ΠΗΓΗ:kosmodromio.gr
Η Γερμανία αμήχανη μπροστά στις προκλήσεις δεν ξέρει ακριβώς προς τα πού να πάει. Και δεν ξέρει αν μπορεί.
«Έρχεται η ώρα να καλέσουμε τα παλιά πνεύματα»: η στάμπα στο μπλουζάκι
«Θα φτιάξουμε τον μεγαλύτερο στρατό της Ευρώπης», «Θα δώσουμε όπλα για να πλήττουν βαθιά στη ρωσική ενδοχώρα», «Στέλνουμε μια ταξιαρχία στα σύνορα με τη Ρωσία», «Θα περιορίσουμε τις εισαγωγές κινεζικών προϊόντων», «Θα δουλεύετε 10 ώρες την ημέρα», «Θα περικόψουμε κοινωνικές δαπάνες», «Έχουμε χάσει την κούρσα στην παραγωγή ηλεκτρικών οχημάτων», «11 χιλιάδες θέσεις εργασίας θα περικόψει η χαλυβουργία Thyssen Krupp», «Δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν τη στεγαστική κρίση», «Το Ισραήλ έχει δικαίωμα στην αυτοάμυνα και η Γερμανία το διασφαλίζει ενεργά», «Το Ισραήλ πρέπει να σταματήσει τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζει τους Παλαιστινίους», «Υπάρχει κίνδυνος να καταδικαστούμε για συμμετοχή στη γενοκτονία της Γάζας», «Βρισκόμαστε στην τέταρτη χρονιά ύφεσης», «Καλούμε τα παλιά πνεύματα».
Σταχυολογώντας όλες αυτές τις δηλώσεις και διαπιστώσεις των τελευταίων λίγων μηνών από πολιτικούς και οικονομικούς παράγοντες της Γερμανίας και κλείνοντας με το σύνθημα των νοσταλγών του Τρίτου Ράιχ που ανενόχλητα εκφράζεται δημόσια, είναι σαφής η σύγχυση που επικρατεί στους κύκλους που κρατούν τα ηνία της μεγαλύτερης χώρας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Το κλίμα της γενικευμένης αβεβαιότητας που για δεκάδες χιλιάδες απολυμένους μετατρέπεται σε άμεση ανασφάλεια και έρχεται να προσθέσει ανθρώπους και αγωνίες στα εκατομμύρια φτωχών και απειλούμενων από φτώχεια. Η κατάσταση στη Γερμανία χαρακτηρίζεται από μια γενική αστάθεια. Ας πάρουμε το παράδειγμα των επαναλαμβανόμενων τυφλών επιθέσεων στους δρόμους και στο δημόσιο χώρο με αυτοκίνητα που οι οδηγοί τους τα ρίχνουν σε συγκεντρωμένα πλήθη ή τις επιθέσεις με μαχαίρια.
Τώρα, που ο καιρός είναι καλός και οι γιορτές στους δρόμους δίνουν και παίρνουν, ποιος μπορεί να είναι σίγουρος πως απλά θα διασκεδάσει και θα ψυχαγωγηθεί μετά τον μακρύ χειμώνα, χωρίς να φοβάται πως μπορεί να καταλήξει νεκρός ή τραυματίας; Ποιος ή ποια μπορεί με σιγουριά να πάει στο σταθμό του τρένου το πρωί ή το απόγευμα για να πάει ή να γυρίσει από τις υποχρεώσεις που έχει; Πόσα εκατομμύρια αγωνιούν αν θα έχουν δουλειά και αύριο, ώστε να μπορέσουν να ζήσουν και μάλιστα σε καθεστώς εδραιωμένης ακρίβειας;
Πολεμικές ετοιμασίες
Από την άλλη, η χώρα έχει εισέλθει σε ένα κλίμα πολεμικής προετοιμασίας. Μέτρα ενίσχυσης του στρατού συνοδεύονται από δηλώσεις πολιτικών και μια μεγάλη καμπάνια προς την κοινή γνώμη, με στόχο την δραστική ενίσχυση των ενόπλων δυνάμεων. Όποιος ξέρει ιστορία παγώνει μπροστά στη βούληση της μεγάλης πλειοψηφίας των πολιτικών δυνάμεων για δημιουργία ενός ισχυρότατου στρατού που θα αντιμετωπίσει τη -μαζί με τις ΗΠΑ- μεγαλύτερη πυρηνική δύναμη της Γης. Και οι ναζιστές καλούν «τα παλιά πνεύματα».
Παγώνουν όλοι; Όχι. Περιδιαβαίνοντας τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και διαβάζοντας τη σχετική αρθρογραφία, διαπιστώνει κανείς εύκολα τον ενθουσιασμό που βρίσκεται στον αντίποδα της αγωνίας. Τις φωνές που καλούν σε επαναστρατιωτικοποίηση συνοδεύουν και οι ξεκάθαρες τοποθετήσεις ενάντια στους Παλαιστινίους, τοποθετήσεις που παίρνουν το μέρος του Ισραήλ στην πολιτική εθνοκάθαρσης και γενοκτονίας που επιβάλλει στα κατεχόμενα εδάφη.
Το όριο της όποιας ανθρωπιάς και του σεβασμού στο διεθνές δίκαιο έχει ξεπεραστεί προ πολλού και οι υποστηρικτές του Νετανιάχου αισθάνονται άνετα να λένε δημόσια και με ονοματεπώνυμο πως οι Παλαιστίνιοι δικαίως καταδικάζονται στο θάνατο από τα όπλα, την ασιτία και την αποστέρηση των υπηρεσιών υγείας. Ναι, λένε, τους αξίζει αυτή η μοίρα. Δεν μπορεί όμως να μη σκεφτεί κανείς, πως, ναι, γνωρίζετε καλά από την ιστορία σας, από τους προγόνους σας, τι σημαίνει ο αφανισμός ολόκληρων πληθυσμών.
Όπως αδιαφορούν για τους κινδύνους που ενέχει η σύγκρουση με τη Ρωσία. Με αφορμή τα πλήγματα των ουκρανικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών σε ρωσικά αεροδρόμια και σε στρατηγικά βομβαρδιστικά, έκανα μια βόλτα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης να δω τι γράφεται. Το κλίμα ήταν πανηγυρικό, με λίγους ανθρώπους να υπενθυμίζουν τι μπορεί να σημαίνει αυτή η ενέργεια.
Τα ρώσικα βομβαρδιστικά που επλήγησαν, τέσσερα κατά τους Ρώσους, σαράντα ένα σύμφωνα με το Κίεβο, επλήγησαν γιατί βρίσκονταν σταθμευμένα στους διαδρόμους απογείωσης και όχι στεγασμένα. Αυτό απαιτούν οι συμφωνίες START για τον έλεγχο των πυρηνικών όπλων. Σκοπός της πρόβλεψης των συμφωνιών είναι να υπάρχει διαφάνεια και αμοιβαίος έλεγχος στο τι ποσότητα ετοιμοπόλεμων αεροπορικών μέσων διαθέτουν οι πυρηνικές δυνάμεις. Το γεγονός πως το Κίεβο εργαλειοποίησε τις πυρηνικές υποχρεώσεις της Ρωσίας, θέτοντας έτσι σε κίνδυνο την εξασφάλιση της πυρηνικής ισορροπίας στη Γη, προσπερνιόταν με άνεση. Αν κάποιος το θύμιζε ήταν απλά… τρολ του Πούτιν.
Τι να γίνει με την Κίνα;
Από την άλλη, η ουσιαστική αποχώρηση του Τραμπ από την παγκοσμιοποίηση αντιμετωπίζεται ευρέως με μια αδιαφορία, κατά τη λογική του ότι οι δουλειές, οι μπίζνες, συνεχίζονται όπως πριν. Στο στόχαστρο μπαίνει η Κίνα, το εργοστάσιο του κόσμου, και η ανάλυση του δημόσιου λόγου καταλήγει στο συμπέρασμα πως η Γερμανία, μαζί και η Ευρώπη, θέλει επί της ουσίας να περιορίσει τις οικονομικές σχέσεις με την Κίνα. Είναι όμως αυτό δυνατό; Στο δια ταύτα αποδεικνύεται πως δεν είναι, όμως η ρητορική επαναλαμβάνει μονότονα πως η Κίνα είναι αντίπαλος.
Το τι θα συνέβαινε όμως αν αύριο οι εμπορικές σχέσεις διακόπτονταν, δεν είναι αντικείμενο συζήτησης, τουλάχιστον όχι στη συζήτηση που απευθύνεται στις μάζες. Αντίθετα, το ΝΑΤΟ στέλνει πλοία στον Ειρηνικό. Οι ευρωπαϊκές χώρες το έχουν ξανακάνει πριν από 125 χρόνια για να καταστείλουν την Εξέγερση των Δίκαιων Γροθιών, την εξέγερση που στο δυτικό κόσμο είναι γνωστή ως «Εξέγερση των Μπόξερς». Όμως το 2025 δεν είναι 1901.
Και πάλι, ένας ανίσχυρος Καγκελάριος
Στο πολιτικό επίπεδο ο νέος καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς είναι ο πιο ανίσχυρος καγκελάριος από ιδρύσεως της Ομοσπονδιακής Γερμανίας το 1949. Κυβερνά με εύθραυστη πλειοψηφία και ευαγγελίζεται, μαζί με τους σοσιαλδημοκράτες, ριζικές μεταρρυθμίσεις που θυμίζουν Κυριάκο Μητσοτάκη. Τα δομικά προβλήματα της γερμανικής οικονομίας σε ένα εξαιρετικά ρευστό διεθνές περιβάλλον θα λυθούν, σύμφωνα με την κυβέρνηση, με νεοφιλελεύθερα μέτρα. Δεν θα λυθούν. Θα εντείνουν τη δυσαρέσκεια και τις αγωνίες του πληθυσμού. Κι αυτός θα κληθεί να υποστηρίξει, από το ήδη συμπιεσμένο εισόδημά του, τη δημιουργία του μεγαλύτερου στρατού της Ευρώπης που θα πολεμήσει τη Ρωσία. Δεν μπορεί όμως η Γερμανία και η Ευρώπη να πολεμήσουν τη Ρωσία, γιατί αυτός ο πόλεμος θα διαρκούσε λίγες ώρες και θα κατέληγε σε αφανισμό του βορείου ημισφαιρίου της Γης.
Από το πρόγραμμα των εξοπλισμών όμως θα κερδίσει η πολεμική βιομηχανία. Θα πάρει το κρατικό χρήμα, θα το κάνει όπλα και τα όπλα θα μένουν στις αποθήκες. Και με τα χρόνια θα σκουριάσουν. Το χρήμα όμως που θα περάσει από το κράτος στους μετόχους θα επενδυθεί εδώ κι εκεί, ίσως και σε κινέζικες εταιρείες, και θα αποδίδει στους λίγους που το κατέχουν. Η ψαλίδα της κοινωνικής ανισότητας θα διευρυνθεί.
Ενώ η Γερμανία δεν είναι σε θέση να φέρει στην αγορά ένα οικονομικό ηλεκτρικό όχημα ευρείας απεύθυνσης και η αυτοκινητοβιομηχανία της περνά την μεγαλύτερη κρίση της ιστορίας της μετά το 1945, το στρατηγικό αδιέξοδο φαίνεται στο ζήτημα της γενοκτονίας των Παλαιστινίων στη Γάζα. Η Γερμανία, επίσημα, θεωρεί πρωτεύον κρατικό θέμα την υπεράσπιση του κράτους του Ισραήλ. Η διεθνής πίεση όμως που ασκείται ενάντια στο Ισραήλ φέρνει αλλαγές. Εις βάρος της Γερμανίας υπάρχει η κατηγορία για υποβοήθηση της γενοκτονίας, που την έχει στείλει για εξέταση η Νικαράγουα στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο. Αν το Ισραήλ καταδικαστεί, πιθανά να καταδικαστεί και η Γερμανία μαζί του.
Η αμηχανία του Βερολίνου έγινε έκδηλη την περασμένη εβδομάδα όταν ο υπουργός εξωτερικών, χριστιανοδημοκράτης Γιόχαν Βάντεφουλ, υποχρεώθηκε να αποστασιοποιηθεί από το Ισραήλ και να υπενθυμίσει πως η Γερμανία τάσσεται υπέρ της λύσης των δύο κρατών. Είχε προηγηθεί ο καγκελάριος Μερτς, που ζήτησε από το Ισραήλ, με έντονο τρόπο, να επιτρέψει την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα και να σταματήσει να πλήττει πολιτικούς στόχους. Πολλοί στη Γερμανία σχολιάζουν πως πρόκειται απλώς για λόγια χωρίς υλικό αντίκρισμα. Όπως και να έχει, οι διαδηλωτές υπέρ της Παλαιστίνης στη Γερμανία εξακολουθούν να τρώνε ξύλο από την αστυνομία.