Πηγή: ΤΑ ΝΕΑ, 15/9/2022
Το ενδεχόμενο κλιμάκωσης των τουρκικών απειλών μέχρι τον πόλεμο δεν μπορεί να αποκλειστεί. Πρώτο γιατί έτσι ίσως το καθεστώς καταφέρει να αντιμετωπίσει την εσωτερική κρίση, ακόμη και να αναβάλλει τις εκλογές. Δεύτερο και σημαντικότερο επειδή η κυβέρνηση Ερντογάν διεκδικεί, αρπάζει ό,τι μπορεί και απ’ όπου μπορεί και στη συνέχεια διαπραγματεύεται από θέση ισχύος.
Οι ΗΠΑ χρειάζονται την Τουρκία ως στρατηγικό σύμμαχο εναντίον Ρωσίας και Κίνας. Γι’ αυτό ανέχονται, λιγότερο ή περισσότερο, τις όποιες διεκδικήσεις και πρωτοβουλίες της, ενώ στην ίδια λογική η ΕΕ εντάσσει την Τουρκία στην Ευρωπαϊκή Πολιτική Κοινότητα. Από την άλλη, η Τουρκία ως περιφερειακή δύναμη μπορεί εν μέρει να επιβάλλει καταστάσεις τις οποίες οι ΗΠΑ δεν μπορούν πάντοτε να αποτρέψουν ακόμη και αν το ήθελαν.
Συνεπώς, οι ΗΠΑ (και η ΕΕ ως ουραγός τους) σε μια θερμή κρίση Ελλάδας Τουρκίας θα έρχονταν μόνο εκ των υστέρων να κερδίσουν από το ρόλο του επιδιαιτητή, επικυρώνοντας σε μεγάλο βαθμό τα τυχόν τουρκικά κεκτημένα. Αυτό έγινε στην Κύπρο το 1974, στα Ίμια το 1996. Με αυτά τα δεδομένα και τις εμπειρίες είναι επικίνδυνη η εναπόθεση της άμυνας της χώρας μας στους συμμάχους, όπως συνηθίζουν οι κυβερνήσεις μας.
Στην ταραγμένη εποχή που ζούμε, η υπεράσπιση της εδαφικής ακεραιότητας της πατρίδας μας προϋποθέτει αποτρεπτική ικανότητα βασισμένη σε έξι πυλώνες:
Πρώτο, ισχυρή ανεξάρτητη εθνική οικονομία, στοιχειωδώς επαρκής βιομηχανική και τεχνολογική βάση, εθνική αμυντική βιομηχανία, διατροφική επάρκεια. Δεν μπορεί να υπάρξει αποτελεσματική άμυνα της χώρας όταν η ενέργεια, οι τηλεπικοινωνίες, τα λιμάνια βρίσκονται στα χέρια ιδιωτικών μεγάλων συμφερόντων και μάλιστα ξένων επιχειρήσεων.
Δεύτερο, διαφοροποίηση πηγών εξοπλισμού. Όσο εξαρτιόμαστε μονομερώς από Η.Π.Α.-Γερμανία, θα είμαστε έρμαιο των δικών τους επιλογών και παζαριών με την Άγκυρα. Δεν μπορεί να διασφαλιστεί η άμυνα, όταν ανά πάσα στιγμή οι αμερικανοΝΑΤΟϊκές βάσεις μπορούν να υπονομεύσουν την άμυνα της χώρας, όπως έχουν πράξει στο παρελθόν.
Τρίτο, ριζική υπέρβαση των σημερινών πολιτικών που αυξάνουν τις κοινωνικές ανισότητες, τη φτώχεια, τις αδικίες, που διχάζουν με αντιδημοκρατικές πρακτικές, όπως οι υποκλοπές, και καταρρακώνουν τελικά το ηθικό του λαού.
Τέταρτο, νέο αμυντικό δόγμα, που θα δίνει έμφαση στη λογική του πιο αποτελεσματικού, φθηνού, βασισμένου στις νέες τεχνολογίες βληματοκεντρικού πολέμου αντί για τις πανάκριβες και δυσκίνητες εξοπλιστικές πλατφόρμες που μας πωλούν πανάκριβα οι σύμμαχοι.
Πέμπτο, μια ανεξάρτητη εξωτερική πολιτική εκτός ΝΑΤΟ. Έτσι η Τουρκία θα αντιληφθεί ότι η Ελλάδα μπορεί να αποκτήσει διεθνή στηρίγματα πιο ισχυρά. Και μόνο τότε οι ΗΠΑ θα αναγκαστούν ίσως να ασκήσουν πιο ισχυρές πιέσεις στην Τουρκία.
Έκτο, πολιτική φιλίας με το αδερφό λαό της Τουρκίας. Συνδικάτα, επιστημονικές και καλλιτεχνικές ενώσεις, προοδευτικά κόμματα, όπως για παράδειγμα η Συμμαχία Εργασίας και Ελευθερίας (HDP, Εργατικό κόμμα Τουρκίας κά.) μπορούν να παίξουν καταλυτικό ρόλο για την ειρήνη, τον αμοιβαίο σεβασμό της κυριαρχίας και την τήρηση του διεθνούς δικαίου.
Ο Δημήτρης Καλτσώνης είναι καθηγητή θεωρίας κράτους και δικαίου στο Πάντειο Πανεπιστήμιο