ΠΗΓΗ:Jacobin
Αποδίδει η Αντωνία Πάνου
Ο Μπενιαμίν Νετανιάχου, για να διατηρήσει την εξουσία του διεξάγει έναν μόνιμο κτηνώδη πόλεμο εναντίον των Παλαιστινίων. Το κόστος δεν είναι μόνο σε ανθρώπινες ζωές: Η οικονομία του Ισραήλ έχει αρχίσει να εμφανίζει σημάδια κόπωσης και αδυναμίας να αντέξει αυτόν τον πόλεμο.
Σύμφωνα με τον Σάουν Φεϊν : Οι εργαζόμενοι αξίζουν περισσότερο χρόνο για τον εαυτό τους
Τα παγκόσμια μέσα ενημέρωσης έχουν ρίξει τα φώτα της δημοσιότητας στη γενοκτονία του Ισραήλ στη Γάζα. Με το δίκηο τους: ο πόνος των κατοίκων της Γάζας είναι αφόρητος. Αλλά με τον τρόπο αυτό, έχει διαφύγει ένα άλλο κρίσιμο μέρος της ιστορίας: ο αντίκτυπος που έχει ο πόλεμος στην ισραηλινή οικονομία και στους ίδιους τους Ισραηλινούς.
Τετρακόσιες χιλιάδες στρατιώτες των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων (IDF) έχουν υπηρετήσει παρατεταμένες θητείες στη Γάζα, τη Δυτική Όχθη και το βόρειο Ισραήλ. Έχουν αφήσει οικογένειες και δουλειές και, σε πολλές περιπτώσεις, έχουν χάσει τις επιχειρήσεις τους. Επιπλέον, σχεδόν 250.000 Ισραηλινοί έχουν γίνει πρόσφυγες λόγω των μαχών με τη Χεζμπολάχ. Αυτό είχε και έχει τεράστιο αντίκτυπο στην ισραηλινή οικονομία. Η οικονομική ανάπτυξη και το ΑΕΠ έχουν πέσει κατακόρυφα.
Σαράντα έξι χιλιάδες επιχειρήσεις έχουν χρεοκοπήσει από τις 7 Οκτωβρίου. Ο αριθμός αυτός θα αυξηθεί σε εξήντα χιλιάδες μέχρι το τέλος του 2024 με αντίκτυπο σε όλη την οικονομία. Οι πτωχεύσεις πλήττουν το τελικό αποτέλεσμα των δανειστών που χορήγησαν πίστωση στις αποτυχημένες επιχειρήσεις. Οι πωλητές και οι προμηθευτές δέχονται επίσης πλήγμα, ενώ οι ζωές πολλών ιδιοκτητών μικρών επιχειρήσεων έχουν περιέλθει σε χάος. Έχουν βυθιστεί στα χρέη και συχνά αναγκάζονται να βασίζονται σε ελεημοσύνες από φίλους, συγγενείς και φιλανθρωπικά ιδρύματα:
Πολλοί από αυτούς τους μαχητές [του IDF] βρίσκονται κοντά στο σημείο θραύσης. Εξαντλημένοι αγωνίζονται να συνδυάσουν την οικογένεια και την εργασία με τη στρατιωτική θητεία, ενώ το οικονομικό τίμημα από την απουσία τους αυξάνεται.
Η Ισραηλινή Αρχή Πληθυσμού ανέφερε ότι το περασμένο έτος, 575.000 περισσότεροι Ισραηλινοί εγκατέλειψαν τη χώρα από όσους επέστρεψαν σε αυτήν. Το ποσοστό μετανάστευσης έχει μειωθεί στο μισό από τις 7 Οκτωβρίου.
Η δραστηριότητα στον κατασκευαστικό τομέα, που εξαρτάται από πάνω από διακόσιες χιλιάδες Παλαιστίνιους εργάτες στους οποίους απαγορεύεται πλέον η είσοδος στο Ισραήλ, έχει μειωθεί κατά 25%. Αυτό έχει οδηγήσει στην κατάρρευση των εργολάβων και των κατασκευαστών οικοδομών.
Η παλαιστινιακή οικονομία έχει αποδεκατιστεί και έχει οδηγήσει τους κατοίκους στην εξαθλίωση. Η απελπισία που αντιμετωπίζουν θα οδηγήσει αναπόφευκτα σε πικρή δυσαρέσκεια και μελλοντική βία. Ο τουρισμός, που κάποτε ήταν η ατμομηχανή της οικονομίας, έχει στερέψει. Ο γεωργικός τομέας (μείωση 20%) βασίζεται κυρίως στο βορρά και το νότο, περιοχές που έχουν πληγεί σκληρά από τις εχθροπραξίες. Το εμπόριο έχει μειωθεί δραστικά στο νότιο λιμάνι του Ισραήλ, το Εϊλάτ, λόγω της διακοπής της θαλάσσιας κυκλοφορίας στην Ερυθρά Θάλασσα από τους Χούτι.
Άνθρωποι περνούν μπροστά από κατεστραμμένα κτίρια κατά μήκος ενός δρόμου στο Χαν Γιουνίς στη νότια Λωρίδα της Γάζας στις 14 Μαΐου 2024. (AFP μέσω Getty Images)
Το 20% των Ισραηλινών δεν εργάζεται λόγω στρατιωτικής ανάπτυξης ή μετεγκατάστασης από τα σπίτια τους στο βορρά ή στο νότο. Η Τράπεζα του Ισραήλ προβλέπει ότι ο πόλεμος θα κοστίσει 67 δισεκατομμύρια δολάρια μεταξύ 2023 και 2025- αν ο πόλεμος τελειώσει μέχρι τότε. Η κυβέρνηση συμπεριέλαβε μια αρχική συμπληρωματική δαπάνη ύψους 8 δισεκατομμυρίων δολαρίων για τους τρεις πρώτους μήνες του πολέμου. Αργότερα εισέφερε άλλα 15 δισεκατομμύρια δολάρια για να καλύψει το πρόσθετο κόστος.
Η Τράπεζα του Ισραήλ ανακοίνωσε ότι ο ρυθμός ανάπτυξης το 2024 θα είναι -2%, κάτι πρωτοφανές σε μια ισραηλινή οικονομία που έχει συνηθίσει σε συνεχή ανάπτυξη. Η Fitch μόλις υποβάθμισε την πιστοληπτική ικανότητα της χώρας, περιγράφοντας τις οικονομικές προοπτικές ως «αρνητικές». Η Τράπεζα του Ισραήλ αύξησε το επιτόκιο στο 4,5 τοις εκατό.
Το Ισραήλ εμφάνισε έλλειμμα στον προϋπολογισμό του 2023 ίσο με το 4% του συνολικού του ΑΕΠ, οκταπλάσιο από το αντίστοιχο έλλειμμα του προηγούμενου έτους. Το έλλειμμα του 2024 θα ανέλθει στο 6 τοις εκατό του συνολικού ΑΕΠ.
Μόνο ο πόλεμος στη Γάζα κοστίζει στο Ισραήλ σχεδόν 300 εκατομμύρια δολάρια την ημέρα. Ο συνολικός στρατιωτικός προϋπολογισμός για ένα ολόκληρο έτος είναι περίπου 23 δισεκατομμύρια δολάρια. Έτσι, το κόστος της διεξαγωγής πολέμου στο βόρειο και νότιο μέτωπο έχει εξισωθεί με ολόκληρο τον ετήσιο προϋπολογισμό των IDF. Ισοδυναμούν με το 10 τοις εκατό του συνολικού εθνικού προϋπολογισμού.
Οι ειδικοί σε θέματα εθνικής ασφάλειας αναμένουν έναν πόλεμο στο βορρά εναντίον της Χεζμπολάχ, την οποία το Ισραήλ έχει προκαλέσει με τις δολοφονίες υψηλόβαθμων διοικητών του. Αν συμβεί αυτό, οι ίδιοι εξαντλημένοι, υπερφορτωμένοι έφεδροι που πολεμούν εδώ και δέκα μήνες στη Γάζα θα πρέπει να υπηρετήσουν μάχιμες αποστολές και στο Λίβανο. Οι ανάγκες ξεκούρασης και ανάκτησης δυνάμεων από τους μαχητές, δεν λαβαίνονται υπ ‘ όψη Αυτές οι εκτιμήσεις έχουν εγκαταλειφθεί από το Ισραήλ λόγω των αναγκών της πολυμέτωπης σύγκρουσης.
Στο παρελθόν, η στρατηγική μάχης του Ισραήλ υπαγόρευε τη διεξαγωγή σύντομων, αποφασιστικών πολέμων. Αποδείχθηκε αρκετά αποτελεσματική. Αλλά οι ασύμμετρες εχθροπραξίες με εξεγερμένες πολιτοφυλακές ικανές να διεξάγουν εκτεταμένες συγκρούσεις (όπως είδαμε στη Γάζα) θα θέσουν σε αμφισβήτηση την ετοιμότητα και την αποτελεσματικότητα της μάχης. Ένα έθνος οικονομικά και στρατιωτικά εξαντλημένο δεν μπορεί να επιτύχει και να διατηρήσει τα εθνικά του συμφέροντα.
Η δημοσιονομική κρίση έχει επηρεάσει τη στρατιωτική ετοιμότητα στη Γάζα. Οι στρατιώτες ξεμένουν από πυρομαχικά. Οι πύραυλοι και οι βόμβες είναι σε έλλειψη. Ο στρατός, που συνήθως είναι ο πρώτος στην ουρά για εθνικούς πόρους, αναγκάζεται να τα βγάλει πέρα με λιγότερα. Αξιωματικοί που έχουν ήδη υπηρετήσει σε πολεμικές περιοδείες αρνούνται νέες επιστρατεύσεις λόγω της τεράστιας επιβάρυνσης που αυτό συνεπάγεται για τις οικογένειες και τις επιχειρήσεις τους.
Επειδή ο κυβερνητικός συνασπισμός εξαρτάται από την υποστήριξη ακροδεξιών υπουργών με στενούς δεσμούς με εξτρεμιστές εποίκους, αναγκάστηκε να αυξήσει κατά πολύ τους προϋπολογισμούς των αντίστοιχων υπουργείων τους. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνεται ο υπουργός Αστυνομίας Itamar Ben-Gvir, ο οποίος εξασφάλισε αύξηση ύψους 2,4 δισεκατομμυρίων δολαρίων για τον διετή κύκλο του προϋπολογισμού. Ο Bezalel Smotrich, τόσο υπουργός Οικονομικών (υπεύθυνος για την κατάρτιση του προϋπολογισμού) όσο και υπουργός εποικισμού, έλαβε τετραπλάσια αύξηση του προϋπολογισμού στα 136 δισεκατομμύρια δολάρια.
Ισραηλινές αμυντικές δυνάμεις με πυρομαχικά στο Σντερότ, Ισραήλ. (Mostafa Alkharouf / Anadolu Agency via Getty Images)
Ταυτόχρονα, μείωσε τη χρηματοδότηση για τις κοινωνικές υπηρεσίες, την υγεία και την εκπαίδευση κατά 4% σε όλους τους τομείς. Οι εκπαιδευτικοί θα στερηθούν την αύξηση των μισθών κατά 125 εκατομμύρια δολάρια που διαπραγματεύτηκε μαζί τους το υπουργείο Παιδείας. Εν μέσω αυτής της κρίσης, οι ασθενείς αρνούνται τη θεραπεία που σώζει ζωές και οι οικογένειες στερούνται κρίσιμης κοινωνικής στήριξης. Αυτό πλήττει τους πιο ευάλωτους που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη από βοήθεια.
Ο Ben-Gvir, ο Smotrich και άλλοι υπουργοί των εποίκων υπερασπίζονται την εξόντωση των Παλαιστινίων στη Γάζα και την εξάλειψή τους από τη Δυτική Όχθη. Είναι αυτοί που υποστηρίζουν μια τελική λύση στο «Παλαιστινιακό Πρόβλημα».
Αποτελεί ένδειξη της εξαχρείωσης των πολιτικών του πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου το γεγονός ότι έχει γίνει πρόθυμος αιχμάλωτός τους. Προκειμένου να διατηρήσει την εξουσία του, ο Νετανιάχου είναι πρόθυμος να επιδιώξει έναν πόλεμο μόνιμο. Παράλληλα προκαλεί τεράστια οικονομική δυστυχία στους ίδιους του τους πολίτες.
Η καταρρέουσα οικονομία του Ισραήλ θα αυξήσει την κοινωνική αναταραχή. Η μαζική αύξηση της χρηματοδότησης των υπερορθόδοξων και των οικισμών θα σπείρει τον θρησκευτικό διχασμό μεταξύ των κοσμικών (40% του πληθυσμού) και των θρησκευόμενων Ισραηλινών. Οι πόλεμοι στη Γάζα και το Λίβανο θα αποσταθεροποιήσουν την περιοχή και θα αυξήσουν την πιθανότητα μελλοντικών πολέμων, οι οποίοι θα απαιτήσουν μαζικές αυξήσεις στις στρατιωτικές δαπάνες. Η τρέχουσα οικονομική πίεση θα αυξήσει την εχθρότητα, που βρίσκεται ήδη σε πυρετό, προς τον Νετανιάχου και την κυβέρνησή του και θα οδηγήσει στην πιθανή πτώση τους στις εκλογές του 2026.
Αλλά η σημερινή κυβέρνηση είναι αρκετά σταθερή, εφόσον ο πρωθυπουργός κρατά τους πολιτικούς του συμμάχους ευχαριστημένους με δισεκατομμύρια χρηματοδότηση. Εκτός από οποιαδήποτε κρίση, μπορεί να ζήσει για να ολοκληρώσει τη θητεία της, παρά τη μαζική δυσαρέσκεια της πλειοψηφίας του πληθυσμού. Οι Ισραηλινοί μισούν την κυβέρνησή τους, ενώ παραμένουν αδύναμοι να την ανατρέψουν.
Πηγές: Διαδικτυακή έκδοση του Jacobin.com
