Εικόνες θρησκειών
Αλεξάνδρεια, 415 μ.Χ.
Με εντολή του Αρχιεπισκόπου Κύριλλου ένας όχλος πεντακοσίων μοναχών και πιστών γδέρνει ζωντανή την Υπατία με κοφτερά όστρακα, την τεμαχίζει και καίει τα κομμάτια της στη φωτιά.
Η αιτία ήταν πως οι επιστημονικές και φιλοσοφικές απόψεις της Υπατίας δεν συνέπιπταν με τις απόψεις της εκκλησίας. Ήταν φιλόσοφος και μαθηματικός. Ήταν ακόλουθος της νεοπλατωνικής σχολής και δίδασκε φιλοσοφία και αστρονομία. Η εκκλησία την είχε κατηγορήσει ως ειδωλολάτρισσα μάγισσα.
Ρώμη, 1600 μΧ.
Με εντολή του Καρδινάλιου Roberto Bellarmino η ιερά εξέταση καίει στην πυρά ζωντανό τον Δομινικανό μοναχό Giordano Bruno.
Η αιτία ήταν πως οι επιστημονικές και φιλοσοφικές απόψεις του δεν συνέπιπταν με τις απόψεις της εκκλησίας. Διατύπωσε φιλοσοφικές απόψεις περί απείρου σύμπαντος και ύπαρξης πολλαπλών κόσμων (πλανητών). Έλεγε ‘δεν υπάρχει κανένα άστρο στο κέντρο του σύμπαντος’, γιατί το σύμπαν εκτείνεται προς όλες τις κατευθύνσεις. Υπάρχουν αναρίθμητοι ήλιοι και άπειρος αριθμός Γαιών.
Σε όλον τον πλανήτη Γη, 2020 μ.Χ.
Όλες οι θρησκείες υπακούουν στις οδηγίες των επιστημόνων και ακυρώνουν τις μέγιστες τελετουργίες τους, για να περιοριστεί και να ελεγχθεί η εξάπλωση της θανατηφόρας γρίπης COVID19.
Τα τρία αυτά γεγονότα (που συμβολικά επελέγησαν) καταδεικνύουν το τεράστιο ιστορικό βάθος και φορτίο, που με ποταμούς αίματος διέτρεξε η ανθρωπότητα, για να αποδώσει τελικά στις επιστήμες τη θέση, το ρόλο και την εκτίμηση που τους αρμόζουν.
Είναι όμως ακριβώς έτσι;
Το σύστημα αυτό που κάνει είναι το μόνο που μπορεί
Έχουμε ένα κοινωνικό σύστημα πλήρως αναντίστοιχο με τις δυνατότητες που μας προσφέρουν το επίπεδο ανάπτυξης των σύγχρονων παραγωγικών δυνάμεων και τα επιστημονικά επιτεύγματα.
Μοναδικός χώρος του συστήματος είναι η «αγορά», μέτρο και κριτήριο θετικής εξέλιξης και «ανάπτυξης» «το οικονομικό κέρδος».
Ας αναλογιστούμε μερικές εφαρμογές.
Καταστρέφουμε τα δάση, για να δημιουργήσουμε τεράστιες εκτάσεις καλλιέργειας βιομηχανικών φυτών, που αποδίδουν καλύτερο κέρδος. Η αποδάσωση τα τελευταία 40 χρόνια αντιστοιχεί σε έκταση όση η Αφρικάνικη Ήπειρος. Με αποτέλεσμα τη συμπίεση του ζωικού χώρου μιας, εν πολλοίς, άγνωστης πανίδας, τη συνεπαγόμενη μετανάστευση εκατομμυρίων μεγαλο και μικροοργανισμών και την παράλληλη εισαγωγή στον κοινωνικό χώρο (την ανθρώπινη κοινότητα) ιών και μικροβίων με ανεξέλεγκτο τρόπο.
Καταστρέφουμε τα έγκατα της Γης. Οι υπεραντλήσεις υγρών καυσίμων (πετρελαίου, αερίου) και η εφαρμογή νέων μεθόδων παραγωγής σε σχιστολιθικά πετρώματα με τη διοχέτευση υπό πίεση νερού, με άγνωστες επιπτώσεις, αλλά και μεγάλα κέρδη, καταστρέφουν το έδαφος που πατάμε.
Φαραωνικά έργα, που μετακινούν βουνά, για να δημιουργηθούν φράγματα, ώστε να εγκατασταθούν βιομηχανίες παραγωγής ρεύματος, αλλοιώνουν τη φυσική μορφολογία τεράστιων εκτάσεων. Αλλοιώνουν το μικροκλίμα και με τη σειρά τους αλλοιώνονται τα εδάφη και οι καλλιέργειες.
Οι ωκεανοί έχουν καταστεί η χωματερή αποβλήτων, πυρηνικών και τοξικών, γιατί αυτή η πρακτική έχει το μικρότερο κόστος για το κεφάλαιο. Εκτός από τη μόλυνση αυτή καθεαυτή, μεταλλάσσεται απρόβλεπτα η πανίδα και η χλωρίδα των θαλασσών. Τα δηλητηριώδη άλγη, που εξαπλώνονται στη Μεσόγειο, είναι ένα παράδειγμα των συνεπειών αυτής της αδιαφορίας και ευκολίας με την οποία ότι είναι άχρηστο και επικίνδυνο το πετάμε στο βυθό των θαλασσών.
Τα προϊόντα τα παράγουμε και τα διακινούμε με γνώμονα όχι την κάλυψη αναγκών – αυτό έπεται από σύμπτωση και στρεβλά – αλλά το κέρδος. Η παραγωγή και διακίνηση τους συνοδεύονται αναπόφευκτα από μια φρενίτιδα μεταφορών με κάθε μέσο, αεροπλάνα, πλοία., τραίνα κι αυτοκίνητα.
Έτσι όμως επιδρούμε καταστροφικά στην ατμόσφαιρα με τα απόβλητα βιομηχανικά αέρια. Με αποτέλεσμα ατμοσφαιρικές ζώνες προστασίας της ζωής να φθείρονται, όπως η ζώνη του όζοντος, που φιλτράρει κοσμικές ακτινοβολίες. Η φθορά αυτή επιτρέπει σε κοσμικές ακτινοβολίες – φορείς θερμότητας να εισέρχονται σχεδόν ανεξέλεγκτα στη γη.
Η «αφύσικη» αυτή εισαγωγή ακτινοβολιών οδηγεί – παρά τους αντίθετους ισχυρισμούς – στην άνοδο της θερμοκρασίας του πλανήτη και αυτή με τη σειρά της στο λιώσιμο των παγετώνων, στην άνοδο του επιπέδου της θάλασσας και στη μετανάστευση (ή και εξαφάνιση) ζώων, ιών και μικροβίων.
Έτσι όμως πολλαπλασιάζονται οι δυνατότητες μεταλλάξεων, καθώς αυξάνουν – σε ένα παιχνίδι αριθμών – οι αλληλεπιδράσεις μεταξύ των ζωικών όντων αλλά και των ιών. Πολύ περισσότερο μάλιστα, όταν σε αυτό το παιχνίδι αριθμών προστίθενται οι κάτοικοι των δέκα, είκοσι τριάντα και βάλε εκατομμυρίων κατοίκων των τερατο – γιγαντωμένων πόλεων μαμούθ.
Η κρίση των σύγχρονων πόλεων με τις φαβέλες, τα υποβαθμισμένα «παρισινά προάστια», το υπερφορτωμένο κέντρο, την οξυμένη κοινωνική ανισότητα και τα περιφραγμένα πράσινα προάστια είναι πλέον πηγή παραγωγής και αναπαραγωγής ψυχικών και σωματικών νόσων, πηγές αναπότρεπτων επιδημιών.
Εάν τα πράγματα συνεχίσουν να εξελίσσονται όπως εξελίσσονται, τότε, όχι απλά οι μεταλλάξεις, οι οποίες κανονικά είναι μέρος της βιοποικιλίας και της εξέλιξης, αλλά η αυξανόμενη και ανεξέλεγκτη συχνότητα τους, καθίσταται αναπόφευκτη.
Αυτή η αυξανόμενη συχνότητα μεταλλάξεων, που συμβαίνει από το τελευταίο τέταρτο του περασμένου αιώνα, τις καθιστά εν πολλοίς και απρόβλεπτες, καθώς οι βιοχημικές μεταβολές στους ζώντες οργανισμούς είναι πρακτικά άπειρες. Η κατά περιόδους άκρως επικίνδυνη (θανατηφόρα) συμπεριφορά μεταλλαγμένων ιών είναι βέβαιη.
Στον διατροφικό τομέα έχει πραγματοποιηθεί πολύ βαθιά και επικίνδυνη αλλαγή των διατροφικών συνηθειών.
Οι άνθρωποι στον «ανεπτυγμένο», αυτοονομαζόμενο, κόσμο δεν τρέφονται με βάση τη φυσική περιοδικότητα παραγωγής φρούτων, λαχανικών αλλά και ζώων. Ο βίαιος βιοχημικός και ανεξέλεγκτος, φαρμακευτικά, τρόπος καλλιέργειας και εκτροφής ζώων ισοπέδωσαν τις εποχές ως προς τη διατροφή.
Κι έτσι ενώ στο παρελθόν η παραγωγή κρεάτων γινόταν υπό συνθήκες σχετικής ελευθερίας και βοσκής των ζώων, σήμερα εκατομμύρια κοτόπουλα στοιβάζονται το ένα πάνω στο άλλο σε αποθήκες, ακινητοποιημένα γουρούνια, βοοειδή, πάπιες, χήνες, κουνέλια και ότι άλλο συνιστά τροφή εκτρέφονται με παράλογες τροφές σε εγκληματικές συνθήκες, μόνο και μόνο, για να παχύνουν γρήγορα και να αποφέρουν μεγαλύτερα κέρδη. Για μια περίοδο μάλιστα τάιζαν τις αγελάδες με αλεσμένες τροφές, που περιελάμβαναν και όσες από αυτές ψοφούσαν. Έτσι προέκυψε η νόσος των τρελών αγελάδων, με αποτέλεσμα, τότε, αντί οι άνθρωποι να τρώνε τις αγελάδες οι τρελές αγελάδες να θανατώνουν τους ανθρώπους.
Πλήρης παραλογισμός.
Πριν λίγο καιρό οι Αμερικανοί έποικοι χαρακτήριζαν τα γουρούνια ως «συμπύκνωση των σιτηρών», λόγω της ευκολίας μεταφοράς και πώλησης που είχαν σε σχέση με τα κέρδη αντίστοιχης ποσότητας σιτηρών, που απαιτείτο για τη διατροφή των ζώων. Επιπλέον οι αγορές, ειδικά των celebrities, προωθούν κρέατα από ζώα της άγριας φύσης.
Η κρεατοφαγία της ατέλειωτης και αδίστακτης κερδοφορίας κυριαρχεί. Οι αγροτικές καλλιέργειες, με στόχο τη γρήγορη, αυξημένη και χωρίς κινδύνους ασθενειών των φυτών παραγωγή, χρησιμοποιούν, υποχρεωτικά πλέον μέσω διεθνών συμβάσεων, μεταλλαγμένους σπόρους, που κατασκευάζονται και πωλούνται στους παραγωγούς από ελάχιστα μονοπώλια σε τιμές που αυτά καθορίζουν. Δεν υπάρχει φυτικό προϊόν στα ράφια των σουπερμάρκετ που να μην προέρχεται από μεταλλαγμένους σπόρους και για την παραγωγή του να μην έχουν χρησιμοποιηθεί τόνοι λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων.
Ασύλληπτες ποσότητες αντιβιοτικών συνοδεύουν τις τροφές των ζώων και φυτών, ώστε να μην αρρωστήσουν και μειωθούν τα κέρδη των αγροτικών επιχειρήσεων. Με αυτόν όμως τον τρόπο, διάφορα μικρόβια που απειλούν την υγεία των ανθρώπων γίνονται ανθεκτικά στις υπάρχουσες θεραπείες.
Αν όπως λένε οι επιστήμονες ο καρκίνος προκαλείται από πολυπαραγοντικά αίτια, ας αναλογιστούμε πόσα από αυτά τα αίτια αναλογούν στη διατροφή μας.
Αυτή η εντελώς αφύσικη ανάπτυξη των πόλεων, η εντελώς αφύσικη διαχείριση της τροφικής παραγωγής και διατροφικής αλυσίδας δημιουργεί, μέσω μεταλλάξεων, τους νέους θανατηφόρους ιούς για τον άνθρωπο. Καθώς μάλιστα το ανθρώπινο γένος, για ένα πρώτο διάστημα, θα αγνοεί τον «αντίπαλο» και θα επιβάλλει αναγκαστικά μορφές καραντίνας, οι οικονομικές υφέσεις θα είναι επίσης αναπότρεπτες.
Οι υφέσεις ή και οικονομικές κρίσεις δεν είναι απλά προϊόν εσωτερικών αντιφάσεων της καπιταλιστικής οικονομίας, είναι κάτι χειρότερο. Είναι προϊόν της συνολικής λειτουργίας του καπιταλισμού στη νέα εποχή.
Στην ουσία ο καπιταλισμός ως τη δεκαετία του ’80, εκτός τις μικρού κύκλου κυκλικές κρίσεις ανά χώρα ή μικρή ομάδα χωρών, περνούσε κάθε 30 – 40 χρόνια μια οικονομική κρίση ιστορικών διαστάσεων, την οποία ξεπερνούσε μόνο και μόνο για να προετοιμάσει την επόμενη.
Από το τελευταίο τέταρτο του εικοστού αιώνα φαίνεται όμως πως το σύστημα περνάει από διπλή, οικονομική και υγειονομική, κρίση σε κρίση. Οι κρίσεις θα ’ναι πλέον δίδυμες.
Χαμένοι όπως πάντα οι εργαζόμενοι, οι συνταξιούχοι, ο φτωχός λαός.
Οι ραντιέρηδες ενδιαφέρονται μόνο για ένα πράγμα. Την αύξηση των κερδών. Γι’ αυτούς δεν υπάρχει άλλο κριτήριο, άλλος παράγοντας, άλλη προσέγγιση.
Σε αυτό το φόντο, η παγκοσμιοποίηση (τι ωραία λέξη, μυστικοποιεί τον λυσσώδη υφέρποντα ανταγωνισμό…) διέλυσε κάθε προστατευτικό μέτρο υπέρ των φτωχών ανθρώπων και κρατών. Στην πραγματικότητα, διέλυσε όλα τα εργατικά δικαιώματα – κατακτήσεις χρόνων, εξαθλίωσε οικονομικά εργαζόμενους και συνταξιούχους. Διέλυσε το έτσι κι αλλιώς στοιχειώδες κοινωνικό κράτος, μετάλλαξε και μεταλλάσσει διαρκώς αντιδραστικότερα την αστική δημοκρατία, ενισχύει τους κατασταλτικούς και παρακολουθητικούς μηχανισμούς, απονεκρώνει το συνδικαλιστικό δικαίωμα δράσης μέσα και (κυρίως) στους χώρους δουλειάς αλλά και έξω.
Μετατρέπει την αστική δημοκρατία σε ένα νεο-ολοκληρωτικό νεόπλασμα στο σώμα του ανθρώπινου γένους.
Από την άλλη βέβαια έδωσε ασύλληπτα οικονομικά κέρδη σε ελάχιστους.
Την ίδια περίοδο όμως και ενώ τα παραγόμενα τρόφιμα φτάνουν για να τραφεί διπλάσιος πληθυσμός, αυτήν ακριβώς την περίοδο πεθαίνουν από πείνα εκατοντάδες χιλιάδες συνάνθρωποι, σκελετωμένα παιδιά υποσιτίζονται κοιτώντας με απόγνωση.
Τώρα στην εποχή της γνώσης και της επιστημονικοτεχνικής έκρηξης εκτινάσσεται ο μυστικισμός, ο ανορθολογισμός και η θρησκοληψία που εκτρέφουν και χρηματοδοτούν υψηλά ιστάμενοι οικονομικοί παράγοντες.
Την ίδια ακριβώς εποχή που η παραγωγή πλεονάζοντος πλούτου και η σύγχρονη επανάσταση στην πληροφορική, στη βιοτεχνολογία κ.α. επιτρέπουν να δουλεύει λίγο, να αμείβεται καλά ο εργάτης – δημιουργός, νάχει ως μέτρο του πλούτου του τον ελεύθερο χρόνο του, αυτήν την στιγμή ακριβώς θερίζουν η ανεργία, η φτώχεια, η μερική και ανασφαλής εργασία.
Στο σταυροδρόμι της εποχής μας
Στην ουσία, ο καπιταλισμός δεν χωρά στον εαυτό του. Δεν μπορεί να ενσωματώσει δίχως σοβαρές διαταραχές στη λειτουργία του τις σύγχρονες παραγωγικές δυνάμεις – πρώτα απ’ όλα την εργασιακή δύναμη – που ο ίδιος παράγει, ιδιοποιείται και διαστρέφει.
Γι’ αυτό και ό,τι «περισσεύει», δικαιώματα και δημόσια αγαθά, τα πετσοκόβει για να τα φέρει στα μέτρα του.
Εξ ου και οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές και η λυσσώδης προληπτική νεοσκοταδιστική επίθεση. Για να προλάβει το αναπόφευκτο, την εμφάνιση του μη εισέτι υπάρχοντος, του σύγχρονου χειραφετητικού εργατικού κινήματος που θα καταργεί προσανατολισμένα την υπάρχουσα τάξη πραγμάτων.
Αλλά έτσι το σύστημα συνολικά άγγιξε τα όριά του, ό,τι κάνει είναι το μόνο που μπορεί να κάνει. Στην ουσία, είναι πλέον η πραγματική θανατηφόρα πανδημία από την οποία πρέπει να προστατευθούμε.
Καθόλου εύκολη υπόθεση.
Αν όμως θριαμβεύσει, όπως σίγουρα τελικά γίνεται, η λογική, η επιστημονική άποψη, τότε θα υπάρξει ελπίδα.
Η ολική επαναφορά του κοινωνικού μας συστήματος στην κανονικότητα της ανθρώπινης φύσης είναι υπόθεση του συνολικού κινήματος (πράξης και ιδεών) του 21ου αιώνα, του κομμουνιστικού κινήματος που με σύγχρονα ρούχα και νέα πανοπλία ξεμυτίζει. Πρωτόλεια, δύσκολα, αδύναμα, αλλά σκάει μύτη.
Του κινήματος για έναν κομμουνισμό του πεπερασμένου, γιατί η γη που ζούμε είναι πεπερασμένη και πρέπει να τη σεβαστούμε. Αλλά και γιατί τα όνειρα μας είναι άπειρα και μπορούν να υλοποιούνται σε ένα ασυμπτωτικό ταξίδι χαράς και δημιουργίας.
Η λύση λοιπόν είναι το μη εισέτι υπάρχον, η σύγχρονη κοινωνία και η αναγκαιότητα του κομμουνισμού.
Το πλήθος, το μέγεθος και οι βαθιές συνήθειες των λαών, για να πάνε μπροστά και να αλλάξουν προς το καλύτερο, απαιτούν στρατηγική με βάθος και εύρος και τακτικές, που να χτίζουν, με επίκεντρο τον άνθρωπο, ένα στέρεο και ευτυχισμένο μέλλον για την ανθρωπότητα.
Το σταυροδρόμι είναι μπροστά μας: Είτε μια πρωτοφανής καταστροφή, μια περίοδος συνολικής παρακμής ή μια περίοδος πρωτόφαντης ανάτασης δημιουργίας, επί της ουσίας επαναστατική, περίοδος αντίστοιχη των δυνατοτήτων και δυσκολιών της νέας εποχής.