Η βίαιη καταδρομική επίθεση της ΑΡΑΣ, μέσα στον ιστορικό χώρο του Πολυτεχνείου, στις 15 Νοέμβρη, την πρώτη ημέρα του τριημέρου για την επέτειο της εξέγερσης, μετατράπηκε ξαφνικά σε ένα γεγονός πανελλαδικής εμβέλειας.
Η άμεση δημόσια καταδίκη της από το ΜεΡΑ25 και ο εξοβελισμός της ΑΡΑΣ από τη συμμαχία «Ενωτική Πρωτοβουλία –ΜεΡΑ25 – Ανατρεπτική Οικολογική Αριστερά», η καταδίκη της από το σύνολο των μαχόμενων αριστερών δυνάμεων, πλην ελάχιστων, αναταράσσουν την εξωκοινοβουλευτική Αριστερά, τόσο την επαναστατική, όσο και τη μεταρρυθμιστική της πτέρυγα, αγγίζουν όλη την Αριστερά.
Η επίθεση αξιοποιήθηκε από την κυβέρνηση με παρέμβαση του Αδ. Γεωργιάδη αλλά και από το μιντιακό επιχειρηματικό υπερκράτος, που τη διέδωσε και της έδωσε πανελλαδική διάσταση. Αξιοποιήθηκε επίσης, άμεσα, από τον αντιδραστικό κυβερνητικό Πρύτανη του ΕΜΠ για να πάρει από τα χέρια του φοιτητικού κινήματος, των πανεπιστημιακών και του ΣΦΕΑ την ευθύνη του εορτασμού της εξέγερσης. Επιβεβαιώνοντας έτσι, για άλλη μια φορά, την ακριβά πληρωμένη εμπειρία του λαϊκού κινήματος, για τα αποτελέσματα της τυφλής βίας και το ρόλο των χρήσιμων ηλιθίων.
Τα γεγονότα αυτά επιδρούν άμεσα και καταλυτικά στο φοιτητικό κίνημα, αλλά επηρεάζουν και τμήματα του εργατικού και λαϊκού κινήματος, ιδιαίτερα της διανοητικής εργασίας.
Η έκτασή τους δείχνει ότι πρόκειται για τάσεις που συσσωρεύονταν ποσοτικά μέσα στον ιστορικό χρόνο και οι οποίες έφτασαν στο ποιοτικό σημείο της έκρηξης των εσωτερικών τους αντιθέσεων. Δείχνουν επίσης, ότι τα παλιρροϊκά κύματα που δημιουργήθηκαν από την έκρηξη, θα έχουν μακροπρόθεσμη επίδραση και σημαντικά αποτελέσματα στο κίνημα και την Αριστερά, κάτω από την αλληλεπίδραση με τις ζωντανές παρεμβάσεις των αγωνιστριών και αγωνιστών όλων των αριστερών ρευμάτων.
Από αυτή τη σκοπιά, απαιτείται θέση καταδίκης και απομόνωσης αυτών των πρακτικών, αλλά και των φορέων τους από όλες τις αριστερές, αντικαπιταλιστικές και κομμουνιστικές δυνάμεις και τις εμπροσθοφυλακές του μαζικού κινήματος, χωρίς βέβαια να εξομοιώνονται άκριτα όλα τα μέλη και ο περίγυρος της ΑΡΑΣ με την ηγεσία της, που φέρει την κύρια ευθύνη.
Απαιτείται, ταυτόχρονα, σοβαρότητα, όσο γίνεται βαθύτερη ανάλυση και όχι συνομωσιολογίες και πρακτορολογίες. Χρειαζόμαστε ουσιαστικά συμπεράσματα για το κίνημα και την Αριστερά και όχι κραυγές στο facebook (που εύκολα εκμεταλλεύεται ο αντίπαλος) και κυρίως, όχι κοντόφθαλμες αυτοδικαιώσεις, βρίσκοντας παπά να θάψουμε πεντέξι αμέτοχους συγγενείς, φίλους και συνοδοιπόρους και μάλιστα τους πιο κοντινούς.
Γιατί έχουμε πολύ μεγάλες ευθύνες όλα τα αριστερά ρεύματα που ανεχθήκαμε κατά καιρούς αυτές τις πρακτικές. Πάνω από όλα, διότι αυτά τα γεγονότα αφορούν το μέλλον του κινήματος, της Αριστεράς και του σύγχρονου κομμουνισμού.
Μια βίαιη επίθεση στο όνομα των φοιτητικών συλλόγων
Η επίθεση της ομάδας της ΑΡΑΣ είχε τα χαρακτηριστικά μιας εξαιρετικά βίαιης, προμελετημένης και σχεδιασμένης, καταδρομικής ενέργειας. Στο φως του ήλιου, παρουσία εκατοντάδων ανθρώπων στον ιστορικό χώρο του Πολυτεχνείου, μια οργανωμένη και πειθαρχημένη, στρατιωτικού τύπου ομάδα κρούσης 150 περίπου ανδρών – μελών της ΑΡΑΣ που ήρθαν και από άλλες πόλεις, με ομοιόμορφο μαυροφορεμένο ντύσιμο, με κράνη και στειλιάρια, επιτέθηκαν απρόκλητα σε μια ομάδα 30 ανυπεράσπιστων, εκείνη τη στιγμή, μελών μιας αναρχικής ομάδας και έστειλαν νέα παιδιά στο νοσοκομείο με βαριά τραύματα. Εκεί τους περίμενε η Ασφάλεια, η οποία προχώρησε σε συλλήψεις. Τα γεγονότα αυτά επιβεβαιώνονται από εκατοντάδες αυτόπτες μάρτυρες και από βίντεο μέσω κινητών που είδαν το φως της δημοσιότητας. Δεν μπορούν να αμφισβητηθούν από κανέναν καλοπροαίρετο άνθρωπο.
Η επίθεση αυτή είχε τα χαρακτηριστικά των μεθόδων βίας που ασκούνται από τις μηδενιστικές ομάδες τυφλής βίας. Πρόκειται για μεθόδους που αντιγράφουν πρακτικές του παρακράτους, καθώς και των οπαδικών στρατών των ΠΑΕ και των αφεντικών τους.
Για να οργανωθεί μια τέτοια ενέργεια έχει την ανάγκη ενός συγκεκριμένου επιχειρησιακού κέντρου και τη δημιουργία μιας ομάδας κρούσης από προσεκτικά επιλεγμένους άνδρες. Απαιτείται μακρόχρονη ιδεολογική, οργανωτική και ψυχολογική προετοιμασία εκπαίδευσης, αντίστοιχες εσωτερικές πολιτικές και οργανωτικές αποφάσεις. Δεν γρονθοκοπείς βάναυσα και εν ψυχρώ άγνωστους ανθρώπους χωρίς ανάλογη προετοιμασία.
Η ανακοίνωση της ΑΡΑΣ (https://aras.gr/?p=1124) δεν έχει ίχνος αυτοκριτικής και δεν αναφέρει απολύτως τίποτε για τα γεγονότα αυτά καθαυτά. Η ηγεσία της χρίζει τον εαυτό της αυτόκλητο σωτήρα από κάποιους αναρχικούς που υποτίθεται ότι θα προχωρούσαν σε κατάληψη, μέχρι και εμπρησμό του Πολυτεχνείου, όπως το 1995. Εάν εκτιμάς ότι προετοιμάζεται ένα τέτοιο σχέδιο το θέτεις δημόσια και καθαρά στις συνελεύσεις των φοιτητών και στο μαζικό κίνημα. Καμία άλλη αριστερή δύναμη δεν είχε τέτοια εκτίμηση, ούτε τα μαζικά αγωνιζόμενα αναρχικά και αντιεξουσιαστικά ρεύματα. Κάτι που αποδείχτηκε και από τις μετέπειτα εξελίξεις. Απλά, για να προετοιμάσει την επίθεση, η ηγεσία της ΑΡΑΣ χρειαζόταν ένα βολικό αφήγημα και για να αντιμετωπίσει την τεράστια καταδίκη, ένα τεράστιο ψέμα.
Η ηγεσία της ΑΡΑΣ εμφανίζει, επίσης, την ενέργειά της περίπου ως νόμιμη αυτοάμυνα απέναντι σε υπαρκτές επιθέσεις ομάδων που δρουν στο όνομα του αναρχισμού. Η δικαιολογία αυτή αποτελεί υπεκφυγή, κίνηση αποπροσανατολισμού από την ουσία, επανάληψη μιας δοκιμασμένης μεθόδου με στόχο την ενεργοποίηση παλιών αντανακλαστικών φόβων απέναντι συλλήβδην στον αναρχικό χώρο από διάφορα αριστερά και κομμουνιστικά ρεύματα –κάποιες φορές όχι άδικα. Όμως, η τρομοκρατική πρακτική της ΑΡΑΣ δεν αποτελεί άρνηση, αλλά κατοπτρικό είδωλο των μηδενιστικών ομάδων τυφλής βίας. Αναπαράγει και νομιμοποιεί τις πρακτικές τους.
Η ηγεσία της φέρει πολύ σημαντικές ευθύνες διότι συνειδητά και παρά τις κατά καιρούς προειδοποιήσεις, επέλεξε να εμπλακεί σε μια αντιπαράθεση με αυτές τις ομάδες χρησιμοποιώντας τις ίδιες μεθόδους. Φέρει, επιπρόσθετα, ιδιαίτερη ευθύνη διότι εξέθεσε απλά μέλη της σε αυτήν την πολύ επικίνδυνη αντιπαράθεση.
Αλλά ο κύριος όγκος των επιθέσεών της δεν στρέφεται κατά του αναρχικού χώρου, όπως περίπου εμφανίζει η ανακοίνωση της ΑΡΑΣ. Στρέφεται κατά αριστερών δυνάμεων. Η οργάνωση αυτή έχει μια υπερ-εικοσαετή προϊστορία χρήσης παρόμοιων μεθόδων καταδρομικής βίας ενάντια σε αριστερές οργανώσεις, όπως οι Αριστερές Συσπειρώσεις Φοιτητών και μετέπειτα η Αριστερή Ανασύνθεση (ΑΡΑΝ), το ΝΑΡ (σήμερα Κομμουνιστική Απελευθέρωση), η ΟΚΔΕ, η ΑΡΙΣ (που έκανε επίσης χρήση των ίδιων μεθόδων), η ΚΝΕ κ.α. Συχνά, σε ιδιαίτερα κρίσιμες, πολιτικά και κινηματικά, ιστορικές συγκυρίες.
Δεσπόζον είναι το γεγονός ότι στην επίθεσή τους, τα μέλη της καταδρομικής ομάδας της ΑΡΑΣ έφεραν διακριτικά περιβραχιόνια και αυτοκόλλητα πάνω στα κράνη, τα οποία έγραφαν «Φοιτητικοί Σύλλογοι». Με αυτόν τον τρόπο προχώρησαν σε μια απαράδεκτη, από κάθε σκοπιά, ενέργεια κατασυκοφάντησης και ταύτισης του φοιτητικού κινήματος με τέτοιου τύπου ενέργειες.
Εάν αυτό είναι το δεσπόζον γεγονός, το κυρίαρχο ζήτημα που δρα ως καθοριστικός παράγοντας για να εκδηλώνονται τέτοια γεγονότα, είναι η ιδιοκτησιακή και κομματιστική αντίληψη ελέγχου του μαζικού κινήματος που καταπατά την αγωνιστική και ταξική δημοκρατία διαλύοντας την ταξική ενότητα και δράση στις οργανώσεις του μαζικού κινήματος, η οποία είναι απαραίτητη για τον αγώνα ενάντια στο κεφάλαιο και το κράτος του.
Πρόκειται για μια αντίληψη που κυριαρχεί σε μεγάλο βαθμό δυστυχώς και σε άλλες δυνάμεις της σημερινής Αριστεράς: κάνω ό,τι θέλω στα συνδικάτα και στους συλλόγους, κουβαλώ όπου θέλω και γράφω ό,τι θέλω στα πανό τους, βάζω και αλλάζω όπως θέλω τόπους συγκεντρώσεων, ακόμη και ημερομηνίες απεργιών, στήνω περιφερόμενες κάλπες, διενεργώ εκλογές διάρκειας ενός μήνα, κάνω νοθείες, αποκλείω άλλα ρεύματα κ.λπ., προκειμένου να ελέγξω το σωματείο ή το σύλλογο. Καταπατώ όλες τις αρχές της Αριστεράς και του εργατικού κινήματος για να νικήσω στις συνδικαλιστικές εκλογές.
Οι όποιες δυνάμεις και ρεύματα ακολουθούν αυτή την αντίληψη φέρουν τεράστια ευθύνη για το σημερινό κατάντημα του εργατικού και λαϊκού μας κινήματος. Όρος για την ανασυγκρότησή του είναι η αντιμετώπιση και η ουσιαστική υπέρβασή της, κάτι που απαιτεί συνειδητή και σταθερή υπεράσπιση της δημοκρατίας στα συνδικάτα και τους συλλόγους, επιμονή στις αρχές. Για αυτό, δεν αρκεί μόνον ο αναγκαίος απόλυτος διαχωρισμός και η καταδίκη της συγκεκριμένης βίαιης καταδρομικής ενέργειας από τις συνειδητές ανατρεπτικές αριστερές δυνάμεις. Απαιτείται ο διαχωρισμός σε βάθος και μέχρι τέλους από αυτή την αντίληψη.
Όταν, όμως, ο ιδιοκτησιακός έλεγχος του κινήματος συναντάται με το φετιχισμό της βίας, στο όνομα της λαϊκής αυτοάμυνας απέναντι στην αστυνομική και κρατική καταστολή, οδηγεί τις παραπάνω αντιλήψεις στα άκρα, όπως οι καταδρομικές επιθέσεις της ομάδας κρούσης της ΑΡΑΣ.
Ο φετιχισμός της βίας
Η βίαιη επίθεση της ΑΡΑΣ της 15ης Φεβρουαρίου δεν είναι ένα λάθος. Είναι σύστημα πρακτικών που βασίζεται σε μια θεωρητική και πολιτική αντίληψη.
Ο φετιχισμός της βίας αποτελεί ουσιαστικό φυσιογνωμικό, θεωρητικό και οργανωτικό χαρακτηριστικό της ΑΡΑΣ ως πολιτικής οργάνωσης, από την ίδρυσή της, το 1998. Αποτελούσε και βασικό στοιχείο της διαφοροποίησής της και της κριτικής εναντίον της από τα άλλα ανατρεπτικά αριστερά ρεύματα.
Η θεωρητική αυτή στρέβλωση αξιοποιούσε τη δυσαρέσκεια τμημάτων της νεολαίας, αλλά και μαχητικών εργαζόμενων, από τη ρεφορμιστική συμβιβαστική γραμμή του τότε Συνασπισμού, του ΚΚΕ και της συνδικαλιστικής γραφειοκρατίας. Και θα αναγεννιέται διαρκώς ως πληρωμή για τα δεξιά λάθη του εργατικού και αριστερού κινήματος.
Τα πρώτα χρόνια της ΑΡΑΣ, στη δεκαετία του 2000 – 10, ο φετιχισμός της βίας εμφανιζόταν με τη μορφή της σύγκρουσης για τη σύγκρουση με την αστυνομία, σχεδόν σε κάθε κινητοποίηση ή διαδήλωση. Ο σκοπός είναι τίποτε, η σύγκρουση είναι το παν. Ο φετιχισμός της βίας και η οργάνωσή της απορροφά σκέψη και ενέργεια σε βάρος των επεξεργασιών και της δράσης για τα αιτήματα, τις μορφές πάλης, τον τρόπο κλιμάκωσης, τις δομές οργάνωσης, τις συμμαχίες, την ενότητα του κινήματος. Αυτές οι αντιλήψεις παρέσυραν τότε και άλλα ρεύματα της αντικαπιταλιστικής Αριστεράς και των ΕΑΑΚ.
Πάνω σε αυτή τη βάση δημιουργήθηκαν εντός της ΑΡΑΣ οι πρώτοι ανάλογοι «μηχανισμοί και δομές περιφρούρησης», οι οποίοι δρούσαν χωρίς αποφάσεις των συλλόγων και σε βάρος τους. Όμως, ο θεωρητικός φετιχισμός της βίας, πολύ γρήγορα οδήγησε στη χρήση αυτών των μηχανισμών εναντίον του ίδιου του κινήματος, εναντίον οργανώσεων και συλλογικοτήτων της Αριστεράς και ιδιαίτερα εκείνης με επαναστατική και κομμουνιστική αναφορά.
Ακόμη και αν δεχτούμε ότι σκοπός της ηγεσίας της ΑΡΑΣ, στις 15 Νοέμβρη, ήταν να ξυλοκοπήσει μόνον τη συγκεκριμένη ομάδα αναρχικών, το μήνυμα του τρόμου και του φόβου από τη «δύναμη» της ΑΡΑΣ διαχέεται και προς τα άλλα αριστερά ρεύματα και τις οργανωμένες δυνάμεις: εάν δεν υποτάσσεστε στις επιλογές μου, έρχεται η σειρά σας. Οι εμπνευστές και οργανωτές της επίθεσης έχουν γνώση αυτού του μηνύματος και το στέλνουν συνειδητά.
Παρά τις ομοιότητες της βίαιης δράσης της ΑΡΑΣ με την αντίστοιχη των μηδενιστικών ομάδων τυφλής βίας, υπάρχει μια ουσιώδης διαφορά: οι μηδενιστικές ομάδες δρουν έξω από το κίνημα και εναντίον της Αριστεράς. Από αυτή τη σκοπιά, δεν μπορούν να έχουν βαθιά επίδραση στο κίνημα και τον κόσμο της Αριστεράς. Οι ομάδες κρούσης της ΑΡΑΣ δρουν μέσα στο κίνημα και στο όνομα του κινήματος, της Αριστεράς και μάλιστα, στο όνομα της επαναστατικής κομμουνιστικής Αριστεράς.
Πρόκειται για μια ενδοκινηματική βία. Εδώ βρίσκεται και μια από τις αιτίες για την αντοχή της ΑΡΑΣ και για την επέκτασή της.
Τα δυο πρόσωπα της ΑΡΑΣ που μπερδεύουν
Η ΑΡΑΣ δεν θα μπορούσε να ριζώσει, να αναπτυχθεί επί δεκαετίες και να κυριαρχήσει προσωρινά στη ριζοσπαστική και αντικαπιταλιστική φοιτητική Αριστερά, μόνο με τη χρήση της βίας και τρομοκρατίας. Για να το πετύχεις αυτό απαιτείται πάντα και η χρήση της πειθούς, της πολιτικής, της θεωρίας. Και αυτό είναι το δεύτερο πρόσωπο της ΑΡΑΣ.
Στα προγραμματικά της κείμενα (https://aras.gr/?page_id=286) αυτοπροσδιορίζεται ως μια οργάνωση της επαναστατικής κομμουνιστικής Αριστεράς. Τονίζεται ότι «στοιχείο της στρατηγικής φυσιογνωμίας της ΑΡΑΣ αποτελεί η προώθηση του στόχου της αποδέσμευσης από την Ε.Ε.» (https://aras.gr/?page_id=291. Καταστατικό ΑΡ.ΑΣ., σημ. 63, τα τονισμένα από το κείμενο). Ταυτόχρονα, ασκεί διαρκώς μια ενωτική πολιτική που τα τελευταία χρόνια, από μια ανατρεπτική γενικά στα λόγια πολιτική κατέληξε στην «ενότητα της ριζοσπαστικής Αριστεράς» για να συμμαχήσει με το ΜεΡΑ25.
Με αυτόν τον τρόπο, το δημόσιο πρόσωπο που εμφάνιζε είχε μια διφορούμενη πολλαπλή ελκτικότητα. Συνδύαζε μια επαναστατική και μια ιδιαίτερα ρηχή, αντικυβερνητική φρασεολογία, με μια ομολογουμένως αποτελεσματική κινηματική δράση «για τα μικρά» στις σχολές, , όχι πάντα σε όφελος των φοιτητικών συλλόγων, αλλά κυρίως των συνδικαλιστικών φοιτητικών σχημάτων της, τα οποία χρησιμοποιούσε συχνά ως ιδιοκτησία της.
Σε μια εποχή μοναξιάς και κλειστότητας, συνδύαζε επίσης τον πολιτισμό της παρέας για στρατολογίες, στη βάση όμως της προσωπικής εξάρτησης και χειραγώγησης, ιδιαίτερα στην περίοδο της πανδημίας, που απέδωσε στην ΑΡΑΣ μια μεγάλη αύξηση μελών. Αντλούσε επίσης και από τον πολιτισμό της πατριαρχίας, της ανδροκρατίας και της μάτσο κουλτούρας, κολακεύοντας τις διάχυτες τέτοιες αντιλήψεις που αναπαράγονται διαρκώς και τώρα επεκτείνονται σε όλο τον δυτικό κόσμο, ενώ κυριαρχούν και στην Ανατολή. Πατώντας όμως πάνω και στις αδυναμίες, τις ανεπάρκειες και τα δομικά λάθη του μεταμοντέρνου ρεύματος που επιδρούν ιδιαίτερα σε αυτά τα πεδία.
Η ΑΡΑΣ εκμεταλλευόταν σκόπιμα τη μετωπική πολιτική διότι η ηγεσία της είχε κατανοήσει αυτό που δεν μπορούν να κατανοήσουν οι διάφορες μορφές σεχταρισμού: χωρίς ένα βαθύ και πλατύ, ζωντανό μέτωπο δεν μπορεί να αναπτύσσεται και να αναπνέει καμία οργάνωση, ειδικά επαναστατικής κομμουνιστικής αναφοράς.
Ωστόσο, υπάρχει μεγάλη διαφορά μεταξύ του χρησιμοθηρικού μετωπισμού, όπως αυτός της ΑΡΑΣ και άλλων ρευμάτων, και μιας σύγχρονης εργατικής, μετωπικής πολιτικής. Ο χρησιμοθηρικός μετωπισμός χρησιμοποιεί το μέτωπο στενά για το κόμμα ή την οργάνωση, ενώ η σύγχρονη εργατική, κομμουνιστική μετωπική πολιτική σκοπεύει στη δημιουργία μετώπων για να ενωθεί και να νικήσει το ταξικό εργατικό λαϊκό κίνημα.
Η ηγεσία της ΑΡΑΣ εκμεταλλευόταν επίσης στρεβλά την «αντι-βία», όπως την έθετε, για να στρατολογεί από τη διάθεση της νεολαίας για αναμέτρηση με το κράτος, για πραγματική σύγκρουση με τις κατασταλτικές δυνάμεις, τις κυβερνήσεις, το κεφάλαιο. Αλλά και από την άλλη, εκμεταλλευόταν μια σκοτεινή πλευρά της εποχής μας: την αποθέωση της βίας, του τραμπουκισμού, του κυνισμού, που διαδίδεται με άπειρες ταινίες του Χόλιγουντ και παιγνίδια στο διαδίκτυο. Οι οθόνες πλημμυρίζουν με μάτσο πράκτορες, αστυνομικούς, καταδρομείς, μπράβους και μαφιόζους, άνδρες και γυναίκες.
Η αποκρυστάλλωση όλων των παραπάνω στην πολιτική είναι ο τραμπισμός: τρομοκρατώ για να αποσπάσω δασμούς και επενδύσεις. Η ΑΡΑΣ, στην εποχή μας θυμίζει μια μικρογραφία του τραμπισμού: τρομοκρατώ για να αποσπάσω μέλη και ψήφους, «χώρο» στις σχολές.
Για να συντηρούνται και να αναπαράγονται αυτές οι ιδιαίτερα αντιφατικές πλευρές και οι οπορτουνιστικές επιλογές της ηγεσίας της ΑΡΑΣ, αφαιρέθηκαν σταδιακά όσα στοιχεία εσωτερικής δημοκρατίας είχε αυτή η οργάνωση στην αρχή. Είναι χαρακτηριστικό, ότι η τελευταία δημοσιευμένη απόφαση Πανελλαδικής Ολομέλειας ή Συνδιάσκεψης είναι το 2013 (https://aras.gr/?p=103). Έτσι, η ηγεσία επέτρεπε στον εαυτό της να κινείται πολιτικά χωρίς ουσιαστικό έλεγχο από τη βάση και τον περίγυρό της ή τους συμμάχους της. Τέλος, η οργανωτική αρχή της είναι ένας σκληρός και γραφειοκρατικός «δημοκρατικός συγκεντρωτισμός» (https://aras.gr/?page_id=291).
Αυτή η σύνθετη πολιτική της ΑΡΑΣ είχε ως αποτέλεσμα να στρατολογεί από πολλαπλές πλευρές και να διατηρεί μια τυφλή πειθαρχία. Σε κάθε ένα από αυτά τα πεδία αξιοποιούσε αντίστοιχες αδυναμίες, ανεπάρκειες και λάθη δικά μας, όλων των άλλων δυνάμεων της Αριστεράς. Έτσι κυριάρχησε στην ΕΑΑΚ.
Με το διπλό της πρόσωπο –πολιτική ενότητας από τη μια πλευρά, ενδοκινηματική βία από την άλλη- κατάφερνε να παγιδεύει και να πειθαναγκάζει αριστερές δυνάμεις που δεν έχουν καμία σχέση με αυτές τις πρακτικές, ώστε να τη δέχονται ως συνομιλητή και σύμμαχο.
Αυτά όμως τα χαρακτηριστικά της ήταν που την εμπόδιζαν και τελικά δεν την έκαναν ποτέ δύναμη δημοκρατικής ηγεμονίας. Για αυτό ακριβώς είχε την ανάγκη της προσφυγής στη βία.
Ωστόσο, δεν επρόκειτο απλώς για μια πολυσυλλεκτική φυσιογνωμία ισότιμων χαρακτηριστικών. Ένα από αυτά, ο δομικός φετιχισμός της βίας και η χρήση μεθόδων εκφοβισμού των αντιπάλων της, σταδιακά κατάπιε όλα τα άλλα χαρακτηριστικά. Όπως συχνά γίνεται κάτω από ανάλογες δογματικές στρεβλώσεις, οι «μηχανισμοί και δομές περιφρούρησης» αυτονομούνται και αποκτούν τη δική τους, αυτοτελή δυναμική. Από ένα σημείο και μετά, δεν χρησιμοποιούνται ως συμπλήρωμα στην πολιτική δράση, αλλά η πολιτική δράση μετατρέπεται σε συμπλήρωμα του φετιχισμού της βίας και των αντίστοιχων «μηχανισμών και δομών περιφρούρησης».
Οι συνέπειες για το μαζικό κίνημα και την Αριστερά
Οι ενέργειες βίας και διασποράς φόβου από τη ΑΡΑΣ, διάρκειας δεκαετιών, δημιούργησαν ένα πολιτικό απόστημα που είχε πολύ μεγάλες αρνητικές συνέπειες για το κίνημα, ιδιαίτερα για το φοιτητικό, αλλά και για τη μαχόμενη Αριστερά.
Βοήθησαν στη διάχυση γενικά αυτών των πρακτικών, που με τη σειρά τους συνέβαλαν, στο μέτρο τους και μαζί με άλλους παράγοντες, ώστε να αποκτά κάθε φορά τα απαραίτητα άλλοθι η αστυνομία για να χτυπά και να διαλύει μεγάλες και μικρές φοιτητικές, εργατικές και λαϊκές συγκεντρώσεις.
Προσέφεραν τη δυνατότητα στα τρομολαγνικά δελτία των οκτώ να συκοφαντούν το μαζικό κίνημα, τα σωματεία και τους συλλόγους και ιδιαίτερα την ανατρεπτική Αριστερά.
Προσέφεραν προσχήματα στην κυβέρνηση να περνά αντιδημοκρατικούς νόμους κατά του ασύλου, του δημόσιου πανεπιστημίου, των συγκεντρώσεων, των διαδηλώσεων, της απεργίας, των συνδικάτων και των συλλόγων.
Η κυριότερη όμως συνέπεια αφορά το ίδιο το φοιτητικό κίνημα και την πάλη του ενάντια στις ιδιωτικοποιήσεις. Το Γενάρη – Φλεβάρη του 2024, στην κορύφωση του αγώνα κατά του νομοσχεδίου ίδρυσης ιδιωτικών πανεπιστημίων, τόσο η ΑΡΑΣ, όσο και η ΚΝΕ, προχώρησαν σε μια σειρά βίαιων αντιπαραθέσεων μεταξύ τους. Με αποκορύφωμα την ολοκληρωτική και εξαιρετικά βίαιη σύγκρουση της ΑΡΑΣ με την ΚΝΕ στην κεφαλή της μεγάλης πανελλαδικής πορείας, στις 8 Φλεβάρη. Στην πιο κρίσιμη στιγμή και στην κορύφωση του αγώνα, η σύγκρουση αυτή τορπίλισε τις προσπάθειες για ένα κοινό συντονιστικό των φοιτητικών καταλήψεων και συλλόγων που θα έδινε άλλη πνοή στον αγώνα, βοηθώντας έτσι την κυβέρνηση να περάσει το νομοσχέδιο.
Η πεισματική εναντίωση της ΑΡΑΣ στις προτάσεις για την οικοδόμηση ενός ενιαίου φοιτητικού κινήματος, με ριζοσπαστική, δημοκρατική ανασυγκρότηση από κάτω μέχρι πάνω, με τη δημιουργία μιας ΕΦΕΕ της εποχής μας, δεν είναι τυχαία. Χωρίς δημοκρατικά και συλλογικά ελεγχόμενα όργανα από τη βάση, χωρίς συλλόγους και ΕΦΕΕ στα χέρια των φοιτητών και φοιτητριών, η οργάνωση αυτή, όπως και η ΚΝΕ, βολεύονται για να ελέγχουν κομματικά τους συλλόγους.
Η ενδοκινηματική βία της ηγεσίας της ΑΡΑΣ είχε όμως και μια άλλη, πολύ βαθύτερη αρνητική συνέπεια: ενέσπειρε έναν υποδόριο φόβο στα ΕΑΑΚ, στα άλλα σχήματα, σε όλη την αντικαπιταλιστική και ριζοσπαστική πτέρυγα του φοιτητικού κινήματος και των πανεπιστημίων. Αυτές οι ενέργειες, δημιούργησαν εν τέλει διαλυτικές τάσεις εντός της ΕΑΑΚ. Από αυτή τη σκοπιά, η ΑΡΑΣ φέρει τις πρώτες και καθοριστικές ευθύνες για την πολυδιάσπαση της ανατρεπτικής Αριστεράς στα πανεπιστήμια.
Η περιρρέουσα ατμόσφαιρα φόβου δημιούργησε επιπρόσθετα συγχύσεις, κατά καιρούς και πανικό, και οδήγησε σε κραυγαλέα λάθη, όπως η διάσπαση και αποχώρηση της ATTACK από την ΕΑΑΚ, αντί για μια ψύχραιμη και συστηματική δημιουργία ενός αποφασιστικού μετώπου εντός της ΕΑΑΚ για να πεταχτούν έξω από τα σχήματα η ενδοκινηματική βία και οι φορείς της.
Στην πράξη, αυτή η επιλογή έριξε «λευκή πετσέτα» και πραγματοποιήθηκε τελικά στη βάση της κομματικής περιχαράκωσης, ενώ χάρισε και την ιστορική κατάκτηση της ΕΑΑΚ στην ΑΡΑΣ. Οδήγησε αναγκαστικά στην αποχώρηση και των άλλων δυνάμεων της ανατρεπτικής φοιτητικής Αριστεράς και στη δημιουργία του μετωπικού πολυτασικού σχήματος της ΡΕΒΑΝΣ.
Η κυβέρνηση αξιοποίησε την έλλειψη πανελλαδικού φοιτητικού οργάνου, τη διάσπαση της ΕΑΑΚ και το αδυνάτισμα της ανατρεπτικής αριστερής πτέρυγας του φοιτητικού κινήματος, για να περάσει ευκολότερα το νομοσχέδιο για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια, γνωρίζοντας ότι η ΚΝΕ θα αναγκαστεί να υποκύψει, όταν χρειαστεί, στη συμβιβαστική πολιτική της ηγεσίας του ΚΚΕ. Και έτσι έγινε: την επομένη της ψήφισης του νόμου, όταν απαιτούνταν η συνέχιση του αγώνα, η ΚΝΕ έσπασε τις καταλήψεις. Αδύναμη και διασπασμένη η ΕΑΑΚ δεν κατάφερε να πείσει το φοιτητικό κίνημα να συνεχίσει.
Ο διαχωρισμός από την αντίληψη και την πρακτική της ΑΡΑΣ απαιτείται, συνεπώς, να βαθύνει και στο θεμελιώδες ζήτημα του ρόλου, της οργάνωσης και της δημοκρατίας του κινήματος, ώστε να προχωρήσουμε όλες μαζί οι μαχόμενες δυνάμεις της Αριστεράς που πιστεύουν σε αυτήν, σε ένα ουσιαστικό βήμα προς τα μπρος. Και όχι μόνον στο φοιτητικό κίνημα, αλλά και στο εργατικό και στις γειτονιές, σε όλα τα σωματεία, συνδικάτα, συλλόγους, σχήματα, παντού.
Πώς έσπασε το πολιτικό απόστημα
Η επιλογή της ηγεσίας της ΑΡΑΣ να στραφεί, μαζί με το Αριστερό Ρεύμα και την υπόλοιπη ΛΑΕ, στη συμμαχία με το ΜεΡΑ25, ένα κόμμα – μείγμα αριστερής σοσιαλδημοκρατίας και ρεφορμιστικής φιλοευρωπαϊκής Αριστεράς, που απείχε παρασάγγας από τη διακηρυγμένη στα χαρτιά, επαναστατική, κομμουνιστική και αντι-ΕΕ φυσιογνωμία της ΑΡΑΣ, οδήγησε όλες τις αντιφάσεις και αντιθέσεις αυτής της συμμαχίας στα άκρα. Ιδιαίτερα συγκρούονταν η ενδοκινηματική βίαιη δράση και η αντίστοιχη ουσιαστική συγκρότηση της ΑΡΑΣ πάνω σε αυτή τη βάση, με τον καθαρά κοινοβουλευτικό προσανατολισμό του ΜεΡΑ25 και τις επιλογές του.
Η τιμή για το σπάσιμο του πολιτικού αποστήματος της ΑΡΑΣ ανήκει στο ΜεΡΑ25 και στο Γιάνη Βαρουφάκη. Αυτό χρειάζεται να τους αναγνωριστεί, χωρίς μικρότητες και χωρίς περιστροφές.
Αντίθετα, το Αριστερό Ρεύμα καλύπτει ουσιαστικά την ΑΡΑΣ και τις απαράδεκτες για την Αριστερά ενέργειές της, με την ανακοίνωση της Π.Γ. της ΛΑΕ (https://www.laiki-enotita.gr/2025/11/22/apofasi-tis-p-g-tis-lae-aa/). Η ανακοίνωση αυτή αποτελεί μνημείο αντιφάσεων και υπεκφυγών. Με αυτόν τον τρόπο, η ηγεσία του Αριστερού Ρεύματος έρχεται σε αντίθεση με τις θετικές πλευρές της ιστορίας του, τις εμπειρίες της βάσης του και με όλα σχεδόν τα ρεύματα της μαχόμενης Αριστεράς. Μετά από αυτήν, αναμένεται με ενδιαφέρον η στάση του ΜεΡΑ25 απέναντι στο Αριστερό Ρεύμα και τη ΛΑΕ.
Ωστόσο, ανακύπτει ένα ερώτημα. Δεν ήξεραν ο Γ. Βαρουφάκης και το ΜεΡΑ25; Και γιατί τώρα;
Φυσικά και ήξεραν. Ο Γ. Βαρουφάκης και το ΜεΡΑ25 επέλεξαν τη συμμαχία μαζί της καιροσκοπικά, διότι πίστευαν ότι υπηρετούσε τη μέγιστη επιδίωξή τους, την είσοδο στη Βουλή, στις εκλογές του 2023. Και η νεολαία της ΑΡΑΣ αποτελούσε ιδανικό στρατό για την προεκλογική εκστρατεία, για να γεμίζει αίθουσες, να κάνει αφισοκολλήσεις κ.λπ. Σε αυτό το στόχο συναντήθηκαν με την ηγεσία της ΑΡΑΣ και του Αριστερού Ρεύματος, παρά τη ριζική διαφωνία ανάμεσα στον τότε ακραίο αντιρωσισμό του Γ. Βαρουφάκη και τον ακραίο φιλορωσισμό, ιδιαίτερα της ΑΡΑΣ. Όλα αυτά καλύφθηκαν κάτω από το χαλάκι της εισόδου στη Βουλή. Στο σκοπό αυτό θυσιάστηκε και η «φυσιογνωμική» για την ΑΡΑΣ, αντικαπιταλιστική αποδέσμευση από την ΕΕ.
Η αποτυχία εισόδου στη Βουλή και την Ευρωβουλή, τα πρόσφατα σημάδια για πιθανές άλλες συμμαχίες του ΜεΡΑ25 «προς τα δεξιά του» με δυνάμεις που αποδεσμεύονται από το σχέδιο της «Κεντροαριστεράς», οι δημοσκοπήσεις που δείχνουν δυνατότητα να μπει μόνο του στη Βουλή κ.α., μετέτρεψαν την ΑΡΑΣ σε επικίνδυνο βαρίδι.
Αντί για μια δημόσια συζήτηση στην «Ενωτική Πρωτοβουλία –ΜεΡΑ25 – Ανατρεπτική Οικολογική Αριστερά» για τη βίαιη πολιτική δράση της ΑΡΑΣ, ο Γ. Βαρουφάκης φέρθηκε όπως κάθε ηγέτης ενός κλασικού αρχηγικού κόμματος: πέταξε έξω το σύμμαχό του εν μια νυκτί, αδειάζοντας αδίστακτα και το βασικό σύμμαχο της ΑΡΑΣ, το Αριστερό Ρεύμα.
Έτσι, το πολιτικό απόστημα έσπασε.
Οι προκλήσεις της νέας ιστορικής φάσης
Τα γεγονότα αυτά εντάσσονται και εξελίσσονται σε ένα πολύ ευρύτερο κοινωνικό και πολιτικό πλαίσιο. Έχουμε μπει σε μια νέα ιστορική φάση, εντός της γενικότερης εποχής μας, μέσα στην οποία κινούνται υπόγεια ξανά, μετά την ήττα του 2015, οι τεκτονικές πλάκες της εργατικής, λαϊκής και νεανικής οργής ενάντια σε έναν καταστροφικό κυνικό καπιταλισμό, προετοιμάζοντας συγκλονιστικές αναμετρήσεις μακράς διάρκειας.
Από αυτή τη γενικότερη σκοπιά, απαιτείται μια βαθύτατη μαρξιστική θεωρητική και πολιτιστική ανασυγκρότηση της επαναστατικής κομμουνιστικής Αριστεράς για να κατανοήσουμε τον καπιταλισμό της εποχής μας και να συμβάλουμε στη δημιουργία του αντίστοιχου κομμουνιστικού προγράμματος, κόμματος και κινήματος αυτής της εποχής.
Χρειάζεται η επεξεργασία ενός νέου προγράμματος μεταβατικής τακτικής και η συσπείρωση, πάνω σε αυτό, των αντίστοιχων πολιτικών δυνάμεων σε έναν αυτοτελή πόλο με ενωτική και ανατρεπτική λαϊκή πολιτική, που θα παρεμβαίνει ενωτικά σε όλες τις κινηματικές, πολιτικές και εκλογικές μάχες και ταυτόχρονα θα αλληλεπιδρά ισότιμα με τα ρεύματα της ρεφορμιστικής και σεχταριστικής Αριστεράς.
Αυτό το εγχείρημα είναι ανοιχτό για δυνάμεις και ανένταχτους αγωνιστές και αγωνίστριες, που θέλουν να συμβάλουν με τον τρόπο τους και τις απόψεις τους, πάνω σε αυτή την κατεύθυνση.
Με έμπνευση από ένα τέτοιο πρόγραμμα, χρειάζεται να προχωρήσει ένα πολύ αναγκαίο αλλά και πολύ δύσκολο έργο: Η συγκέντρωση δυνάμεων στο μαζικό κίνημα για να αντιμετωπιστεί άμεσα η επίθεση της κυβέρνησης, μέσα από συμφωνίες κοινής δράσης μεταξύ όλων των αριστερών δυνάμεων, επαναστατικών και μεταρρυθμιστικών.
Κάτω από αυτές τις προϋποθέσεις μπορούμε να ξεπεράσουμε τη σημερινή άρρωστη κατάσταση, αναγνωρίζοντας τα προηγούμενα λάθη και τις ανεπάρκειές μας, να κάνουμε ένα ουσιαστικό βήμα για να αντιστρέψουμε την πορεία μιας ήττας που διαρκεί, να ανοίξουμε το δρόμο για την αντεπίθεση του εργατικού, λαϊκού και νεανικού κινήματος.
