Η διαδικασία ασύλου το 2023 σε αριθμούς
Πηγή: Υποστήριξη Προσφύγων στο Αιγαίο
Εξαιρετικά υψηλά παρέμειναν τα ποσοστά αναγνώρισης για τις κυριότερες χώρες καταγωγής των ανθρώπων που ζητούν προστασία στην Ελλάδα, σύμφωνα με την ανάλυση των κυριότερων εξελίξεων και τάσεων στη διαδικασία ασύλου για το έτος 2023 που δημοσιοποιούμε σήμερα.
Η ανάλυση αυτή βασίζεται στα στατιστικά στοιχεία που δημοσιεύονται μηναία από το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου, σε συνδυασμό με τα στοιχεία που διατέθηκαν στον κοινοβουλευτικό έλεγχο. Προκύπτει, λοιπόν, από τα επίσημα στοιχεία των αρχών η πρόδηλη προσφυγική ιδιότητα των περισσότερων ανθρώπων που υποβάλλουν αίτηση διεθνούς προστασίας στη χώρα.
Σχετικά με τις καταγραφές αιτήσεων ασύλου, η Υπηρεσία Ασύλου και η Υπηρεσία Υποδοχής και Ταυτοποίησης κατέγραψαν συνολικά 64.084 αιτούντες/ούσες άσυλο το περασμένο έτος, σημειώνοντας σημαντική αύξηση σε σχέση το 2022 (37.362 αιτούντες). Πάνω από το 90% αυτών των αιτούντων κατέθεσαν αρχικές αιτήσεις ασύλου.
Σε ό,τι αφορά τις αποφάσεις της διαδικασίας α’ βαθμού, η Υπηρεσία Ασύλου εξέδωσε 52.314 αποφάσεις α΄ βαθμού το περασμένο έτος, εκ των οποίων 30.423 ήταν αποφάσεις ουσίας. Πάνω από τα ¾ των αιτήσεων ασύλου που εξετάστηκαν στην ουσία τους από την Υπηρεσία Ασύλου έγιναν δεκτές, με το γενικό ποσοστό αναγνώρισης σε α΄ βαθμό να φτάνει το 76,6%, από 62,3% το 2022.
Η, δε, πλειοψηφία των απορριπτικών αποφάσεων αφορά προδήλως αβάσιμες αιτήσεις (5.164), οι οποίες απορρίφθηκαν με την ταχύρρυθμη διαδικασία, σχεδόν αποκλειστικά κατ’ εφαρμογή του εθνικού καταλόγου «ασφαλών χωρών καταγωγής».
Απορρίφθηκαν, επίσης, 3.444 αιτήσεις ασύλου ως απαράδεκτες, με βάση την έννοια της ασφαλούς τρίτης χώρας. Υπενθυμίζουμε ότι ο έλεγχος της νομιμότητας του εθνικού καταλόγου «ασφαλών τρίτων χωρών» και της εφαρμογής της έννοιας της «ασφαλούς τρίτης χώρας» αναφορικά με την Τουρκία, εκκρεμεί ενώπιον του ΣτΕ, μέχρι την απάντηση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ) σε προδικαστικά ερωτήματα σχετικά με την ερμηνεία της έννοιας.
Επιπλέον, το 2023 συνεχίστηκε η συστηματική χρήση της διαδικασίας συνόρων στις περιπτώσεις των ανθρώπων που υποβάλλουν αίτηση ασύλου εντός των Κλειστών Ελεγχόμενων Δομών (ΚΕΔ) στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, κατά παράβαση της απαγόρευσης εφαρμογής της σε αιτήσεις που δεν υποβάλλονται σε «σύνορα» ή «ζώνες διέλευσης». Το 98% των αιτήσεων ασύλου που εξετάστηκαν στην ουσία τους στη διαδικασία συνόρων έγιναν δεκτές από την Υπηρεσία Ασύλου.
Σε ό,τι αφορά τη διαδικασία β’ βαθμού, το 2023 ασκήθηκαν 10.973 προσφυγές στην Αρχή Προσφυγών κατά αποφάσεων της Υπηρεσίας Ασύλου. Οι Επιτροπές Προσφυγών εξέδωσαν συνολικά 12.626 αποφάσεις β΄ βαθμού, ενώ εξέτασαν προσφυγές με προφορική ακρόαση μόνο σε 409 περιπτώσεις. Από τις αποφάσεις αυτές, 5.942 ήταν αποφάσεις επί της ουσίας των αιτήσεων ασύλου, για τις οποίες το γενικό ποσοστό αναγνώρισης ήταν 14,8% (ελαφρώς αυξημένο σε σχέση με το 2022 – 11,8%).
Στα, δε, διοικητικά δικαστήρια, που ελέγχουν τη νομιμότητα των Επιτροπών Προσφυγών, το ποσοστό αποδοχής των αιτήσεων ακύρωσης αποφάσεων ασύλου ανήλθε στο 22,6%.
Τέλος, σε ό,τι αφορά τις εκκρεμείς αιτήσεις, στο τέλος του 2023 εκκρεμούσαν 29.885 αιτήσεις ασύλου σε α΄ βαθμό και 2.845 σε β΄ βαθμό, καθώς και 1.589 αιτήσεις ακύρωσης αποφάσεων β΄ βαθμού στα διοικητικά πρωτοδικεία.
Ανάλυση των στοιχείων: https://rsaegean.org/el/diadikasia-asylou-2023
Βασικά γραφήματα: https://cloud.rsaegean.org/index.php/s/d2QNpqojLxyqMit
