Η κρυφή ζωή των ανθρώπων με αναπηρία να γίνει φωτεινή ζωή για μια άλλη κοινωνία, του Βασίλη Μπερίτση*

Χρησιμοποιώ την έκφραση η κρυφή ζωή των ανθρώπων με αναπηρία και με χρόνιες παθήσεις γιατί αυτοί και οι οικογένειες τους, παρόλο που αποτελούν το 10% του πληθυσμού, είναι αόρατοι στα μάτια της υπόλοιπης κοινωνίας.

Αυτό συμ­βαί­νει γιατί απλά δεν τους βλέ­που­με. Δεν τους βλέ­που­με γιατί δεν μπο­ρού­με να τους συ­να­ντή­σου­με στο δρόμο, στη δου­λειά, στις κοι­νω­νι­κές υπη­ρε­σί­ες στα Μέσα Μα­ζι­κής Με­τα­φο­ράς.  Και αυτό συμ­βαί­νει γιατί δεν υπάρ­χει η υλική υπο­δο­μή (πρό­σβα­ση) να βγει στο δρόμο ένας άν­θρω­πος με αμαξίδιο. Να περ­πα­τή­σει με ασφά­λεια ένας άν­θρω­πος με πρό­βλη­μα όρα­σης, ακόμη και ένας ηλι­κιω­μέ­νος, ή μια έγκυος γυ­ναί­κα. Δεν τους  βλέ­που­με στην ερ­γα­σία γιατί απλά δεν υπάρ­χουν ει­δι­κά προ­γράμ­μα­τα χρη­μα­το­δό­τη­σης για την απα­σχό­λη­ση αυτών των αν­θρώ­πων που θα μπο­ρού­σαν να προ­σφέ­ρουν στην πα­ρα­γω­γι­κή δια­δι­κα­σία. Δεν τους βλέ­που­με στα social media γιατί δεν πα­ρέ­χε­ται ο κα­τάλ­λη­λος εξο­πλι­σμός για να χρη­σι­μο­ποι­ή­σουν την τε­χνο­λο­γία. Ακόμη κρυφή ζωή έχουν τα πιο φω­τει­νά πρό­σω­πα του κό­σμου, τα παι­διά. Γιατί δεν τα βλέ­πει κα­νείς στις παι­δι­κές χαρές που παί­ζουν τα άλλα παι­δά­κια, καθώς μόνο ένας Δήμος στην Ατ­τι­κή δια­θέ­τει τα κα­τάλ­λη­λα παι­χνί­δια για να παί­ζουν τα παι­διά με ασφά­λεια (Δ. Παλ. Φα­λή­ρου). Δεν τους βλέ­πει κα­νείς σε κοι­νω­νι­κές και πο­λι­τι­στι­κές εκ­δη­λώ­σεις (θέ­α­τρα π.χ) γιατί εκτός των προ­βλη­μά­των προ­σβα­σι­μό­τη­τας αυτοί και οι οι­κο­γέ­νειες τους αδυ­να­τούν να αντα­πε­ξέλ­θουν οι­κο­νο­μι­κά λόγω του αυ­ξη­μέ­νου κό­στους ζωής.         

Με αυτό το άρθρο δεν θα προ­σπα­θή­σω άλλο να κα­τα­γρά­ψω τις ανι­σό­τη­τες που βιώ­νουν οι άν­θρω­ποι με ανα­πη­ρία, και οι άν­θρω­ποι με χρό­νιες πα­θή­σεις  αλλά θα κάνω μια προ­σπά­θεια με την κα­τα­γρα­φή των αι­τη­μά­των τους να ανα­δεί­ξω πως η κρυφή ζωή αυτών των αν­θρώ­πων είναι απο­τέ­λε­σμα των πο­λι­τι­κών που εφαρ­μό­ζο­νται όλα αυτά τα χρό­νια και έχουν σαν συ­νέ­πεια τον κοι­νω­νι­κό απο­κλει­σμό λόγω της μη προ­σβα­σι­μό­τη­τας στους δη­μό­σιους χώ­ρους, στην ερ­γα­σία, και στις ψη­φια­κές υπη­ρε­σί­ες. 

Δεν μπο­ρεί βέ­βαια να πε­ρι­μέ­νει κα­νείς λύ­σεις ή μέτρα ανα­κού­φι­σης από ένα κοι­νω­νι­κό σύ­στη­μα και τις κυ­βερ­νή­σεις του, που πάνω από τον άν­θρω­πο βά­ζουν το κέρ­δος. Η νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρη πο­λι­τι­κή που εφαρ­μό­ζε­ται από την κυ­βέρ­νη­ση της ΝΔ και βρήκε εφαρ­μο­γή με  το τε­λευ­ταίο νο­μο­σχέ­διο για υγεία, κα­ταρ­γεί κάθε έν­νοια κοι­νω­νι­κού κρά­τους, αφού θα πρέ­πει ο πο­λί­της να πλη­ρώ­νει για την ια­τρι­κή υπη­ρε­σία. Και με αυτή τη λο­γι­κή είναι θέμα χρό­νου να αμ­φι­σβη­τη­θεί και η συμ­με­το­χή του κρά­τους στα φάρ­μα­κα. Υπάρ­χουν ασθέ­νειες που τα φάρ­μα­κα που απαι­τού­νται είναι πα­νά­κρι­βα. Φα­ντα­στεί­τε να χρειά­ζε­ται να πλη­ρώ­νει τα φάρ­μα­κα του κά­ποιος που έχει π.χ.  σκλή­ρυν­ση κατά πλά­κας.  

 Όλα λοι­πόν στο βωμό του κέρ­δους και των ιδιω­τών. Μια πο­λι­τι­κή που όχι μόνο μας βρί­σκει αντί­θε­τους αλλά απο­τε­λεί την αιτία για την ανα­τρο­πή της με αγώνα. Πρέ­πει το ανα­πη­ρι­κό κί­νη­μα να βρεθεί στο φως της κα­θη­με­ρι­νό­τη­τας και να γίνει μέρος του ερ­γα­τι­κού κι­νή­μα­τος αλλά και το ερ­γα­τι­κό κί­νη­μα να υιο­θε­τή­σει και να προ­βά­λει τα αι­τή­μα­τα του ανα­πη­ρι­κού κι­νή­μα­τος.

Δεν Επαιτούμε. Απαιτούμε!

Βασικά αι­τή­μα­τα του ανα­πη­ρι­κού κι­νή­μα­τος:

1.Το πιο βα­σι­κό είναι η έλ­λει­ψη εκ­προ­σώ­πων ΑμεΑ σε κέ­ντρα απο­φά­σε­ων (το­πι­κά ή κε­ντρι­κά) για θέ­μα­τα που μας αφο­ρούν.

Η εκ­προ­σώ­πη­ση των ατό­μων με ανα­πη­ρία και χρό­νιες πα­θή­σεις στα κέ­ντρα λήψης απο­φά­σε­ων, καθώς είναι εκεί­νοι και οι οι­κο­γέ­νειές τους που ζουν κα­θη­με­ρι­νά με την ανα­πη­ρία και μπο­ρούν να συμ­βάλ­λουν κα­θο­ρι­στι­κά στη σχε­δί­α­ση πο­λι­τι­κών και νο­μο­θε­τι­κών μέ­τρων, και αφο­ρούν στη δική τους υγεία και ζωή. Η συμ­με­το­χή μας κρί­νε­ται ση­μα­ντι­κή και ανα­γκαία σε όλους τους Φο­ρείς Σχε­δια­σμού, Εφαρ­μο­γής και Αξιο­λό­γη­σης πο­λι­τι­κών για την Υγεία. Για αυτό ζητούμε να αποσυρθεί η διάταξη νόμου με την οποία οι κοινωνικοί φορείς δεν εκπροσωπούνται δεν εκπροσωπούνται στο Δ.Σ. του ΕΟΠΥΥ και ως εκ τούτου αποσύρεται και η εκπροσώπηση του τριτοβάθμιου κοινωνικού συνδικαλιστικου οργάνου των ατόμων με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις που υπήρχε έως και σήμερα.

2.Αύ­ξη­ση των συ­ντά­ξε­ων και των επι­δο­μά­των

Έχου­με μη­δε­νι­κή αύ­ξη­ση επι­δο­μά­των για πολλά χρό­νια. Τα ανα­πη­ρι­κά επι­δό­μα­τα πα­ρα­μέ­νουν χα­μη­λά και στά­σι­μα. Έχουν να αυ­ξη­θούν από το 2011. Η προσ­δο­κία για ανα­κοί­νω­ση αυ­ξή­σε­ων των επι­δο­μά­των από την κυ­βέρ­νη­ση δυ­στυ­χώς δια­ψεύ­στη­κε. Νω­ρί­τε­ρα, η ΕΣΑ­μεΑ είχε ζη­τή­σει, με επι­στο­λή της προς τον πρω­θυ­πουρ­γό, την ηγε­σία του υπ. Οι­κο­νο­μι­κών αλλά και σε όλους τους βου­λευ­τές την ανά­γκη άμε­σης αύ­ξη­σης των ανα­πη­ρι­κών επι­δο­μά­των και των συ­ντά­ξε­ων των χα­μη­λο­συ­ντα­ξιού­χων με ανα­πη­ρία, το­νί­ζο­ντας ότι, τα άτομα με ανα­πη­ρία, χρό­νιες πα­θή­σεις και οι οι­κο­γέ­νειές τους αντι­με­τω­πί­ζουν δυ­σκο­λίες για  να κα­λύ­ψουν ακόμα και τις βα­σι­κές κα­θη­με­ρι­νές ανά­γκες τους εξαι­τί­ας του κύ­μα­τος ακρί­βειας που πλήτ­τει τη χώρα.

  3.Ο Προ­σω­πι­κός Βοη­θός

Ο προ­σω­πι­κός βοη­θός ήταν και είναι πάγιο αί­τη­μα, καθώς είναι χι­λιά­δες συ­νάν­θρω­ποί μας και οι οι­κο­γέ­νειες τους που χρειά­ζο­νται βο­ή­θεια στο σπίτι αλλά και συ­νο­δεία στους εξω­τε­ρι­κούς χώ­ρους.

Την 1η Οκτω­βρί­ου του 2021, μετά από πολλά χρό­νια, ψη­φί­στη­κε στη Βουλή η εφαρ­μο­γή του προ­γράμ­μα­τος του Προ­σω­πι­κού Βοη­θού. Όμως κα­νέ­να από τα σχό­λιά συλλογικών φορέων των ατόμων με αναπηρία  δεν λή­φθη­κε υπόψη. Αυτή η ενέρ­γεια πα­ρα­βιά­ζει τόσο τη σύμ­βα­ση του ΟΗΕ για τα δι­καιώ­μα­τα των ανα­πή­ρων όσο και την Ευ­ρω­παϊ­κή Στρα­τη­γι­κή για την ανα­πη­ρία, που σε κάθε πα­ρά­γρα­φο το­νί­ζουν την υπο­χρέ­ω­ση των κρα­τών να εμπλέ­κουν ενερ­γά τα ανά­πη­ρα άτομα και τους ορ­γα­νι­σμούς εκπροσώπησης τους  στη λήψη των απο­φά­σε­ων.

Η πλατ­φόρ­μα για την πι­λο­τι­κή εφαρ­μο­γή του προ­γράμ­μα­τος άνοι­ξε στα μέσα Απρι­λί­ου, και, σε πρώτη φάση, απευ­θύ­νε­ται σε 1.000 ανά­πη­ρα άτομα εντός Ατ­τι­κής.  Όμως η εφαρ­μο­γή του προ­γράμ­μα­τος δεν έχει ξε­κι­νή­σει γιατί δεν έχει προ­σλη­φθεί το ανά­λο­γο προ­σω­πι­κό που χρειά­ζε­ται. Απαι­τού­με την επέ­κτα­ση του πα­νελ­λα­δι­κά άμεσα.

 4.Επι­και­ρο­ποί­η­ση και χρη­μα­το­δό­τη­ση ψη­φια­κών και υλι­κών

 βοη­θη­μά­των

Α. Για να μπο­ρέ­σουν ει­δι­κά οι άν­θρω­ποι που έχουν πρό­βλη­μα όρα­σης, και όχι μόνο, να διευ­κο­λυν­θούν στη κα­θη­με­ρι­νό­τη­τα τους χρειά­ζο­νται τα πιο εξε­λιγ­μέ­νο ψη­φια­κό εξο­πλι­σμό (Π.Χ, iPhone, tablet, laptop) και ει­δι­κά προ­γράμ­μα­τα με τις κα­τάλ­λη­λες εφαρ­μο­γές που εκτός των άλλων δυ­σκο­λιών  έχουν πολύ υψηλό κό­στος. Για αυτό χρειά­ζε­ται η   επι­και­ρο­ποί­η­ση της λί­στας βοη­θη­μά­των που πα­ρέ­χει το κρά­τος και χρη­μα­το­δό­τη­ση  αυτής της λί­στας.

Β. Όπως επί­σης απαι­τεί­ται χρη­μα­το­δό­τη­ση της υλι­κής – τε­χνι­κής υπο­δο­μής (ρά­μπες ει­σό­δου εξό­δου) σε σπίτι που μέ­νουν ΑμεΑ με κακή πρό­σβα­ση.

5.Χρη­μα­το­δό­τη­ση για την επέ­κτα­ση  του θε­σμού σκύ­λων οδη­γών τυ­φλών Όλοι γνω­ρί­ζου­με ή φα­ντα­ζό­μα­στε την χρη­σι­μό­τη­τα των σκύ­λων οδη­γών για τους τυ­φλούς συ­ναν­θρώ­πους μας για την με­τα­κί­νη­ση τους. Ο σκύ­λος οδη­γός με την εκ­παί­δευ­ση του έχει ένα κό­στος δε­κά­δων χι­λιά­δων ευρώ, γε­γο­νός που κάνει απα­γο­ρευ­τι­κή την από­κτη­ση του από κά­ποιον άν­θρω­πο. Απαι­τού­με την χρη­μα­το­δό­τη­ση από το κρά­τος προ­κει­μέ­νου να απο­κτή­σουν την ανε­ξαρ­τη­το­ποί­η­ση τους και την προ­σβα­σι­μό­τη­τα στην πόλη τους με ασφά­λεια όλοι οι τυ­φλοί συ­νάν­θρω­ποί μας.

6.Ανά­πτυ­ξη και υπο­στή­ρι­ξη με γεν­ναία χρη­μα­το­δό­τη­ση του Εθνι­κού Κέ­ντρου Απο­κα­τά­στα­σης (ΕΚΑ)

Επέ­κτα­ση του Εθνι­κού Κέ­ντρου Απο­κα­τά­στα­σης με δη­μιουρ­γία και άλλων κλι­νι­κών (σή­με­ρα δια­θέ­τει 2 κλι­νι­κές που δεν μπο­ρούν να κα­λύ­ψουν τις πραγ­μα­τι­κές ανά­γκες για απο­κα­τά­στα­ση).Χρειά­ζε­ται γεν­ναία χρη­μα­το­δό­τη­ση σε υπο­δο­μές κτι­ρί­ων, και εγκα­τα­στά­σε­ων.

Εκ­συγ­χρο­νι­σμός του τομέα φυ­σι­κο­θε­ρα­πεί­ας, ερ­γο­θε­ρα­πεί­ας και λο­γο­θε­ρα­πεί­ας σε μη­χα­νή­μα­τα και υλικά αλλά και πρό­σλη­ψη προ­σω­πι­κού.

Εκ­με­τάλ­λευ­ση των πα­λαιών εστιών για την εγκα­τά­στα­ση μα­θη­τών ΑμεΑ. Ανά­πτυ­ξη των σχο­λών που μπο­ρούν να λει­τουρ­γή­σουν εντός του συ­γκρο­τή­μα­τος.

Δη­μιουρ­γία σε κάθε Δήμο δι­κτύ­ου φυ­σιο­θε­ρα­πευ­τών για την

εξυ­πη­ρέ­τη­ση ανα­πή­ρων, ηλι­κιω­μέ­νων και ασθε­νών,  που δεν μπο­ρούν να με­τα­κι­νη­θούν.

εξυ­πη­ρέ­τη­ση ανα­πή­ρων, ηλι­κιω­μέ­νων και ασθε­νών,  που δεν μπο­ρούν να με­τα­κι­νη­θούν.

7. Για τα ει­δι­κά σχο­λεία

Εδώ βρί­σκει την από­λυ­τη εφαρ­μο­γή το αί­τη­μα για πρό­σλη­ψη μό­νι­μων εκ­παι­δευ­τι­κών και όχι ωρο­μί­σθιων γιατί ει­δι­κά τα άτομα  με νοητικές αναπηρίες, σύνδρομο down ,αυτι­σμό, βαριές και πολλαπλές αναπηρίες  δέ­νο­νται και εμπι­στεύ­ο­νται το δά­σκα­λο τους ή την δα­σκά­λα τους και τους κάνει κακό η αλ­λα­γή του εκ­παι­δευ­τι­κού κάθε χρόνο.

8. Επέ­κτα­ση των ημε­ρών και ωρών λει­τουρ­γί­ας των κοι­νω­νι­κών υπη­ρε­σιών («Βο­ή­θεια στο σπίτι») σε 24ωρη βάση, 7 μέρες την εβδο­μά­δα, ει­δι­κά για τους συ­ναν­θρώ­πους μας που ζουν μόνοι.

9. Α.Η δη­μιουρ­γία Στε­γών Υπο­στη­ρι­ζόμε­νης Δια­βί­ω­σης για μο­να­χι­κούς ΑμεΑ και αυ­τούς που “χά­νουν” τον γονέα βοηθό τους είναι πολύ σημαντικό ζήτημα.

Β. Επίσης είναι απα­ραί­τη­τονα δη­μιουρ­γη­θεί ένας χώρος για την κοι­νω­νι­κο­ποί­η­ση των παι­διών μετά το πέρας της εκ­παί­δευ­σης του λυ­κεί­ου ώστε να μην είναι απο­μο­νω­μέ­να στο σπίτι αλλά να συ­να­ντιού­νται εκεί και να έχουν πο­λι­τι­στι­κές δρα­στη­ριό­τη­τες και όχι μόνο. Υπάρ­χουν πολλά κτή­ρια στο Εθνικό Κέντρο Αποκατάστασης που θα μπο­ρού­σαν να χρη­σι­μέ­ψουν γι’ αυτό τον σκοπό και δεν χρη­σι­μο­ποιού­νται.  

10.Οι­κο­νο­μι­κή κά­λυ­ψη ανα­λω­σί­μων υλικών

Είναι απα­ραί­τη­το να κα­λυ­φθούν τα έξοδα των ανα­λω­σί­μων νο­ση­λεί­ας όπως επι­θέ­μα­τα για κα­τα­κλί­σεις, για τους ανα­σφά­λι­στους ΑμεΑ που παίρ­νουν επί­δο­μα από τον ΟΠΕΚΑ αλλά και κά­λυ­ψη ανα­λω­σί­μων υλι­κών κα­θη­με­ρι­νής χρή­σης όπως π.χ. πάνες ακρά­τειας.

11.Αύ­ξη­ση οι­κο­νο­μι­κών ορίων για την έντα­ξη των ΑμεΑ στις κοι­νω­νι­κές υπη­ρε­σί­ες.

12.Θε­σμο­θέ­τη­ση ια­τρι­κών επι­σκέ­ψε­ων κα­τ’ οί­κον κα­λυμ­μέ­νες από τον ΕΦΚΑ στις πε­ρι­πτώ­σεις κι­νη­τι­κών ανα­πη­ριών.

 13.Προ­γράμ­μα­τα ΟΑΕΔ για έντα­ξη ΑμεΑ στην πα­ρα­γω­γι­κή δια­δι­κα­σία με επι­δότηση  σε ιδιο­κτή­τες επι­χει­ρή­σε­ων του μισθού και των ενσήμων τους.

14.Χρη­μα­το­δό­τη­ση στους Δή­μους απο­κλει­στι­κά για την επι­σκευή και κα­τα­σκευή υπο­δο­μών για τους ΑμεΑ (π.χ. ρά­μπες στα πε­ζο­δρό­μια και τα κτή­ρια δη­μο­σί­ου εν­δια­φέ­ρο­ντος, οδη­γοί όδευ­σης τυ­φλών). Υπάρ­χουν σχε­τι­κές αναρ­τή­σεις – φω­το­ρε­πορ­τάζ στη σε­λί­δα Facebook του Συλ­λό­γου ΑΜΕΑ Ιλίου.

15.Ανά­γκη να προ­στε­θούν, έστω και σε μία παι­δι­κή χαρά του κάθε Δήμου, ει­δι­κά όρ­γα­να και παι­χνί­δια για παι­διά με ανα­πη­ρία.

*Ο Βα­σί­λης Μπε­ρί­τσης είναι Γραμ­μα­τέ­ας Συλ­λό­γου ΑμεΑ Ιλίου