της Αγγλίας ούτε ένα διδακτορικό στην Ελληνική Εταιρία Διοίκησης Επιχειρήσεων (ιδιωτικό ΑΕΙ των βιομηχάνων…) αποτελεί βαρύ βιογραφικό. Επειδή όμως στην Αριστερά μετράει και η προσωπική στάση (και η προοδευτική ματιά που ισχυρίζεται η Αυγή), ας δούμε τι έκαναν ο Γ Χουλιαράκης και ο Δ. Λιάκος που απαρτίζουν τους 2 κύριους εκπροσώπους για θέματα Οικονομίας. Ο Γ. Χουλιαράκης απετέλεσε το αγαπημένο παιδί των τροϊκανών στην επιβολή των Μνημονίων (μέχρι και ο Τσακαλώτος αγανακτούσε μαζί του), η δε τελευταία δημόσια εμφάνιση του ήταν να χαριεντίζεται πριν 18 μήνες στην εκδήλωση που οργάνωσε ο Στουρνάρας μαζί με την ΝΔ για να τιμήσουν τον Ντράγκι που εκβίαζε την χώρα και τον ίδιο τον Σύριζα!
Ο δε Δ. Λιάκος που είχε την κρίσιμη θέση του Διευθυντή του Οικονομικού γραφείου του Πρωθυπουργού και Γραμματέα Κυβερνητικού Συμβουλίου Οικονομικής Πολιτικής επί ΣΥΡΙΖΑ, με την αλλαγή κυβέρνησης ανέλαβε θέση ανωτάτου Συμβούλου στην πιο αντιδραστική τράπεζα, την Eurobank, δημιουργώντας «εύλογες» απορίες. Δεν έχει τόσο σημασία να γίνει απαρίθμηση των βιογραφικών των συμμετεχόντων στο νέο Think Tank του Τσίπρα, γιατί υπάρχουν εκτός των κομματικών μετριοτήτων και αξιόλογοι επιστήμονες άσχετα αν είναι το άλλοθι για να νομιμοποιηθεί το γενικότερο πλαίσιο. Το βασικό είναι ότι ενώ παλιά η Αριστερά πρωτοπορούσε με την εισαγωγή του μαζικού κόμματος αναγκάζοντας και τα αστικά κόμματα να υιοθετήσουν ανάλογες πρακτικές, σήμερα η απουσία μιας συζήτησης για το σύγχρονο εργατικό κόμμα της εποχής μας πηγαίνει πακέτο με την υιοθέτηση από πρώην αριστερούς, ελιτίστικων οργανωτικών μοντέλων του αντίπαλου.
*Οικονομολόγος, εργαζόμενος στον Τραπεζικό τομέα.
