Στο πρόσφατο ταξίδι μου στη Βενεζουέλα για να παρακολουθήσω τη Διεθνή Διάσκεψη για μια Εναλλακτική Κοινωνική Ατζέντα, τον Απρίλιο, περπατώντας τους δρόμους της πρωτεύουσας, του Καράκας, βρέθηκα στο ιστορικό κέντρο της πόλης, την Πλατεία Μπολίβαρ. Εκεί βρίσκεται ένα μεγάλο άγαλμα του έφιππου ελευθερωτή της Λατινικής Αμερικής Σιμόν Μπολίβαρ. Αυτό που μου τράβηξε την προσοχή είναι πως πλησίον της πλατείας έχει κατασκευαστεί ένας πεζόδρομος, αφιερωμένος στην φιλία ανάμεσα στο Ιράν και τη Βενεζουέλα, καθώς και την αλληλεγγύη στην Παλαιστίνη και τις χώρες του «Άξονα της Αντίστασης».
Ανάμεσα στις τοιχογραφίες που κοσμούν τον πεζόδρομο είναι μια που περιλαμβάνει τον Χριστό, τον Μαχντί, ο οποίος σύμφωνα με την εσχατολογία των σιιτών μουσουλμάνων είναι ο δωδέκατος ιμάμης που θα αναδυθεί στο «τέλος του χρόνου», τον ιστορικό ηγέτη της Μπολιβαριανής Επανάστασης Ούγκο Τσαβες, καθώς και τον Ιρανό στρατηγό ΚασέμΣολεϊμανί, ο οποίος δολοφονήθηκε με προσωπική εντολή του πρώην προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ. Ο Σολεϊμανί ήταν ήδη πριν τον θάνατό του θρύλος στο Ιράν και τις χώρες τις Δυτικής Ασίας, για τον ρόλο του στις μάχες του «Άξονα της Αντίστασης» ενάντια στον ιμπεριαλισμό, τον σιωνισμό και την αντιμετώπιση του Ισλαμικού Κράτους (ISIS).
Μια προσωπογραφία του Ιρανού στρατηγού βρίσκεται σε ξεχωριστή τοιχογραφία ακριβώς παραδίπλα. Υπάρχει ακόμα μια μεγάλη τοιχογραφία που ενώνει τις σημαίες του Ιράν και τις Βενεζουέλας που ξετυλίγονται με κυματοειδή τρόμο, καθώς και μια που αναπαριστά τους δύο λαούς να ενώνουν τα χέρια τους. Πιο δίπλα, μια τοιχογραφία στο φόντο της σημαίας της Βενεζουέλας, η οποία αναπαριστά δύο παιδιά της Παλαιστίνης να φυτεύουν ένα δέντρο, όπου κάθεται πάνω ένα περιστέρι με κλαδί ελιάς, συμβολίζοντας την ειρήνη. Υπολογίζεται πως το «Ισραήλ» έχει δολοφονήσει τουλάχιστον 16.000 παιδιά, από την έναρξη της επίθεσης γενοκτονίας στη Γάζα, τον Οκτώβρη του 2023
Δύο ανεξάρτητα, αντιιμπεριαλιστικά πολιτικά σχέδια
Η έκπληξή μου ήταν μεγαλύτερη αν στο πρόσφατο ταξίδι μου στην Τεχεράνη, για να παρακολουθήσω τη Διεθνή Διάσκεψη Αλληλεγγύης στην Παλαιστίνης, δεν είχα επισκεφτεί το διάσημο Μουσείο κατά της Κατασκοπείας (ή κατά της Αλαζονείας, όπως το αποκαλούν ανεπίσημα) των ΗΠΑ στην ιρανική πρωτεύουσα. Πρόκειται για την πρώην αμερικανική πρεσβεία, η οποία έγινε επίκεντρο της ιρανικής επανάστασης του 1979, όταν οι εξεγερμένοι φοιτητές κράτησαν ομήρους 52 διπλωμάτες και μυστικούς πράκτορες για 444 ημέρες. Εκεί, σε μία από τις αίθουσες ακούγεται από τα ηχεία σε επανάληψη το τραγούδι «HastaSiempre, Comandante» και είναι κρεμασμένα στους τοίχους τα κάδρα των μαρτύρων ΚασέμΣολεϊμανί και Αμπού Μαχντίαλ-Μουχάντις, μαζί με εκείνα των Σιμόν Μπολιβάρ, Φιντέλ Κάστρο, Τσε Γκεβάρα, Σαλβαδόρ Αλιέντε, Ούγκο Τσάβες, Μάλκομ Χ, Μάο Τσε Τούνγκ, Νέλσον Μαντέλα, Γκάντι κα. Όλοι μαχητές της ελευθερίας, όπως μου σχολίασαν, απέναντι στον ιμπεριαλισμό των Ηνωμένων Πολιτειών και των συμμάχων τους.
Η Ισλαμική Επανάσταση του Ιράν και η Μπολιβαριανή Επανάσταση στην Βενεζουέλα έχουν διαφορετικό ιδεολογικό προσανατολισμό. Ωστόσο, και οι δύο αποτελούν ανεξάρτητα, αντιιμπεριαλιστικά πολιτικά σχέδια. ToΙράν πιστεύεται ότι διαθέτει 158 δισεκατομμύρια βαρέλια συμβατικών αποθεμάτων πετρελαίου, τα τέταρτα μεγαλύτερα στον κόσμο, τα οποία διαχειριζόταν το κομπραδόρικο καθεστώς του Σάχη, ΜοχαμάντΡεζάΠαχλαβί, σε συνεργασία με τους Βρετανούς και Βορειοαμερικανούς ιμπεριαλιστές. Μετά το ξέσπασμα της ιρανικής επανάστασης του 1979 ο πλούτος αυτός κρατικοποιήθηκε και έκτοτε η χώρα έχει γίνει στόχος παράνομων μέτρων οικονομικού καταναγκασμού και προσπαθειών αποσταθεροποίησης. Η Βενεζουέλα διαθέτει τα μεγαλύτερα αποθέματα πετρελαίου στον κόσμο, τα οποία εκμεταλλεύονταν οι βορειοαμερικανικές εταιρείες. Έπειτα από την εθνικοποίηση τους από τον σοσιαλιστή Ούγκο Τσάβες, η Ουάσιγκτον έχει επιβάλλει έναν παράνομο αποκλεισμό κατά της χώρας, υποστηρίζοντας την πραξικοπηματική ακροδεξιά αντιπολίτευση.
Οι σχέσεις των δύο χωρών ενισχύονται συνεχώς
Η αντιιμπεριαλιστική κατεύθυνση του Ιράν και της Βενεζουέλας συμβάλλει στην οικοδόμηση σχέσεων φιλίας και αμοιβαίου συμφέροντος. Ήδη από τα πρώτα χρόνια της Μπολιβαριανής Επανάστασης, ο ιστορικός πρόεδρος της Βενεζουέλας Ούγκο Τσάβες και ο Ιρανός πρώην πρόεδρος Μαχμούντ Αχμαντινετζάντσυμφώνησαν να σχηματίσουν μια στρατηγική συμμαχία μεταξύ των χωρών τους για την υπεράσπιση κοινών συμφερόντων και ιδανικών. «Είμαστε πρόθυμοι να αντιμετωπίσουμε τον ιμπεριαλισμό των ΗΠΑ σε οποιοδήποτε έδαφος και να τον νικήσουμε» είχε δηλώσει τότε ο Τσάβες. Έκτοτε, οι δύο χώρες έχουν αναπτύξει μια βαθιά πολιτικοοικονομική συνεργασία που περιλαμβάνει βιομηχανίες όπως τα αυτοκίνητα, τα πετροχημικά, η τεχνολογία των επικοινωνιών και ο τουρισμός.
Με την πάροδο των ετών η στρατηγική σχέση των δύο χωρών έχει βαθύνει. Σύμφωνα με τον επικεφαλής της Εθνικής Ιρανικής Εταιρείας Διύλισης και Διανομής Πετρελαίου (NIORDC) ΤζαλίλΣαλάρι, κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης του εκλιπόντος Ιρανού προέδρου ΕμπραχίμΡαϊσί, η ιρανική κρατική επιχείρηση έχει κατασκευάσει περισσότερα από 1,7 εκατομμύρια εξαρτήματα και εξοπλισμό διυλιστηρίων για διυλιστήρια της Βενεζουέλας. Το Ιράν ολοκλήρωσε την αναβίωση του πρώτου διυλιστηρίου στη Βενεζουέλα τον Οκτώβριο του 2022. Κατά τη συνάντηση του ΝικολάςΜαδούρο με τον Ραϊσί στην Τεχεράνη, το ίδιο έτος, οι δύο ηγέτες υπέγραψαν ένα 20ετές σχέδιο συνεργασίας περιλαμβάνει συνεργασία στους τομείς του πετρελαίου, των πετροχημικών, του τουρισμού και του πολιτισμού.
Ο επικεφαλής του Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας του Ιράν ανακοίνωσε τον Μάιο ότι θα στείλει επαγγελματίες στη Βενεζουέλα για να βοηθήσουν με ιατρικούς επιταχυντές σε νοσοκομεία που είχαν σταματήσει λόγω των δυτικών κυρώσεων. Οι ιατρικοί επιταχυντές χρησιμοποιούνται στην ακτινοθεραπεία για καρκινοπαθείς. Υπενθυμίζουμε πως κατά τη διάρκεια της πανδημίας Covid-19, ο Ιράν «έσπασε» τον αμερικανικό αποκλεισμό, στέλνοντας τον μεγαλύτερο στόλο πετρελαιοφόρων στη Βενεζουέλα, για να βοηθήσει το λατινοαμερικανικό έθνος να αντιμετωπίσει μια ακραία έλλειψη καυσίμων.
Ο θάνατος του Ραϊσί δεν έχει επηρεάσει τις εξελισσόμενες σχέσεις των δύο χωρών, αφού ο νέος πρόεδρος του Ιράν ΜασούντΠεζεσκιάν και ο ΝικολάςΜαδούρο είχαν τηλεφωνική επικοινωνία, κατά την οποία οι δύο ηγέτες «εξέφρασαν την επιθυμία τους να συνεχίσουν τη συνεργασία για την προώθηση μακροπρόθεσμων στρατηγικών σχέσεων και δεσμεύτηκαν να πραγματοποιήσουν συνάντηση υψηλού επιπέδου στο εγγύς μέλλον σε μια προσπάθεια να προχωρήσουν σε κοινή συνεργασία και αναπτυξιακά σχέδια». «Η Βενεζουέλα εκφράζει την πεποίθησή της ότι η απόφαση που έλαβε ο ιρανικός λαός θα συμβάλει στην ευημερία αυτού του έθνους, καθώς και στην εδραίωση του ως αναδυόμενης δύναμης του αναδυόμενου πολυπολικού κόσμου. Ο εξέχων ρόλος του Ιράν στην εδραίωση της ειρήνης και την παγκόσμια ανάπτυξη ενισχύει αυτή την προοπτική» ανέφερε από τη μεριά του ο ΝικολάςΜαδούρο.
«H Βενεζουέλα είναι μέρος του Άξονα της Αντίστασης»
Ενδεικτικό του στρατηγικού βάθους της συμμαχίας των δύο αντιιμπεριαλιστικών πολιτικών σχεδίων είναι πως το 2020, ο πρόεδρος της Βενεζουέλας ΝικολάςΜαδούρο τόνισε την ανάγκη δημιουργίας ενός ενιαίου μετώπου ενάντια στις Ηνωμένες Πολιτείες και το Ισραήλ, προσθέτοντας ότι το Καράκας είναι μέρος του «Άξονα της Αντίστασης», όπως ονομάζουν τα έθνη της Δ. Ασίας τη συμμαχία των αντιστασιακών κινημάτων ενάντια στον ιμπεριαλισμό και τον σιωνισμό.
«Ο Άξονας της Αντίστασης υπάρχει σε όλο τον κόσμο, ειδικά στη δυτική Ασία, την Αφρική, τη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική», είπε συγκεκριμένα ο Μαδούρο κατά τη διάρκεια του ταξιδιού που είχε πραγματοποιήσει εκείνες τις ημέρες στην Τεχεράνη. «Η αντίσταση ανήκει στους ανθρώπους που αγωνίζονται ενάντια στον νεοφιλελευθερισμό, τον ρατσισμό και όλες τις μορφές αποικιοκρατίας, συμπεριλαμβανομένης της πολιτικής, οικονομικής, πολιτιστικής και ηλεκτρονικής αποικιοκρατίας. Εμείς, που παλεύουμε ενάντια στην αποικιοκρατία, προσπαθώντας να αποαποικιοποιήσουμε το μυαλό του λαού μας, είμαστε όλοι κομμάτια του Άξονα Αντίστασης ενάντια σε μορφές της αυτοκρατορίας που επιβάλλουν την ηγεμονία στον κόσμο» κατέληγε τότε ο πρόεδρος της Βενεζουέλας.
Άλλωστε, κατά τη Διεθνή Διάσκεψη στο Καράκας, φέτος, ο Μαδούρο επανέλαβε την ίδια αντίληψη για έναν παγκόσμιο «Άξονα της Αντίστασης», σημειώνοντας πως «ο σιωνισμός βρίσκεται πίσω από την ακροδεξιά» στη Λατινική Αμερική, αλλά και διεθνώς.
