Απεβίωσε ο σπουδαίος καθηγητής του Συνταγματικού Δικαίου στην Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών επί πολλά έτη Γιώργος Κασιμάτης. Υπήρξε αγαπημένος μας δάσκαλος για πολλά έτη στην Νομική Αθηνών, μετείχε στην τριμελή και μετά επταμελή επιτροπή υποστήριξης της διδακτορικής διατριβής μου, με τίμησε προσωπικά και ως μαθητή του αλλά και με την προσωπική φιλία του. Δεν θα ξεχάσω ακόμη την μεγάλη προσωπική συμβολή του στην διαδικασία έκδοσης της διδακτορικής μου διατριβής από τον εκδοτικό οίκο ” Δίκαιο και Οικονομία” το 1997, από την σειρά του Ινστιτούτου Συνταγματικού Δικαίου, που τότε διεύθυνε, την οποίαν και προλόγισε με εξαιρετικό τρόπο.
Ο Γιώργος Κασιμάτης όπως και ο Αριστόβουλος Μάνεσης, και λίγοι άλλοι ακόμη δάσκαλοι μας, υπήρξαν εμβληματικές φυσιογνωμίες του Δημοσίου Δικαίου και της διδασκαλίας του δικαίου γενικότερα στον εικοστό και εικοστό πρώτο αιώνα. Ο Κασιμάτης υπήρξε ένας βαθιά πολιτικός στην σκέψη και στην πράξη του συνταγματολόγος, και στα γραπτά του και στην δράση του. Δεν ήταν ποτέ με την στείρα θεώρηση του πολιτικά και αξιολογικά ουδέτερου κλασσικού νομικού θετικισμού – τελείως άλλο πράγμα η θεωρία του κοινωνιολογικού θετικισμού. Υπήρξε, όπως είναι γνωστό, ο βασικός νομικός σύμβουλος του Ανδρέα Παπανδρέου σε μια κρίσιμη για την χώρα περίοδο, όπως πχ κατά την Αναθεώρηση Συντάγματος του 1986, έδωσε μεγάλες μάχες για την ανεξαρτησία της Κύπρου και κατά του αποικιακού Σχεδίου Ανάν, και ακόμη παραπάνω ήταν από τα κεντρικά πρόσωπα που πολιτικά και νομικά αντιτάχθηκαν συστηματικά στα Μνημόνια ήδη από την αρχή. Το βιβλίο του κατά της νομιμότητας των Δανειακών Συμβάσεων και του Πρώτου Μνημονίου το 2010 θα μείνει ένα κλασσικό στο είδος του επιστημονικό ” Κατηγορώ” της σύγχρονης Ελλάδας κατά της δουλοπαροικίας χρέους, μνημείο τεκμηριωμένης νομικά και ανεξάρτητης πολιτικά σκέψης .Όταν μιλουσαν και έγραφαν έτσι λίγοι σχετικά νομικοί υπό τον ” φόβο των Ιουδαίων”.
Όταν ο ΔΣΑ επί προεδρίας Δημήτρη Παξινού εκπόνησε το έτος 2010 έναν οξύ αλλά και επιστημονικά άψογο νομικό αντίλογο στο Πρώτο Μνημόνιο και εξέδωσε σχετικό τόμο, ήταν ο ομότιμος καθηγητής Γιώργος Κασιμάτης που διεύθυνε και συντόνισε την ομάδα μας. Όπως και την προετοιμασία για την προσβολή του Μνημονίου από τον ΔΣΑ στο Συμβούλιο Επικρατείας. Έδωσε και πολλές άλλες μάχες, όπως σε γενικότερες πολιτικές πρωτοβουλίες κατά των Μνημονίων μαζί με τον Μίκη Θεοδωράκη, κατά της Συνθήκης των Πρεσπών κλπ Ανήκε σε ένα ρεύμα σκέψης δημοκρατικό πατριωτικό, αντιεξαρτησιακο, αντιιμπεριαλιστικό, υπέρ της εθνικής κυριαρχίας, και σοσιαλιστικό η σοσιαλδημοκρατικό παλαιού τύπου, της εποχής του κράτους πρόνοιας και του κοινωνικού συμβολαίου, που βεβαίως δεν έχει κοινά σημεία με την σύγχρονη υποταγμένη νεοφιλελεύθερη σοσιαλδημοκρατία .
Μου προσεποίησε την μεγάλη τιμή να μετάσχει στην παρουσίαση του βιβλίου μου ” Αναζητώντας τον Εσωτερικό Εχθρό- Διαστάσεις της Αντιτρομοκρατικής Πολιτικής “, ( 2004 – εκδόσεις Άγγελος Σιδεράτος), πράγμα όχι δεδομένο με βάση το ευαίσθητο θέμα του βιβλίου, δηλαδή την τρομοκρατία ,την επαύριο μάλιστα των πολύκροτων δικών της 17 Νοέμβρη και του ΕΛΑ. Δεν ξέρω πολλούς έγκριτους νομικούς που τότε θα έκαναν θαρραλέα κάτι ανάλογο. Μετέσχε επίσης και στην παρουσίαση του κοινού μας βιβλίου με τον αείμνηστο Ευτύχη Μπιτσάκη ” Πόλεμοι της Νέας Τάξης ” ( 2005 – εκδόσεις Άγγελος Σιδεράτος).
Τα νομικά του ήταν επιμελημένα, διαυγή , οξυδερκή, στοχευμένα ,επηρεασμένα κυρίως από την αστείρευτη γερμανική νομική παράδοση του Δημοσίου Δικαίου. Ανήκε στην κατηγορία των διαπρεπών συνταγματολόγων που δεν έβλεπαν σε στεγανά την σχέση Δημοσίου Δικαίου και πολιτικής, ούτε θεωρούσαν το Συνταγματικό Δίκαιο ως μια απλή τεχνική της άσκησης εξουσίας ή της κυβερνησιμότητας δια μέσου νοητικών ταχυδακτυλουργιών.. Το έβλεπαν, κατά την διατύπωση του Αριστόβουλου Μάνεση, ως τεχνική της πολιτικής ελευθερίας και της στήριξης της λαϊκής κυριαρχίας, επίσης ως τόπο προστασίας των κοινωνικών και εργασιακών δικαιωμάτων… Εξ ου και είχε πλούσια φιλοσοφική και κοινωνιολογική παιδεία, όπως άλλωστε και πολλοί άλλοι διαπρεπείς νομικοί της εποχής του. Παρέδιδε μάλιστα κατά την δεκαετία του 1980 και μαθήματα στην Νομική Σχολή Γενικής Πολιτειολογίας και σύγχρονης πολιτικής σκέψης και θεωρίας του κράτους (ακόμη και το ” Κράτος και Επανάσταση” του Λένιν ) για όσους τυχόν ενδιαφέρονταν . Όπως, επίσης, διεύθυνε για έτη το περίφημο Σεμινάριο Συνταγματικού Δικαίου στην Νομική Σχολή της Αθήνας, κάτι που θα θυμόμαστε με μεγάλη ευγνωμοσύνη τρόπος σκέψης και διδασκαλίας του Κασιμάτη ήταν κάτι τελείως διαφορετικό από την σημερινή συνθήκη “τεχνοκρατικής” καθαρά και ωφελιμιστικής σκέψης στο ελληνικό πανεπιστήμιο και τις Νομικές Σχολές του. Τόσο διαφορετικό που δυσκολεύομαι να περιγράψω ακριβώς την ένταση της διαφοράς.
Θυμάμαι την ρήση του σε έναν φοιτητή Νομικής που υποστήριζε ότι η νομολογία του Συμβουλίου Επικρατείας ήταν κάτι το ταμπού, πέραν κάθε κριτικής.. Σε μια συνεδρίαση του Σεμιναρίου Συνταγματικού Δικαίου του υπέμνησε ότι η κριτική νομική σκέψη και συστηματική ερμηνεία και αξιολόγηση δεν γνωρίζει κανένα απόλυτο όριο η ταμπού. Ούτε καν της νομολογίας του ΣτΕ.
Η θλίψη μας είναι μεγάλη. Θα θυμάμαι πάντοτε με πολλή αγάπη και αίσθηση μεγάλου διανοητικού χρέους μου προς αυτόν, τον δάσκαλο , συναγωνιστή και πολύτιμο φίλο μου Γιώργο Κασιμάτη. Ας είναι ελαφρό το χώμα που θα τον σκεπάσει.
