Σε αγώνα δρόμου επιδίδεται τις τελευταίες μέρες ο Υπουργός Παιδείας Θρησκευμάτων και Αθλητισμού Κυριάκος Πιερρακάκης, προκειμένου να πείσει (!) τις Ομοσπονδίες, τους Φορείς και τους εμπλεκόμενους για την ορθότητα και την αποτελεσματικότητα των εξαγγελιών της νέας κυβέρνησης για την Παιδεία, στις προγραμματικές της δηλώσεις.
Οι λαγοί, όμως, και τα πετραχήλια που υπόσχονται κρύβουν ή τουλάχιστον, προσπαθούν αφενός την σκληρή πραγματικότητα– σε όλες τις βαθμίδες- που βιώνουν εκπαιδευτικοί, γονείς και μαθητές/φοιτητές και αφετέρου τους στόχους του συγκεκριμένου νεοφιλελεύθερου μοντέλου.
Από τις 25 εξαγγελίες για την εκπαίδευση, όπως αυτές διατυπώθηκαν από τον αρμόδιο Υπουργό το Σάββατο 8 Ιουλίου στο βήμα της Βουλής, θα επικεντρώσουμε στο χτύπημα στη δημόσια και δωρεάν εκπαίδευση με την συνταγματική αναθεώρηση του άρθρου 16 ή την, δια της πλαγίας, ίδρυση μη κρατικών ΑΕΙ στην Ελλάδα «μέσω διακρατικών συμφωνιών».
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, στις προγραμματικές του δηλώσεις το απόγευμα της Πέμπτης 6 Ιουλίου στη Βουλή ανέφερε πως «οι διακρατικές συμφωνίες του άρθρου 28 του Συντάγματος προσφέρουν σήμερα τη δυνατότητα, με την ευθύνη της εθνικής αρχής ανώτατης εκπαίδευσης, να υπάρξει αναγνώριση ξένων πανεπιστημίων που θα ήθελαν να επενδύσουν στην Ελλάδα. Κάτι τέτοιο θα ξεκαθάριζε την κατάσταση στο σημερινό τοπίο της μεταλυκειακής εκπαίδευσης και θα προετοίμασε τον δρόμο για η μεταρρύθμιση του άρθρου 16. Σε αυτό τον δρόμο θα κινηθούμε άμεσα» είπε.
Ο πρωθυπουργός στην ομιλία του έκλεισε «το μάτι της συναίνεσης» στον Νίκο Ανδρουλάκη, ώστε «να βρούμε τους 180 βουλευτές για να προχωρήσουμε την αναθεώρηση» και τον κάλεσε να πει «ναι» στα ιδιωτικά πανεπιστήμια για να «σταματήσει το κρατικό μονοπώλιο στην Παιδεία», με τον αρχηγό του ΠΑΣΟΚ να δείχνει και εδώ την ουσιαστική συναίνεση στη βάση των κυβερνητικών επιλογών. «Δεν είμαστε αρνητικοί στην ουσιαστική ρύθμιση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης με γνώμονα την αυτονομία, τη λογοδοσία και τα υψηλά στάνταρ, που πρέπει να πληρούνται όπως και σε άλλες χώρες» ανέφερε ο Νίκος Ανδρουλάκης, αφήνοντας ανοιχτό το παράθυρο στο κάλεσμα του Κυριάκου Μητσοτάκη για το θέμα του άρθρου 16.
Τις εξαγγελίες αυτές, υπερασπίστηκε με σφοδρότητα ο υπουργός Επικρατείας Μάκης Βορίδης, σε συνέντευξή του στο ραδιοφωνικό σταθμό Real FM, κάνοντας, εν πρώτοις, λόγο για «σπουδαία ανακοίνωση» εκ μέρους του κ. Μητσοτάκη στο θέμα των ιδιωτικών πανεπιστημίων. Μια ανακοίνωση, η οποία «σε ένα πρώτο επίπεδο έρχεται να αθροιστεί στην προσπάθεια που κάνουν η χώρα και η κυβέρνησή μας να ξεπεράσει τη φοβερή αυτή αγκύλωση (!), η οποία έχει δημιουργηθεί με το άρθρο 16 και η οποία μας έχει αφήσει ως τη μοναδική χώρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση χωρίς ιδιωτικά πανεπιστήμια.
Την ίδια ώρα, και ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ βρίσκεται στο μάτι του κυκλώνα των εσωτερικών διαδικασιών του για την αρχηγία του κόμματος μετά την εκλογική του «βύθιση», η θέση του, βουλευτή Κιλκίς του ΣΥΡΙΖΑ, Πέτρου Παππά ξεφεύγει από τη γενικότερη γραμμή του κόμματος, στηρίζοντας την ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων σε συνέντευξή του στον ΣΚΑΙ στις 11 Ιουλίου.
«Η επαναδιατύπωση του άρθρου 16, πρέπει να είναι τέτοια που να εξασφαλίζει την ποιότητα των δημόσιων πανεπιστημίων. Ο ΣΥΡΙΖΑ, επιδιώκει να εκφράσει, μεσαία, μικρομεσαία στρώματα. Η ίδρυση μη κερδοσκοπικών πανεπιστημίων, θα ανακουφίσει αυτά τα κοινωνικά στρώματα, από το βάρος των διδάκτρων που δίνουν σε χώρες των Βαλκανίων και ενδεχομένως θα μειώσει και την παραπαιδεία», είπε ο Πέτρος Παππάς, συντασσόμενος με την πολιτική της κυβέρνησης της Νέα Δημοκρατίας για το ζήτημα αυτό.
Στη συνέχεια, εξέφρασε την επιθυμία του να «ανοίξει» η συζήτηση στον ΣΥΡΙΖΑ για την ίδρυση των ιδιωτικών πανεπιστημίων: «Πρέπει να σταματήσουμε να έχουμε αυτή την υποκριτική στάση. Αυτό αποτελεί προσωπική μου άποψη, αλλά και μια ελπίδα».
Πόσο μεγάλωσε η μύτη του Πινόκιο; Ποια είναι η αλήθεια!
1.Κρατικό μονοπώλιο ή δημόσιο αγαθό;
Για όποιον καταλαβαίνει η φραστική διατύπωση τόσο του Πρωθυπουργού όσο και του αρμόδιου Υπουργού για κρατικό μονοπώλιο στα Πανεπιστήμια είναι αποκλειστικά επικοινωνιακή, προκειμένου να δημιουργήσει στον μέσο πολίτη τον κλασσικό κοινωνικό αυτοματισμό αντίδρασης για το «κακό» κράτος, τους «τεμπέληδες» εκπαιδευτικούς του δημοσίου, την «αφερέγγυα» δημόσια εκπαίδευση και εν τέλει να καλλιεργήσει ένα αναποτελεσματικό για το λαό εμφυλιοπολεμικό κλίμα.
Σε απάντηση για όποιον διαβάζει το Σύνταγμα και του νόμους του Κράτους:
Τα ελληνικά Πανεπιστήμια είναι δημόσια ιδρύματα- ΝΠΔΔ και ΔΕΝ είναι κρατικά.
Η Παιδεία είναι δημόσιο αγαθό για ΟΛΟΥΣ τους πολίτες της χώρας και όχι εμπόρευμα.
Υποχρέωση της Πολιτείας είναι η θέσπιση του πλαισίου λειτουργίας, η στήριξη και στελέχωσή τους και φυσικά η επαρκής ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ τους.
Άρα, η εφαρμογή του άρθρου 16 διασφαλίζει τις ίσες ευκαιρίες και δυνατότητες πρόσβασης στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, αποκλείοντας τις όποιες ανισότητες και εγγυάται την αναγκαία δημόσια χρηματοδότησή τους.
Οι αντιδράσεις του χώρου έχουν ήδη ξεκινήσει με την ΠΟΣΔΕΠ να ανακοινώνει σχετικά:
Προτεραιότητες για την τριτοβάθμια εκπαίδευση αποτελούν
– η κάλυψη των αναγκών των δημόσιων ιδρυμάτων (αναλογία φοιτητών-διδασκόντων, διαπιστωμένη και από την ΕΘΑΑΕ, υποδομές, φοιτητική μέριμνα) και η αύξηση της χρηματοδότησής τους σε επίπεδα αντάξια των υψηλής ποιότητας παρεχόμενων ακαδημαϊκών υπηρεσιών,
– η αξιολόγηση και ο έλεγχος της ποιότητας κάθε μορφής εκπαίδευσης που παρέχει επαγγελματική αναγνώριση με ενιαία, αυστηρά κριτήρια αξιολόγησης
– η πλήρης και ουσιαστική αυτοδιοίκηση των δημόσιων πανεπιστημίων
– ο προσανατολισμός της ζήτησης σε επαγγέλματα και ειδικότητες με επαγγελματική προοπτική που έχει ανάγκη η ελληνική κοινωνία και όχι σε «πτυχία» που μπορεί να μη δίνουν προοπτικές και να οδηγούν σε ανεργία ή μετανάστευση,
– ο στρατηγικός σχεδιασμός της εκπαιδευτικής και αναπτυξιακής πολιτικής της χώρας.
2.Δημόσια χρηματοδότηση πανεπιστημιακών ιδρυμάτων- Η Ελλάδα ουραγός!
Σε ότι δε αφορά την κρατική χρηματοδότηση των πανεπιστημίων αρκεί να παραθέσουμε τα στοιχεία:
Από τα δεδομένα φαίνεται ότι έχουμε πολύ χαμηλά επίπεδα δημόσιας δαπάνης ως ποσοστό του ΑΕΠ, δαπάνης ανά φοιτητή και τον χειρότερο δείκτη στην αναλογία φοιτητών προς ακαδημαϊκό προσωπικό.
Σε ποσοστό του ΑΕΠ, είμαστε στην ίδια κατηγορία με τις χώρες των Ανατολικών Βαλκανίων και την Ιταλία, ξοδεύουμε τα μισά από την Τουρκία και το ένα τρίτο από τη Δανία.
Η μειωμένη επένδυση γίνεται πιο εμφανής όταν υπολογίζεται ανά φοιτητή. Στις περισσότερες χώρες η δαπάνη ανά φοιτητή είναι διπλάσια έως τετραπλάσια από ό,τι στην Ελλάδα.
3.Ιδιωτικά Πανεπιστήμια στις χώρες της Ευρώπης και στις ΗΠΑ
Η αλήθεια σε σχέση με τα ιδιωτικά Πανεπιστήμια στις χώρες της Ευρώπης είναι ότι καλύπτουν ένα πολύ μικρό μέρος των αναγκών, ενώ στις ΗΠΑ τα μεγάλα πανεπιστήμια είναι μη κρατικά και συγχρόνως μη κερδοσκοπικά, ενώ συντηρούνται από χορηγίες και δωρεές και φυσικά, από τα υπέρογκα δίδακτρα. Τα προβλήματα, όμως, στη συντήρηση και τη λειτουργία τους είναι εμφανή, όπως αναφέρεται σε πρόσφατο άρθρο που δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα των συντακτών στις 7 Ιουλίου.
Χαρακτηριστικά, αναφέρεται στο άρθρο:
«Ήδη από τα μέσα της δεκαετίας του 2010 σημειώθηκε αύξηση του κλεισίματος κολεγίων και πανεπιστημίων στις ΗΠΑ, ιδιαίτερα μεταξύ των ιδιωτικών μη κερδοσκοπικών σχολείων, επηρεάζοντας δεκάδες χιλιάδες φοιτητές σε όλη τη χώρα.
Μέχρι το 2016, από τα 1.600 ιδιωτικά μη κερδοσκοπικά κολέγια και πανεπιστήμια στις ΗΠΑ, σχεδόν το 30% είχε εγγραφές κάτω των 1.000 φοιτητών.
Από το 2016, 91 ιδιωτικά κολέγια στις ΗΠΑ έκλεισαν, συγχωνεύτηκαν με άλλο σχολείο ή ανακοίνωσαν σχέδια για κλείσιμο, σύμφωνα με ανάλυση του CNBC.
Σύμφωνα με το National Student Clearinghouse, το 2022, 4 εκατομμύρια λιγότεροι άνθρωποι στις ΗΠΑ εγγράφηκαν σε ένα κολέγιο συγκριτικά με 10 χρόνια πριν. Η πανδημία του κορονοϊού επιτάχυνε περαιτέρω τη μείωση των εγγραφών στα κολέγια, με μείωση 10% στις εγγραφές.
Ο αρχισυντάκτης του The Princeton Review Robert Franek, έχει εντοπίσει δύο βασικά ζητήματα που επηρεάζουν την τριτοβάθμια εκπαίδευση: η επικείμενη μείωση του αριθμού των υποψήφιων φοιτητών και η οικονομική πίεση που αντιμετωπίζουν τα κολέγια που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τα έσοδα από τα δίδακτρα. Με τη μείωση των εγγραφών, τα κολέγια αντιμετωπίζουν μείωση της χρηματοδότησης, μειωμένες ακαδημαϊκές προσφορές και τελικά κλείσιμο ιδρυμάτων.»
4.Ανταγωνισμός και ελληνικά πανεπιστήμια
Στο μύθευμα περί ανταγωνιστικότητας αρκεί κάποιος να αναφέρει ότι, παρά τις αντίξοες συνθήκες και την μη στήριξη από την Πολιτεία, τα ελληνικά πανεπιστήμια βρίσκονται σε πολύ υψηλές θέσεις σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο.
Ενδεικτικά, αναφέρουμε από τη σελίδα του ΕΚΠΑ:
Η συνεχής άνοδος στις κατατάξεις, με αποκορύφωμα το γεγονός ότι το ΕΚΠΑ (Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών) είναι το πρώτο ελληνικό Πανεπιστήμιο που μπήκε στα top 200 Πανεπιστήμια παγκοσμίως σε συνολική κατάταξη και στο top 30 θεματικής παγκόσμιας κατάταξης…
Στον πίνακα 1, αποτυπώνεται συνολικά η εξέλιξη της θέσης του Πανεπιστημίου μας στις σημαντικότερες γενικές παγκόσμιες κατατάξεις, ενώ στον πίνακα 2 η πορεία του ΕΚΠΑ στις εξειδικευμένες παγκόσμιες κατατάξεις που αναφέρονται σε επιμέρους θεματικές και συγκεκριμένα επιστημονικά πεδία. Η συνολική αυτή αποτύπωση, παρόλη την υπερδεκαετή υποστελέχωση και υποχρηματοδότηση, αναδεικνύει την σημαντική βελτίωση της θέσης του Ιδρύματος τα τελευταία χρόνια σε αρκετές, διαφορετικού τύπου και μεθοδολογίας, αλλά υψηλής σημαντικότητας και διεθνούς αποδοχής παγκόσμιες κατατάξεις πανεπιστημίων.
Κλείνοντας το 1ο από μία σειρά άρθρων που αφορούν τις προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησης για την εκπαίδευση μπορούμε με βεβαιότητα να πούμε ότι η επιμονή για ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων εξυπηρετεί αποκλειστικά συγκεκριμένα οικονομικά συμφέροντα και με την συνεχιζόμενη απαξίωση των δημόσιων πανεπιστημίων προδιαγράφει με μαθηματική ακρίβεια την διόγκωση της ταξικής διάστασης στο αναφαίρετο και συνολικό δικαίωμα όλων στην Εκπαίδευση!
