15.4 C
Athens
Τρίτη, 5 Νοεμβρίου, 2024

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ

Οι εργαζόμενοι ξαναμπαίνουν στο προσκήνιο των γεγονότων στην Ευρώπη, της Αντωνίας Πάνου


 

Η οικονομική κατάσταση στον κόσμο

Το γενικό αποτέλεσμα των συνθηκών της πανδημίας ήταν μια αδυναμία διεξαγωγής των εμπορικών συναλλαγών σε όλο τον κόσμο, από και προς τις χώρες παραγωγής εμπορευμάτων, πρώτων υλών, αγροτικών προϊόντων, εξαρτημάτων, βιομηχανικών προϊόντων υψηλής τεχνολογίας κ.λπ., ιδιαίτερα μεταξύ Κίνας και Ευρώπης.

Παράλληλα, προς το τέλος της πανδημίας οι τιμές της ενέργειας εντάχθηκαν στα, ανά χώρα, χρηματιστήρια ενέργειας (που δημιουργήθηκαν περί το 2018) εκτινάσσοντας το κόστος ενέργειας για τους καταναλωτές.

Στη συνέχεια δημιουργήθηκε ένας καλπάζοντας πληθωρισμός – ιδιαίτερα στην ενέργεια και στα προϊόντα διατροφής. Μια συνθήκη που επιδεινώθηκε στο έπακρο με τον πόλεμο στην Ουκρανία, τη συσπείρωση των δυτικών χωρών γύρω από τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ, τις αμφίπλευρες κυρώσεις, προς και από, τη Ρωσία, την άφιξη Ουκρανών προσφύγων στις χώρες της Δυτικής Ευρώπης, τις πολεμικές πιστώσεις των τελευταίων υπέρ της Δυτικής Συμμαχίας και του ΝΑΤΟ στον πόλεμο της Ουκρανίας.

Οι κεντρικές Τράπεζες της Ευρώπης, η Κεντρική Ευρωπαϊκή Τράπεζα και οι αντίστοιχες των επί μέρους χωρών αλλά και των ΗΠΑ, άρχισαν να ανεβάζουν τα επιτόκια που επί πολλά χρόνια παρέμεναν περί το 0% στην προσπάθεια να σταματήσουν τον πληθωρισμό. Ο τελευταίος σήμερα κυμαίνεται σε 10-11% στις κύριες χώρες της Ευρώπης, Γαλλία, Γερμανία, Ηνωμένο Βασίλειο και φθάνει γύρω στα 20% στις Βαλτικές χώρες. Με όμως δυσμενείς επιπτώσεις στο κόστος των δανείων τόσο για ιδιώτες και επιχειρηματίες όσο και για ολόκληρα κράτη. Ακόμα και η Κίνα και οι ΗΠΑ και πολλές αναπτυσσόμενες χώρες έχουν μεγάλα κρατικά χρέη. Το παγκόσμιο χρέος ανέρχεται γύρω στα 250% του παγκόσμιου ΑΕΠ, ενώ το 1970 ήταν στο 100%.

Οι τραπεζίτες είναι πανικόβλητοι μπροστά στην έναρξη κατάρρευσης του τραπεζικού συστήματος στην Αμερική(SVB) και την Ευρώπη (διάσωση της CREDIT SUISSE από την UBS) κλπ.

Kαι ο πρώην πρόεδρος της Τράπεζας της Αγγλίας Μέρβιν Κινγκ δηλώνει απερίφραστα ότι οι Κεντρικές Τράπεζες είναι σε μεγάλο βαθμό υπεύθυνες γιατί έκοψαν πληθωριστικό χρήμα, αλλά τώρα «Υπάρχει μεγάλος κίνδυνος σοβαρής παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, που δεν ξέρουμε πώς να την αντιμετωπίσουμε».

Από τη μεριά των λαών, σε όλες τις χώρες του κόσμου έχει μειωθεί στο έπακρο η αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών, έχουν δημιουργηθεί προβλήματα στις επιχειρήσεις, οι δανειολήπτες δεν μπορούν να ανταποκριθούν και παρατηρούμε ότι στις ευρωπαϊκές χώρες έχουν εκκινήσει διεκδικητικά κοινωνικά κινήματα. Όχι παντού, ούτε με τα ίδια ακριβώς αιτήματα αλλά με επίκεντρο την αύξηση των αποδοχών των εργαζομένων (Αγγλία, Γερμανία) και στη Γαλλία το φθινόπωρο -στις πετρελαϊκές και λοιπές βιομηχανίες ενέργειας. Το πρώτο τρίμηνο του χειμώνα οι κινητοποιήσεις αφορούσαν στη Γαλλία τη συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση και στη συνέχεια την αυταρχικότητα του Μακρόν, της αστυνομίας και των σωμάτων ασφαλείας του. Στην Ελλάδα, με αφορμή το έγκλημα στα Τέμπη, ενάντια στην ασυδοσία και τη διαφθορά των πολιτικών, στην αυταρχικότητα και διαφθορά της κρατικής μηχανής ενάντια στις ιδιωτικοποιήσεις, ενάντια στην απουσία παρόντος και μέλλοντος για τις νέες γενιές.

Ενώ όλοι είμασταν επικεντρωμένοι, το τελευταίο τρίμηνο, στο έγκλημα στα Τέμπη και στα τεκταινόμενα στη Γαλλία πολλά ακόμα συνέβαιναν και συμβαίνουν, από τη μεριά των εργαζομένων, σε πολλές χώρες της Ευρώπης και ιδιαίτερα στην Αγγλία, με κινητοποιήσεις τις μεγαλύτερες από την εποχή του 1970 και εδώ (δες σχετικό άρθρο kommon.gr εδώ και εδώ) και στη Γερμανία.

 

Ο πληθωρισμός και οι μισθοί στις χώρες της Ευρώπης

Προς το παρόν, οι Ευρωπαίοι -όχι μόνο στην ευρωζώνη αλλά και σε ολόκληρη τη Γηραιά Ήπειρο- βιώνουν μια βίαιη μείωση της αγοραστικής τους δύναμης. Σύμφωνα με την ίδια την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) στα τέλη του Νοέμβρη 2022, οι μισθοί αναμένονταν να αυξηθούν κατά 4,5% το 2022 και κατά 5,2% το 2023. Εν τω μεταξύ, ο πληθωρισμός αναμένονταν να είναι κατά μέσο όρο 8,4% το 2022 και 6,3% το 2023.

Η ανησυχία της ΕΚΤ είναι ότι αναπτύσσεται ένα σπιράλ μισθών-πληθωρισμού παρόμοιο με εκείνο της δεκαετίας του 1970: προκαλώντας ακόμη περισσότερο πληθωρισμό. Η μελέτη του Πάουελ Αντριάν οικονομολόγου που δουλεύει για την Indeed (διαδικτυακή εταιρεία προσλήψεων σε πολλές χώρες της Ευρώπης) δεν συμφωνεί . Καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι αρχικοί μισθοί στα τέλη Νοεμβρίου αυξήθηκαν κατά 4,7% στη Γαλλία, 4,1% στην Ιταλία και 3,9% στις Κάτω Χώρες και την Ισπανία. Οι μόνες χώρες όπου η πίεση είναι ισχυρότερη είναι η Γερμανία, με 6,9%, και το Ηνωμένο Βασίλειο, με 6,1%. Σε όλες τις περιπτώσεις, η απώλεια της αγοραστικής δύναμης είναι σημαντική και κυμαίνεται από 2,4% (στη Γαλλία) έως 8,5% (στην Ιταλία).

 

Το σοκ της απώλειας της αγοραστικής δύναμης οδήγησε στην αύξηση της σοβαρής κοινωνικής δυσαρέσκειας και την έναρξη των συνδικαλιστικών κινητοποιήσεων.

Εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), το Ηνωμένο Βασίλειο βιώνει το μεγαλύτερο κοινωνικό κίνημα από το 1989, με απεργίες να λαμβάνουν χώρα καθημερινά: σιδηροδρομικοί, ταχυδρόμοι, τελωνειακοί, οδηγοί ασθενοφόρων, εργαζόμενοι σε αυτοκινητόδρομους κ.ά. Στις 15 Δεκεμβρίου, οι νοσηλευτές οδήγησαν την πρώτη απεργία στην ιστορία τους, περισσότερο από έναν αιώνα μετά την ίδρυση του συνδικάτου τους (βλ. Kommon εδώ και εδώ).

Στη Γαλλία οδήγησε στην ενιαία αντιμετώπιση εκ μέρους όλων των συνδικάτων της συνταξιοδοτικής μεταρρύθμισης η οποία προκάλεσε στις μεγαλύτερες κινητοποιήσεις που έχει δει ποτέ η χώρα.

Στο Βέλγιο, χιλιάδες εργαζόμενοι διαδήλωσαν στις Βρυξέλλες την Παρασκευή 16 Δεκεμβρίου μετά από κάλεσμα του κοινού μετώπου των τριών μεγάλων συνδικαλιστικών οργανώσεων της χώρας. Απαίτησαν αύξηση των ακαθάριστων μισθών, μείωση της φορολογίας του εισοδήματος από μισθωτές υπηρεσίες και πάγωμα των τιμών της ενέργειας. Ακόμη και στην Αυστρία, μια χώρα όπου οι απεργίες είναι σπάνιες, τα κοινωνικά κινήματα μεγάλης κλίμακας επηρέασαν τις τελευταίες εβδομάδες δύο στρατηγικούς τομείς: την εθνική σιδηροδρομική εταιρεία ÖBB και τις ζυθοποιίες.

Στη Γερμανία, οι μισθολογικές διαπραγματεύσεις με το πολύ ισχυρό συνδικάτο IG Metall, ένα από τα μεγαλύτερα στην Ευρώπη, λειτούργησαν ως δοκιμή. Η καγκελαρία ανησυχούσε πολύ για τα αιτήματά τους: αύξηση 8% για τους 3,9 εκατομμύρια εργαζόμενους στη βιομηχανία μετάλλων και ηλεκτρονικών ειδών, συμπεριλαμβανομένης της αυτοκινητοβιομηχανίας. Ο καγκελάριος Όλαφ Σολτς έφερε σε επαφή εργοδότες και συνδικάτα πριν από τις διαπραγματεύσεις για να συζητήσουν τους όρους για πιθανή συγκράτηση των μισθών. Αυτό μείωσε σημαντικά την πίεση στους διαπραγματευτές της βιομηχανίας, οι οποίοι συμφώνησαν με την IG Metall στα μέσα Νοεμβρίου για αύξηση 8,5% για δύο χρόνια. Στη χημική βιομηχανία, η οποία απασχολεί 580.000 άτομα (συμπεριλαμβανομένης της φαρμακοβιομηχανίας), είχε επιτευχθεί ένας παρόμοιος συμβιβασμός λίγες εβδομάδες νωρίτερα. Αύξηση 6,5% για δύο χρόνια. Σημειωτέον, δεν επιτρέπονται απεργίες κατά τη διάρκεια αυτών των συμφωνιών. Οι βιομηχανικοί εργάτες απουσιάζουν λοιπόν από το απεργιακό κύμα των υπόλοιπων συνδικάτων που έχει αρχίσει και σαρώνει τη Γερμανία.

Τα συνδικάτα Ver.di (Ενωμένα Συνδικάτα Υπηρεσιών) και η EVG (Οργανισμός Σιδηροδρόμων Γερμανίας) εκπροσωπούν 2,5 εκατομμύρια εργαζόμενους στον τομέα των υπηρεσιών και 230.000 σιδηροδρομικούς αντίστοιχα.

Έτσι, με το αίτημα μισθολογικών αυξήσεων, τη Δευτέρα 27 Μαρτίου και για είκοσι τέσσερις ώρες, κάλεσαν τους εργαζόμενους και πέτυχαν μια απεργία εξαιρετικής κλίμακας στις δημόσιες υπηρεσίες και τις μεταφορές που επηρέασε τη Γερμανία, τη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης. Τα νοσοκομεία και η αποκομιδή απορριμμάτων επηρεάστηκαν. Οι μεταφορές ακινητοποιήθηκαν εντελώς από τη μαζική απεργία των εργαζόμενων σε αεροδρόμια, σιδηροδρόμους, εταιρείες θαλάσσιων μεταφορών και αυτοκινητοδρόμους.

Αντιμέτωπα με τον πληθωρισμό στο 9%, τα εθνικά συνδικάτα EVG και Ver.di ζήτησαν αύξηση μισθών 10,5%-12%. Οι εργαζόμενοι στον τομέα των υπηρεσιών, λιγότερο ευκατάστατοι από εκείνους της βιομηχανίας, έχουν ένα ισχυρό όπλο: την έλλειψη προσωπικού σε όλους σχεδόν τους τομείς, η οποία μειώνει τα περιθώρια ελιγμών των εργοδοτών. Οι δήμοι και το ομοσπονδιακό κράτος προσέφεραν συνολικά 5% περισσότερο αλλά τα συνδικάτα αρνήθηκαν να συμβιβαστούν παραμένοντας στα αιτήματα του 10,5%-12%. Στον τομέα των μεταφορών, αντίστοιχα, οι εργοδότες έχουν αναφέρει μέχρι στιγμής μόνο μια πιθανή αύξηση της τάξης του 5%. Οι διαπραγματεύσεις είναι σκληρές και συνεχίζονται.

Η απεργία αυτής της Δευτέρας που ήταν, σύμφωνα με το συνδικάτο Ver.di, η μεγαλύτερη στις γερμανικές δημόσιες υπηρεσίες από το 1992, δεν ήταν μεμονωμένη. Είχαν προηγηθεί:

• Στις 3 Μαρτίου, προχώρησαν σε απεργία πολλοί εργαζόμενοι στις τοπικές μεταφορές και στις υπηρεσίες αποκομιδής απορριμμάτων.
• Στις 8 Μαρτίου, Παγκόσμια Ημέρα για τα Δικαιώματα της Γυναίκας, οι εργαζόμενοι στους βρεφονηπιακούς και παιδικούς σταθμούς σταμάτησαν την εργασία τους στο μεγαλύτερο μέρος της χώρας.
• Στη διαμάχη με την Deutsche Post, ιδιωτική εταιρεία εισηγμένη στο χρηματιστήριο, η οποία ανήκει κατά 20% στην κρατική τράπεζα KfW, η Verdi έχει απειλήσει με στάσεις εργασίας. Μετά από συζητήσεις «εξαιρετικά δύσκολες», στις 11 Μαρτίου οι 160.000 εργαζόμενοι του ομίλου έλαβαν αυξήσεις από 11% έως 16% για τους χαμηλότερους μισθούς, προκειμένου να αποφευχθεί η απεργία επ’ αόριστον.
• Την Τρίτη 14 και την Τετάρτη 15 Μαρτίου, οι εργαζόμενοι στα νοσοκομεία, στα ιδρύματα φροντίδας ηλικιωμένων και στις υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης προκήρυξαν στάση εργασίας.

Ο συνασπισμός υπό την ηγεσία του καγκελάριου Όλαφ Σολτς, προσπαθώντας να προλάβει τις διαμαρτυρίες και κινητοποιήσεις των εργαζόμενων, είχε ανακοινώσει στα τέλη Σεπτεμβρίου 2022, ένα σχέδιο 200 δισεκατομμυρίων ευρώ για την προστασία των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων από την εκτίναξη των τιμών της ενέργειας. Όμως τώρα πολλοί αναρωτιούνται:

Οδεύουμε προς μια «κόκκινη άνοιξη» στη Γερμανία;

Σε κάθε περίπτωση, τα συνδικάτα των υπηρεσιών αποδεικνύονται πολύ πιο επιθετικά από το IG Metall. Μετά την απεργία της Δευτέρας, διαβεβαίωσαν ότι θα κινητοποιηθούν στη συνέχεια. «Οι εργαζόμενοι έχουν βαρεθεί να τους οδηγούν από τη μύτη στις συλλογικές διαπραγματεύσεις», δήλωσε ο πρόεδρος της Ver.di Φρανκ Βέρνεκε. Από την αρχή του έτους, το συνδικάτο έχει δηλώσει ότι έχει 70.000 νέα μέλη. «Αυτή είναι η μεγαλύτερη αύξηση μελών που έχει σημειωθεί ποτέ».

 

Σαν κάτι νέο να αναφαίνεται στον ορίζοντα.

Παρόλο τον καλπάζοντα πληθωρισμό, την άνοδο των επιτοκίων και τη δυσχερή οικονομική θέση των λαών στην Ευρώπη, οι λαϊκές επίμονες κινητοποιήσεις ιδιαίτερα σε Αγγλία, Γαλλία, Γερμανία αλλά και Βέλγιο και Αυστρία συγκροτούν μια αχτίδα φωτός.

Όπως υπογραμμίζουν πολλοί μελετητές η σοβαρότητα του φαινομένου έγκειται στο ότι η εργατική τάξη, οι εργαζόμενοι μπαίνουν πάλι στο προσκήνιο. Η εργασία αρχίζει και πάλι να παίρνει τον σημαίνοντα ρόλο που έχει στην οικονομική αλλά και τη συνολική ζωή των ανθρώπων. Τα συνδικάτα άρχισαν να παίζουν το ρόλο τους – όχι μόνο διαμαρτυρόμενα στις περιπτώσεις κατάργησης κοινωνικών και οικονομικών δικαιωμάτων των εργαζόμενων, αλλά προβάλλοντας στιβαρές διεκδικήσεις με ουσιαστική πολιτικοποίηση των αιτημάτων. Με τον νεοφιλελευθερισμό, είχε καταλήξει η εργασία να θεωρείται ως υπερβάλλον φορτίο στη διαδικασία παραγωγής και είχε αποϊδεολογικοποιηθεί. Το κλίμα αρχίζει να αναστρέφεται. Οι εργαζόμενοι που συμμετέχουν στις κινητοποιήσεις δραστηριοποιούνται, αποκτούν συνείδηση και συνείδηση της τάξης τους. Σε όλες τις παραπάνω χώρες διαμορφώνεται κοινή ταξική αντίληψη:

«Ας πληρώσουν οι πλούσιοι περισσότερους φόρους, λένε οι πολέμιοι της μεταρρύθμισης των συντάξεων στη Γαλλία. Οι τοπικές αρχές έχουν καταγράψει μεγάλα πλεονάσματα στον προϋπολογισμό τους τα τελευταία χρόνια, οπότε δεν έχουν λόγο να τσιγκουνευτούν τους μισθούς του εκπαιδευτικού προσωπικού ή των απορριμματοφόρων, λένε τα γερμανικά συνδικάτα», συνοψίζει η Φρανκφούρτερ Αλγκεμάινε Τσάιτουνγκ.

Μεγάλο ρόλο σε αυτή την αντιστροφή παίζει η ενότητα των συνδικάτων με ισχυρό παράδειγμα τα γαλλικά συνδικάτα που, έχοντας κοινή κόκκινη γραμμή το όριο της ηλικίας για την έναρξη των συντάξεων, κατάφεραν να υπερβούν τις όποιες διαφορές τους και να οδηγήσουν το γαλλικό λαό σε όλη την επικράτεια σε επανειλημμένες και μακρόχρονες διαδηλώσεις και απεργίες . Και είναι γνωστό: αυτές οι συμπεριφορές λειτουργούν ως μεταδοτικές ασθένειες…

Και τελευταίο, αλλά όχι λιγότερο σπουδαίο: οι εργαζόμενοι αρχίζουν να ανακτούν την πίστη στον εαυτό τους και στους αγώνες τους…

Έχουμε και εμείς λόγο, και είναι αποφασιστικός!

Πηγές:

Διαδικτυακές εκδόσεις: LeMonde.fr , Alternatives Economiques

0ΥποστηρικτέςΚάντε Like

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΡΘΡΑ ΑΠΟ ΣΥΝΤΑΚΤΗ

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΗΜΟΦΙΛΗ