Η παρουσία του Αλέξη Τσίπρα στο συνέδριο του Economist σηματοδοτεί ήδη και από μόνη της την είσοδο στη νέα πολιτική εποχή, καθώς αναδεικνύει τη θέληση των μεγάλων παραγόντων να βάλουν για τα καλά στο πολιτικό προσκήνιο και πάλι τον πρώην πρωθυπουργό και πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ (προφανώς αυτό εννοούσε όταν έλεγε στη συνέντευξή του πως του λείπει η ενεργός πολιτική, ιδού που την βρίσκει). Το δεύτερο σήμα εκπέμπεται από τον ίδιο με το προγραμματικό πλαίσιο το οποίο εξήγγειλε.
Αξίζει καθένας που θέλει να έχει μια σαφή γνώση και γνώμη των πολιτικών δεδομένων και των προοπτικών να μελετήσει αυτή την ομιλία.
Θα μπορούσες να την χαρακτηρίσεις μια έκθεση ευχών. Θα μπορούσες επίσης να δεις σε αυτήν ένα σοσιαλδημοκρατικό σχέδιο, που εκπέμπει συμπάθεια προς το κοινωνικό κράτος, αλλά και προς τους ισχυρούς παράγοντες του συστήματος. Θα μπορούσες να σταθείς στην κριτική προς την κυβέρνηση, η οποία είναι αυστηρή και εν πολλοίς εύστοχη. Και θα μπορούσες να μείνεις στην προσπάθεια που κάνει συνεχώς να δικαιώσει την πολιτική της κυβέρνησης του το 2015-19.
Ασφαλώς, όμως, θα ήταν λάθος να τον κρίνεις ως αριστερό που θέλει πάλι να κυβερνήσει – αυτό έχει τελειώσει προ πολλού (το αριστερός, όχι το ότι θέλει να κυβερνήσει)!
Όλα αυτά μαζί ισχύσουν. Γιατί έχει περιλάβει τους πάντες με έναν γενικό, περιγραφικό τρόπο, και με 10 άξονες-προτάσεις. Σε αυτές τις διατυπώσεις ισορροπεί και προς τα «ευάλωτα στρώματα» (η λέξη εργαζόμενοι περιορίζεται δραστικά) και προς τους «έχοντες».
Ποιοι είναι οι άξονες αυτοί;
1.Κράτος ισχυρό και δίκαιο, 2. Νέο παραγωγικό μοντέλο, 3. Εργασία, επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων, μείωση των ωρών εργασίας, αύξηση μισθών. 4. Ανθεκτικότητα και ενεργειακή ασφάλεια, 5. Δημογραφικό με αντιστροφή του ισοζυγίου γεννήσεων-θανάτων και μεταναστεύσεων, 6. Αντιμετώπιση του ιδιωτικού χρέους, 7. Τεχνολογική εξέλιξη, 8. Πως θα τα χρηματοδοτήσουμε; Με την αξιοποίηση μέρους των εθνικών πόρων και του υπερταμείου και τη δημιουργία Εθνικού Ταμείου Σύγκλισης, τη σύμπραξη δημόσιου κα ιδιωτικού τομέα. 9. Τη διαμόρφωση ενός νέου πατριωτισμού όπου οι «έχοντες» θα κληθούν να συμβάλλουν με την πατριωτική εισφορά σε ένα ταμείο με προτεραιότητα τη νέα γενιά, 10. Εθνική ασφάλεια, ανασύσταση της ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας.
Αν το δεις από τη σκοπιά των όσων έχουν συμβεί, της τόσης και τέτοιας υποβάθμισης της οικονομικής, κοινωνικής και πολιτικής ζωής, ίσως το σχέδιο αυτό αντιστοιχεί σε εκείνο που εκφώνησε στη Θεσσαλονίκη το Σεπτέμβριο του 2014, ο ίδιος ομιλητής, με θεαματικές όμως αλλαγές των προσήμων. Και ίσως έτσι να προκαθορίσει την τύχη και του παρόντος εξαγγελτηρίου. Ο «ρεαλισμός» ανάγκασε τον πρωθυπουργό και την κυβέρνηση του 2015-19 να ανασκευάσουν όλα εκείνα που περιείχε το «πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης». Γιατί να μη συμβεί και τώρα το ίδιο; Ποιες είναι οι στέρεες βάσεις πάνω στις οποίες στηρίζεται;
Μήπως η ευχή προς τους έχοντες να συμβάλουν; Υπάρχει άραγε πλαίσιο εφαρμογής μια σοσιαλδημοκρατικής πολιτικής στις σημερινές συνθήκες και συσχετισμούς;
Προτείνει πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική και στην πρόταση περιλαμβάνεται η εξομάλυνση των σχέσεων με τη Ρωσία (μετά όμως το τέλος του Ουκρανικού πολέμου, κι ας ήταν η δική του κυβέρνηση που ξεκίνησε την ψύχρανση με τη Ρωσία-ας θυμηθούμε την πρωτοφανή απέλαση των Ρώσων διπλωματών). Πως όμως μπορούμε να πάρουμε στα σοβαρά αυτή την πρόταση για πολυδιάσταστη εξωτερική πολιτική όταν προβάλλεται ως επιτυχημένη εκείνη της διακυβέρνησής του, τότε που αποθεώθηκε ποικιλοτρόπως (βλέπε και συμφωνία των Πρεσπών) η αμερικάνικη εξάρτηση και προωθήθηκε πιο «αποτελεσματικά» ο άξονας Ελλάδα-Ισραήλ-Κύπρος-Αίγυπτος;
Σε κάθε περίπτωση όμως η ομιλία δεν απέχει πολύ από τα όσα είπε ο Βαγγέλης Μαρινάκης, λίγο πριν, στο ίδιο συνέδριο, τουλάχιστον όσον αφορά το σκέλος της κριτικής προς την κυβέρνηση και την παρούσα κατάσταση. Η αυτοκριτική που έκανε ο Αλ. Τσίπρας πριν περίπου ένα χρόνο στο συνέδριο της «Καθημερινής» για τα 50 χρόνια της μεταπολίτευσης έχει τώρα ενσωματωθεί βαθύτερα στη σκέψη και τις προτάσεις του. Αντίθετα καμία αυτοκριτική δεν έχει κάνει για το «λαϊκό» σκέλος της διακυβέρνησης. Το οποίο, και αυτό, είναι ενσωματωμένο στην ομιλία.
Όσο για μια σειρά επίμαχα παγκόσμια και ελληνικά προβλήματα η σιωπή κρίθηκε ως ο καλύτερος τρόπος διαχείρισης. Τέτοια όπως η γενοκτονία στη Γάζα, οι πολεμικοί προϋπολογισμοί των χωρών της ΕΕ με πρόσχημα το «ρωσικό» κίνδυνο, οι ελληνοτουρκικές σχέσεις. Ή το αστυνομικό κράτος, τα ιδιωτικά πανεπιστήμια, το έγκλημα των Τεμπών (η μεγάλη ανατριχίλα όλης της ελληνικής κοινωνίας, τέτοια που δεν επιτρέπεται κανένα κυβερνητικό σχέδιο να μην κάνει αναφορά) κ.α.
Τώρα μπορούμε να είμαστε βέβαιοι πως ο αστέρας που προετοιμάζεται από τα παρασκήνια μπήκε σε τροχιά. Μπορεί να μην έχει λάμψη, έχει όμως προωθητική ενέργεια από ισχυρούς κύκλους και άρα ακόμη κι αν αποτύχει τελικά (όπως κάποιοι προβλέπουν, αλλά μάλλον δεν έχουν δίκιο), την τροχιά του θα την διανύσει.
Τελικά το αστείο που άκουσα ότι το «ερχόμαστε» του Πάνου Καμμένου στη γνωστή συνομιλία με τον επικεφαλής της κρητικής συμμορίας, δεν αφορά κάποιους άλλους αλλά τον χθεσινό ομιλητή του Economist, μπορεί και να μην είναι αστείο;
