Η Βρετανία στο προσκήνιο και πάλι. Η παλιά εκείνη αυτοκρατορία, που πιστοποίησε κατ’ επανάληψη τι σημαίνει καπιταλισμός, από τον καιρό του Κρόμβελ μέχρι τη Θάτσερ και τον Μπόρις Τζόνσον.
Η δύναμη που επέβαλε τον “πολιτισμό” στους “καθυστερημένους” μαύρους, μελαψούς, κίτρινους σε όλα τα μήκη του πλανήτη. Που έδειξε τη δύναμη του ξίφους και της ευγένειας στους ξένους υπηκόους, αλλά και στους δικούς της. Που μέτρησε στη διαδρομή της εκατομμύρια πτώματα “εκπολιτιζόμενων” αλλοεθνών, που έπνιγε στο αίμα τις εξεγέρσεις των Ιρλανδών ή τα κινήματα ανεξαρτησίας και δημοκρατίας σαν της Ελλάδας το ’44. Που μετέδωσε το πνεύμα του αγγλικού προτεσταντισμού για να επιτρέψει στον άτακτο βασιλιά της Ερρίκο Η΄ να παντρευτεί την Άννα Μπολέιν, αλλά και για να οχυρώσει την εργασιακή και κατακτητική αρετή του νέου καπιταλιστικού κόσμου. Που ανέλαβε την πρωτοπορία στα νέα προγράμματα του νεοφιλελευθερισμού, τα οποία πληρώνουν ακριβά όλοι οι εργαζόμενοι και οι εκτός και οι εντός της χώρας.
Που έκανε τους θεσμούς της αστικής δημοκρατικής λειτουργίας σχεδόν ιερούς, αλλά που δεν λυπάται να τους καταβαραθρώσει όταν τα νέα ταξικά συμφέροντα, η συνέχεια και επέκταση των παλαιών, απαιτούν. Η κοινωνία της πολυπολιτισμικής ανεκτικότητας αλλά και της ασφυξίας. Η χώρα του Ντάνιελ Μπλέικ και του Ρίκι, όπως την περιγράφει ο Κεν Λόουτς. Η χώρα αυτή, που δεν είναι αμελητέα, δοκιμάζει τώρα, εν μέσω γενικής απαξίωσης από τα γνωστά μέσα ενημέρωσης, να χαράξει άλλη πορεία εκτός ΕΕ. Το οικοδόμημα της Ευρώπης τρίζει, “σαν το ξύλινο ποδάρι της γιαγιά μου” που έλεγε και ο άλλοτε, και όχι μόνο λόγω του Brexit.
Η βαθειά Αγγλία, ψήφισε την Πέμπτη με έναν σχιζοφρενικό τρόπο. Στην ουσία επιβεβαίωσε πως όλος ο θόρυβος που ξεσηκώνει το Λονδίνο και τα μέσα ενημέρωσης, πως οι βρετανοί έχουν μετανοιώσει για το Brexit, είναι μπλόφα. Οι ψηφοφόροι περιφρόνησαν τα φιλολαϊκά κοινωνικά σχέδια και επαγγελίες του Κόρμπιν προκειμένου να δώσουν μια εμφατική απάντηση στο κρίσιμο κατά τη γνώμη τους ερώτημα, τι θα κάνουμε με την ΕΕ; Και απάντησαν κατηγορηματικά: δεν τη θέλουμε. Ο εργατικός βορράς, προτίμησε τον Τζόνσον. Ρημαγμένος από την πολιτική Συντηρητικών και Εργατικών, προτίμησε τη νεοφιλελεύθερη εκδοχή που υπόσχεται έξοδο από την ΕΕ αλλά ταυτόχρονα απειλεί τα εναπομείναντα ζωτικά δικαιώματα, από τους υποσχόμενους κοινωνικές παροχές Εργατικούς, οι οποίοι κρατούν μια φοβισμένη, τρεμάμενη και μετέωρη στάση απέναντι στην ΕΕ. Τι αλήθεια σημαίνει αυτό; Η αντιφατικότητα των καιρών, των αισθημάτων και των ιδεών; Όπου οι προοδευτικοί, οι αριστεροί και όπως αλλιώς προσδιορίζονται αρνούνται το ριζοσπαστισμό, πετάνε τη μπάλα στην εξέδρα, γίνονται της “μόδας”, ευρωπαϊκής επί το πλείστον, εκπέμπουν σαπουνόσφουσκες περί της Ευρώπης των λαών, παραδίδουν, εν τέλει, τους εργαζόμενους και τις λαϊκές διαθέσεις στο έλεος της ακροδεξιάς, που δείχνει να είναι λιγότερο κονφορμιστική, έστω και ως προσποίηση.
Η βαθειά, Αγγλία όπως την περιγράφει ο Τζόναθαν Κόουστο τελευταίο του βιβλίο (“Μέση Αγγλία” εκδ. Πόλις), είναι το αυτοκρατορικό μεγαλείο διασκορπισμένο στο βάθος της χώρας, κυρίως της αγροτικής, αλλά όχι μόνο, που αφορά τα μεσαία στρώματα, αλλά και τμήματα της εργατικής τάξης, όχι μόνο της αριστοκρατίας της, που αναβιώνει νοσταλγίες δόξας, εθνικής και οικονομικής, η οποία χάθηκε και στη θέση της έχει εισχωρήσει η πολυπολυτισμικότητα, το πολιτικώς ορθό, η εγκατάλειψη του σεβασμού και της ιεραρχίας, και μόνο η βασίλισσα έχει παραμείνει ως σύμβολο μιας κοινωνίας που είχε.. αξίες!
“… Όμως δεν έχουμε ούτε ελευθερία του λόγου, ούτε και ελευθερία οποιουδήποτε άλλου πράγματος. Οι άνθρωποι που κρατούσαν μια σπουδαία βρετανική παράδοση ζωντανή με τα κυνηγόσκυλά τους (σ.δ. και το κυνήγι της αλεπούς), δεν είναι πλέον ελεύθεροι να το κάνουν. Κι αν κάποιος από μας τολμήσει να διαμαρτυρηθεί γι’ αυτό, τον αναγκάζουν να σωπάσει. Δεν μας επιτρέπεται να διατυπώνουμε πλέον τις απόψεις μας στην τηλεόραση ή τις εφημερίδες. Η εκλογική διαδικασία είναι απλώς χάσιμο χρόνου, εφόσον όλοι οι πολιτικοί συμφωνούν με τις ίδιες μοντέρνες απόψεις. Φυσικά, ψήφισα τον κύριο Κάμερον, αλλά χωρίς σταλιά ενθουσιασμού. Οι αξίες του δεν είναι δικές μας αξίες. Στην πραγματικότητα, ξέρει εξίσου λίγα με τους πολιτικούς του αντιπάλους για τον τρόπο ζωής μας. Ουσιαστικά, βρίσκονται όλοι στην ίδια πλευρά – και δεν είναι η δικής μας πλευρά”.
Αυτό το μονόλογο βάζει στο στόμα μιας ηλικιωμένης εκπροσώπου αυτής της βαθειάς Αγγλίας ο Κόου. Πολύ αντιπροσωπευτικός. Η ίδια κυρία για να αποδείξει του λόγου της το αληθές, επικαλείται το παράδειγμα του γιου της, ο οποίος έχασε την προαγωγή στην υπηρεσία από μια Ασιάτισσα, για λόγους “πολιτικής ορθότητας”. Τα αόρατα τείχη.
Δεν είχα σκοπό να κάνω ένα άρθρο εκτίμησης του εκλογικού αποτελέσματος. Μόνο να παρακολουθήσω κάποια ή κάποιες από τις διαδρομές διαθέσεων που είναι σύγχρονες, αλλά έχουν παλιές (και βαθειές) ρίζες, και που δεν είναι μόνο βρετανικές.