Για αιώνες, η γη της Αραβικής Ανατολής—από την Αλεξάνδρεια μέχρι τη Μοσούλη, με ενδιάμεσους σταθμούς την Ιερουσαλήμ—σχημάτισε ένα μαγευτικό πολιτισμικό ψηφιδωτό, όπου θρησκείες και πολιτισμοί συνυπήρχαν σε ένα ολοκληρωμένο ανθρώπινο καμβά. Κι ενώ ο Χριστιανισμός γεννήθηκε στην Παλαιστίνη, το παρόν των χριστιανών της Ανατολής αποτυπώνεται σήμερα με αμέτρητο αίμα και καταστροφή—εν μέσω διεθνούς συνέργειας, θεσμικής παράδοσης και κραυγαλέας σιωπής απέναντι στα εγκλήματα που πλήττουν ανθρώπους και ιερούς τόπους.
Ναι, είμαστε αντίθετοι σε κάθε βλασφήμια κατά οποιασδήποτε θρησκείας ή θρησκευτικού συμβόλου, και αντιστεκόμαστε στη χρήση θρησκευτικών συμβόλων για φτηνές διαφημιστικές σκοπιμότητες—όπως συνέβη σε μια διαφήμιση εταιρείας πριν από δύο ημέρες. Κατά τη γνώμη μου, προέκυψε από άγνοια της ιστορίας κι όχι από πρόθεση προσβολής, και η εταιρεία εξέφρασε τη λύπη και τη συγγνώμη της. Ωστόσο, δεν βλέπουμε την ίδια “έκρηξη” ή τα ίδια οργισμένα ξεσπάσματα όταν βεβηλώνονται τα ιερά στην Ιερουσαλήμ, όταν προσβάλλονται εκκλησίες ή τεμένη, ή όταν καταπατείται η ανθρώπινη αξιοπρέπεια των Παλαιστινίων—είτε χριστιανών είτε μουσουλμάνων—στη δική τους γη και πατρίδα, όπου δεν έχουν άλλη στέγη. Πού είναι εκείνες οι φωνές όταν εκποιούνται τα ενοικιαζόμενα ιερά εδάφη εκκλησιών της Ιερουσαλήμ; Πού είναι η οργή όταν πυρκαγιές καταστρέφουν εκκλησίες, τεμένη κι ολόκληρες κοινότητες στη Γάζα και τη Τζενίν; Και γιατί αυτή η ανησυχητική σιωπή όταν το έγκλημα είναι σιωνιστικό και το θύμα Παλαιστίνιος;
Η Εκποίηση Ιερών Τόπων: Η Υπόθεση της «Γης της Χάμρα»
Μόλις πριν από λίγες ημέρες, σε μια σοβαρή νομική εξέλιξη, το Κεντρικό Δικαστήριο του Ισραήλ στην Ιερουσαλήμ απέρριψε μήνυση του Πατριαρχείου των Ελληνορθόδοξων για ακύρωση συμφωνίας του 2004, υπέρ μιας ισραηλιτικής εποικιστικής εταιρείας. Η συμφωνία αφορούσε ένα στρατηγικό οικόπεδο σε συνοικία της Σιλβάν, νότια του Τζαμιού Al Aqsa, και παρέμεινε μυστική για τέσσερα χρόνια. Το οικόπεδο πωλήθηκε έναντι μόλις 100.000 δολαρίων—μια απολύτως υποτιμημένη τιμή για έναν πνευματικό και εθνικό θησαυρό ανεκτίμητης αξίας. Δεν προήλθε από το εξωτερικό, αλλά αποτελεί κληρονομιά των προγόνων, που παραχωρήθηκε στην Εκκλησία επί Οθωμανών, όταν η αυτοκρατορία στόχευε στην εξάλειψη της αραβικής ταυτότητας της περιοχής. Το Πατριαρχείο προσέφυγε στη δικαιοσύνη μόνο το 2022—όταν άρχισαν οι έποικοι να ασκούν πρακτικό έλεγχο. Το δικαστήριο έκρινε ότι είχε παρέλθει η δικαστική προθεσμία, ανοίγοντας τον δρόμο για νέα εποικιστική επέκταση στην καρδιά της Ιερουσαλήμ.
Παρόμοιο μοτίβο εφαρμόστηκε νωρίτερα στη Συμφωνία του “Ξενοδοχείου Petra” στην Πλατεία Omar, όπου οι έποικοι έχουν αναλάβει πλήρως τον έλεγχο και εργάζονται νυχθημερόν για τον εβραιοποιημένο μετασχηματισμό του, ώστε να υπηρετήσει τον εδαφικό εποικισμό και τη νομιμοποίηση της Ιερουσαλήμ ως ενιαίας πρωτεύουσας. Εποικισμοί έχουν επίσης καταλάβει τη Μονή Αγίου Ιωάννη και εξαπλώνονται στην Αρμενική Συνοικία, σε ακίνητα και εκτάσεις εντός της Παλιάς Πόλης και των πέριξ περιοχών—όλα μέρος ενός συστηματικού σχεδίου διεύρυνσης. Τι έχει απομείνει μπροστά σε αυτή τη σιωπή και την ωμή σιωπηρή συνενοχή, παρά τις προσπάθειες ορισμένων εθνικών οργάνων—όπως της Ανώτατης Προεδρικής Επιτροπής για Εκκλησιαστικά και Κοινωνικά Θέματα—δεχόμενα ότι αντιμετωπίζουν εξαιρετικά δυσχερείς συνθήκες;
Αυτά δεν είναι απλές αμφιλεγόμενες συμφωνίες, αλλά έκφραση ρήγματος ηθικής και διοίκησης όταν διαχειριζόμαστε ιδιοκτησίες και εκτάσεις—θεμέλια της ταυτότητας μιας πόλης ιεράς για τον κόσμο ολόκληρο και συστατικό κομμάτι της παλαιστινιακής εθνικής μας κληρονομιάς. Το σκάνδαλο εντείνεται από την αδιάφορη στάση της Ελληνικής Κυβέρνησης—παρά το γεγονός ότι δεν υπέχει νομική ευθύνη απέναντι στο Πατριαρχείο, όπως κάποιοι ισχυρίζονται, αλλά διαθέτοντας επιρροή όπου το επιλέγει, για να προωθήσει τα συμφέροντά της. Αγνόησε την ηθική κι πολιτική ευθύνη προστασίας του Ορθοδόξου κοινωφελούς ιδρύματος, συμβάλλοντας στην εκποίηση για λόγους οικονομικών επενδύσεων και των συμφερόντων της με το Ισραήλ—στο πλαίσιο συμφωνιών ασφάλειας και φυσικού αερίου στην ανατολική Μεσόγειο.
Δεν υπήρξε ουσιαστική παρέμβαση από τις εθνικές πολιτικές αρχές σε σχέση με την υποχρέωση επίβλεψης του Πατριαρχείου, ούτε από τις τοπικές ή παγκόσμιες εκκλησιαστικές ιεραρχίες, ώστε να προστατευτεί η παρουσία της Ιερουσαλήμ και των ντόπιων κοινωνιών.
Στο παρελθόν, οι υπηρεσίες ασφαλείας δεν παρενέβησαν επαρκώς σε αναφορές στον Γενικό Εισαγγελέα σχετικά με εκποιήσεις εκκλησιαστικών εκτάσεων. Τελευταία, ωστόσο, αντέδρασαν όταν χρησιμοποιήθηκε θρησκευτική εικόνα του τελευταίου δείπνου του Χριστού και των μαθητών Του—όπως Χανάνιοι Παλαιστίνιοι πριν την προδοσία και τη σταύρωσή Του στην Ιερουσαλήμ—σε εμπορική διαφήμιση. Οι σχεδιαστές αυτής της διαφήμισης αγνοούσαν προδήλως το ιστορικό πλαίσιο αυτής της γης και των κατοίκων της. Αυτή η άγνοια οφείλεται στις σχολικές μας διδακτικές μεθόδους και σε μια επιφανειακή κουλτούρα.
Από την Ιερουσαλήμ στη Βαγδάτη, την Αίγυπτο και τη Συρία—Ο Χριστιανισμός υπό Φωτιά
Δεν μπορούμε να απομονώσουμε την τραγωδία των χριστιανών στην Παλαιστίνη και την ευρύτερη Μέση Ανατολή από τις αμερικανικές πολιτικές που ασπάζονται συνεχώς την κραυγή για “δημοκρατία” και “προστασία μειονοτήτων”, ενώ την ίδια στιγμή τις χρησιμοποιούν ως όπλα γεωπολιτικής ανάλυσης και κοινωνικού διαχωρισμού. Από τη στιγμή της εισβολής στο Ιράκ το 2003, το εθνικό κράτος αποσυντέθηκε, η άνοδος του εξτρεμισμού απελευθέρωσε το χάος, και εκατοντάδες χιλιάδες χριστιανοί εκδιώχθηκαν ενώ εκκλησίες και κοινότητες μετατράπηκαν σε ερείπια—με τελικό τους αποτέλεσμα την κατάρρευση αντίστοιχων χριστιανικών πληθυσμών στη Συρία από εξτρεμιστικές ομάδες.
Στην Αίγυπτο, οι Κόπτες Ορθόδοξοι—η αρχαιότερη και μεγαλύτερη χριστιανική κοινότητα στη Μέση Ανατολή—υπέστησαν αιματηρές επιθέσεις από φονταμενταλιστικές ομάδες εναντίον ναών και πιστών. Χιλιάδες βρέθηκαν να μεταναστεύουν σε αναζήτηση ασφάλειας. Παρά τις προσπάθειες της αιγυπτιακής κυβέρνησης να ενισχύσει την προστασία μετά από εκτεταμένες αλλαγές στα πλαίσια της πολιτικής, το αίσθημα του φόβου παραμένει, διότι οι δικαστικές αστοχίες, οι ελλείψεις στη διαχείριση λεκτικών επιθέσεων και η παγιωμένη άρνηση να πολιτικοποιηθούν τα ζητήματα των κοινοτήτων συμβάλλουν σε συναισθηματικό κλίμα ανασφάλειας. Η υπόθεση της Μονής της Αγίας Αικατερίνης στη Σινά—ένα από τα αρχαιότερα χριστιανικά μνημεία, με μοναδική πολιτιστική και πνευματική αξία που η Αίγυπτος μερίμνησε να διατηρεί επί δεκαετίες—αποτελεί παράδειγμα κοινού ανθρώπινου ενδιαφέροντος.
Ιερουσαλήμ: Η Ηθική Δοκιμασία
Η Ιερουσαλήμ δεν είναι απλώς μια πόλη—είναι το ηθικό και πολιτικό άγκυρο όλου του κόσμου. Όταν σοκάρονται οι μητέρες, καταπατούνται τα δικαιώματα και ιερώνονται δεν δίνεται προσοχή, τότε όλες οι διακηρύξεις περί δικαιοσύνης, ισότητας και ανθρωπίνων δικαιωμάτων φαίνονται έρεισμα για κενές καμπάνιες. Η υπεράσπιση των θείων δεν μπορεί να είναι εκλεκτική. Δεν είναι λόγος να επικρίνουμε μόνο τις συμβολικές προσβολές ή τη χρήση θρησκευτικών εικονογραφιών ανώδυνα, ενώ κλείνουμε τα μάτια σε βαριές υλικές καταπατήσεις—όπως όταν εκχωρούνται περιουσίες που οδηγούν στον εκτοπισμό πληθυσμών και καταστροφή, στις προσφύγες, στον εποικισμό και στην αργή γενοκτονία—ειδικά στην Ιερουσαλήμ.
Έχει γίνει σαφές πως δεν πρόκειται απλώς περί χάους, αλλά για συστηματική πολιτική εξαφάνισης της ιστορικής πολυμορφίας της Αραβικής Ανατολής—ιερή μορφολογική επιβολή συμμάζευσης του ξένου ανατολικού χριστιανισμού. Τα ιδεολογήματα του σιωνισμού και της χριστιανικής σιωνιστικής εκδοχής χτίζουν το αφήγημα μιας σύγκρουσης μεταξύ του “καλού” (του δυτικού εκκοσμικευμένου χριστιανισμού) και του “κακού” (του ισλάμ και του ανατολικού χριστιανισμού), υιοθετώντας τη συνύπαρξη ως προβάδισμα της “θαυματουργής μάχης της Αρμαγγεδδών”. Αυτό συντελεί στον πολιτισμικό αφοπλισμό και κοινωνικό κατακερματισμό—υλική συνέχεια των παλιών σταυροφοριών. Τότε απειλούνταν ο Ναός της Αναστάσεως, το τέμενος Al-Aqsa, η Αγία Σοφία της Κωνσταντινούπολης. Σήμερα, αποτελούν νότα της σύγχρονης εποχής.
Προς Ένα Εναλλακτικό Σχέδιο
Η σωτηρία των γηγενών λαών της Ανατολής και των θείων τόπων τους δεν επιτυγχάνεται με ευχές, εκκλησιαστικό σιγή ή εποχιακές καταδίκες. Χρειάζεται ένα εθνικό-αραβικό απελευθερωτικό σχέδιο που θα επαναφέρει την έννοια της οικουμενικής ιθαγένειας και της θρησκευτικής-πολιτισμικής πολυμορφίας—ειδικά στην Παλαιστίνη, όπου η συνύπαρξη χριστιανών και μουσουλμάνων είναι θεμέλιο της κοινότητας. Απαιτεί αναθεώρηση των πολιτιστικών και εκπαιδευτικών βάσεων και αντιμετώπιση των εκτοπίσεων, θραυσμάτων και της πολιτισμικής κυριαρχίας, μέσω ρεαλιστικών, αναπτυξιακών, δημοκρατικών πολιτικών με βάση τη Δήλωση της Ανεξαρτησίας που υιοθετήθηκε στο Εθνικό Συμβούλιο της Αλγερίας.
Το σχέδιο αυτό πρέπει επίσης να αντιμετωπίσει το πρόσφατο πείραμα του λεγομένου “Αβρααμικού Θρησκεύματος”—μια επινόηση υπηρετών της αποικιοκρατίας στην περιοχή.
Η κατανόηση των στοιχείων του κοινού μας πολιτισμού και της κοινωνικής συνοχής είναι αναγκαία για να αποτραπούν μελλοντικές αδικίες. Οι περισσότεροι αγνοούν την αλήθεια της ιστορίας, γνωρίζοντας μόνο θρύλους και αφηγήματα. Νομίζουν ότι η αραβική ταυτότητα δημιουργήθηκε με τις ισλαμικές κατακτήσεις, ξεχνώντας ότι ο χριστιανισμός στην Ανατολή υπήρχε πολύ νωρίτερα. Οι ανατολικοί χριστιανοί δεν είναι κατάλοιπα των Σταυροφοριών, αλλά άμυνες της γης—συνοδοιπόροι των Αράβων μουσουλμάνων. Είναι Χαναναίοι αυτής της γης, “το αλάτι της”, όχι φιλοξενούμενοι ή κάτοικοι δεύτερης κατηγορίας. Ανήκουν σε φυλές όπως οι Ghassan, Thughlab και άλλες, εδώ και πάνω από δύο χιλιετίες, μάρτυρες της Ανάστασης του Χριστού στον Γολγοθά και της Αναλήψεως του Μωάμεθ—από την Ιερουσαλήμ. Δικαιούνται όσα δικαιούνται όλοι οι πολίτες της πατρίδας και του πολιτισμού τους. Πρέπει να αντιμετωπίσουμε την άγνοια της ιστορίας με γνώση και σε βάθος.
Στην Παλαιστίνη, ο αγώνας για την επιβίωση των χριστιανών—όπως και των μουσουλμάνων—ειδικά στην Ιερουσαλήμ, πρέπει να είναι αναπόσπαστο μέρος του εθνικο-απελευθερωτικού αγώνα και της υπεράσπισης της ταυτότητας της γης που ευλόγησαν όλες οι μονοθεϊκές θρησκείες. Απαιτεί λογοδοσία εκκλησιών, θρησκευτικών αρχών και πολιτικών θεσμών για την προστασία των ακινήτων και των εκκλησιαστικών εδαφών της Ιερουσαλήμ, καθώς και την πάταξη κάθε εσωτερικής διαφθοράς ή συνέργειας που διευκολύνει την εκδίωξη. Δεν μπορεί να υπάρξει ελεύθερη Αραβική Ανατολή χωρίς μια ελεύθερη, ανεξάρτητη Παλαιστίνη, ούτε ελεύθερη Ιερουσαλήμ χωρίς τη διατήρηση του χριστιανικού-ισλαμικού της χαρακτήρα ενάντια στη νομιμοποίηση εποικισμού, εκτοπισμού και γενοκτονίας.
Οι βαθιές δημογραφικές αλλαγές που απεικονίζουν την πτώση του χριστιανικού πληθυσμού στην Παλαιστίνη—τώρα κάτω από 1%, από περίπου 15% την εποχή της Νάκμπα, και κάτω από το 1% στην Ιερουσαλήμ από 25%—συνδέονται με την πολιτική αδιέξοδη κατάσταση, την παρατεταμένη αποικιακή κατοχή, τις οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες, και άλλους παράγοντες που εξέθεσε το παρόν άρθρο—όλα αλληλένδετα με το σιωνιστικό σχέδιο και την ίδρυση του κράτους του Ισραήλ.
Ο Μαρουάν Εμίλ Τουμπάσι διετέλεσε πρέσβης της Παλαιστινιακής Αρχής στην Ελλάδα
