H σημερινή ημέρα έχει ένα σημάδι. Μπορεί να μη πιστεύουμε στις προλήψεις και τα περιστατικά να τα αντιλαμβανόμαστε ως σύμπτωση, δεν μπορεί όμως να μην επισημάνουμε τον τρόπο με τον οποίο η ζωή και ο θάνατος παίζουν με τις υπάρξεις μας. Σήμερα, 1η Νοέμβρη, έχουμε να μιλήσουμε για δυο απώλειες, που συνέβησαν την ίδια μέρα με διαφορά 12 χρόνων. Ο Κώστας Τζιαντζής, την 1 Νοέμβρη του 2011, σημειώστε την αλληλουχία των άσων, 1/11/11, και ο Γιώργος Μανιάτης την 1η Νοεμβρίου 2023.
Ο χρόνος που πέρασε και που περνάει χωρίς αυτούς έχει παντού τα σημάδια τους. Επειδή οι ζωές μας σχεδόν ταυτίστηκαν, με εκείνον τον ενθουσιώδη, μυστήριο και υποδόριο τρόπο με τον οποίο η ζωή ενώνει τους ανθρώπους, όχι από υποχρέωση αλλά από ανάσα, δεν μπορεί παρά να βιωθεί το παρόν ως απορία και ερωτήματα. Που θα ήταν, πως θα μας απαντούσε, και ο ένας και άλλος;
Καθένας με τον τρόπο και την πορεία του. Καθένας με την πολυτιμότητα και την ακριβή του συνεισφορά.
Πρόσφεραν στα όνειρά μας εξαιρετικά στέρεες και ρεαλιστικές υποδομές. Μας έπαιρναν από το μικρό μας κόσμο και μας έβγαζαν στα ξέφωτα του μεγάλου. Έτσι ποτέ δεν νιώσαμε την κλεισούρα του ασήμαντου, το μικρό σαν απόλυτο, το τίποτα σαν μεγαλειώδες και τα μεγάλο σαν απρόσιτο.
Όσο πιο σπουδαία είναι η συνεισφορά κάποιων ανθρώπων τόσο μεγαλύτερο το κενό από την απουσία τους. Γίνεται αφόρητη. Αλλά καμιά στιγμή δεν μπορείς να πεις πως δεν άξιζε τον κόπο. Ακόμη κι αν κάνει πιο δύσκολο το παρόν. Ακριβώς γι’ αυτό όμως. Όταν ανεβαίνεις σε ύψη βλέπεις το υπέροχο θέαμα του κόσμου, αλλά πάντα καιροφυλακτεί ο κίνδυνος της πτώσης, όσο πιο ψηλά τόσο πιο επικίνδυνη και δραστική κι ωστόσο τίποτα δεν αξίζει περισσότερο από αυτό το ρίσκο. Το ότι έμαθες όσα έμαθες, το ότι έζησες όσα έζησες και ότι γνώρισες όσους γνώρισες, αυτούς τους ανθρώπους, σε κάνει πιο μελαγχολικό στο παρόν αλλά δεν μπορεί παρά να σε κάνει πιο ευγνώμονα για τη ζωή και τους ανθρώπους της. Κάνει πιο δύσκολα τα πράγματα αυτό; Ναι, αλλά και πιο ανακουφιστικά.
Εν πάση περιπτώσει, εκείνοι που φεύγουν ορίζουν πολλά για αυτούς που μένουν, αλλά κι οι παραμένοντες συνεχίζουν τροχιές και απόπειρες, υποχρεωμένοι να ακολουθήσουν τις δικές τους επιλογές, σε καινούργιο τοπίο, με νέους ανθρώπους, με παρακαταθήκες αλλά και αναζητήσεις.
Η συνέχεια ως εκπλήρωση του χρέους, προς το παρελθόν και τη μνήμη και προς το μέλλον.
Τα δυο βίντεο που ακολουθούν είναι ένα μικρό δείγμα της σπουδαίας συνεισφοράς των δυο συντρόφων, η οποία παραμένει στοιχείο, πια της καθημερινής πολιτικής και θεωρητικής μας προσπάθειας για τον κομμουνισμό της εποχής μας.
