Όποιος βρεθεί Αυγουστιάτικα στην Ικαρία (στη Νικαριά όπως τη λένε οι ντόπιοι) για πρώτη φορά και παρακαθίσει σε πανηγύρι ξαφνιάζεται.
Γιατί μόλις ακουστούν οι πρώτες νότες του Ικαριώτικου χορού σύσσωμοι από τους πάγκους και τις καρέκλες σηκώνονται οι πανηγυριώτες πιάνονται κυκλικά από τα χέρια και αρχίζουν να κινούνται στο ρυθμό του χορού.
Και όχι κατά ομάδες των 10, 15, ατόμων, αλλά κατά εκατοντάδες. Να βλέπεις 600, 800, και μια χιλιάδα νέους σε ομόκεντρους κύκλους να κινούν τα πόδια τους να ξεφωνίζουν να σφυρίζουν να αγάλλονται.
Και εκεί δεν έχει σημασία ποιος ξέρει και ποιος όχι τον Καριώτικο χορό. Συνήθως λίγοι γνωρίζουν την εσωτερική του διάσταση. Πως πρόκειται για ένα χορό χθόνιο, της γης, ένα χορό της ζωής μα και του ‘’θανάτου’’. Ένα χορό ελεύθερο αν και ομαδικό που επιτρέπει παραλλαγές και αυτοσχεδιασμούς.
«Τούτη η γης που την πατούμε,
ούλοι μέσα θε να μπούμε…»
Βλέποντας από απόσταση αυτά τα ογκώδη σύνολα από νέους αλλά και μεγαλύτερους να χορεύουν να εναλλάσσονται να κρατιούνται από τα χέρια να εκφράζονται να δηλώνουν την παρουσία τους καθώς τους πλημμυρίζει μια ξεχωριστή μέθεξη μια οικειότητα μια επαφή και αποδοχή, δε μπορείς δεν αντέχεις συγκινείσαι.
Κλαις αναπάντεχα από χαρά από ελπίδα από ενσυναίσθηση.
Τι είναι αυτό που κάνει τους νέους από κάθε γωνιά της Ελλάδας, συνήθως φτωχοί μεροκαματιάρηδες και φοιτητές με το σακίδιο στην πλάτη τις ελάχιστες μέρες της ανάπαυλας της άδειας να τις αφιερώνουν στο Καριώτικο πανηγύρι;
Γιατί γι’ αυτό καταφτάνουν για να παρευρεθούν σε δυο τρία πανηγύρια και κυρίως για να σηκωθούν και να χορέψουν.
Όλοι αυτοί μετατρέπουν το χορό από υπόθεση λίγων και ασκημένων σε πολυπρόσωπη μαζική δράση.
Μια δράση που διαρκεί ώρες ατέλειωτες μέχρι την επόμενη μέρα. Μέχρι να σηκωθεί ο ήλιος για τα καλά τότε που το δοξάρι δίνει στα πόδια τους αναπάντεχη δύναμη. Μια δύναμη που λες πως είναι έτοιμη να πατήσει τα ΄΄θερινά ανάκτορα΄΄.
Μια δύναμη που σφραγίζεται από φιλία και αλληλεγγύη από έρωτα και επανάσταση. Μια δύναμη 3, 4, και 5 χιλιάδων νέων ανθρώπων σε κάθε πανηγύρι που το γλίσχρο χαρτζιλίκι τους το αφιερώνουν στον Καριώτικο χορό.
Ένα φαινόμενο που τους πιο πολλούς τους ευχαριστεί και τους τέρπει. Ωστόσο υπάρχουν και οι αντιρρησίες εκείνοι που δηλώνουν πως όταν μετατρέπεται ο Ικαριώτικος χορός σε μαζικό ευφρόσυνο παραλήρημα χάνει από την παλιά του αίγλη.
Τότε που στα πανηγύρια έδινε ‘’παραγγελιά’’ στον οργανοπαίχτη για να χορέψει η κάθε παρέα ξεχωριστά. Και πράγματι τότε ξεχώριζες τον καλό χορευτή τον ταλαντούχο τις διαφορές και τις παραλλαγές του χορού το ιδιαίτερο ύφος της κάθε παρέας αφού στην πλατεία του χωριού χόρευαν 10 με 12 άτομα το πολύ κάθε φορά.
Τι έγινε και τώρα κάθε φορά χορεύουν χίλιοι και δυο χιλιάδες; Τι το ξεχωριστό σημαδεύει τα Καριώτικα πανηγύρια;
Ήτανε και παραμένουν ένα ζωντανό λαϊκό έθιμο τα πανηγύρια του καλοκαιριού και κυρίως του Αυγούστου τότε που ολοκληρωνόταν ο ετήσιος αγροτικός παραγωγικός κύκλος.
Ήταν ανέκαθεν μια λαϊκή γιορτή που τροφοδοτούσε και καλλιεργούσε το πνεύμα της κοινότητας και της κοινοκτημοσύνης.
Με τα πανηγύρια οι κάτοικοι κάλυπταν κενά σε αναγκαίες υποδομές στο χωριό όπως δρόμους πλατείες γιοφύρια σχολειά και τόσα ακόμα από τα οποία το επίσημο κράτος απουσίαζε είτε από έλλειψη πόρων είτε από πολιτικό γινάτι και μεροληψία όπως στην περίπτωση της Νικαριάς.
Και ποιος δεν ξέρει άλλωστε ότι η Νικαριά υπήρξε τόπος εξορίας ότι ήταν και παραμένει ‘’κόκκινος βράχος’’ και σαν τέτοια έμενε πάντα στα αζήτητα από κρατικές πιστώσεις;
Τα πανηγύρια ήταν και εξακολουθούν να είναι υπόδειγμα συλλογικής δουλειάς ανιδιοτέλειας και προσφοράς. Δε γίνονται για να τα οικονομήσουν κάποιοι όπως συμβαίνει αλλού.
Διενεργούνται με ευθύνη του συλλόγου του χωριού που τα μέλη του εθελοντικά δουλεύουν για την επιτυχία του. Και τα όποια έσοδα-κέρδη εξασφαλιστούν διατίθενται πάλι με απόφαση του συλλόγου για τις ανάγκες του χωριού.
Στη Νικαριά ο πανηγυριώτης Αύγουστος κάθε χρόνο προκαλεί τη δραπέτευση έστω και για λίγες μέρες από το ασφυκτικό άστυ. Μια δραπέτευση που συναντά τις ΄΄άγιες΄΄ μάνες, τις αιγαιοπελαγίτικες Παναγιές μα και το Διόνυσο με την ακολουθία του.
Και είναι το πανηγύρι ο μοχλός που μεσολαβεί για να γεννηθεί αυτός ο Αύγουστος ο βιολιστής αυτός ο μιουζικάριος αυτός ο νέος Διόνυσος.
Είναι αυτός ο χορός ο ακάθιστος μα και καθιστός που μαγνητίζει τους νέους που θέλουν να γίνουν και γίνονται διονυσιακοί ακόλουθοι μικροί Σάτυροι μικρές Βακχίδες που ξορκίζουν το χάρο και διεκδικούν τη ζήση.
Εκείνα τα πολυπληθή χορικά στη μέση της πλατείας από το βράδυ μέχρι την άλλη μέρα το μεσημέρι, κάτω από τον οίστρο του δοξαριού, διεκδικούν λευτεριά ενότητα και δράση.
Δεν είναι η απλή ψυχαγωγία που γαργαλάει τις αισθήσεις αλλά κάτι πολύ πιο σύνθετο.
Κάθε Αύγουστο στις αλάνες των Ικαριώτικων πανηγυριών σμάρια από νέους χορεύουν κυκλωτικά κι είναι σα να διαδηλώνουν αποτελώντας μια ενιαία κοινωνία ψυχών και σωμάτων.
Κι εσένα το θεατή ο ρυθμός και οι κραυγές τους σε διαπερνούν νιώθεις δυνατός με το αίμα να τρέχει γοργά στις φλέβες σου.
Ο Καριώτικος χορός έχει μέσα του αυτή την ξεχωριστή λάμψη. Καταργεί τις προσφυγές και την εγκράτεια καταργεί τις συμβάσεις. Καταργεί το εφικτό και σε βγάζει στην ουτοπία εκεί που η μουσική και ο χορός μετουσιώνονται σε ζωή.
Και για τούτο πλημμυρίζει την καρδιά και την ψυχή της νεολαίας.
