Τη στιγμή που παίρνουν φόρα, οι αθλητές τους άλματος εις μήκος συχνά καλούνται να αποφασίσουν αν θα αναλάβουν ένα ρίσκο. Αφενός επιθυμούν να πατήσουν πολύ κοντά στη βαλβίδα, δηλαδή τη γραμμή εκκίνησης του άλματος, ώστε να κερδίσουν πόντους. Να μην αφήσουν τον παραμικρό αναξιοποίητο χώρο. Από την άλλη πλευρά, όμως, η θέλησή τους να εξαντλήσουν τα περιθώρια εγκυμονεί τον κίνδυνο να πατήσουν πάνω στη βαλβίδα ή και μπροστά από αυτήν, οπότε το άλμα ακυρώνεται. Η αναζήτηση της «χρυσής τομής» συχνά φέρνει διλήμματα.
Διλήμματα αντίστοιχα με αυτά ενός άλτη μήκους νοούνται στον έρωτα, αλλά και την πολιτική. Στον έρωτα, η διάθεση για εξάντληση των περιθωρίων παραπέμπει στο γεμάτο αυτοπεποίθηση, ευθύ φλερτ: Εάν κάποιος επίδοξος «Καζανόβας» το παραξηλώσει και ολισθήσει στην αγαρμποσύνη, το… άκυρο ελλοχεύει. Στην πολιτική, το «όσο το δυνατόν μακρύτερα» μπορεί να αφορά πολλά. Συχνά όμως αφορά τον χρόνο, ειδικά όταν ένα κυβερνών κόμμα που διαρκώς φθείρεται αναζητά την κατάλληλη στιγμή για διεξαγωγή εκλογών. Σαν να λέμε, η Νέα Δημοκρατία (ΝΔ) και ο Κυριάκος Μητσοτάκης, σήμερα…
Πολύ θα ήθελε ο Κυρ. Μητσοτάκης να κυλήσουν όλα «ομαλά» μέχρι το 2027, δηλαδή το έτος κατά το οποίο, όπως ο ίδιος λέει και ξαναλέει, θα γίνουν οι βουλευτικές εκλογές. Μήπως όμως η χρονική βαλβίδα έχει έρθει… πιο κοντά ή και πολύ πιο κοντά; Ίσως. Το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ λειτουργεί ως συμπυκνωτής και ταυτόχρονα πολλαπλασιαστής μιας έντονης κοινωνικής δυσφορίας που προϋπήρχε (για πολλούς λόγους – από την ακρίβεια, τα Τέμπη και τη στεγαστική κρίση, έως τα εργασιακά, την ασυδοσία των τραπεζών, κλπ), αλλά τώρα δείχνει να προσλαμβάνει νέες διαστάσεις. Συν τοις άλλοις, επειδή το φαγοπότι με τις επιδοτήσεις είναι ξεχωριστό. Κι αυτό οφείλουμε να το δούμε εκ του σύνεγγυς προτού εξετάσουμε τον τρόπο, με τον οποίον επιδρά στα εκλογικά σενάρια.
Ως προς τι είναι ξεχωριστή η υπόθεση ΟΠΕΚΕΠΕ; Ως προς πολλά. Αρκεί να υπολογίσουμε τον ανυπέρβλητο βαθμό ξετσιπωσιάς. Το «υψηλόβαθμο» των εμπλεκόμενων στελεχών. Τα οικονομικά μεγέθη. Τις κινήσεις συγκάλυψης – χαρακτηριστική η επιβολή ποινής στην Παρασκευή Τυχεροπούλου, για «παράβαση υποχρέωσης εχεμύθειας». Τις μεθοδεύσεις που δείχνουν ότι το «επιτελικό κράτος» πέτυχε κάποιου είδους… αποκέντρωση, ή τουλάχιστον κάποια κατάργηση τοπικών και τοπικιστικών στεγανών: Είσαι Θεσσαλός και θέλεις να «μπεις στο κόλπο»; Καταθέτεις την αίτηση για επιδότηση… στην Κρήτη, διότι εκεί υπάρχει ο κατάλληλος μηχανισμός. Αν οι απανταχού «λεφτάδες» που πλούτισαν με εξεζητημένους τρόπους προσφεύγουν σε φορολογικούς παραδείσους ανά τον κόσμο, κάποιοι επίδοξοι άρπαγες του σκανδάλου ΟΠΕΚΕΠΕ «ταξίδευαν» εντός ελληνικής επικράτειας, αναζητώντας… παραδεισένιες διασυνδέσεις και «βύσματα». Γιατί όχι; Δουλειά να γίνεται…
Πέρα και πάνω απ’ όλα τα προαναφερθέντα, η υπόθεση του ΟΠΕΚΕΠΕ είναι ξεχωριστή για έναν ακόμη λόγο: Περιβάλλεται από την έντονη ανησυχία ότι η εν λόγω λεηλασία έχει – ή θα έχει- θύματα στις τάξεις των μη ενόχων αγροτών. Πριν από λίγες ημέρες, αγρότες συγκεντρώθηκαν έξω από τα γραφεία του ΟΠΕΚΕΠΕ στη Θεσσαλονίκη, διαμαρτυρόμενοι για καθυστερήσεις στις πληρωμές επιδοτήσεων και συνδέοντας αυτές τις «μη καταβολές» με το σκάνδαλο. Προειδοποίησαν δε ότι προσανατολίζονται σε κινητοποιήσεις. Και ας μην ξεχνάμε ότι οι διαδοχικές αποκαλύψεις σχετικά με τις επιδοτήσεις του εκμαυλισμού είχαν και έχουν ως φόντο τον φόβο (και αντίστοιχα σενάρια) μήπως η ΕΕ αντιδράσει, με τρόπο ριζικά ασύμφορο για τους αγρότες, συνολικά, στην Ελλάδα.
Εδώ είναι που ανιχνεύεται μια σημαντική διαφορά της συγκεκριμένης υπόθεσης σε σχέση με τα περισσότερα από τα άλλα οικονομικά σκάνδαλα, – είτε τα «νόμιμα» (που συχνά είναι τα επαχθέστερα) είτε τα κινούμενα στο όριο «νομιμότητας – παρανομίας» είτε όσα αντιπροσωπεύουν «καραμπινάτες» παρανομίες: Στο κόλπο με τον ΟΠΕΚΕΠΕ γίνονται αμέσως αντιληπτές οι συνέπειες στους «τρίτους».
Ας σκεφθούμε αυτήν την ιδιαιτερότητα. Μπορεί να είναι τεράστια η διασπάθιση δημόσιου χρήματος πχ μέσω των απανωτών απ’ ευθείας αναθέσεων, ή μέσω άλλων ρυθμίσεων που ευνοούν επιχειρηματικά συμφέροντα, αλλά η απάντηση στο ερώτημα «ποιος πληρώνει το μάρμαρο» χάνεται μέσα στην πολυπλοκότητα των οικονομικών σχέσεων και οικονομικών διαδρομών. Αφήστε που υπάρχει κόσμος ο οποίος, υπό την επίδραση νεοφιλελεύθερων δογμάτων, ακόμη πιστεύει ότι η εύνοια προς ισχυρές μερίδες του κεφαλαίου μπορεί να φέρει «ανάπτυξη» και συνακόλουθη διασπορά ωφελημάτων σε ευρύτερα κοινωνικά φάσματα.
Στην αρπαγή του ΟΠΕΚΕΠΕ, όμως, τα πράγματα δεν είναι έτσι. Πρώτον, οι συνέπειες ξεπροβάλλουν απτές. Αγρότες ή δήθεν αγρότες συμμετείχαν στην απάτη και απείρως περισσότεροι αγρότες κινδυνεύουν να «την πληρώσουν», άσχημα. Δεύτερον, ακόμη και στα αγαθότερα μυαλά δεν υπάρχει χώρος για προσδοκίες οφέλους. Όσοι άρπαξαν χρήμα το … άρπαξαν και τέρμα. Έτσι, η πολιτική βαρύτητα του σκανδάλου είναι μεγάλη.
Και σαν να μη φθάνει η βαρύτητα, οι αποκαλύψεις δεν έχουν… σταματημό. Αποκαλύψεις για συμβάντα που δεν σηκώνουν αμφισβήτηση, αλλά και καταγγελίες για εμπλοκές οι οποίες ερευνώνται. Όταν γράφονταν αυτές οι αράδες δέσποζε στην επικαιρότητα η παραίτηση της Πόπης Σεμερτζίδου (συνεργάτιδας του… πολυσυζητημένου πρώην υπουργού Ανάπτυξης Λευτέρη Αυγενάκη) από τη στελεχιακή θέση που κατείχε στη ΝΔ – όχι από την ιδιότητα του κομματικού μέλους. Όπως είναι γνωστό, προηγήθηκε δημοσίευμα (στην ιστοσελίδα epiruspost.gr), βάσει του οποίου η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία και η Αρχή Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες ελέγχουν τον σύντροφο της Πόπης Σεμερτζίδου, για την υπόθεση παράνομων επιδοτήσεων που φθάνουν το 1,4 εκατ. ευρώ.
Εκλογές το φθινόπωρο ή όχι; Το «μπραν ντε φερ» των δυο σεναρίων
Οι εξελίξεις αυτές τροφοδοτούν σενάρια διεξαγωγής πρόωρων εκλογών, με το φθινόπωρο να συζητείται αρκετά. Τα πλεονεκτήματα που θα πρόσφερε μια τέτοια επιλογή στον Κυρ. Μητσοτάκη μπορούν να αποδοθούν σε τέσσερις χρήσεις του ρήματος «προλαβαίνω» και σε μία του ρήματος «αξιοποιώ».
Τι θα μπορούσε να προλάβει ο Κυρ. Μητσοτάκης, στήνοντας κάλπες το φθινόπωρο; Πρώτον, τυχόν… άφιξη – στη Βουλή – και άλλης δικογραφίας – για κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης. Αυτονόητο είναι ότι μια τέτοια εξέλιξη, που θα «κολλούσε» στον ζωντανό απόηχο του σκανδάλου ΟΠΕΚΕΠΕ, θα διαμόρφωνε αφόρητο κλίμα για την κυβέρνηση.
Δεύτερον, να προλάβει την ίδρυση κόμματος Σαμαρά, άρα τη διαρροή ψήφων προς τα εκεί. Τρίτον, να προλάβει τυχόν αποτελεσματική «ανασυγκρότηση» δυνάμεων της αντιπολίτευσης (άλλο θέμα πόσο πιθανό φαντάζει ή δεν φαντάζει αυτό το «αποτελεσματική»). Τέταρτον, να προλάβει ενδεχόμενη ισχυροποίηση της πεποίθησης ότι στην εξωτερική πολιτική και τα ελληνοτουρκικά η κυβέρνηση «τα έχει κάνει μαντάρα».
Ας σημειωθεί εδώ ότι στις 19 Οκτωβρίου 2025 θα διεξαχθούν εκλογές στα κατεχόμενα της Κύπρου, όπου θεωρείται πιθανότερο να αναδειχθεί μια τουρκοκυπριακή «διαλλακτική ηγεσία». Όσο κι αν μια επιφανειακή ματιά θα κατέγραφε κάτι τέτοιο ως θετική εξέλιξη, το ισχυρό αυτό ενδεχόμενο «υπόσχεται» στην ελληνική διπλωματία αρκετούς νέους «πονοκεφάλους». Όταν στα κατεχόμενα «κάνουν κουμάντο» οι «σκληροί», η ελληνική εξωτερική πολιτική μπορεί εύκολα να τους χρεώνει τα πάντα. Στις αντίθετες περιπτώσεις, αναδεικνύονται καθαρότερα τα πάγια αδιέξοδα.
Έχουμε λοιπόν τέσσερις προληπτικούς λόγους που, θεωρητικά τουλάχιστον, δίνουν «πόντους» στην επιλογή του φθινοπώρου για τη διεξαγωγή εκλογών. Σε αυτούς προστίθεται και η κρίσιμη παράμετρος «αξιοποίηση της ΔΕΘ», δηλαδή των πρωθυπουργικών εξαγγελιών που θα έχουν προηγηθεί. Με αιχμή τις υποσχέσεις για μείωση φορολογικών βαρών σε συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες και κατηγορίες (πχ στους ελεύθερους επαγγελματίες), των οποίων οι σχέσεις με τη ΝΔ δοκιμάζονται σκληρά, τα τελευταία χρόνια.
Η λογική, λοιπόν, του αιφνιδιασμού με φθινοπωρινές εκλογές δείχνει αρκετά στερεή, για την ηγεσία της ΝΔ. Διαθέτει «γραμμές άμυνας» με τα πολλαπλά «προλαμβάνειν» και επιθετική αιχμή με τις «καλές» εξαγγελίες, που θα διαμορφώσουν (;) το επιθυμητό κλίμα. Στην κατάσταση που βρίσκεται ο (συγκεκριμένος) άλτης του μήκους ούτως ή άλλως δεν ελπίζει σε εντυπωσιακή επίδοση. Στους αγώνες όμως σημασία έχει να περνάς τους υπόλοιπους και να πρωτεύεις. Εάν οι άλλοι δείχνουν να βρίσκονται τη συγκεκριμένη στιγμή σε κάκιστη κατάσταση, δεν χρειάζεται να ρισκάρεις το ενδεχόμενο του άκυρου άλματος, πλησιάζοντας πολύ τη βαλβίδα – του χρόνου, εν προκειμένω.
Αυτή, όμως, είναι η μία προσέγγιση του ζητήματος. Σύμφωνα με τα ρεπορτάζ, συναντά και αντίλογο – αρκετά ζωηρό – στους κύκλους των στελεχών της ΝΔ. Ο αντίλογος αυτός διαφωνεί με τη νοερή μετακίνηση της βαλβίδας – ή τουλάχιστον δεν την επιθυμεί σε χρόνο τόσο κοντινό.
Τα επιχειρήματα αυτής της λογικής: Με ένα σκάνδαλο της εμβέλειας του ΟΠΕΚΕΠΕ τόσο νωπό, δεν ενδείκνυνται εκλογές. Οι όποιες πρωθυπουργικές εξαγγελίες στη ΔΕΘ δεν θα προλάβουν να επιδράσουν. Εάν οι κοινωνικές ομάδες – κατηγορίες στις οποίες η ΝΔ θέλει «να κλείσει το μάτι», δεν δουν στις τσέπες τους κάποια πρακτικά «δια ταύτα» των όποιων εξαγγελιών (και σίγουρα δεν θα τα δουν, εάν οι κάλπες στηθούν αμέσως μετά), τότε οι υποσχέσεις δεν πρόκειται να φέρουν πολλές ψήφους. Θα χρειαστεί να παρέλθει και το 2026, ή τουλάχιστον το μεγαλύτερο μέρος του, για να αποδώσουν τα «ταξίματα» της ΔΕΘ. Σε ευρύτερο επίπεδο, η ατμόσφαιρα δεν είναι θετική για την κυβέρνηση – χρειάζεται χρόνος και σχέδιο για να βελτιωθεί αισθητά. Τυχόν προκήρυξη πρόωρων εκλογών ίσως εκληφθεί από την κοινή γνώμη ως σπασμωδικότητα, εμφανίζοντας τη ΝΔ σαν να ομολογεί έμμεσα ότι, παρά τις «μεταρρυθμιστικές» διακηρύξεις της, δεν έχει κάτι καλύτερο να φέρει στο μέλλον. Διότι αν είχε, δεν θα βιαζόταν να στείλει τον κόσμο στα εκλογικά τμήματα.
Κάπως έτσι διαμορφώνονται οι δυο απόψεις στις τάξεις κυβερνητικών στελεχών και συμβούλων. Είναι θέμα χρόνου να διαπιστώσουμε ποια θα υπερισχύσει. Το βέβαιο είναι ότι στις κερκίδες έχουν απομείνει λίγοι θεατές και ακόμη λιγότεροι παρακολουθούν με ενδιαφέρον το «στιλ» του εν λόγω άλτη, αλλά και όσων φιλοδοξούν να τον ανταγωνιστούν. Για όσο χρονικό διάστημα δεν «αναβλύζει» από την κοινωνία κάτι που διαμηνύει «ως εδώ», κάτι δυναμικό στο πεδίο των διεκδικήσεων και των… άλλων αγώνων (που δεν κρίνουν τη σειρά κατάταξης σε ένα βάθρο, αλλά το αν θα καταβαραθρωθεί κι άλλο το βιοτικό επίπεδο εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων), δύσκολα θα χαράξει ελπίδα.
