Υπάρχουν νόμοι σε ευρωπαϊκό και ελληνικό επίπεδο που είναι πολλοί σαφείς και συγκεκριμένοι, και υποχρεώνουν τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ) να συμμορφωθούν και να πάρουν μέτρα….
Η Ευρωπαϊκή Νομοθεσία
Για να αντιμετωπίσει το ζήτημα της ρύπανσης από τα πλαστικά, τον Ιούνιο του 2019, η Ευρωπαϊκή Ένωση υιοθέτησε νέους κανόνες για τη μείωση των θαλάσσιων πλαστικών απορριμμάτων, με την Οδηγία ΕΕ 2019/904 λαμβάνοντας σειρά μέτρων σχετικά με τα 10 πλαστικά προϊόντα μίας χρήσης που εμφανίζονται συχνότερα σε παραλίες της Ευρώπης και είδη αλιείας.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στη σύνοδο της ολομέλειας στις 15/12/2020 εξέδωσε αναθεωρημένη οδηγία που εγγυάται ασφαλέστερη πρόσβαση στο νερό για όλους τους Ευρωπαίους.
Ταυτόχρονα, αποφάσισε να διασφαλίσει τα υψηλότερα πρότυπα στον κόσμο για το πόσιμο νερό, σύμφωνα με τη φιλοδοξία μηδενικής ρύπανσης για ένα περιβάλλον απαλλαγμένο από τοξικές ουσίες που εξαγγέλθηκε στην Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία. Η συμφωνία βασίζεται στην πρόταση που παρουσίασε η Επιτροπή τον Φεβρουάριο του 2018, ως άμεση συνέχεια στην πρώτη μέχρι σήμερα επιτυχημένη ευρωπαϊκή πρωτοβουλία πολιτών «Right2Water» (Δικαίωμα στο νερό).
Η Οδηγία ΕΕ 2020/2184 σχετικά με την ποιότητα του νερού ανθρώπινης κατανάλωσης (άρθρο 16 – Πρόσβαση σε νερό ανθρώπινης κατανάλωσης) μεταξύ άλλων προβλέπει την «προώθηση της παροχής δωρεάν νερού ανθρώπινης κατανάλωσης για τους πελάτες σε εστιατόρια, καντίνες και υπηρεσίες τροφοδοσίας»:
Άρθρο 16 Πρόσβαση σε νερό ανθρώπινης κατανάλωσης
- Προκειμένου να προωθηθεί η χρήση νερού ανθρώπινης κατανάλωσης που παρέχεται από τη βρύση, τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν την εγκατάσταση σχετικού εξοπλισμού σε εξωτερικούς και εσωτερικούς δημόσιους χώρους, όπου είναι τεχνικά εφικτό, κατά τρόπο αναλογικό προς την ανάγκη λήψης τέτοιων μέτρων και λαμβάνοντας υπόψη ειδικές τοπικές συνθήκες, όπως το κλίμα και τη γεωγραφία.
Τα κράτη μέλη μπορούν επίσης να λαμβάνουν τα ακόλουθα μέτρα για την προώθηση της χρήσης νερού ανθρώπινης κατανάλωσης που παρέχεται από τη βρύση:
α) ενημέρωση για τον πλησιέστερο εξοπλισμό σε εξωτερικούς ή σε εσωτερικούς χώρους
β) πραγματοποίηση εκστρατειών ενημέρωσης των πολιτών σχετικά με την ποιότητα του νερού αυτού
γ) προώθηση της παροχής τέτοιου νερού από τις δημόσιες υπηρεσίες και τα δημόσια κτίρια
δ) προώθηση της παροχής τέτοιου νερού, δωρεάν ή με καταβολή χαμηλού αντιτίμου εξυπηρέτησης, για τους πελάτες σε εστιατόρια, καντίνες και υπηρεσίες τροφοδοσίας
Η ελληνική νομοθεσία
Τον Οκτώβριο του 2020 η Βουλή ψήφισε το Νόμο 4736 (ΦΕΚ Α 200/ 20.10.2020). Με τις διατάξεις των άρθρων 1 έως 20 εναρμονίζεται η εθνική νομοθεσία προς τις διατάξεις της Ευρωπαϊκής Οδηγίας (ΕΕ) 2019/904 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 5ης Ιουνίου 2019 σχετικά με τη μείωση των επιπτώσεων ορισμένων πλαστικών προϊόντων στο περιβάλλον (L 155) και θεσπίζονται μέτρα για την πρόληψη και τη μείωση του αντικτύπου ορισμένων πλαστικών προϊόντων στο περιβάλλον, ιδίως στο υδάτινο περιβάλλον και την ανθρώπινη υγεία, καθώς και την προώθηση της μετάβασης στην κυκλική οικονομία.
Ο Νόμος 4736/2020 στο άρθρο 4 – Μείωση της κατανάλωσης (άρθρο 4 της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/904), μεταξύ άλλων στην παράγραφο 10 ορίζει:
- 10.Για τον σκοπό της μείωσης της κατανάλωσης των πλαστικών προϊόντων μιας χρήσης του Μέρους ΣΤ΄ του Παραρτήματος Ι, από την 1η Ιουλίου 2021, οι Ο.Τ.Α. Α΄ βαθμού, οι οποίοι διαθέτουν δίκτυο πόσιμου νερού, υποχρεούνται να διαθέτουν κοινόχρηστες βρύσες προς δωρεάν διάθεση πόσιμου νερού σε δημοτικές αθλητικές εγκαταστάσεις και σε δημοτικές παιδικές χαρές, παρέχοντας κατάλληλη σήμανση στο κοινό που ενθαρρύνει τη χρήση επαναχρησιμοποιούμενων δοχείων νερού, καθώς και να επεκτείνουν το δίκτυο με κοινόχρηστες βρύσες προς δωρεάν διάθεση πόσιμου νερού σε κοινόχρηστους χώρους συνάθροισης κοινού εντός των ορίων της αρμοδιότητάς τους.
Στην παράγραφο 9 του άρθρου 19 (Εξουσιοδοτικές διατάξεις) του ίδιου νόμου ορίζεται:
- Με απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών εξειδικεύονται οι ελάχιστες προδιαγραφές και κάθε σχετικό θέμα με τη δημιουργία των κοινόχρηστων βρυσών από τους Ο.Τ.Α. Α΄ βαθμού και την εφαρμογή της παρ.10 του αρ.4. Η έκδοση της εν λόγω Απόφασης ΔΕΝ αποτελεί προϋπόθεση για την εφαρμογή της παρ.10 του αρ.4.».
Με την ΚΥΑ Αριθμ. Δ1(δ)/ΓΠ οικ. 27829/2023 (ΦΕΚ Β 3525/ 25.05.2023) ενσωματώθηκε στην Εθνική Νομοθεσία η Ευρωπαϊκή Οδηγία (ΕΕ) 2020/2184 που περιλαμβάνει και το άρθρο 16 – Πρόσβαση σε νερό ανθρώπινης κατανάλωσης που προβλέπει την «προώθηση της παροχής δωρεάν νερού ανθρώπινης κατανάλωσης για τους πελάτες σε εστιατόρια, καντίνες και υπηρεσίες τροφοδοσίας».
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ – ΑΙΤΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΟΥ ΤΑΥΡΟΥ:
1. Να φτιαχτεί πλήρες δίκτυο με δημόσιες βρύσες προς δωρεάν διάθεση
πόσιμου νερού σε κοινόχρηστους χώρους συνάθροισης κοινού (πλατείες, πάρκα, παιδικές χαρές, σταθμοί ΗΣΑΠ, κ.α.). Οι κοινόχρηστες βρύσες πρέπει να είναι κατάλληλα διαμορφωμένες ώστε να διευκολύνεται η χρήση τους από τους πολίτες.
2. Να τοποθετηθεί κατάλληλη σήμανση για το κοινό που να ενθαρρύνει τη χρήση επαναχρησιμοποιούμενων δοχείων νερού.
3. Αφού τοποθετηθούν κοινόχρηστες βρύσες, να αναρτηθούν στην ιστοσελίδα του Δήμου Μοσχάτου – Ταύρου τα σημεία όπου βρίσκονται
4. Να εκπονηθούν / πραγματοποιηθούν καμπάνιες ενημέρωσης των πολιτών για την αναγκαιότητα και τα πλεονεκτήματα της μετάβασης από την κουλτούρα μιας χρήσης πλαστικού μπουκαλιού, στη χρήση του δωρεάν κοινωνικού αγαθού και στη λογική της επαναχρησιμοποίησης δοχείων.
5. Να εκπονηθεί καμπάνια ενημέρωσης για τα καταστήματα εστίασης, έτσι ώστε να παρέχουν σε κάθε τραπέζι κανάτα με δωρεάν πόσιμο νερό. Αν οι πελάτες θέλουν εμφιαλωμένο, τότε να τους δίνουν αυτό που θέλουν.
6.Να γίνει ειδική πρόβλεψη στη διαμόρφωση των κοινόχρηστων βρυσών, ώστε να μπορούν να χρησιμοποιηθούν και από τα αδέσποτα ζώα και τα πουλιά (πιθανά με ειδικές γούρνες δίπλα στη βρύση όπου θα καταλήγει ποσότητα νερού)
Σημείωση: Ανάλογα ζητήματα με αυτά που καταγράφονται για την περιοχή του Ταύρου, ισχύουν και για το Μοσχάτο. Ο Δήμος – Ταύρου Μοσχάτου έχει συνολική ευθύνη και για τις δύο περιοχές.
Στη φωτογραφία σφραγισμένη βρύση στην πλατεία Εσταυρωμένου
Σφραγισμένη βρύση στην πλατεία στην οδό Ελευθερίου Βενιζέλου όπου γίνεται η Λαϊκή Αγορά κάθε Τρίτη
